Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Soọng cô - một thứ “men” của đồng bào Sán Dìu: Tình yêu Soọng cô đã lớn dần trong lớp trẻ (Bài 5)

Văn Hoa - 16:44, 14/08/2022

Bằng tình yêu và trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ tiếng hát Soọng cô, nhiều nghệ nhân, nhiều câu lạc bộ (CLB) đã động viên, khuyến khích để kết nạp thêm những hội viên nhỏ tuổi. Họ đã nỗ lực dạy nói, dạy hát cho thế hệ trẻ, đưa các hội viên nhỏ tuổi đi giao lưu giữa các CLB trong và ngoài tỉnh; đi biểu diễn trong các ngày lễ, sự kiện lớn của địa phương... Trước nỗ lực của các ông bà, thế hệ đi trước, tình yêu, trách nhiệm giữ gìn văn hóa dân tộc đã lớn dần trong lớp trẻ.

Ngày càng có nhiều bạn trẻ tham gia học hát Soọng cô
Ngày càng có nhiều bạn trẻ tham gia học hát Soọng cô

Từ những việc làm nhỏ

Là thành viên Ban tổ chức giao lưu cộng đồng dân tộc Sán Dìu, trong mỗi lần được chứng kiến các cuộc giao lưu cộng đồng dân tộc Sán Dìu ở các địa phương như Hà Nội, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Thái Nguyên... nhiều năm liền, tôi thực sự xúc động, trước hình ảnh những em nhỏ được nghệ nhân các CLB đưa lên sân khấu hát Soọng cô. Qua mỗi năm, số lượng các em nhỏ lên sân khấu hát càng nhiều hơn, có những CLB đã đưa từ 15-20 cháu tham gia hát giao lưu. Điều đặc biệt, toàn bộ các cháu nhỏ đều được các CLB trang bị đầy đủ trang phục truyền thống của dân tộc.

Mặc dù các em hát không được tròn từ, tròn tiếng, tuy nhiên mỗi tiết mục của các em luôn nhận được sự quan tâm, theo dõi của khán giả. Bởi tất cả những tâm huyết, sự cố gắng của mỗi CLB đều dành cho tuổi trẻ, chính các em sẽ là những chủ nhân của điệu hát Soọng cô trong tương lai.

Ngược về huyện Sơn Dương, Tuyên Quang, chúng tôi tìm đến nhà ông Hoàng Lục Thái. Ông nguyên là lãnh đạo xã đã nghỉ hưu và đã dành rất nhiều tâm huyết để truyền dạy tiếng Sán Dìu và hát Soọng cô cho thế hệ trẻ. Ngồi dưới bóng cây, ông kể về những cuộc hát Soọng cô cho 2 học viên nhỏ tuổi, là Trương Văn Vũ và Trương Văn Huy. Ông vừa hát, vừa yêu cầu các cháu học theo. Hai bạn nhỏ như thấy được tâm huyết, sự nghiêm túc của ông nên đã cố gắng học.

Ông Hoàng Lục Thái (Tuyên Quang) và hai học viên nhỏ tuổi
Ông Hoàng Lục Thái (Tuyên Quang) và hai học viên nhỏ tuổi

Qua theo dõi cách truyền dạy của ông Thái, tôi cảm nhận được Vũ và Huy đã biết giao tiếp cơ bản tiếng Sán Dìu, do đó hai em học hát tương đối nhanh. Ông Thái hát cả bài, sau đó hát từng câu và yêu cầu học viên hát theo. Sau khi hát xong cả bài, ông đã dịch ra tiếng Việt để học viên có thể nắm được nội dung, từ đó việc học trở nên dễ dàng hơn. Qua khoảng hơn chục lần học đi, học lại, cuối cùng hai học viên nhỏ tuổi đã hát khá thuần thục, hiểu rõ về nội dung bài hát.

Nghệ nhân Hoàng Lục Thái chia sẻ, tôi và rất nhiều người cao niên khác đã được thừa hưởng, được những lớp cha anh trước đó truyền dạy lại tiếng hát Soọng cô. Vì vậy, chúng tôi nhận thức rõ trách nhiệm của mình, khi biết rồi thì tiếp tục phải trao truyền để tiếng hát Soọng cô ngân vang mãi theo thời gian.

