Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tết ở làng Chăm Phũm Soài

PV - 07:49, 27/01/2019

Nằm bên bờ sông Châu Giang thơ mộng, ấp Phũm Soài, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu (An Giang) là một ngôi làng cổ, với khoảng hơn 300 hộ người Chăm, chủ yếu sống bằng nghề dệt lụa tơ tằm, gấm Mỹ A và dệt thổ cẩm Chăm truyền thống nổi tiếng hàng trăm năm. Ngoài Tết truyền thống của dân tộc mình, người Chăm nơi đây cũng tổ chức ăn Tết Nguyên đán, với những nét văn hóa vừa đặc trưng khác biệt, vừa có sự giao thoa hòa quyện với văn hóa cộng đồng người Kinh, Hoa, Khmer Nam bộ.

Là người thường xuyên tổ chức dạy nghề dệt thổ cẩm truyền thống, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm phụ nữ Chăm, chị Mariya, chủ cơ sở dệt thổ cẩm Chăm Aly ở Phũm Soài phấn khởi kể, nghề dệt thổ cẩm Chăm nơi đây thực sự bắt đầu hồi sinh từ 2008, nhờ thực hiện Đề án xây dựng loại hình du lịch cộng đồng (Homestay) với điểm đến là ngôi làng cổ dệt thổ cẩm Chăm truyền thống.

Từ đó, hằng năm đã thu hút hàng ngàn lượt du khách, nhất là khách nước ngoài tới thăm quan, mua sản phẩm ngày càng đông, tạo đà cho làng nghề ngày càng phát triển và sáng tạo thêm nhiều mẫu mã mới với các loại túi xách, khăn choàng, xà rông, nón, trang phục nam, nữ… phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu qua các nước Đông Nam Á, Ấn Độ, Nhật, Mỹ…

Một cuộc thi chế biến món ẩm thực truyền thống của phụ nữ Chăm trong ngày Tết. Một cuộc thi chế biến món ẩm thực truyền thống của phụ nữ Chăm trong ngày Tết.

Chính du lịch cộng đồng và Chương trình xây dựng NTM cùng các mô hình xóa đói giảm nghèo được triển khai thực hiện hiệu quả, đã góp phần làm cho diện mạo ở làng Chăm Phũm Soài ngày càng đổi mới, khởi sắc, trở thành làng Chăm kiểu mẫu với chất lượng cuộc sống ngày một được nâng cao. Nhờ đó, làng Chăm Phũm Soài tổ chức Tết truyền thống Royal Haji và Tết Nguyên đán ngày càng tưng bừng, náo nhiệt hơn, các Thánh đường được trang hoàng lộng lẫy hơn.

“Tết Nguyên đán tuy không phải Tết truyền thống của đồng bào Chăm nơi đây, nhưng từ lâu vào những ngày cận Tết, gia đình nào cũng náo nức tập trung trang hoàng nhà cửa, đường làng được mắc đèn kết hoa rực rỡ sắc màu. Trong mỗi gia đình, các thành viên quây quần bên nhau cùng tham gia làm các loại bánh, các món ẩm thực đặc trưng truyền thống để đón Tết”, ông Mohamad, nghệ nhân dệt thổ cẩm của làng nghề bộc bạch.

Nói về ẩm thực truyền thống, bà Maradam, một nghệ nhân ẩm thực của làng chia sẻ, người Chăm Phũm Soài có nhiều loại bánh ngon nổi tiếng như ha-pum, pây kgah, cha đoll, pây nung, nhưng nổi tiếng nhất, vẫn là bánh đin-pà-gòn và ha-nàm-căn.

Bánh đin-pà-gòn được làm bằng nếp với nước cốt dừa, dồn trong ống tre tươi, rồi đem đốt trên bếp lửa cho đến chín (hơi giống cách làm cơm lam dân tộc vùng Tây Bắc). Khi ăn bánh, ống tre được chẻ ra, cắt thành từng khoanh giống như bánh tét, có vị thơm ngon rất đặc trưng.

