Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Hoa đón Tết

PV - 09:56, 11/02/2019

TP. Hồ Chí Minh hiện có khoảng 500.000 người Việt gốc Hoa, sống rải rác ở các quận, huyện nhưng tập trung đông nhất là ở quận 5, quận 6 và quận 11. Ngoài việc góp phần không nhỏ vào quá trình phát triển chung của Thành phố, những giá trị văn hóa của cộng đồng người Hoa đã làm cho đời sống, văn hóa TP. Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung thêm đa dạng, phong phú. Trong đó, ngày Tết cổ truyền cùng những phong tục đón mừng năm mới của cộng đồng người Hoa là một nét văn hoá đặc sắc và ý nghĩa.

Chuẩn bị đón năm mới

Dấu ấn đầu tiên khi bước sang tháng Chạp (tháng 12 âm lịch) là, các khu phố-nơi có cộng đồng người Hoa sinh sống luôn rộn ràng với việc quét dọn, tân trang nhà cửa. Trên những tuyến phố chính như Lương Nhữ Học, Hải Thượng Lãn Ông… bao lì xì, câu đối, đèn hoa và hàng nghìn vật phẩm trang trí bày bán dọc các tuyến phố đã khiến khu Chợ Lớn rực rỡ không khí Tết. Thậm chí, nhiều cửa hàng bán đồ Tết năm nay, còn có thêm dịch vụ tới tận nhà để trang trí cho ngày Tết với giá từ 1 đến 10 triệu đồng, tùy theo tính chất, quy mô của ngôi nhà, khoảng cách xa hay gần…

Chùa bà Thiên Hậu (quận 5) là nơi người Hoa thường đến vào ngày mùng Một để cầu bình an, may mắn, làm ăn suôn sẻ cho cả năm. Chùa bà Thiên Hậu (quận 5) là nơi người Hoa thường đến vào ngày mùng Một để cầu bình an, may mắn, làm ăn suôn sẻ cho cả năm.

Không cúng ông Táo trong đêm 23 tháng Chạp như người Việt, mà đến sáng ngày 24 tháng Chạp, người Hoa mới bày mâm cúng đưa ông táo về trời. Họ gọi là lễ tạ táo. Trong mâm cúng tiễn ông táo, ngoài thịt, gà, cá (cá chép) thì còn có thèo lèo và quýt (quýt phát âm trong tiếng Hoa là “cát”, đồng âm với từ “cát” có nghĩa là “cát tường” (may mắn), với mong muốn ông táo sẽ trình lên Ngọc Hoàng những điều tốt đẹp, mang lại may mắn cho gia đình.

Trong nhà người Hoa thường dán câu đối liễn. Đến ngày 30 Tết, người ta thay câu đối liễn mới, giấy đỏ chữ vàng, nội dung thường mang thông điệp tốt lành như: Xuất nhập bình an, Kim ngọc mãn đường, Tân xuân đại cát... Với những gia đình làm ăn buôn bán tại nhà, nội dung câu đối liễn thường là: “Nhất bổn vạn lợi, Khai trương hồng phát, Sinh ý hưng long...”.

Ngoài ra, người ta còn dán chữ “Xuân” và “Phúc” ngược trên cửa, chữ “ngược” tiếng Hoa đọc là “đáo”, nghĩa là Xuân đến, Phúc đến. Sau khi dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa, thay câu đối liễn treo trong nhà, chưng các loại hoa mang ý nghĩa phát lộc, phát tài như hoa mai, hoa cúc, hoa thuỷ tiên và chậu quýt, người Hoa đã sẵn sàng đón một năm mới.

Thiếu nữ dân tộc Hoa duyên dáng trong bộ trang phục truyền thống. Thiếu nữ dân tộc Hoa duyên dáng trong bộ trang phục truyền thống.

Giao thừa cũng là ngày đoàn tụ gia đình. Tối giao thừa, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau ăn bữa cơm đoàn viên thịnh soạn.

