Từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719, giai đoạn 2021-2025, xã Chiềng Phung, huyện Sông Mã (nay là xã Nậm Ty, tỉnh Sơn La) giảm tỷ lệ hộ nghèo 10%/năm.LTS: Đến năm 2045, cơ bản bảo đảm an sinh xã hội toàn dân, bảo đảm mức tối thiểu về thu nhập, giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch và thông tin, truyền thông; góp phần từng bước nâng cao thu nhập, đảm bảo cuộc sống an toàn, bình đẳng và hạnh phúc của Nhân dân. Đây là mục tiêu tỉnh Sơn La đặt ra trong kế hoạch thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Nghị quyết số 10/NQ-CP của Chính phủ. Sau 05 năm, với động lực chính từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 theo Quyết định số 1719 (Chương trình MTQG 1719), tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đặt nền móng vững chắc để hướng tới hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu trong kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Xã nghèo vững niềm tin phát triển
Chiềng Phung, Nậm Ty là hai trong 16 xã vùng III, huyện Sông Mã (cũ). Từ 01/7/2025, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Chiềng Phung và Nậm Ty sáp nhập thành xã Nậm Ty mới của tỉnh Sơn La.
Tại thời điểm sáp nhập, thu ngân sách trên địa bàn trong 6 tháng năm 2025 của 2 xã rất thấp. Trong đó, xã Nậm Ty (cũ) chỉ thu được hơn 546,6 triệu đồng; Chiềng Phung thu được gần 211,3 triệu đồng.
Trước khi sáp nhập, thu nhập bình quân đầu người của xã Nậm Ty (cũ) chỉ đạt 15 triệu đồng/người/năm, xã Chiềng Phung chỉ đạt 20 triệu đồng/người/năm.
Với việc 2 xã đặc biệt khó khăn “về chung một nhà”, xã Nậm Ty mới tất yếu sẽ gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế-xã hội.
Nhưng tại Đại hội lần thứ 1, nhiệm kỳ 2025-2030 (tổ chức ngày 29/7), Đảng bộ xã đã mạnh dạn đặt chỉ tiêu thu ngân sách tăng 7-8%/năm; bảo đảm 02 % tổng thu ngân sách trên địa bàn phục vụ cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Xã cũng phấn đấu đến năm 2030 xã sẽ đạt 15/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới; tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều bình quân giảm từ 3-5%/năm.
Theo ông Dương Hồng Quang, Chủ tịch UBND xã Nậm Ty, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc trong xã có niềm tin sẽ hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra trong nhiệm kỳ 2025-2030. Dù còn nhiều khó khăn nhưng hiện xã đã có nền tảng tương đối, nhất là cơ sở hạ tầng thiết yếu, để tạo đột phá phát triển kinh tế-xã hội trong thời gian tới.
Đặc biệt, từ vốn của Dự án 4, Chương trình MTQG 1719, trong nhiệm kỳ qua, ngoài các dự án giao thông do huyện Sông mã (cũ) làm chủ đầu tư thì trên địa bàn xã đã có 22 công trình được đầu tư, sửa chữa (xã Nậm Ty cũ có 12 công trình, xã Chiềng Phung có 10 công trình); xây dựng 17 nhà văn hóa, 01 trạm y tế và 01 cầu treo;…
“Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư đã góp phần thúc đẩy kinh tế của 02 xã trước sáp nhập phát triển, góp phần giảm nhanh tỷ lệ nghèo. Trong đó, nhiệm kỳ qua, xã Nậm Ty cũ giảm 8% hộ nghèo/năm, xã Chiềng Phung giảm 10%/năm”, ông Quang chia sẻ.
Cơ bản “về đích” nhiều chỉ tiêu
Cũng như xã Nậm Ty, từ vốn Chương trình MTQG 1719, các địa bàn đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La, đã và đang được đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu phục vụ sinh hoạt, sản xuất, đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa cho người dân.
Từ vốn đầu tư của Chương trình MTQG 1719, hiện toàn tỉnh Sơn La có 2.080/2.248 thôn, bản có nhà văn hóa.Theo báo cáo tổng kết Chương trình MTQG 1719 giai đoạn 2021-2025 của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La, dự kiến đến hết năm 2025, 100% xã trên địa bản tỉnh có đường ôtô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông; 78,3% bản có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa.
Đây là động lực để Sơn La thực hiện hiệu quả Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh (gọi tắt là Chiến lược công tác dân tôc); được UBND tỉnh ban hành tại Kế hoạch số số 164/KH-UBND ngày 21/6/2022.
Hiện 73,5% xã trên địa bàn tỉnh đã có trường, lớp học được xây dựng kiên cố; 96,8% thôn, bản có nhà văn hóa; 99,5% hộ gia đình được sử dụng điện lưới an toàn...
Trong Kế hoạch số 164/KH-UBND, tỉnh Sơn La đặt mục tiêu đến năm 2045, các xã, bản vùng đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh có đủ cơ sở hạ tầng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của người dân. Đến nay, mục tiêu này cơ bản đã “về đích”.
Báo cáo số 594/BC-UBND ngày 30/9/2025 của UBND tỉnh Sơn La về sơ kết 05 năm thực hiện Chiến lược công tác dân tộc (Báo cáo 594) cho thấy, hiện cơ sở hạ tầng tại 75/75 xã và 2.248/2.248 thôn, bản của tỉnh đã đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của người dân.
“Toàn tỉnh có 200/200 trạm và điểm trạm y tế được xây dựng kiên cố; 437/596 trường được xây dựng kiên cố; 2.080/2.248 thôn, bản có nhà nhà văn hóa; 37.156/37.343 hộ được sử dụng điện lưới quốc gia và các nguồn điện khác phù hợp”, Báo cáo số 594 nêu rõ.
Đường mới mở lối phát triển bản xa
Một trong những điểm nhấn của Sơn La trong việc tạo nền tảng để phát triển kinh tế-xã hội các địa bàn đặc biệt khó khăn, là ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông. Chương trình MTQG 1719 là nguồn lực chính để thông “huyết mạch” kinh tế cho các địa bàn nghèo.
Theo báo cáo của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh, giai đoạn 2021-2025, từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719, toàn tỉnh đã đầu tư gần 1.700 tỷ đồng sửa chữa, nâng cấp, xây mới 256 tuyến đường giao thông ở các địa bàn đặc biệt khó khăn. Mạng lưới giao thông nông thôn được mở rộng, cứng hóa, tạo đà vững chắc để các xã vùng III, thôn bản đặc biệt khó khăn phát triển kinh tế-xã hội.
Tuyến đường huyết mạch nối bản Co Dâu, xã Nậm Ty với tỉnh lộ 113 được đầu tư từ vốn Chương trình MTQG 1719.. (Ảnh: TL)Co Dâu là bản đặc biệt khó khăn của xã Nậm Ty, nơi sinh sống của 76 hộ, với hơn 400 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông. Trước năm 2024, dù chỉ cách tỉnh lộ 113 chưa đầy 7km, nhưng con đường vào bản xa vời vợi, với những con dốc dài nguy hiểm, trơn trượt mỗi khi mưa gió.
Nhưng nay Co Dâu đã gần hơn. Cuối năm 2024, tuyến đường huyết mạch nối bản với tỉnh lộ 113 đã đưa vào sử dụng. Đây là công trình được đầu tư 13,5 tỷ đồng, từ vốn Chương trình MTQG 1719.
Đường mới mở lối phát triển cho bản Co Dâu. Như chia sẻ của ông Và A Dếnh, người dân trong bản: “Trước đây, muốn tiêu thụ nông sản thì bà con phải chở xuống tận trung tâm xã. Nay có đường bê tông, thương lái chạy xe vào tận bản thu mua, không phải chịu chi phí đi lại, vận chuyển nữa nên lợi nhuận tăng lên nhiều”.
Không chỉ tạo thuận lợi cho giao thương mà tuyến đường được “cứng hóa” đã thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở bản Co Dâu. Chị Mùa Thị Sua, chủ cửa hàng tạp hóa ngay đầu bản chia sẻ: “Từ khi có đường mới, hàng hóa được đưa về tận bản để tiêu thụ, tạo điều kiện cho bản phát triển thương mại, dịch vụ. Đời sống của bà con vì thế ngày càng khấm khá hơn”.
Giai đoạn 2026-2030, thực hiện Chiến lược công tác dân tộc, tỉnh tiếp tục tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng vùng đồng bào DTTS và miền núi phục vụ sản xuất và đời sống của Nhân dân; trong đó chú trọng phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông vùng đồng bào DTTS và miền núi theo hướng bền vững, liên kết vùng.
(Báo cáo số 594/BC-UBND ngày 30/9/2025 của UBND tỉnh Sơn La về sơ kết 05 năm thực hiện Chiến lược công tác dân tộc)
