Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Soọng cô - một thứ “men” của đồng bào Sán Dìu: Tình yêu Soọng cô đã lớn dần trong lớp trẻ (Bài 5)

Văn Hoa - 16:44, 14/08/2022

Bằng tình yêu và trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ tiếng hát Soọng cô, nhiều nghệ nhân, nhiều câu lạc bộ (CLB) đã động viên, khuyến khích để kết nạp thêm những hội viên nhỏ tuổi. Họ đã nỗ lực dạy nói, dạy hát cho thế hệ trẻ, đưa các hội viên nhỏ tuổi đi giao lưu giữa các CLB trong và ngoài tỉnh; đi biểu diễn trong các ngày lễ, sự kiện lớn của địa phương... Trước nỗ lực của các ông bà, thế hệ đi trước, tình yêu, trách nhiệm giữ gìn văn hóa dân tộc đã lớn dần trong lớp trẻ.

Ngày càng có nhiều bạn trẻ tham gia học hát Soọng cô
Ngày càng có nhiều bạn trẻ tham gia học hát Soọng cô

Từ những việc làm nhỏ

Là thành viên Ban tổ chức giao lưu cộng đồng dân tộc Sán Dìu, trong mỗi lần được chứng kiến các cuộc giao lưu cộng đồng dân tộc Sán Dìu ở các địa phương như Hà Nội, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Thái Nguyên... nhiều năm liền, tôi thực sự xúc động, trước hình ảnh những em nhỏ được nghệ nhân các CLB đưa lên sân khấu hát Soọng cô. Qua mỗi năm, số lượng các em nhỏ lên sân khấu hát càng nhiều hơn, có những CLB đã đưa từ 15-20 cháu tham gia hát giao lưu. Điều đặc biệt, toàn bộ các cháu nhỏ đều được các CLB trang bị đầy đủ trang phục truyền thống của dân tộc.

Mặc dù các em hát không được tròn từ, tròn tiếng, tuy nhiên mỗi tiết mục của các em luôn nhận được sự quan tâm, theo dõi của khán giả. Bởi tất cả những tâm huyết, sự cố gắng của mỗi CLB đều dành cho tuổi trẻ, chính các em sẽ là những chủ nhân của điệu hát Soọng cô trong tương lai.

Ngược về huyện Sơn Dương, Tuyên Quang, chúng tôi tìm đến nhà ông Hoàng Lục Thái. Ông nguyên là lãnh đạo xã đã nghỉ hưu và đã dành rất nhiều tâm huyết để truyền dạy tiếng Sán Dìu và hát Soọng cô cho thế hệ trẻ. Ngồi dưới bóng cây, ông kể về những cuộc hát Soọng cô cho 2 học viên nhỏ tuổi, là Trương Văn Vũ và Trương Văn Huy. Ông vừa hát, vừa yêu cầu các cháu học theo. Hai bạn nhỏ như thấy được tâm huyết, sự nghiêm túc của ông nên đã cố gắng học.

Ông Hoàng Lục Thái (Tuyên Quang) và hai học viên nhỏ tuổi
Ông Hoàng Lục Thái (Tuyên Quang) và hai học viên nhỏ tuổi

Qua theo dõi cách truyền dạy của ông Thái, tôi cảm nhận được Vũ và Huy đã biết giao tiếp cơ bản tiếng Sán Dìu, do đó hai em học hát tương đối nhanh. Ông Thái hát cả bài, sau đó hát từng câu và yêu cầu học viên hát theo. Sau khi hát xong cả bài, ông đã dịch ra tiếng Việt để học viên có thể nắm được nội dung, từ đó việc học trở nên dễ dàng hơn. Qua khoảng hơn chục lần học đi, học lại, cuối cùng hai học viên nhỏ tuổi đã hát khá thuần thục, hiểu rõ về nội dung bài hát.

Nghệ nhân Hoàng Lục Thái chia sẻ, tôi và rất nhiều người cao niên khác đã được thừa hưởng, được những lớp cha anh trước đó truyền dạy lại tiếng hát Soọng cô. Vì vậy, chúng tôi nhận thức rõ trách nhiệm của mình, khi biết rồi thì tiếp tục phải trao truyền để tiếng hát Soọng cô ngân vang mãi theo thời gian.

