Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân Đàng Năng Thạch tận tâm truyền dạy nhạc cụ Chăm

Thái Sơn Ngọc - 14:59, 25/05/2025

Thực hiện Dự án 6 về Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (giai đoạn I: 2021-2025), thời gian qua, Nghệ nhân Đàng Năng Thạch đã tận tâm truyền dạy nhạc cụ cho thanh niên dân tộc Chăm, đồng thời tích cực tham gia các hoạt động bảo tồn di sản văn hóa Chăm trong cộng đồng.

Nghệ nhân Đàng Năng Thạch biểu kèn saranai.
Nghệ nhân Đàng Năng Thạch biểu kèn saranai

Giữ hồn nhạc cụ Chăm

Chúng tôi gặp Đàng Năng Thạch cùng các nghệ nhân dân gian làng Bàu Trúc, huyện Phước Dân, tỉnh Ninh Thuận tham gia Chương trình nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, do Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa Chăm và Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận tổ chức. Với phong cách biểu diễn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Chăm, những tiết mục biểu diễn kèn saranai của anh được du khách tham quan tháp Pô Klong Garai nhiệt liệt tán thưởng.

Tiếng kèn saranai của Nghệ nhân Đàng Năng Thạch hòa quyện cùng tiếng trống ghinăng, trống baranưng, tạo nên không khí rộn ràng, vang vọng chào đón du khách đến với Ninh Thuận. Bộ ba kèn saranai, trống ghinăng và trống baranưng thường đồng hành trong các nghi lễ truyền thống và chương trình văn nghệ phục vụ đời sống tinh thần người dân địa phương.

Nghệ nhân Đàng Năng Thạch cho biết, kèn saranai được làm từ sừng trâu hoặc lõi các loại gỗ quý, có âm thanh ấm vang và độ bền cao. Kèn có chiều dài khoảng 37cm, gồm ba phần: Loa kèn dài 10cm, thân kèn 20cm đục 7 lỗ cách đều 2cm để tạo âm thanh, chuôi kèn dài 7cm, làm bằng bạc hoặc đồng, gắn ngòi thổi bằng lá buông. Nghệ nhân dùng hơi lấy từ mũi đưa vào miệng, giữ lại rồi đẩy qua ngòi thổi, tạo nên âm thanh trầm bổng đầy mê hoặc, hút hồn người nghe.

Nghệ nhân Đàng Năng Thạch cho biết, khi học thổi kèn saranai, kỹ thuật lấy hơi và giữ hơi là khâu khó nhất, đòi hỏi người nghệ sĩ phải rèn luyện nhiều năm mới có thể tạo nên tiếng kèn điêu luyện. Hiện nay, anh đang sở hữu 3 chiếc kèn saranai do cố Nghệ nhân Ưu tú Thiên Sanh Thềm và Nghệ nhân Đàng Tà truyền lại. Anh coi những nhạc cụ này như bảo vật của gia đình.

Nghệ nhân Đàng Năng Thạch hòa tấu cùng các nghệ nhân dân gian hòa tấu nhạc cụ truyền thống dân tộc Chăm.
Nghệ nhân Đàng Năng Thạch cùng các nghệ nhân dân gian hòa tấu nhạc cụ truyền thống dân tộc Chăm

Cùng với các nghệ nhân làng Bàu Trúc, Nghệ nhân Đàng Năng Thạch nhiều lần tham gia biểu diễn dân ca, dân vũ và hòa tấu nhạc cụ Chăm tại Hà Nội, được công chúng Thủ đô nồng nhiệt đón nhận. Điểm đặc biệt trong cách biểu diễn của Đàng Năng Thạch là ở những đoạn cao trào, anh khéo léo rút ra từng phần trong bộ ba cấu thành chiếc kèn saranai, nhưng âm thanh vẫn luyến láy, “ăn nhịp” hoàn hảo với các nhạc cụ hòa tấu. Phong cách biểu diễn sáng tạo, độc đáo này khiến anh trở thành nghệ nhân được bà con làng Chăm và du khách rất yêu thích.