Người Việt có mâm ngũ quả “cầu, sung, dừa, đủ, xoài”, thì người Hoa có quýt, bánh bao, bánh tổ. Tiếng Hoa gọi bánh bao là “phát bao”, bánh tổ là “niên cao”… Tựu trung đều mang ý nghĩa là sự ước mong cho năm mới, gia chủ được may mắn, phát tài, năm mới sẽ tốt hơn năm trước…

Ngoài ra, nhiều gia đình người Hoa khi cúng Giao thừa còn có giò heo, cải xà lách xanh sống. Tên những thứ này khi đọc lên thường có ý nghĩa tốt lành. Heo đọc là “trư”, đồng âm với “châu”-ý là "châu long nhập thủy", châu báu đầy nhà. Cải xà lách đọc là “Phát soi”, đồng âm với “Phát tài”…

Khi làm lễ cúng Giao thừa, các gia đình đặt mâm cúng trước hiên nhà và tất cả những người trong gia đình, từ nhỏ đến lớn đều ra quỳ vái lạy thiên công nhằm tạ ơn thiên công cho một năm sung túc và cầu năm mới bình an, suôn sẻ.

Tục lì xì ngày Tết của người Hoa

Cô Giang Tứ Liên, 66 tuổi, sống ở khu phố Trần Hưng Đạo (quận 5) cho biết, ngày mùng Một là ngày cả gia đình đoàn viên, sum họp, cúng bái, chúc Tết họ hàng và phát bao lì xì. Người lớn phát bao lì xì cho con cháu, cho người già… những ai còn độc thân, chưa có gia đình với ý nghĩa phát những đồng tiền may mắn đầu năm, những ai còn độc thân dù lớn tuổi vẫn được nhận bao lì xì như những người nhỏ tuổi. “Khi đến thăm viếng, chúc mừng năm mới các gia đình khác, cũng phải chuẩn bị bao lì xì để lì xì cho các em bé, những người độc thân trong gia đình mình đến. Ngoài ra, những ông chủ, giám đốc các doanh nghiệp cũng lì xì cho nhân viên trong ngày họp mặt đầu Xuân gọi là “khai công đại cát” hay “khai trương đại cát” để lấy hên, với quan niệm phát lộc đầu năm để cầu mua may, bán đắt, phát lộc, phát tài trong năm mới…”, cô Giang Tứ Liên cho hay.

Ngày mùng Một, các gia đình người Hoa chủ yếu đi chùa cầu bình an, may mắn, ít khi đến nhà người khác thăm viếng, chúc tụng, vì họ sợ sẽ mang điều không may đến cho gia chủ trong năm mới. Người Hoa cũng kiêng kỵ quét nhà trong ngày mùng Một và chỉ nói những điều vui vẻ, những câu chúc “phát tài, phát lộc” trong ngày đầu năm.

Đến ngày mùng Hai, người phụ nữ chủ của gia đình người Hoa sẽ chuẩn bị một bữa cơm đầu năm, với các món mang ý nghĩa may mắn như gà, cá, bánh củ cải, rau xà lách sống… để làm lễ cúng khai niên, tiếp khách đến chơi nhà và sau đó là đi viếng thăm, chúc Tết lẫn nhau trong xóm làng, khu phố. Tục này được gọi là “cung hỷ phát tài”.

Người Hoa thường ăn Tết đến ngày rằm tháng Giêng. Đối với dân tộc Hoa, rằm tháng Giêng tức ngày Tết Nguyên tiêu, là một lễ trọng đại trong đời sống của họ. Trong ngày này, bà con nô nức đi lễ chùa cầu phúc và trong khu vực dân cư cộng đồng người Hoa rất rộn ràng, náo nhiệt bởi các lễ nghi như các đám rước diễu hành qua phố, đội lễ nhạc cổ truyền, kèn trống vang lên, các cô gái người Hoa trong trang phục truyền thống múa hát, đèn hoa trang trí rực rỡ…

Có thể thấy, dân tộc Hoa vẫn bảo lưu được những nét văn hoa truyền thống tốt đẹp của cộng đồng được lưu truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác góp phần làm cho văn hóa Việt Nam phong phú, đậm đà bản sắc.

