Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tri ân một thế hệ nhà báo đã ngã xuống vì Tổ quốc

Nguyễn Thanh - 09:42, 20/06/2025

Từ những mảnh ký ức rời rạc, nhà báo - cựu chiến binh Trần Văn Hiền đã miệt mài phục dựng chân dung 511 nhà báo liệt sĩ, những người đã cầm bút trên chiến trường như cầm súng. Hành trình hơn 20 năm của ông, là lời tri ân lặng lẽ nhưng sâu sắc với một thế hệ làm báo không tiếc máu xương để viết nên sự thật. Hành trình ấy cũng là lời tri ân sâu sắc gửi đến thế hệ làm báo quả cảm, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam trao Kỷ niệm chương của Hội Nhà báo Việt Nam cho nhà báo Văn Hiền
Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam trao Kỷ niệm chương của Hội Nhà báo Việt Nam cho nhà báo Văn Hiền

Ông Trần Văn Hiền từng là chiến sĩ, tham gia chiến đấu ở chiến trường Quảng Trị, chứng kiến bao số phận vào sinh ra tử. Thế nên, nỗi trăn trở về đồng đội, trong đó có những nhà báo đã ngã xuống, cứ như nắm rơm vò trong dạ ông, suốt bao năm. Ông kể: Các nhà báo ra chiến trường là đi theo đơn vị chiến đấu nên khi hy sinh gần như không ai biết, cũng không ai lập danh sách. Phần lớn họ không có mộ chí, không tìm được hài cốt và hầu hết bị lãng quên.

Và bước chân của ông Hiền đã đi theo đúng tiếng lòng thổn thức ấy. Những thông tin nhỏ nhoi, mẩu chuyện ít ỏi, mơ hồ… về các nhà báo liệt sĩ trên khắp cả nước được ông chắt chiu, nâng niu trên hành trình phục dựng chân dung những người lính - nhà báo.

Sau nhiều ấp ủ, năm 2003, ông Trần Văn Hiền, nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Nghệ An, bắt đầu sưu tầm thông tin về các nhà báo liệt sĩ. Suốt gần 20 năm sau đó, ông không quản ngại đường xa, tìm đến hàng chục cơ quan báo chí trong cả nước để chắt lọc, tìm kiếm thông tin về các nhà báo đã ngã xuống khắp mặt trận từ năm 1947 đến chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, làm nghĩa vụ quốc tế.

Thông tấn xã Việt Nam là nơi đầu tiên ông đến, cung cấp danh sách 287 nhà báo liệt sĩ. Điện ảnh Quân đội nhân dân có 78 người, Đài Tiếng nói Việt Nam 70 người. Từ đó, ông tiếp tục đến Báo Nhân Dân, Quân đội Nhân dân, Điện ảnh Giải phóng, các cơ quan báo chí địa phương tại TP. Hồ Chí Minh, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Định…

Việc điền đầy đủ danh sách không dễ dàng. Nhiều liệt sĩ chỉ còn vài dòng tư liệu ít ỏi, thậm chí chỉ còn cái tên trong ký ức đồng đội. Vậy là ông Hiền lại lặn lội đến từng địa phương, gặp gia đình, đồng nghiệp, nhân chứng để nhặt nhạnh thông tin, phục dựng chân dung nhà báo liệt sĩ.

Trong mạch suy nghĩ, nhà báo Văn Hiền chia sẻ với chúng tôi về những đồng nghiệp đặc biệt, hy sinh trong thời khắc đặc biệt. Đó là liệt sĩ chống thực dân Pháp đầu tiên - nhà báo Trần Kim Xuyến (SN 1921, Hương Sơn, Hà Tĩnh), nguyên Phó Giám đốc Nha Thông tin Việt Nam, hy sinh ngày 3/3/1947. Liệt sĩ cuối cùng trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ là nhà báo Nguyễn Đức Hoằng (SN 1942, Tân Yên, Hà Bắc), phân xã trưởng Lộc Ninh, hy sinh ngày 6/8/1974. Nhà báo duy nhất hy sinh tháng 2/1978 trong đội quân tình nguyện giúp Nhân dân Campuchia là Vũ Hiến, quê Thủy Nguyên, Hải Phòng. Nhà báo hy sinh tháng 2/1979 bảo vệ biên giới phía Bắc là phóng viên Bùi Nguyên Khiết, Báo Hoàng Liên Sơn…