Truyền lửa đam mê cho lớp trẻ

Nghệ nhân Đàng Năng Thạch sinh ra trong gia đình có truyền thống âm nhạc dân gian Chăm tại làng Bàu Trúc. Cha anh, thầy vỗ (Gru Maduen) Đàng Rái, là người truyền dạy kỹ thuật đánh trống baranưng. Với niềm đam mê nhạc cụ truyền thống, anh được truyền dạy trống ghinăng và đến tuổi 25 đã thành thạo 72 bài bản, chính thức trở thành nhạc công phục vụ nghi lễ truyền thống của đồng bào Chăm.

Vì niềm đam mê với âm nhạc dân gian và nhận thức rõ trách nhiệm kế thừa, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc, anh chủ động xin theo học Nghệ nhân Đàng Tà, người thổi kèn saranai ở Bàu Trúc - khi thấy ông tuổi cao, sức yếu. Dưới sự truyền dạy tận tâm của Nghệ nhân Đàng Tà, anh lĩnh hội được kỹ thuật lấy hơi và luyến láy, tạo nên âm thanh hòa quyện với trống ghinăng, baranưng. Đồng thời, anh cũng được Nghệ nhân Đàng Guộc truyền dạy cách biểu diễn đàn kanhi.

Hiện nay, Đàng Năng Thạch là nghệ nhân duy nhất ở làng Bàu Trúc biểu diễn và truyền dạy thành thạo 4 loại nhạc cụ truyền thống của đồng bào Chăm gồm: saranai, ghinăng, baranưng và kanhi. Tham gia Dự án 6 thuộc Chương trình MTQG 1719, anh tích cực truyền dạy, biểu diễn nhạc cụ cho 20 thanh niên, giúp họ trở thành nhạc công sử dụng thành thạo kèn saranai, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch.

Nghệ nhân Chăm biểu diễn vỗ trống baranưng
Nghệ nhân Chăm biểu diễn vỗ trống baranưng

Nghệ nhân Đàng Năng Thạch chia sẻ: “Tôi đặc biệt yêu quý và kính trọng các nhạc cụ kèn saranai, trống baranưng, trống ghinăng, đàn kanhi. Chúng không chỉ là nhạc cụ thông thường mà còn mang tính thiêng liêng, được dùng trong các nghi lễ cúng tế thần linh của người Chăm. Trước mỗi lần biểu diễn, tôi đều thực hiện nghi thức cúng tế xin phép thần linh, đảm bảo âm nhạc giữ được sự trang nghiêm, linh thiêng.

Tôi đã dày công truyền dạy kỹ năng biểu diễn các nhạc cụ này cho nhiều học trò tiêu biểu như Đàng Năng Giải, Đàng Tém, Đàng Ngọc Đêm. Tôi truyền đạt tỉ mỉ các kỹ thuật như dùng đôi tay khéo léo đánh trống ghinăng, lấy hơi đúng cách khi thổi kèn saranai, kỹ thuật tinh tế kéo đàn kanhi. Mục tiêu của tôi không chỉ là dạy nghề mà còn khơi dậy niềm đam mê, giúp học trò nhận thức giá trị to lớn của âm nhạc truyền thống. Hiện nay, các học trò đã đủ khả năng đảm nhận vai trò nhạc công trong nghi lễ và chương trình văn nghệ lễ hội.

Bên cạnh biểu diễn và truyền dạy, tôi còn học chế tác trống ghinăng, kèn saranai với mong muốn góp phần bền vững vào việc gìn giữ di sản âm nhạc truyền thống của dân tộc mình”.

Nhận xét về Nghệ nhân Đàng Năng Thạch, bà Đàng Sinh Ái Chi, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Phước Dân khẳng định, Đàng Năng Thạch là nghệ nhân biểu diễn thành thạo các nhạc cụ truyền thống của đồng bào Chăm. Anh rất tâm huyết trong việc truyền dạy cho nhiều thanh niên trong làng, góp phần tạo nên đội ngũ nhạc công saranai, ghinăng, baranưng, kanhi.