Bánh ha-nàm-căn được chế biến từ bột mì, trứng vịt và đường thốt nốt trộn nhuyễn với nhau, sau đó được nặn thành từng chiếc bánh cho vào một chảo nóng, phết dầu, rắc thêm lớp mè rang trên mỗi chiếc bánh, rồi đậy lại bằng chiếc nắp đất nung, khoảng 5 phút là bánh chín thơm lừng, hấp dẫn. Ngoài ra, bà con cũng làm thêm bánh tét, mứt như người Kinh để thưởng thức và đãi khách trong những ngày Tết Nguyên đán.

Cũng như Tết truyền thống Royah Haji, Tết Nguyên đán trong mâm cỗ của người Chăm Phũm Soài, bao giờ cũng có những món ngon đặc sản truyền thống như cà ri, cà púa, phú ku hay còn gọi là tung lò mò và cơm nị…

Biểu diễn văn nghệ tại Thánh đường trong ngày Tết. Biểu diễn văn nghệ tại Thánh đường trong ngày Tết.

Là người Hồi giáo kiêng kỵ ăn thịt heo (lợn), nên các món ẩm thực truyền thống mang đậm bản sắc độc đáo của đồng bào Chăm An Giang nói chung, Phũm Soài nói riêng chủ yếu được chế biến từ thịt bò và dê. Trong đó, có món cà ri xuất phát từ Ấn Độ và cà púa nguồn gốc từ Thái Lan, nhưng được chế biến và cho thêm những thứ gia vị cho đậm đà hơn, hợp khẩu vị hơn.

Riêng món tung lò mò (lạp xưởng bò) hoàn toàn làm bằng thịt bò loại ngon như thịt đùi, bắp được thái nhuyễn bằm chung với mỡ bò, trộn đều với tiêu, tỏi, bột ngọt, đường, cơm nguội cùng với một loại gia vị bí truyền. Sau công đoạn trộn thịt để cho thấm, sau đó dồn vào ruột bò đã được làm thật sạch, thắt lại từng khúc như lạp xưởng, phơi khoảng 3 nắng đem chiên hoặc nướng để thưởng thức thì ngon tuyệt. Chị Lisa, phụ trách Trung Tâm thông tin du lịch xã Châu Phong, có trụ sở tại Phũm Soài cho biết, trong những ngày Tết Nguyên đán, cũng như trong Tết truyền thống Royah Haji, cộng đồng người Chăm ngoài việc dành thời gian cho những buổi hành lễ, những cuộc thăm hỏi chúc Tết người thân, bạn bè, láng giềng ra, họ rất phấn chấn hào hứng tham gia vào những hoạt động văn hóa, thể thao vui chơi giải trí, ca hát, đua ghe thật tưng bừng sôi động.

Theo chị Lisa, bên cạnh những giá trị văn hóa truyền thống trong tín ngưỡng tâm linh được gìn giữ lâu đời bền vững, đời sống tinh thần của người Chăm Phũm Soài đã và đang hội nhập cộng đồng ngày một mạnh mẽ, với sự ra đời các đội văn nghệ, bóng đá, bóng chuyền hoạt động rất sôi nổi.

Đặc biệt dịp Tết Nguyên đán, những ca khúc ca ngợi về tình yêu lứa đôi, quê hương, đất nước được sáng tác trên nền chất liệu dân ca Chăm ngọt ngào, đằm thắm của nhạc sĩ Lâm Thanh Bình (người được gọi là nhạc sĩ của làng Chăm) lại vang lên trên sân khấu Đội Văn nghệ Phũm Soài, góp phần làm cho không khí vui Tết, mừng Xuân mới thêm rộn ràng vui tươi như: “Trái táo”, “Về thăm cô gái làng Chăm”, Roda yêu thương”, “Mùa gió nhớ trăng”…

Trong vòng 10 năm trở lại đây, đã thành thông lệ và trở thành một nét đẹp trong đời sống văn hóa của làng Chăm Phũm Soài, đó là mỗi khi Tết đến, Xuân về họ lại náo nức đón mừng các sự kiện tổ chức đám cưới cho những lứa đôi.

