Sắc màu 54

Cũng như những vùng quê khác trong cả nước, sau Tết Nguyên đán, nhiều địa phương ở Quảng Nam lại rộn ràng vào mùa lễ hội tháng Giêng. Trong những lễ hội ấy có thể kể đến Lễ cầu bồng ở làng rau Trà Quế (Hội An), Lễ hội Bà Chiêm Sơn (Duy Xuyên), Lễ rước Cộ Bà chợ Được (Thăng Bình), Lễ hội cầu ngư Tam Hải (Núi Thành)...

Các dân tộc ít người cư trú ở vùng núi rừng Trường Sơn-Tây Nguyên đều có tục dựng cây nêu trong các lễ hội cộng đồng. Cây nêu kết nối giữa đất và trời, giúp cho con người giao cảm được với thần linh.

Mường Tè là huyện khó khăn bậc nhất của tỉnh Lai Châu, ít ai nghĩ có ngày sẽ có khách đến đây du lịch khám phá. Ấy nhưng thời gian gần đây, Mường Tè lại trở thành điểm ưa thích của những “phượt thủ” đam mê khám phá những cung đường uốn lượn, thấp thoáng bên những sườn núi là những thửa ruộng bậc thang vào mùa đổ nước…

Ngày 13/2, tại thôn Văn Hội, xã Văn Bình, UBND huyện Thường Tín tổ chức Lễ hội Khai bút Xuân Kỷ Hợi và tôn vinh làng nghề truyền thống năm 2019. Đây là hoạt động thường niên của địa phương và thu hút được sự đồng hành của nhiều cộng đồng doanh nghiệp.

Khi những người Tày, Nùng di cư từ miền Bắc vào Tây Nguyên, đặc biệt là tới tỉnh Đăk Nông, họ đã mang theo tiếng đàn Tính cùng những điệu hát Then để làm phong phú thêm đời sống văn hóa ở nơi vùng đất mới. Không những thế, ngày Xuân, họ còn mang làn điệu Then đi giao lưu với một số buôn làng khiến cuộc sống trở nên tươi vui, đoàn kết hơn.

Trong kho tàng văn nghệ dân gian, người Cadong (một nhánh của dân tộc Xơ-đăng) có những làn điệu dân ca truyền thống mang đậm chất trữ tình thể hiện tình cảm ngọt ngào, sâu lắng. Họ hát khi lên rẫy, hát trong những ngày lễ hội của làng, cưới xin, hát khi ru em bé ngủ, trai gái Cadong hát tỏ tình với nhau...

Vùng đất và con người Đồng bằng sông Cửu Long vốn chân chất, phóng khoáng, nhưng cũng luôn chứa đầy sự thuần khiết, mền mại của một miền quê sông nước. Nơi đây, đã sản sinh ra hàng trăm điệu lý câu hò sâu lắng, mênh mang thấm đậm tình đất, tình người, trong đó có điệu hò Đồng Tháp.

“Gia đình triệu phú, buôn làng giàu đẹp là giấc mơ có thật nếu bền bỉ, chung sức một lòng làm theo các chủ trương của Đảng, Nhà nước”, thông điệp của ông Kpă Vươn, Bí thư Chi bộ làng Klũh, xã Ia Boòng, huyện Chư Prông (Gia Lai) gieo vào suy nghĩ của từng thành viên trong làng nhiều năm nay, để cùng đoàn kết xóa bỏ lạc hậu, vượt lên khó khăn, vun đắp cuộc sống mới. Với tinh thần ấy, Klũh được tỉnh Gia Lai chọn xây dựng thành làng kiểu mẫu người DTTS đặc sắc của Tây Nguyên.

Mỗi dịp Tết đến, người Sán Dìu ở Quảng Ninh cũng náo nức trông chờ thời khắc giao thừa như bao dân tộc khác. Ngoài việc thu vén vẹn toàn công việc đồng áng, nương rẫy, sửa sang nhà cửa, chuẩn bị lễ Tết, họ không thể không thực hiện một nhiệm vụ quan trọng là chuẩn bị công việc “mua nước” trong đêm giao thừa.