Tình yêu  Soọng cô đã lớn dần trong lớp trẻ

Dẫu biết rằng, thời thế đã thay đổi, trong xu thế hội nhập và phát triển, những loại hình âm nhạc mới sôi động dần lấn áp tiếng hát Soọng cô sâu lắng. Nhưng bằng tình yêu và trách nhiệm của mình, những người lớn tuổi đã và đang nỗ lực làm hết những gì còn có thể để cứu tiếng hát Soọng cô. Cũng vì thế, giới trẻ đã “động lòng”, họ bắt đầu ý thức hơn, chủ động hơn trong việc học hát Soọng cô

Những năm qua, thế hệ những người “đã quá ngũ tuần” đã sẵn sàng bỏ thời gian, bỏ tiền bạc để có những buổi say mình với tiếng hát Soọng cô. Rất nhiều những nghệ nhân, những cái tên mà khi nhắc đến cả cộng đồng người Sán Dìu đều tỏ lòng mến phục như các ông: Hoàng Lục Thái, Lục Văn Bảy; bà Đỗ Thị Man (Tuyên Quang)…; ông Lê Đại Năm, Thái Sinh Trần, bà Trần Thị Năm (Vĩnh Phúc); bà Trương Thị Lê (Quảng Ninh); ông Trần Bình Dưỡng (Thái Nguyên); ông Leo Mạnh Hiền (Bắc Giang)…

Nhiều bạn trẻ đã thay đổi nhận thức, tự chủ động học Soọng cô (Ảnh Thái Sinh Trần)
Nhiều bạn trẻ đã thay đổi nhận thức, tự chủ động học Soọng cô (Ảnh Thái Sinh Trần)

Trước niềm say mê và nỗ lực gìn giữ làn điệu này của các thế hệ ông, bà, nhiều bạn trẻ đã thay đổi nhận thức, đã đến lớp học hát Soọng cô. Chị Ôn Thị Thủy (Sơn Dương, Tuyên Quang) bày tỏ, các ông, bà, nghệ nhân là những người luôn trăn trở, suy nghĩ nghiên cứu, tìm tòi giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Để gìn giữ, bảo tồn tiếng hát Soọng cô, thì những thế hệ đi sau như tôi có trách nhiệm hết sức lớn lao. Chúng tôi cần phải nhận ra rằng, bản sắc văn hoá Sán Dìu đang ngày dần mai một, và có khả năng sẽ biến mất mãi mãi nếu giới trẻ không vào cuộc.

Chị Ôn Thị Thủy (Tuyên Quang) bắt đầu học hát từ những bài đơn giản nhất
Chị Ôn Thị Thủy (Tuyên Quang) bắt đầu học hát từ những bài đơn giản nhất (Ảnh Thái Sinh Trần)

"Để bảo tồn làn điệu Soọng cô của dân tộc, bản thân tôi cũng đã bắt đầu học hát, bắt đầu từ những bài đơn giản nhất như bài: Ru em, ca ngợi Đảng, Bác Hồ… Thời gian tới, tôi sẽ tích cực tham gia giao lưu, học hát thêm nhiều bài hát Soọng cô hơn nữa”, chị Thủy nhấn mạnh. 

Còn đối với em Lưu Thị Thanh Huyền, 16 tuổi (Bình Xuyên, Vĩnh Phúc). Ngay từ nhỏ Huyền đã được bà dạy nói tiếng Sán Dìu, 8 tuổi em được dạy hát Soọng cô. Huyền nói, qua sự nhiệt tình dạy hát của các ông bà, đến nay em đã thuộc rất nhiều bài Soọng cô, cũng nhờ đó mà em thường xuyên được tham gia biểu diễn hát ở địa phương, đi xuống tận Hà Nội giao lưu.

Qua khảo sát, hơn 70 CLB Soọng cô ở hầu hết các tỉnh có người Sán Dìu sinh sống đều có các hội viên nhỏ tuổi. Có những CLB có tới trên 40 hội viên nhỏ tuổi như CLB Soọng cô thôn Trung Mầu, CLB Chợ tình Đạo Trù (Vĩnh Phúc)… Tuy nhiên, lại rất ít đối tượng là thanh niên tham gia sinh hoạt tại các CLB.

Những hội viên nhỏ tuổi này đã được thế hệ các ông, bà dạy nói tiếng mẹ đẻ, dạy hát Soọng cô, bước đầu có thể hát được những bài hát đơn giản. Có những hội viên đã học hát được hơn chục bài, những bài khó nhưng số lượng rất hạn chế.

Một buổi sinh hoạt của CLB Soọng cô Trung Mầu (Trung Mỹ, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc)
Một buổi sinh hoạt của CLB Soọng cô Trung Mầu (Trung Mỹ, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc)

Từ tình yêu và trách nhiệm, những người lớn tuổi đã truyền cảm hứng, bồi đắp thêm ý thức gìn giữ Soọng cô cho thế hệ trẻ. Đặc biệt, khi Soọng cô được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, lớp trẻ càng thêm tự hào dân tộc, công tác bảo tồn di sản Soọng cô cũng thuận lợi hơn.