Ông Sale, Trưởng Ban nhân dân ấp Phũm Soài cho biết, những năm gần đây, năm nào trong làng cũng có từ 25-20 đám cưới được tổ chức vào dịp Tết Nguyên đán, mỗi đám cưới đều mời cả làng từ 500-600 khách, nên đông vui nhộn nhịp như ngày hội của làng, nhưng chỉ tổ chức tại gia. Trong đám cưới cũng như ngày Tết, người Chăm nghiêm túc chấp hành quy định của Hồi giáo Islam, tuyệt đối không uống rượu bia.

Có thể nói, Tết Royah Haji truyền thống và Tết Nguyên đán đối với người Chăm Phũm Soài trong thời hội nhập, đổi mới đã thực sự là những ngày lễ hội vừa rực rỡ đậm nét sắc màu văn hóa Chăm truyền thống, vừa có sự giao thoa cộng hưởng những tinh hoa văn hóa các dân tộc Việt, Khmer, Hoa trong cộng đồng dân cư trong vùng.

LƯƠNG ĐỊNH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Tin nổi bật trang chủ
Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị

Sáng nay (18/5), đã diễn ra Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Tổng Bí thư Tô Lâm có phát biểu quan trọng chỉ đạo Hội nghị. Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp ở Lạng Sơn: Thêm nguồn lực giúp hội viên làm giàu

Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp ở Lạng Sơn: Thêm nguồn lực giúp hội viên làm giàu

Dân tộc - Tôn giáo - Thúy Hồng - 6 giờ trước
Với nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả, giúp cho chị em có điều kiện khởi nghiệp, Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025” trên địa bàn Lạng Sơn đang tạo nên sức mạnh tổng hợp, giúp phụ nữ khởi nghiệp và kinh doanh, góp phần vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Kinh tế - An Yên - 6 giờ trước
Thoái hóa đầu bông, gié, không kết hạt, lép lửng, lép xanh… đang là những hiện tượng xảy ra ở nhiều địa phương trên toàn tỉnh Nghệ An, gây ảnh hưởng đến hàng ngàn ha lúa Xuân 2025. Ngành Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An đang “mổ xẻ” nguyên nhân để có giải pháp khắc phục.
Thổ cẩm kể chuyện “Sắc vóc non cao”

Thổ cẩm kể chuyện “Sắc vóc non cao”

Tin tức - Lê Hường - 6 giờ trước
Tối 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk phối hợp với các đơn vị tổ chức Chương trình thời trang thổ cẩm Việt Nam - Đắk Lắk 2025 với chủ đề “Sắc vóc non cao”. Chương trình nhằm tôn vinh và bảo tồn những giá trị của “Di sản thổ cẩm” các dân tộc thiểu số và Chào mừng kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/05/1890 - 19/05/2025).
Lần đầu tiên tổ chức Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025

Lần đầu tiên tổ chức Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025

Thể thao - Minh Nhật - 7 giờ trước
Diễn ra trong hai ngày 21 và 22/6, tại Thái Nguyên, Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025 quy tụ các tay ná kỳ cựu từ khắp các tỉnh thành trên cả nước tham dự.
Khắc ghi lời Bác dạy về tiết kiệm- PC Lào Cai hành động bằng hiệu quả thực tế

Khắc ghi lời Bác dạy về tiết kiệm- PC Lào Cai hành động bằng hiệu quả thực tế

Xã hội - Trọng Bảo - 8 giờ trước
Cách đây tròn 67 năm (24/9/1958), Nhà máy điện Lào Cai được đón Bác Hồ tới thăm, đây là dấu son lịch sử thiêng liêng, trở thành động lực để các thế hệ cán bộ công nhân viên (CBCNV) Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) không ngừng phấn đấu, lan tỏa tinh thần tiết kiệm thành hành động cụ thể trong sản xuất, kinh doanh và trong phục vụ Nhân dân.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thời sự - PV - 19:56, 17/05/2025
Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 17:21, 17/05/2025
Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Thời sự - Hoàng Quý - 17:19, 17/05/2025
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.