TP. Hồ Chí Minh hiện có khoảng 500.000 người Việt gốc Hoa, sống rải rác ở các quận, huyện nhưng tập trung đông nhất là ở quận 5, quận 6 và quận 11. Ngoài việc góp phần không nhỏ vào quá trình phát triển chung của Thành phố, những giá trị văn hóa của cộng đồng người Hoa đã làm cho đời sống, văn hóa TP. Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung thêm đa dạng, phong phú. Trong đó, ngày Tết cổ truyền cùng những phong tục đón mừng năm mới của cộng đồng người Hoa là một nét văn hoá đặc sắc và ý nghĩa.

Ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đồng bào không thể quên được một trò chơi quen thuộc vào mỗi dịp Tết đến Xuân về: ném còn, chơi còn và tung còn. Chia sẻ về thú chơi còn dân gian, nghệ nhân Lò Văn Biến, dân tộc Thái (thuộc nhóm Thái Đen), ở Mường Lò, huyện Nghĩa Lộ (Yên Bái) nhấn mạnh rất nhiều lần về cái đẹp, về ý nghĩa nhân văn và giàu tính cộng đồng trong trò chơi này.

Tại Điện Biên, người Hà Nhì sinh sống tại 4 xã vùng giáp biên của huyện Mường Nhé là: Sín Thầu, Chung Chải, Sen Thượng và Leng Su Sìn, thuộc hai nhóm là Hà Nhì Lạ Mí và Hà Nhì Cồ Chồ. Hiện nay, người Hà Nhì tại Điện Biên vẫn bảo tồn, lưu giữ, được nhiều lễ nghi mang đậm sắc thái văn hóa dân tộc độc đáo như: Lễ tết tháng 2 (gạ ma thú); lễ cầu mưa; lễ cúng rừng... Đặc biệt là việc giữ gìn, thường xuyên tổ chức lễ Tết Khù Sự Chà (còn có tên gọi khác “Hồ Sự Chà”- tết cơm mới)- Tết cổ truyền có không gian văn hóa đặc sắc nhất của người Hà Nhì.

Nằm bên bờ sông Châu Giang thơ mộng, ấp Phũm Soài, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu (An Giang) là một ngôi làng cổ, với khoảng hơn 300 hộ người Chăm, chủ yếu sống bằng nghề dệt lụa tơ tằm, gấm Mỹ A và dệt thổ cẩm Chăm truyền thống nổi tiếng hàng trăm năm. Ngoài Tết truyền thống của dân tộc mình, người Chăm nơi đây cũng tổ chức ăn Tết Nguyên đán, với những nét văn hóa vừa đặc trưng khác biệt, vừa có sự giao thoa hòa quyện với văn hóa cộng đồng người Kinh, Hoa, Khmer Nam bộ.

Khi Tết Nguyên đán cận kề, những khu phố của cộng đồng người Hoa ở Chợ Lớn (TP. Hồ Chí Minh) càng thêm sầm uất, nhộn nhịp. Nơi đây, không chỉ nổi bật với những chiếc đèn lồng rực rỡ sắc màu, từ kiến trúc của những ngôi nhà, cửa hàng, biển hiệu, hội quán… đến con người, tất cả đều toát lên nét văn hóa truyền thống của người Hoa. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, những giá trị văn hóa ấy vẫn được lưu giữ, bảo tồn, phát triển một cách hài hòa, bền vững, làm phong phú thêm bản sắc văn hóa Việt Nam.

Tìm về Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) những ngày cuối năm, chúng tôi cảm nhận rõ không khí náo nức, nhộn nhịp của đồng bào trong làng đang tất bật chuẩn bị cho ngày Tết cổ truyền. Hoa đào, hoa mận, bánh chưng, thịt gác bếp… đã đầy đủ cho những bữa cơm ấm cúng ngày năm mới.

Mỗi độ Xuân về, tiếng khèn của “giảo” Quân lại rộn ràng nối nhịp, từng âm như nhả, như nuốt ngọt môi, từng động tác quay cuồng nghiêng ngả, người ta bảo thầy đang say, chẳng phải cái say của rượu ngô men lá mà là say khèn; khách đường xa cũng vậy, cũng ngả nghiêng mà say theo từng nhịp bước chân…