Nhà báo Văn Hiền bên chân dung các nhà báo liệt sĩ được thờ tại chùa Da
Nhà báo Văn Hiền bên chân dung các nhà báo liệt sĩ được thờ tại chùa Da

Hàng trăm chân dung nhà báo liệt sĩ lần lượt hiện rõ qua từng trang viết đầy cảm xúc của nhà báo Văn Hiền. Người đầu tiên ông viết lại chân dung là liệt sĩ Vũ Hiến và Bùi Nguyên Khiết-những người bạn tri kỷ từng học với ông tại Trường Tuyên giáo Trung ương. Đây cũng là hai nhân vật mở đầu cho hành trình dài thu thập tư liệu quý về các nhà báo liệt sĩ từ Bắc chí Nam.

Năm 2019, khi đã tổng hợp danh sách 511 nhà báo liệt sĩ và được Bảo tàng Báo chí Cách mạng Việt Nam thẩm định, nhà báo Văn Hiền lại day dứt với một câu hỏi lớn: Thẩm định xong rồi sẽ ra sao?

Một lần nữa, ông “gõ cửa” các cơ quan chức năng và trụ trì chùa Âu Lạc, xã Hưng Lộc, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An, xin lập ban thờ các nhà báo liệt sĩ ngay tại chùa. Đại đức Thích Đồng Tuệ đã gần như ngay lập tức đồng ý, sắp xếp một không gian thờ tự trang trọng. Với chốn thiền môn, đây là việc làm thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, phù hợp tinh thần tri ân của nhà Phật.

Sau khi rước anh linh về thờ tự, năm 2020, Giáo hội Phật giáo tỉnh Nghệ An tổ chức lễ cầu siêu cho các liệt sĩ là phóng viên, nhà báo đã hy sinh. Đây là sự ghi nhận và tưởng nhớ công đức, sự hy sinh cao cả của nhiều thế hệ chiến sĩ cầm bút. Nơi thờ còn trưng bày nhiều kỷ vật thiêng liêng của các phóng viên như bút, máy ảnh, mũ…

Hôm nay, hàng trăm tư liệu, kỷ vật quý giá của các nhà báo liệt sĩ là chừng ấy câu chuyện xúc động, chan chứa ký ức đau thương. Với nhà báo Văn Hiền, đây là “tượng đài” ông dựng nên cho đồng nghiệp bằng niềm tin, sự kiên trì và lòng biết ơn sâu sắc.

Chùa Da - ngôi chùa duy nhất trên cả nước thờ tự các nhà báo liệt sĩ, đang nối nhịp cầu kết nối quá khứ và hiện tại. Những cái tên được khắc ghi trên bia đá là minh chứng cho một thế hệ những người làm báo quả cảm, không ngại hy sinh để viết nên sự thật bằng cả sinh mệnh. Với những người làm báo giữa thời bình như chúng tôi, 511 nhà báo liệt sĩ thờ tự ở chùa Da là chừng ấy tượng đài bất tử.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Cách nghĩ, cách làm phải đổi mới trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia”

Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Cách nghĩ, cách làm phải đổi mới trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia”

Đây là nhấn mạnh của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khi phát biểu khai mạc Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, định hướng nội dung giai đoạn 2026 - 2030, diễn ra sáng nay.
Tin nổi bật trang chủ
Bắt kẻ yêu cầu con nợ chụp ảnh khỏa thân, quan hệ tình dục mới cho vay tiền lãi nặng

Bắt kẻ yêu cầu con nợ chụp ảnh khỏa thân, quan hệ tình dục mới cho vay tiền lãi nặng

Pháp luật - Tào Đạt - Tiến Tầm - 2 giờ trước
Để được vay tiền với lãi suất cao, con nợ phải viết giấy nợ và chụp ảnh khỏa thân gửi qua cho Tín để làm tin và uy hiếp khi người vay không trả tiền. Đối với những người muốn vay thêm tiền, đối tượng sẽ thỏa thuận phải cho quan hệ tình dục và quay Video lại để sau này nếu như giật nợ thì xem như hòa tiền. Với thủ đoạn trên, Tín đã cho nhiều phụ nữ vay tiền với lãi suất trên 30%/tháng.
Đội tuyển Bóng chuyền nữ U21 Việt Nam bị xử thua 3 trận, do nghi vấn vi phạm điều kiện thi đấu