Mặc dù hiện nay, nhiều bạn trẻ đã học được nhiều bài hát Soọng cô, nhưng chỉ là những bài đơn giản, không có "cái tinh", cái hay so với các thế hệ trước đó; nhiều bạn trẻ cũng bước đầu tìm hiểu để học hát, tuy nhiên do nhiều nguyên nhân như: làn điệu Soọng cô rất khó trao truyền, thiếu không gian diễn xướng, giới trẻ không biết nói tiếng mẹ đẻ... dẫn đến việc học Soọng cô khó khăn, nguy cơ mai một là rất rõ ràng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 17:35, 21/11/2024
Chiều nay, 21/11, tại trụ sở Quốc hội Campuchia, Thủ đô Phnompenh, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Khuon Sudary đã chủ trì Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lần đầu tiên thăm chính thức Vương quốc Campuchia.
Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Thời sự - PV - 16:25, 21/11/2024
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết, chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Malaysia lần này có ý nghĩa quan trọng khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực an ninh, quốc phòng, hợp tác biển và một số lĩnh vực hợp tác về điện, kinh tế số…
Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Công tác Dân tộc - An Yên - 14:57, 21/11/2024
Nhằm thúc đẩy đồng bào các DTTS phát triển toàn diện trên các lĩnh vực đời sống, kinh tế, xã hội, trong nhiều năm qua, việc nâng cao kiến thức, trình độ, năng lực… cho người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi Nghệ An được các cấp, các ngành trong tỉnh rất quan tâm. Đặc biệt, từ khi triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) nội dung này càng được thực hiện bài bản, quyết liệt hơn nhờ nguồn lực đầu tư, hỗ trợ của Chương trình.
Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Kinh tế - Minh Thu - 14:51, 21/11/2024
Chủ động nâng cao nhận thức, tư duy trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, từ đó nâng cao chất lượng, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường. Đây là việc làm quan trọng mà ngành Nông nghiệp tỉnh Sơn La đang hướng tới, nhằm phát triển nền nông nghiệp cạnh tranh, tiến tới xây dựng Sơn La trở thành tỉnh phát triển xanh, nhanh và bền vững.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thời sự - PV - 14:30, 21/11/2024
Trưa 21/11, tại Phủ Thủ tướng ở Thủ đô hành chính Putrajaya, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân chủ trì Lễ đón trọng thể Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11.
Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Tại vùng đất miền đá xám Mèo Vạc - Hà Giang, nơi có những dãy núi trùng điệp và những bản làng xa xôi, có một thầy giáo mầm non mà tên tuổi đã trở nên quen thuộc không chỉ với các em học sinh mà còn với đồng bào nơi đây. Đó là thầy giáo Hoàng Đại Nghĩa, người đã giành hơn 14 năm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục ở vùng sâu, vùng xa, giúp các em mở rộng cánh cửa tri thức, vươn lên từ những khó khăn của cuộc sống.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 13:20, 21/11/2024
Nhận lời mời của Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Samdech Techo Hun Sen, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Samdech Khuon Sudary và Chủ tịch Ủy ban Thường trực Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á Chung Eui-yong, ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì bao dung và hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.
Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và

Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và "thắp lửa" đam mê âm nhạc truyền thống dân tộc Thái ở xã vùng sâu

Phóng sự - Phạm Tiến- Đình Tuân - 13:01, 21/11/2024
Ở tuổi 60, nhưng ngay từ thuở 15, 16, ông Kha Văn Hưng đã say mê với nhạc cụ truyền thống dân tộc Thái của mình. Bao năm qua, ông dành biết bao tâm sức học hỏi để sử dụng, chế tác được nhiều loại nhạc cụ truyền thống của đồng bào. Điều ông Hưng trăn trở, mong mỏi nhất là thế hệ trẻ trong bản tiếp nối truyền thống cha ông để giữ gìn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Thời sự - PV - 12:25, 21/11/2024
Vào 11h ngày 21/11 (giờ địa phương), tức 10h (giờ Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến Sân bay quốc tế Kuala Lumpur (Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia) bắt đầu chuyến thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân.
Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Kinh tế - Xuân Hải - 10:59, 21/11/2024
Thời gian qua, bằng việc tập trung khai thác các tiềm năng, lợi thế có sẵn, tận dụng những ưu thế mới, thành phố Hưng Yên (tỉnh Hưng Yên) chuyển mình mạnh mẽ và đang trở thành một thành phố năng động, hiện đại với kinh tế tăng trưởng tốt, diện mạo đô thị, nông thôn khởi sắc.
Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Kinh tế - Minh Thu - 10:51, 21/11/2024
Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là kết thúc năm 2024, đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp (DN) đang tăng tốc sản xuất nhằm kịp thời gian giao hàng cho các đối tác trong dịp cuối năm. Mặt khác, các tập đoàn phân phối toàn cầu cũng gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam để tìm kiếm đối tác cung ứng cho năm 2025.