Tình yêu  Soọng cô đã lớn dần trong lớp trẻ

Dẫu biết rằng, thời thế đã thay đổi, trong xu thế hội nhập và phát triển, những loại hình âm nhạc mới sôi động dần lấn áp tiếng hát Soọng cô sâu lắng. Nhưng bằng tình yêu và trách nhiệm của mình, những người lớn tuổi đã và đang nỗ lực làm hết những gì còn có thể để cứu tiếng hát Soọng cô. Cũng vì thế, giới trẻ đã “động lòng”, họ bắt đầu ý thức hơn, chủ động hơn trong việc học hát Soọng cô

Những năm qua, thế hệ những người “đã quá ngũ tuần” đã sẵn sàng bỏ thời gian, bỏ tiền bạc để có những buổi say mình với tiếng hát Soọng cô. Rất nhiều những nghệ nhân, những cái tên mà khi nhắc đến cả cộng đồng người Sán Dìu đều tỏ lòng mến phục như các ông: Hoàng Lục Thái, Lục Văn Bảy; bà Đỗ Thị Man (Tuyên Quang)…; ông Lê Đại Năm, Thái Sinh Trần, bà Trần Thị Năm (Vĩnh Phúc); bà Trương Thị Lê (Quảng Ninh); ông Trần Bình Dưỡng (Thái Nguyên); ông Leo Mạnh Hiền (Bắc Giang)…

Nhiều bạn trẻ đã thay đổi nhận thức, tự chủ động học Soọng cô (Ảnh Thái Sinh Trần)
Nhiều bạn trẻ đã thay đổi nhận thức, tự chủ động học Soọng cô (Ảnh Thái Sinh Trần)

Trước niềm say mê và nỗ lực gìn giữ làn điệu này của các thế hệ ông, bà, nhiều bạn trẻ đã thay đổi nhận thức, đã đến lớp học hát Soọng cô. Chị Ôn Thị Thủy (Sơn Dương, Tuyên Quang) bày tỏ, các ông, bà, nghệ nhân là những người luôn trăn trở, suy nghĩ nghiên cứu, tìm tòi giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Để gìn giữ, bảo tồn tiếng hát Soọng cô, thì những thế hệ đi sau như tôi có trách nhiệm hết sức lớn lao. Chúng tôi cần phải nhận ra rằng, bản sắc văn hoá Sán Dìu đang ngày dần mai một, và có khả năng sẽ biến mất mãi mãi nếu giới trẻ không vào cuộc.

Chị Ôn Thị Thủy (Tuyên Quang) bắt đầu học hát từ những bài đơn giản nhất
Chị Ôn Thị Thủy (Tuyên Quang) bắt đầu học hát từ những bài đơn giản nhất (Ảnh Thái Sinh Trần)

"Để bảo tồn làn điệu Soọng cô của dân tộc, bản thân tôi cũng đã bắt đầu học hát, bắt đầu từ những bài đơn giản nhất như bài: Ru em, ca ngợi Đảng, Bác Hồ… Thời gian tới, tôi sẽ tích cực tham gia giao lưu, học hát thêm nhiều bài hát Soọng cô hơn nữa”, chị Thủy nhấn mạnh. 

Còn đối với em Lưu Thị Thanh Huyền, 16 tuổi (Bình Xuyên, Vĩnh Phúc). Ngay từ nhỏ Huyền đã được bà dạy nói tiếng Sán Dìu, 8 tuổi em được dạy hát Soọng cô. Huyền nói, qua sự nhiệt tình dạy hát của các ông bà, đến nay em đã thuộc rất nhiều bài Soọng cô, cũng nhờ đó mà em thường xuyên được tham gia biểu diễn hát ở địa phương, đi xuống tận Hà Nội giao lưu.

Qua khảo sát, hơn 70 CLB Soọng cô ở hầu hết các tỉnh có người Sán Dìu sinh sống đều có các hội viên nhỏ tuổi. Có những CLB có tới trên 40 hội viên nhỏ tuổi như CLB Soọng cô thôn Trung Mầu, CLB Chợ tình Đạo Trù (Vĩnh Phúc)… Tuy nhiên, lại rất ít đối tượng là thanh niên tham gia sinh hoạt tại các CLB.

Những hội viên nhỏ tuổi này đã được thế hệ các ông, bà dạy nói tiếng mẹ đẻ, dạy hát Soọng cô, bước đầu có thể hát được những bài hát đơn giản. Có những hội viên đã học hát được hơn chục bài, những bài khó nhưng số lượng rất hạn chế.

Một buổi sinh hoạt của CLB Soọng cô Trung Mầu (Trung Mỹ, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc)
Một buổi sinh hoạt của CLB Soọng cô Trung Mầu (Trung Mỹ, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc)

Từ tình yêu và trách nhiệm, những người lớn tuổi đã truyền cảm hứng, bồi đắp thêm ý thức gìn giữ Soọng cô cho thế hệ trẻ. Đặc biệt, khi Soọng cô được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, lớp trẻ càng thêm tự hào dân tộc, công tác bảo tồn di sản Soọng cô cũng thuận lợi hơn.

Mặc dù hiện nay, nhiều bạn trẻ đã học được nhiều bài hát Soọng cô, nhưng chỉ là những bài đơn giản, không có "cái tinh", cái hay so với các thế hệ trước đó; nhiều bạn trẻ cũng bước đầu tìm hiểu để học hát, tuy nhiên do nhiều nguyên nhân như: làn điệu Soọng cô rất khó trao truyền, thiếu không gian diễn xướng, giới trẻ không biết nói tiếng mẹ đẻ... dẫn đến việc học Soọng cô khó khăn, nguy cơ mai một là rất rõ ràng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.