Hiện nay, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Ninh Thuận đang xây dựng hồ sơ trình cấp trên xem xét phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú về văn hóa phi vật thể, lĩnh vực trình diễn dân gian cho Nghệ nhân Đàng Năng Thạch.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đồng bào vùng cao Quảng Nam làm du lịch cộng đồng

Đồng bào vùng cao Quảng Nam làm du lịch cộng đồng

Những năm gần đây, huyện Bắc Trà My (tỉnh Quảng Nam) đã có bước chuyển mình tích cực trong phát triển du lịch cộng đồng, đặc biệt là ở các xã có đông đồng bào DTTS sinh sống. Thông qua việc ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển du lịch, tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng và xúc tiến du lịch địa phương, Bắc Trà My đã tạo điều kiện cho đồng bào Co, Ca Dong, Mường từng bước tiếp cận mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống và phát triển kinh tế bền vững.
Ninh Sơn (Ninh Thuận): Phát huy hiệu qủa nguồn vốn Chương trình MTQG 1719

Ninh Sơn (Ninh Thuận): Phát huy hiệu qủa nguồn vốn Chương trình MTQG 1719

Chính sách Dân tộc - Thái Sơn Ngọc - 39 phút trước
Huyện Ninh Sơn là một trong những địa phương của tỉnh Ninh Thuận triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719). Nguồn vốn đầu tư hỗ trợ đất ở, nhà ở giúp người dân an cư lập nghiệp, ổn định cuộc sống. Đồng thời hỗ trợ con giống gia súc, bảo vệ rừng tạo sinh kế cho người nghèo có điều kiện sản xuất vươn lên thoát nghèo bền vững.
Đại hội Chi bộ Tạp chí nghiên cứu Dân tộc và Tôn giáo

Đại hội Chi bộ Tạp chí nghiên cứu Dân tộc và Tôn giáo

Tin tức - Hồng Phúc - 42 phút trước
Sáng 13/6, Chi bộ Tạp chí nghiên cứu Dân tộc và Tôn giáo đã long trọng tổ chức Đại hội chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông dự và chỉ đạo Đại hội.
Đồng bào vùng cao Quảng Nam làm du lịch cộng đồng

Đồng bào vùng cao Quảng Nam làm du lịch cộng đồng

Sắc màu 54 - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Những năm gần đây, huyện Bắc Trà My (tỉnh Quảng Nam) đã có bước chuyển mình tích cực trong phát triển du lịch cộng đồng, đặc biệt là ở các xã có đông đồng bào DTTS sinh sống. Thông qua việc ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển du lịch, tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng và xúc tiến du lịch địa phương, Bắc Trà My đã tạo điều kiện cho đồng bào Co, Ca Dong, Mường từng bước tiếp cận mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống và phát triển kinh tế bền vững.
Chi bộ Vụ Hợp tác Quốc tế: Quyết tâm xây dựng Chi bộ trong sạch vững mạnh trong nhiệm kỳ mới

Chi bộ Vụ Hợp tác Quốc tế: Quyết tâm xây dựng Chi bộ trong sạch vững mạnh trong nhiệm kỳ mới

Tin tức - Thúy Hồng - 1 giờ trước
Chiều 13/6, Chi bộ Vụ Hợp tác Quốc tế (thuộc Đảng bộ Bộ Dân tộc và Tôn giáo) đã long trọng tổ chức Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ủy viên ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông tham dự và chỉ đạo Đại hội.
Già làng “giữ lửa” nghề xưa

Già làng “giữ lửa” nghề xưa

Gương sáng giữa cộng đồng - Thanh liêm - 3 giờ trước
Trong xu thế hội nhập và phát triển, trước sự thay đổi của xã hội hiện đại, một số nghề có giá trị văn hóa truyền thống dần bị mai một. Đứng trước nguy cơ đó, các già làng, Người có uy tín ở huyện biên giới Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước đã ra sức bảo tồn và phát huy nghề truyền thống của dân tộc mình.
Thanh Hóa: Nhiều hộ nghèo đã an cư

