Từ huyền thoại con Rồng, cháu Tiên đến khát vọng vươn mình hùng cường, thịnh vượng - dân tộc Việt Nam chưa bao giờ thôi khao khát khẳng định chính mình ở tầm vóc lớn hơn.
“Em sinh ra từ đất bazan cao nguyên huyền thoại. K'Bing ơ, K'Bing ah!. Em lớn lên từ bầu sữa mẹ. K'Bing ah, K'Bing ơi!...” - Lời ca hòa lẫn tiếng đàn guitar vọng ra từ ngôi nhà sàn dưới chân núi Lang Biang lúc trầm, lúc bổng, da diết, mà sâu lắng do Nghệ sĩ Krajan Plin, 64 tuổi, dân tộc Cơ Ho, ở Tổ dân phố Đăng Ja, thị trấn Lạc Dương, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng thể hiện.
Trong nắng gió Bình Thuận, giữa những làng Chăm cổ kính nhuốm màu thời gian, có một người đàn ông tóc đã ngả màu sương trắng nhưng đôi tay vẫn dẻo dai bên từng nhịp trống ginang, đôi chân vẫn miệt mài nâng từng bước múa biyén. Đó là Nghệ nhân Ưu tú Lâm Tấn Bình - người gần như dành cả cuộc đời để lưu giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa Chăm trên mảnh đất Bình Thuận.
Đến với xã vùng cao Quảng Đức, huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh, nếu đúng dịp, bạn sẽ được tham dự Lễ hội Sóng Mun. Đây là lễ hội truyền thống lâu đời có ý nghĩa quan trọng trong đời sống sinh hoạt văn hóa, tinh thần của người Dao Thanh Y tại mảnh đất vùng cao nơi đây.
Từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), cuối năm 2024, Nhóm cộng đồng bảo tồn nghề thêu thổ cẩm và may trang phục truyền thống dân tộc Cơ Lao thôn Tà Chải, xã Túng Sán, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang được thành lập với 12 thành viên. Mô hình không chỉ giữ vai trò quan trọng trong việc bảo tồn nghề thêu thổ cẩm và may trang phục truyền thống của dân tộc Cơ Lao mà còn tạo việc làm, góp phần xóa nghèo, phát triển kinh tế địa phương.
Lễ hội Gầu Tào là lễ hội lớn nhất của đồng bào dân tộc Mông. Tuy nhiên, ở mỗi vùng miền khác nhau thì nét đặc trưng văn hóa của dân tộc lại được thể hiện trong đời sống một cách khác nhau, dù vẫn có điểm tương đồng. Đối với người Mông ở Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, Lễ hội Gầu Tào là “món ăn tinh thần” vừa quen thuộc, vừa mới lạ.
“Vùng văn hóa các dân tộc thiểu số Quảng Nam là một trong ba vùng văn hóa điển hình của khu vực Trường Sơn - Tây Nguyên” - Nguyễn Tri Hùng viết. Lần nữa, người đọc “bước vào đời sống của đồng bào miền núi Quảng Nam” một cách nguyên sơ, chân thật nhất.
Từ xa xưa, Tết Thanh minh (được tổ chức vào mùng 3 tháng Ba Âm lịch hằng năm) đã trở thành ngày lễ quan trọng, thiêng liêng đối với người Việt. Đối với đồng bào Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc nói chung, tỉnh Bắc Kạn nói riêng, Tết Thanh minh là một trong những ngày Tết lớn sau Tết Nguyên đán. Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên mà còn là lúc con cháu sum vầy, thấm tình gắn kết dòng tộc.
Tại những buôn làng Tây Nguyên, mỗi sản phẩm thủ công không chỉ là vật dụng mà còn là tác phẩm nghệ thuật mang dấu ấn văn hóa. Những chiếc bình gốm, ché hay con vật bằng đất sét là kết tinh từ đôi tay khéo léo của những người phụ nữ buôn làng - nơi sự sáng tạo hòa quyện với tình yêu đất đai, quê hương.
Chúng tôi gặp Nhà thơ - Nhà nghiên cứu văn hóa Kiều Maily khi chị vừa từ TP. Hội An về làng Phước Nhơn dâng trầu cau tưởng nhớ tổ tiên trong tuần cuối của tháng Tịnh chay Ramưwan 2025. Khoác trên mình bộ trang phục trắng tinh khôi của phụ nữ Chăm, chị cùng mẹ chuẩn bị vật phẩm đến cơ sở thờ tự của làng để thực hiện nghi lễ lạy tạ tổ tiên, cầu mong cuộc sống an lành, thành đạt. Kiều Maily là điển hình tiêu biểu của người phụ nữ tâm huyết bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Chăm.
Như lời hẹn ước thiêng liêng, tháng Ba về, triệu triệu trái tim con dân đất Việt lại cùng chung nhịp đập hướng về non thiêng Nghĩa Lĩnh chờ đón nhịp trống đồng khai hội Đền Hùng, tìm về nơi phát tích cội nguồn dân tộc với lòng tôn kính, tri ân công đức tổ tiên khai sơn, phá thạch, gây dựng nền móng giang sơn gấm vóc trao truyền cho cháu con xuyên suốt chiều dài hàng nghìn năm lịch sử…
Hai nhà sáng tạo nội dung người Dao đỏ, chủ tài khoản Mẩy Kim Dao Đỏ và Mẩy Chan Sa Pa, đã thu hút hàng triệu lượt xem trên mạng xã hội. Không chỉ quảng bá văn hóa đồng bào vùng cao, họ còn mở ra nhiều hướng đi mới để phát triển cuộc sống.
Ngày 29/3 Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ tổ chức Họp báo để thông tin kế hoạch tổ chức Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ lần thứ XII năm 2025 tại TP. Cần Thơ.
Ngày 28/3, tại huyện Phú Thiện, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội (KHXH) Việt Nam phối hợp UBND tỉnh Gia Lai tổ chức Hội thảo khoa học "Vua Lửa - Huyền thoại và hiện thực", giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị Di tích Plei Ơi. PGs.Ts. Chu Văn Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo (Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam) và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch chủ trì Hội thảo.
Đồng bào dân tộc Ê Đê ở tỉnh Đắk Lắk có nền văn hóa truyền thống đa dạng, phong phú với những lễ hội, phong tục, tập quán độc đáo. Trong đó, Lễ cúng sức khỏe là một nghi thức quan trọng, thể hiện sự tôn kính và hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Lễ cúng sức khỏe không chỉ là dịp để người Ê Đê bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên mà còn là cơ hội để các thành viên trong gia đình, cộng đồng tụ họp, thăm hỏi, chia sẻ niềm vui và cầu chúc cho nhau sức khỏe, hạnh phúc.
Trống nêm là một nhạc cụ truyền thống, là “linh hồn” của đồng bào Dao đỏ ở xã Tả Phìn, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Vào những ngày Tết, tiếng trống vang lên để xua đi những điều không may mắn, không tốt của năm cũ. Trong những lễ hội, tiếng trống tăng thêm sự vui vẻ, hạnh phúc khiến lòng người phơi phới, cả bản say mê nhảy múa theo nhịp trống…
Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719), các trường học vùng cao đang thực hiện có hiệu quả Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”. Thông qua môi trường giáo dục ngay trên ghế nhà trường giúp học sinh có những hiểu biết về truyền thống, bản sắc văn hóa của các dân tộc.
Giữa tiết trời giữa mùa Xuân - mùa của lễ hội, mùa của tình yêu, tại Cao Bằng, các chàng trai, cô gái sau những buổi gặp gỡ trong các lễ hội Xuân thường trao nhau những “tín vật” tình yêu độc đáo, mang đậm bản sắc dân tộc. Những tín vật này ấp ủ một tình yêu đẹp, là “cầu nối” quan trọng để những chuyện tình đâm chồi, nảy lộc, ra hoa, kết trái, nên duyên vợ chồng.
Xưa nay, Chèo cổ Bắc Giang nổi danh trong “chiếng Chèo Bắc” với những vùng Chèo truyền thống như Hoàng Mai (Việt Yên), Tư Mại (Yên Dũng), Đồng Quan (TP. Bắc Giang). Ít ai ngờ rằng, giữa chốn non cao của tỉnh Bắc Giang cũng có một chiếu Chèo lâu đời tại thôn Thanh Trà, xã Lệ Viễn, huyện Sơn Động.
Với chủ đề “Khâu Vai ngày trở lại”, Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai (huyện Mèo Vạc, Hà Giang) năm 2025 sẽ diễn ra trong 3 ngày, từ 22 - 24/4 (25 - 27/3 âm lịch). Năm nay, Lễ hội được tổ chức với quy mô cấp tỉnh, hứa hẹn đem đến cho du khách nhiều trải nghiệm thú vị.
