Sắc màu 54

Xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang nằm bình yên dưới chân đèo Tây Côn Lĩnh. Tới thăm xã vùng cao này, chúng tôi còn được ngắm nhìn những ngôi nhà sàn cổ với những mái ngói vảy có hàng trăm năm tuổi.

Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn được dân gian gọi là bằng cái tên dân dã hơn là Tết giết sâu bọ. Đây là một trong những ngày lễ truyền thống có nội hàm văn hóa phong phú.

Huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh có trên 96% là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), với 9 dân tộc cùng sinh sống. Trước nguy cơ trang phục truyền thống của các dân tộc đang dần bị mai một, huyện Bình Liêu đã có nhiều nỗ lực, đưa ra các giải pháp để gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các DTTS.

Từng là một nhà giáo, bà Đinh Thị Hiền (dân tộc Mường ở thôn Lặt, xã Minh Quang, huyện Ba Vì, Hà Nội) có một tình yêu đặc biệt với văn hóa dân tộc Mường, nhất là việc giữ gìn tiếng nói dân tộc, sáng tác và tự dàn dựng lời cho cồng chiêng bằng chính tiếng Mường.

Đồng bào dân tộc Mông ở Bắc Kạn hiện vẫn giữ nhiều giá trị đặc sắc văn hóa khá nguyên sơ, đặc biệt là nghệ thuật múa khèn và chế tác khèn Mông. Năm 2015, nghệ thuật múa khèn của người Mông tỉnh Bắc Kạn đã vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Kế thừa truyền thống yêu quý văn hóa dân tộc từ người cha, ông Hồ Ngọc An, xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi đã và đang tiếp nối tâm huyết của những thế hệ đi trước để truyền dạy, bảo tồn văn hóa của người Cor thông qua các lễ hội, phong tục tập quán hằng ngày.

Trong một lần đến Ba Vì, vùng đất chiếm đến 95% dân số là đồng bào dân tộc Dao, chúng tôi bị thu hút bởi tấm ảnh cưới được treo ở phòng khách nhà ông Dương Trung Liên, Chủ tịch UBND xã Ba Vì, huyện Ba Vì, TP. Hà Nội. Ông Liên cho biết, đó là bức ảnh con gái và con rể của ông mặc trang phục dân tộc Dao trong ngày cưới-một nghi thức thể hiện nét đẹp truyền thống đáng quý của đồng bào Dao được lưu giữ trong đời sống hiện đại ngày nay.

Trong những năm qua, từ việc đưa phong trào thể dục-thể thao quần chúng đi vào chiều sâu đã góp phần nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần cho các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Qua các phong trào đã xuất hiện nhiều hạt nhân tiêu biểu tham gia các giải thi đấu thể thao trong khu vực và toàn quốc, giành được nhiều giải thưởng cho địa phương.

Vùng đất Côn Đảo thiêng liêng từ lâu đã trở thành biểu tượng của Chủ nghĩa Anh hùng cách mạng. Trong thời kỳ chiến tranh, có rất nhiều chiến sĩ cách mạng đã bị cầm tù, đày đọa tại Nhà tù Côn Đảo-nơi được coi là “địa ngục trần gian”. Để giáo dục truyền thống lịch sử đấu tranh cách mạng, tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ và mang đến cho công chúng thăm quan cái nhìn chân thật về vùng đất này, một triển lãm chuyên đề mang tên “Côn Đảo- Di tích và danh thắng” đã được tổ chức tại Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long.

Bảo tồn hay phát triển là vấn đề luôn được đặt ra với các nhà quản lý di sản khi đứng trước một di sản đang dần xuống cấp. Bảo tồn di sản là điều tất yếu, tuy nhiên thời gian vừa qua, nhiều hạng mục công trình được xây mới mang danh bảo tồn đang xuất hiện ngày một nhiều. Vậy làm thế nào để giải quyết hài hòa giữa việc bảo tồn di sản và phát triển giá trị kinh tế từ di sản?

Người La Chí là một trong những dân tộc đầu tiên ở Hoàng Su Phì (Hà Giang) biết canh tác lúa nước trên các thửa ruộng bậc thang. Đặc biệt, người La Chí thường sống quần cư trên những sườn núi, gần chân ruộng của gia đình nên họ có tư duy khá độc đáo trong việc xây dựng nhà ở để thích nghi với địa bàn sinh sống có độ dốc lớn.

Đối với người Lào, các lễ hội hay ngày vui trong gia tộc, cộng đồng đều không thể thiếu điệu múa lăm vông. Điệu múa lăm vông của dân tộc Lào là hình thức sinh hoạt tập thể vui tươi, có tác dụng giáo dục thẩm mỹ và kết nối tình hữu nghị giữa các dân tộc.

Là một nghề truyền thống của đồng bào thiểu số Pa Cô, Vân Kiều sống trên địa bàn huyện miền núi Đakrông, tỉnh Quảng Trị, nghề dệt thổ cẩm từ lâu đã gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của bà con nơi đây. Đã có thời điểm, nghề bị mai một theo năm tháng, khi giới trẻ chạy theo xu hướng thời trang với những bộ trang phục hiện đại, người già không mặn mà khi sản phẩm dệt ra không có người mua. Hiện nay, mọi chuyện đã thay đổi khi nghề dệt thổ cẩm truyền thống của huyện ngày càng nổi tiếng, được mọi người biết đến bởi nét độc đáo riêng. Điều này có được là nhờ sự linh hoạt, nhạy bén và sự vào cuộc kịp thời của các cấp, ngành, chính quyền địa phương…

Trên địa bàn huyện Nho Quan (Ninh Bình) có khoảng 29 nghìn người là dân tộc Mường sinh sống (chiếm 15% dân số của huyện), tập trung chủ yếu ở các xã: Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long và rải rác ở các xã Quảng Lạc, Thạch Bình, Văn Phương, Yên Quang, Xích Thổ. Hiện nay, đồng bào lưu giữ được những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình như: văn hóa cồng chiêng, hát đúm, hát ru, hát sắc bùa, các trò chơi dân gian như bắn nỏ, ném còn, đi cà kheo, kéo co, đẩy gậy...

Lần đầu tiên, công chúng Thủ đô Hà Nội đã được trải nghiệm những sắc màu văn hóa đặc trưng, độc đáo của đồng bào dân tộc Mông vùng cao Yên Bái qua sự kiện “Giới thiệu sắc màu dân tộc Mông, Yên Bái”. Sự kiện do UBND tỉnh Yên Bái phối hợp UBNDTP. Hà Nội tổ chức nhằm quảng bá, tôn vinh các di sản văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc Mông tỉnh Yên Bái, đồng thời tạo ra sự kết nối phát triển du lịch cho địa phương.

Đây là chủ đề xuyên suốt của Ngày hội giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch (VHTTDL) các dân tộc thiểu số (DTTS) các tỉnh vùng biên giới Việt Nam- Lào, khu vực miền Trung, Tây Nguyên, năm 2019, vừa diễn ra tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế.