Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Truyền nhân của những điệu múa võ khèn

PV - 15:30, 11/02/2019

Thời trai trẻ, đi thi đấu múa khèn ở khắp các đỉnh núi của người Mông ở Bắc Hà, Si Ma Cai, Xín Mần, Hoàng Su Phì..., ông đều không có đối thủ. Nay 77 tuổi, ở cái tuổi thất thập cổ lai hy, ông thấy tiếc cái hay, cái đẹp của môn múa võ mà tổ tiên dày công xây dựng nên đã “tái xuất giang hồ” với mong muốn, dòng võ múa khèn còn ở lại với người Mông. Ông là Lý Seo Hồ, xã Bản Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai.

13 năm luyện võ thành tài

Cao nguyên trắng Bắc Hà (Lào Cai) những ngày cận kề Tết Kỷ Hợi 2019 rực rỡ sắc màu từ các loài hoa lan, hoa hồng, hoa cúc và trên cả những trang phục của thiếu nữ người Mông. Đến với Bắc Hà dịp này, ngoài chiêm ngưỡng vẻ đẹp rực rỡ, đầy sắc Xuân đó, du khách sẽ còn đắm chìm trong tiếng khèn Mông dìu dặt. Thú vị hơn nữa khi được chiêm ngưỡng điệu múa võ khèn, võ sênh tiền vô cùng độc đáo do thầy trò nghệ nhân Lý Seo Hồ biểu diễn.

Ông Lý Seo Hồ với một bài quyền khèn độc đáo. Ông Lý Seo Hồ với một bài quyền khèn độc đáo.

Nhắc đến điệu múa võ khèn của người Mông, không thể không nhắc tới “cao thủ” Lý Seo Hồ. Năm nay, ông đã sống qua 77 mùa Xuân, ông nói, vùng đất cao nguyên trắng Bắc Hà ngày trước, từng được coi là một lò luyện võ nức tiếng của đồng bào Mông. Bởi để biết múa võ khèn, hay múa võ sênh tiền, phải luyện được võ trước. Nghệ nhân Lý Seo Hồ kể, năm lên 10 tuổi, Lý Seo Hồ đã theo cha, theo ông học những bài quyền đầu tiên. 13 tuổi, cậu bé Lý Seo Hồ đã nổi tiếng là cậu thiếu niên có sức khỏe dẻo dai, học được hơn 50 bài quyền.

Nhưng lúc đó, Lý Seo Hồ cho rằng, thế vẫn là chưa đủ. Với tinh thần chinh phục đỉnh cao, một ngày nọ cậu thiếu niên của Bản Phố đã âm thầm khoác hành lý ra đi đến vùng cao Si Ma Cai, tìm đến từng hang cùng, ngõ hẹp để tìm thầy học võ, thậm chí sang cả Trung Quốc để học.

Theo lời nghệ nhân Lý Seo Hồ, những năm 40, 50 của thế kỷ trước, vùng Tây Bắc vẫn là một vùng rừng núi hoang vu, con người ở lẫn với cọp beo là chuyện bình thường. Thế nhưng vì ham học hỏi, ông Lý Seo Hồ chưa bao giờ từ bỏ ước mơ, thêm 13 năm “ẩn mình” trong rừng vừa tu luyện học võ, vừa đi rừng làm nương với người dân, ông đã bái đến 20 người làm sư phụ. Nhờ đó, đến nay ông Lý Seo Hồ đã có thể sử dụng 200 bài võ (trong tổng số 360 bài võ của người Mông.

Truyền võ để nhớ cái gốc của tổ tiên

Nhấp chén rượu ngô được làm từ men lá hồng my, nghệ nhân Lý Seo Hồ tâm sự, “ngày xưa, chúng tôi múa võ khèn, võ sênh tiền đến hết 3 đêm liên tiếp mà trong lòng vẫn còn ấm ức, muốn tiếp tục thi thố tài năng. Trong mỗi xới diễn võ thường có từ 2 đến 4 người tham gia, tất cả phải cùng nhau múa khèn quyền. Anh nào múa hay, dẻo, có nhiều bài quyền hơn và dành được sự ủng hộ của khán giả, thì người đó chiến thắng. Hồi đó, người chiến thắng thường được thưởng rượu, thịt, được bà con người dân tung hô vang cả núi rừng. Ông khoe, thời trai trẻ, đi thi đấu múa võ khèn ở khắp các đỉnh núi của người Mông ở Bắc Hà, Si Ma Cai, Xín Mần, Hoàng Su Phì..., ông đều không có đối thủ.

Ông Lý Seo Hồ trò chuyện với các bạn trẻ về trò chơi truyền thống của người Mông. Ông Lý Seo Hồ trò chuyện với các bạn trẻ về trò chơi truyền thống của người Mông.

Giọng trầm ngâm, ông bảo, theo thời gian, người biết múa võ khèn, võ sênh tiền cũng dần dần khuất núi. Nhiều cao thủ cũng vì bận cuộc sống mưu sinh nên cũng đành “quy ẩn giang hồ”. Bản thân ông cũng một thời gian dài không tham gia múa võ nữa. Tuy nhiên, ông thấy buồn vì sự thờ ơ của giới trẻ và nguy cơ mai một của môn võ độc đáo này. Gần đây, vì tiếc cái hay cái đẹp của môn múa võ mà tổ tiên dày công xây dựng, ông đã “tái xuất giang hồ” cho dù đã ở độ tuổi thất thập cổ lai hy, ông sẽ “chiến đấu” để dòng võ múa khèn còn ở lại với người Mông.

Ông Lý Seo Hồ cho biết: Truyền bá võ múa khèn cũng như chính việc đánh võ vậy. Phải tùy theo tình hình của đối thủ mà chọn miếng đánh cho phù hợp. Ví như ngày xưa, cuộc sống của người Mông sống biệt lập. Muốn được học võ khó lắm. Người Mông thường giữ kín cho riêng dòng họ mình.

Một màn đấu võ khèn. Một màn đấu võ khèn.

Trước kia, võ khèn cũng là võ thuật để chiến đấu nhưng sau này, múa võ khèn trở thành loại hình dân vũ độc đáo của người Mông. Múa võ khèn gồm các bài quyền song trảm, lưỡng hổ tranh quyền, bạt sơn…. Để múa các thế võ này, đòi hỏi phải có sự khổ luyện, khi múa và tập đối kháng di chuyển phải nhanh và êm như bước di chuyển của loài hổ, báo. Đường quyền không hạn chế các niêm luật và rất phóng khoáng. Điều đặc biệt là, người múa có lúc vừa phải thổi khèn sao cho âm thanh thật nuột nà lại vừa phải thực hiện những tư thế vừa dứt khoát, vừa mềm mại.

“Thế nên, bây giờ bọn trẻ không mặn mà với múa võ. Chúng chỉ thích những cái mới mà thôi. Những ngày còn sống, mình muốn truyền lại võ khèn, võ sênh tiền càng nhiều người biết càng tốt. Để sau này, người Mông không quên cái gốc của tổ tiên”, ông Hồ chia sẻ.

Nghệ nhân Lý Seo Hồ cho biết, hiện ông đã thu nhận được khoảng 10 đệ tử. Mỗi tuần, ông truyền dạy từ 2-3 buổi. Mỗi buổi chừng 2 tiếng. Ông hy vọng, đội ngũ nòng cốt này sẽ là nơi ông gửi gắm lại tâm huyết cả một đời võ học để giữ cho mai sau.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.