BẰNG GIANG

Ý kiến độc giả
Tin cùng chuyên mục
Sắc Xuân A Lưới: Bản hòa ca văn hóa vùng cao

Sắc Xuân A Lưới: Bản hòa ca văn hóa vùng cao

Hòa trong không khí rộn ràng của mùa Xuân, Ngày hội "Sắc xuân vùng cao A Lưới" năm 2025 tại Làng văn hóa các dân tộc thiếu sổ (ở xã Hồng Thượng, huyện A Lưới, thành phố Huế) diễn ra với sự tham gia đông đảo của đồng bào dân tộc thiểu số, du khách trong và ngoài huyện. Đây là sự kiện văn hóa quan trọng nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn, đồng thời quảng bá tiềm năng du lịch, sản phẩm đặc trưng của huyện A Lưới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Nhà Vua Bỉ

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Nhà Vua Bỉ

Thời sự - PV - 4 giờ trước
Chiều 1/4, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Nhà Vua Bỉ Philippe đang có chuyến thăm cấp Nhà nước Việt Nam.
Tự hào hai tiếng “Việt Nam”!

Tự hào hai tiếng “Việt Nam”!

Công tác Dân tộc - Thanh Hải - 4 giờ trước
Nửa thế kỷ đất nước trọn niềm vui non sông liền một dải. Nửa thế kỷ đất nước hồi sinh, phát triển để thấm hơn sự khốc liệt và mất mát của cuộc chiến ngày ấy. Nửa thế kỷ Việt Nam vươn mình sánh vai cùng bè bạn năm châu, để khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế.
Để diêm dân Bạc Liêu “sống” được với hạt muối: Cần chính sách đủ mạnh (Bài cuối)

Để diêm dân Bạc Liêu “sống” được với hạt muối: Cần chính sách đủ mạnh (Bài cuối)

Kinh tế - Tào Đạt - 4 giờ trước
Mặc dù đã có những thay đổi tích cực từ các dự án đầu tư và cách làm của bà con diêm dân trong việc duy trì nghề truyền thống ở Bạc Liêu, tuy nhiên, để nghề làm muối Bạc Liêu có thể hòa nhập theo xu hướng "kỷ nguyên vươn mình" của đất nước, với những bước phát triển vượt bậc, xứng đáng là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, vẫn cần tiếp tục nghiên cứu để có các cơ chế, chính sách đủ mạnh.
Phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu trong vùng công viên địa chất Lạng Sơn

Phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu trong vùng công viên địa chất Lạng Sơn

Dân tộc - Tôn giáo - Thúy Hồng-Tuyết Mai - 4 giờ trước
Vùng công viên địa chất Lạng Sơn, là khu vực có nhiều dân tộc cùng sinh sống với hệ thống di sản văn hóa phi vật thể và các hoạt động tôn giáo tín ngưỡng phong phú, trong đó có tín ngưỡng thờ Mẫu. Nhận thức được giá trị đó, cùng với việc tích cực xây dựng công viên địa chất Lạng Sơn, thời gian qua, ngành văn hóa nói riêng và các cấp, ngành trong tỉnh nói chung đã có nhiều giải pháp thiết thực để bảo tồn, lan tỏa giá trị của tín ngưỡng này.
Dấu ấn từ tinh thần đoàn kết Lương - Giáo ở phường Đại Nài

Dấu ấn từ tinh thần đoàn kết Lương - Giáo ở phường Đại Nài

Dân tộc - Tôn giáo - Khánh Ngân - 4 giờ trước
Gắn với 10 nội dung “Bảy tốt đời, ba đẹp đạo” do Trung ương Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam phát động, đồng bào công giáo phường Đại Nài, TP. Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh đã đoàn kết lương giáo, tô điểm quê hương ngày càng giàu đẹp. Trong phong trào xây dựng Đô thị văn minh, phường Đại Nài đã trở thành điển hình tiêu biểu của TP.Hà Tĩnh.
Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận

Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 1/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Múa Lân - Sư - Rồng TP. Hồ Chí Minh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận. A Thu - Người gìn giữ hồn cốt văn hóa Xơ Đăng. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tạo dư địa, động lực mới để phát triển đất nước

Tạo dư địa, động lực mới để phát triển đất nước

Sự kiện - Bình luận - Hà Anh - 4 giờ trước
Tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập một số tỉnh, không tổ chức cấp huyện và sáp nhập một số xã là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta, nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo dư địa, động lực phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH). Chủ trương trên được cụ thể hóa bằng các Kết luận số 126-KL/TW và 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, thể hiện tư duy đột phá trong cải cách hành chính, được Nhân dân cả nước đồng tình, ủng hộ.
Ninh Bình: Chủ động nắm bắt từ sớm, từ xa những hiện tượng tôn giáo mới

Ninh Bình: Chủ động nắm bắt từ sớm, từ xa những hiện tượng tôn giáo mới

Dân tộc - Tôn giáo - Tùng Nguyên - 4 giờ trước
UBND tỉnh Ninh Bình giao các sở, ngành, địa phương liên quan theo dõi, nắm bắt các hiện tượng tín ngưỡng, tôn giáo mới; các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo vi phạm, lệch chuẩn... Đây là một trong những nội dung trọng tâm trong Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025 của UBND tỉnh Ninh Bình.
Sắc Xuân A Lưới: Bản hòa ca văn hóa vùng cao

Sắc Xuân A Lưới: Bản hòa ca văn hóa vùng cao

Sắc màu 54 - Hoàng Trung - Minh Ngọc - 4 giờ trước
Hòa trong không khí rộn ràng của mùa Xuân, Ngày hội "Sắc xuân vùng cao A Lưới" năm 2025 tại Làng văn hóa các dân tộc thiếu sổ (ở xã Hồng Thượng, huyện A Lưới, thành phố Huế) diễn ra với sự tham gia đông đảo của đồng bào dân tộc thiểu số, du khách trong và ngoài huyện. Đây là sự kiện văn hóa quan trọng nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn, đồng thời quảng bá tiềm năng du lịch, sản phẩm đặc trưng của huyện A Lưới.
Quảng Ninh: Đồng bào Công giáo phát huy tinh thần “kính Chúa, yêu nước”

Quảng Ninh: Đồng bào Công giáo phát huy tinh thần “kính Chúa, yêu nước”

Dân tộc - Tôn giáo - Thanh Phong - 4 giờ trước
Quảng Ninh hiện có hơn 40.000 tín đồ công giáo, 16 giáo xứ, 38 giáo họ. Thực hiện phương châm “Kính Chúa, yêu nước, sống tốt đời, đẹp đạo”, đồng bào công giáo luôn phát huy tốt vai trò trong hầu hết các phong trào tại địa phương nơi cư trú. Nhiều mô hình, sáng kiến, cách làm hay được các giáo xứ, họ đạo đề ra, bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các chương trình, nhiệm vụ của địa phương, phù hợp với tâm tư, tình cảm, nếp sống đạo của người công giáo.
Lãnh đạo Ban Tôn giáo Chính phủ thăm chúc mừng kết thúc tháng Tịnh chay Ramadan 2025

Lãnh đạo Ban Tôn giáo Chính phủ thăm chúc mừng kết thúc tháng Tịnh chay Ramadan 2025

Tin tức - Thái Sơn Ngọc - 4 giờ trước
Nhân dịp kết thúc tháng Tịnh chay Ramadan 2025, ngày 1/4, Đoàn công tác Ban Tôn giáo Chính phủ thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo do ông Nguyễn Tiến Trọng, Phó trưởng Ban làm Trưởng đoàn đến thăm chúc mừng Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bàni tỉnh và Ban Đại diện Cộng đồng Hồi giáo Islam tỉnh Ninh Thuận. Cùng đi có bà Trần Thị Minh Thu, Trưởng Phòng Tín ngưỡng và Tôn giáo khác; bà Pi Năng Thị Hốn, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Ninh Thuận.