Cô gái Gia Rai lan tỏa tinh thần bảo tồn, phát huy giá trị từ nghề đan lát truyền thống

Với mong muốn bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa của dân tộc Gia Rai, năm 2022, là Bí thư chi đoàn xã Ia Kriêng (nay là xã Đức Cơ) chị Rơ Mah H’Dịu đã thực hiện ý tưởng khởi nghiệp “Thành lập làng nghề thanh niên đan lát rổ, rá, gùi bằng tre, nứa”. 

Ý tưởng này tập trung vào 3 nhóm đối tượng: thanh niên mong muốn khởi nghiệp tại quê hương; thanh niên chưa có việc làm; thanh niên khuyết tật chưa có định hướng phát triển kinh tế.

Để ý tưởng trở thành hiện thực, chị H’Dịu cũng đã tư duy  đưa ra một số giải pháp như:  kêu gọi sự tham gia đào tạo nghề của các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác; quy hoạch xây dựng vùng trồng nguyên liệu tre để phục vụ hoạt động đan lát; xây dựng nhà trưng bày sản phẩm, thực hiện mô hình trình diễn quá trình các nghệ nhân làm ra sản phẩm, kết hợp với du lịch sinh thái.

Ngoài các sản phẩm đan lát truyền thống, làng nghề sẽ đa dạng mẫu mã sản phẩm, đáp ứng thị hiếu xã hội như: đèn ngủ, lẵng hoa, giỏ trang trí… Thời gianqua, trung bình mỗi tháng làng nghề thanh niên bán được 3 sản phẩm như gùi, giỏ với giá từ 1 triệu - 2 triệu đồng/ sản phẩm, tuỳ kích cỡ.

Ý tưởng của chị H’Dịu đã đạt giải Nhất cuộc thi Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp năm 2022 tỉnh Gia Lai và lọt top 40 Chung kết dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn năm 2023 do Trung ương Đoàn tổ chức.

Nhằm giúp lớp trẻ cảm nhận và khôi phục nghề truyền thống của dân tộc, những ngày cuối tuần, chị Rơ Mah H'Dịu còn tập hợp thanh - thiếu nhi tại nhà văn hóa cộng đồng để các nghệ nhân, già làng truyền dạy kỹ thuật đan lát và diễn tấu cồng chiêng, thành lập Câu lạc bộ đàn T’rưng. 

Đồng thời, chị còn tổ chức các hoạt động trải nghiệm thực tế, giao lưu, học hỏi, mời các già làng, nghệ nhân tham gia truyền tải thông điệp. Từ đó, chị đã thành công trong việc khơi dậy niềm yêu thích của người trẻ với đan lát, giúp họ hiểu rõ hơn về các giá trị truyền thống và ý thức được trách nhiệm của mình trong việc duy trì hệ bản sắc văn hóa địa phương.

Không chỉ thu hút thanh niên, chị H'Dịu còn tổ chức các buổi trải nghiệm văn hóa truyền thống, giới thiệu nghề đan lát gùi cho học sinh. Các chương trình văn nghệ, buổi trải nghiệm dã ngoại, các trò chơi liên quan đến đan lát và trò chơi dân gian được lồng ghép khéo léo, tạo nên sự hứng thú cho các em.

Từ khi triển khai, ý tưởng đã thu hút sự hưởng ứng, tham gia của khoảng 15 thanh niên tại các thôn làng; hơn 700 em học sinh tại các trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn.

Anh Kpuih thuận (làng Lung Prông, xã Đức Cơ) chia sẻ: “Mình thấy ý tưởng, mô hình làng nghề thanh niên rất có ý nghĩa. Mình và thanh niên trong làng rất vui khi được tham gia mô hình, vừa có thêm thu nhập lại có thể chung tay gìn giữ nghề đan lát truyền thống của đồng bào Gia Rai”.

Tuy nhiên, theo chị H’Dịu, ý tưởng đang trong giai đoạn đầu triển khai nên không tránh khỏi những khó khăn về nguồn nhân lực và tài chính. Đặc biệt, các hoạt động trải nghiệm hiện nay phần lớn dựa trên sự hỗ trợ của người dân địa phương, chưa có nguồn đầu tư hỗ trợ cũng như tư vấn chuyên môn cho dự án. Cùng với đó, số nghệ nhân tham gia đan lát cũng đã lớn tuổi nên làm ra sản phẩm cũng ít dần về số lượng, hạn chế về mẫu mã.

Chị H’Dịu cho biết: Hiện nay ý tưởng mới chỉ thực hiện được ở quy mô nhỏ, tập trung sản xuất những chiếc gùi, nia chủ yếu thu hút khách du lịch mua. Tôi sẽ tập trung thời gian, cơ hội để tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng có tính ứng dụng cao hơn như: Đàn T’rưng, giỏ tre, hộp đựng bút... để mở rộng đối tượng khách hàng cũng như thị trường tiêu thụ cho sản phẩm truyền thống.