Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đền tháp Po Klong Garai: Biểu tượng vững bền của văn hóa Chăm

Bá Minh Truyền - 15:53, 20/05/2025

Đền tháp Po Klong Garai là một trong những công trình kiến trúc và điêu khắc tiêu biểu và nổi bật của người Chăm được bảo tồn khá nguyên vẹn. Tháp tọa lạc trên đồi Lá trầu (Mbuen Hala), thuộc phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Văn khắc bằng chữ Chăm cổ trên đá sa thạch cung cấp những thông tin về văn hóa, lịch sử quý giá như công lao và thần tích của vua Po Klong Garai, các hoạt động tế lễ, cúng bái và tổ chức xã hội của người Chăm.

Di tích đền tháp Po Klong Garai
Di tích đền tháp Po Klong Garai

Lịch sử và kiến trúc đền tháp Po Klong Garai

Đền tháp Po Klong Garai được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XIII đầu thế kỷ XIV, dưới thời vua Jaya Simhavarman III. Theo truyền thuyết, ông có công lớn trong việc trị thủy, phát triển nông nghiệp và giữ gìn lãnh thổ. Sau khi mất, ông được người dân xây tháp để tưởng niệm và thờ phụng. Tháp Po Klong Garai là một trong những kiệt tác kiến trúc tiêu biểu của nền văn hóa Chăm, phản ánh trình độ kỹ thuật xây dựng và nghệ thuật điêu khắc của người Chăm. Những viên gạch có màu đỏ sậm, được xếp chồng lên nhau khít đến mức không nhìn thấy vết vữa. Đây được xem là một trong những cụm tháp Chăm còn nguyên vẹn và đẹp nhất tại Việt Nam.

Quần thể tháp gồm ba ngôi tháp chính: tháp chính (có tượng thờ vua Po Klong Garai), tháp lửa và tháp cổng. Bên trong tháp có đặt phù điêu Mukhalinga-yoni Po Klong Garai, là không gian dâng lễ vật hằng năm của người Chăm. Tháp lửa là không gian tế thần lửa vào dịp Lễ hội Yuer Yang. Tháp cổng là lối lên tháp để dâng lễ của các chức sắc.

Các bức phù điêu, tượng trang trí trên tháp thể hiện những đề tài thần thoại Hindu giáo như hình ảnh thần Siva, bò thần Nandin và hoa văn trang trí hình sóng nước, cánh sen, lá xoắn… Kiến trúc tháp Po Klong Garai không chỉ mang vẻ đẹp thẩm mỹ mà còn chứa đựng dấu ấn văn hóa, lịch sử và tâm linh của người Chăm. Đây là minh chứng sống động cho sự phát triển rực rỡ của một nền văn minh ảnh hưởng Ấn Độ giáo tồn tại trên dải đất miền Trung Việt Nam.

Tháp Po Klong Garai nhìn từ trên cao
Tháp Po Klong Garai nhìn từ trên cao

Lễ hội trên đền tháp Po Klong Garai

Tháp Po Klong Garai không chỉ là một công trình kiến trúc vĩ đại mà còn là nơi diễn ra những lễ hội truyền thống quan trọng của người Chăm. Các lễ hội này không chỉ mang tính tôn giáo mà còn là dịp để cộng đồng người Chăm bày tỏ lòng kính trọng đối với tổ tiên và thần linh. Hằng năm, người Chăm thực hành các lễ hội văn hóa và tín ngưỡng, tôn giáo như Yuer Yang, Katê, Cambur và Peh Bambeng yang (mở cửa tháp). Đặc biệt, là Lễ hội Katê thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến trải nghiệm rất nhiều.

Lễ hội Katê là lễ hội lớn nhất và quan trọng nhất của người Chăm, được tổ chức hằng năm tại tháp Po Klong Garai vào tháng 7 Chăm lịch (khoảng tháng 9 và tháng 10 Dương lịch). Đây là lễ hội tôn vinh những vị anh hùng dân tộc, tưởng nhớ tổ tiên, đồng thời cũng là dịp để cộng đồng Chăm bày tỏ lòng biết ơn đối với thần linh đã bảo vệ cuộc sống của họ. Lễ hội Katê của người Chăm đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2017.

Các chức sắc dâng lễ vật tại đền tháp Po Klong Garai
Các chức sắc dâng lễ vật tại đền tháp Po Klong Garai

Tại tháp chính điện có đặt tượng thờ Mukhalinga-yoni Po Klong Garai, các nghi lễ được tổ chức long trọng với sự tham gia của các chức sắc tôn giáo Po Adhia, ông Basaih, ông Kadhar, bà Pajau, ông Camanei và người dân địa phương. Những lễ vật dâng cúng có hoa tươi, trái cây, trầu cau, rượu trứng, thịt gà, thịt dê tùy theo gia đình. Các nghi lễ quan trọng diễn ra trên đền tháp như mở cửa tháp, tắm tượng thần, mặc y phục, dâng lễ, hát xướng ca và múa mừng.

Phát huy giá trị di tích đền tháp

Lễ hội Katê diễn ra trên đền tháp Po Klong Garai đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ngày nay, di tích này không chỉ thu hút các nhà nghiên cứu mà còn là điểm đến hấp dẫn với khách du lịch trong nước và quốc tế. Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên đền tháp không chỉ có người dân địa phương mà còn có sự tham gia quản lý của Nhà nước.

Văn khắc là nguồn tư liệu vô cùng quý giá giúp giới nghiên cứu hiểu rõ hơn về ngôn ngữ, tín ngưỡng Bàlamôn giáo và tổ chức xã hội của người Chăm. Văn khắc và hiện vật ở tháp Po Klong Garai là những nguồn sử liệu sống động của một nền văn minh rực rỡ. Việc bảo tồn và nghiên cứu sâu rộng các di sản này là vô cùng cần thiết. Ngoài ra, tại đền tháp còn lưu giữ, phát hiện một số hiện vật khảo cổ có giá trị, tiêu biểu như: Tượng thần Siva và bò thần Nandin, là những vị thần chính trong đạo Bàlamôn. Phù điêu Mukhalinga-yoni Po Klong Garai, thể hiện tín ngưỡng phồn thực và vũ trụ quan của người Chăm.

Nghi thức tắm tượng thần Po Klong Garai
Nghi thức tắm tượng thần Po Klong Garai

Các lễ hội trên đền tháp Po Klong Garai không chỉ là dịp để người Chăm tôn vinh các vị thần linh mà còn là không gian để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tín ngưỡng truyền thống của cộng đồng người Chăm theo Dự án 6 về bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Đền tháp và tượng thờ của tháp Po Klong Garai đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt và Bảo vật quốc gia. Đây là những giá trị văn hóa tiểu biểu tạo điểm nhấn thu khách du lịch tìm đến Ninh Thuận tham quan và trải nghiệm miền di sản văn hóa Chăm.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.