Đội tuyển Bóng chuyền nữ U21 Việt Nam bị xử thua 3 trận, do nghi vấn vi phạm điều kiện thi đấu

Thể thao - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Liên đoàn Bóng chuyền thế giới (FIVB) đã ra thông báo chính thức về việc Đội tuyển Bóng chuyền nữ U21 Việt Nam bị xử thua 3 trận tại Giải vô địch bóng chuyền nữ U21 thế giới 2025, do sử dụng một vận động viên không đủ điều kiện thi đấu.
Bóng đá nữ Việt Nam một lần nữa “gieo sầu” cho Thái Lan

Bóng đá nữ Việt Nam một lần nữa “gieo sầu” cho Thái Lan

Thể thao - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Đội tuyển Bóng đá nữ Việt Nam vừa giành chiến thắng quan trọng 1-0 trước đối thủ nhiều duyên nợ Thái Lan, khép lại vòng bảng AFF Cup nữ 2025 với thành tích toàn thắng và vị trí nhất bảng A.
Đảng bộ xã Anh Sơn (Nghệ An): Phấn đấu thu nhập bình quân đầu người đạt trên 75 triệu đồng/năm

Đảng bộ xã Anh Sơn (Nghệ An): Phấn đấu thu nhập bình quân đầu người đạt trên 75 triệu đồng/năm

Trang địa phương - T.Hải - 3 giờ trước
Một trong những mục tiêu quan trọng được đề ra tại Đại hội Đảng bộ xã Anh Sơn nhiệm kỳ 2025 - 2030, tổ chức sáng 13/8, chính là giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân hàng năm trên 0,5%; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 75 triệu đồng/năm; tỷ lệ lao động qua đào tạo đến năm 2030 đạt trên 75,5%...
Xã miền núi Vân Du hướng về một kỷ nguyên số trong thời đại mới

Xã miền núi Vân Du hướng về một kỷ nguyên số trong thời đại mới

Thời sự - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
Ngày 13/8, Đảng bộ xã Vân Du, tỉnh Thanh Hóa đã long trọng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I (nhiệm kỳ 2025–2030). Đại hội diễn ra thành công tốt đẹp, là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng có tính bước ngoặt, đánh dấu sự khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới của địa phương.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Tuyên truyền, vận động thu hồi súng tự chế trong đồng bào vùng cao

Tuyên truyền, vận động thu hồi súng tự chế trong đồng bào vùng cao

Tin tức - Hải Thượng - 3 giờ trước
Tại xã Na Ngoi, tỉnh Nghệ An, Đồn Biên phòng Na Ngoi (BĐBP Nghệ An) vừa tuyên truyền vận động, thu hồi 8 khẩu súng tự chế từ người dân.
Dự kiến trên 250 công trình với tổng vốn hơn 1,2 triệu tỷ đồng chào mừng 80 năm Quốc khánh

Dự kiến trên 250 công trình với tổng vốn hơn 1,2 triệu tỷ đồng chào mừng 80 năm Quốc khánh

Thời sự - PV - 21:53, 12/08/2025
Chiều 12/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ về công tác chuẩn bị tổ chức lễ khánh thành, khởi công các dự án, công trình chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (02/9/1945 - 02/9/2025).
Phát hiện thêm 2 loài động vật quý hiếm tại Vườn Quốc gia Chư Mom Ray

Phát hiện thêm 2 loài động vật quý hiếm tại Vườn Quốc gia Chư Mom Ray

Môi trường sống - Ngọc Chí - 21:40, 12/08/2025
Thông qua công nghệ bẫy ảnh, Vườn Quốc gia Chư Mom Ray, tỉnh Quảng Ngãi, đã ghi nhận sự xuất hiện của 2 loài động vật quý hiếm, là gấu ngựa và cua bay.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Video - Tuấn Ninh - 21:35, 12/08/2025
Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Củng cố cơ sở hạ tầng cho vùng đặc biệt khó khăn

Củng cố cơ sở hạ tầng cho vùng đặc biệt khó khăn

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 19:55, 12/08/2025
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) đã kết thúc giai đoạn I (2021-2025). Việc triển khai có hiệu quả nguồn lực từ Chương trình đã để lại dấu ấn đậm nét; trong đó có việc củng cố cơ sở hạ tầng ở khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn (ĐBKK).