Thanh Hóa: Nhiều hộ nghèo đã an cư

Thực hiện Cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở giai đoạn 2024 - 2025, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã tập trung xây dựng nhà cho các hộ gia đình nghèo còn khó khăn. Đến nay, toàn tỉnh đã khởi công xây dựng gần 13.000 nhà, nhiều hộ nghèo sau khi được hỗ trợ nhà ở đã tập trung phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo.
Ngân hàng Chính sách Xã hội: Xây dựng Đảng bộ vững mạnh toàn diện, đồng hành sự nghiệp phát triển đất nước

Ngân hàng Chính sách Xã hội: Xây dựng Đảng bộ vững mạnh toàn diện, đồng hành sự nghiệp phát triển đất nước

Xã hội - Việt Hải - Mai Hương - 3 giờ trước
Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đảng ủy Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH) đã không ngừng nâng cao vai trò lãnh đạo toàn diện của tổ chức Đảng, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, đoàn kết, thống nhất và trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ chính trị. Với phương châm gắn kết chặt chẽ công tác xây dựng Đảng với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, Đảng ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo hệ thống NHCSXH hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ NHCSXH lần thứ V đã đề ra, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững và bảo đảm an sinh xã hội trên phạm vi cả nước.
“Giọt hồng Đất Mỏ” - Kết nối yêu thương từ những tấm lòng nhân ái

“Giọt hồng Đất Mỏ” - Kết nối yêu thương từ những tấm lòng nhân ái

Xã hội - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Ngày 13/6, tại Tp. Hạ Long, Ban Chỉ đạo Vận động hiến máu tình nguyện tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ khai mạc Chương trình Hành trình đỏ, với chủ đề: “Giọt hồng Đất Mỏ - Kết nối dòng máu Việt” và Lễ tôn vinh người hiến máu tình nguyện tiêu biểu tỉnh Quảng Ninh năm 2025.
Ninh Thuận: Nâng cao chất lượng cuộc sống phụ nữ và trẻ em đồng bào DTTS

Ninh Thuận: Nâng cao chất lượng cuộc sống phụ nữ và trẻ em đồng bào DTTS

Xã hội - Thái Sơn Ngọc - 3 giờ trước
Từ năm 2022, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Ninh Thuận triển khai Dự án 8 thuộc Chương trình MTQG 1719 nhằm thúc đẩy bình đẳng giới, giải quyết vấn đề cấp thiết với phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào DTTS. Các cấp Hội xây dựng kế hoạch phù hợp thực tiễn, đa dạng hình thức, phong phú nội dung, thu hút hội viên tham gia, góp phần thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Gia Lai: Hàng trăm gói kẹo, đồ chơi nhựa bị vứt bỏ ở các bãi rác

Gia Lai: Hàng trăm gói kẹo, đồ chơi nhựa bị vứt bỏ ở các bãi rác

Tin tức - Ngọc Thu - 3 giờ trước
Ngày 13/6, lực lượng chức năng xã Ia Kênh (Tp. Pleiku, Gia Lai) đã phát hiện dọc đường Trường Sa có nhiều bao tải lớn, bên trong chứa nhiều đồ chơi nhựa dành cho trẻ em (thường bán ở trước cổng trường) và kẹo hương bạc hà, quế, kẹo sữa bò...
Ninh Thuận: Nâng cao chất lượng sống cho đồng bào DTTS nhờ Chương trình MTQG 1719

Ninh Thuận: Nâng cao chất lượng sống cho đồng bào DTTS nhờ Chương trình MTQG 1719

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 3 giờ trước
Sau 4 năm triển khai Dự án 1, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: từ 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719); tỉnh Ninh Thuận đã tập trung triển khai sắp xếp ổn định dân cư ở những nơi cần thiết; đồng thời giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho người dân. Nhờ đó, đại bộ phận đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh có điều kiện để phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo và vươn lên làm giàu.