Lễ cúng Thần làng của người Chăm Hroi được phục dự từ nguồn vốn của Dự án 6. (Ảnh: T.N)Triển khai thực hiện Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, giai đoạn 2021-2030, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Gia Lai đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, truyền dạy nghề dệt thổ cẩm, nghệ thuật diễn tấu cồng chiêng, xoang, biểu diễn nhạc cụ dân tộc… cho lớp trẻ để họ thêm yêu văn hoá truyền thống của dân tộc mà ra sức gìn giữ.
Tại xã Vĩnh Sơn, Sở VHTT&DL tỉnh Gia Lai đã xây dựng mô hình bảo tồn văn hoá cồng chiêng, gắn với phát triển du lịch. Đối với người Ba Na, cồng chiêng là một phần không thể thiếu trong đời sống. Cồng chiêng được đánh lên trong những dịp quan trọng như mừng lúa mới, xuống đồng, lễ thổi tai cho trẻ sơ sinh, cưới hỏi, bỏ mả, cúng máng nước, lễ mừng cơm mới, lễ đóng cửa kho...
Có thể nói, cồng chiêng gắn bó cả vòng đời của con người nên rất được trân quý. Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương, ở làng K8, xã Vĩnh Sơn chia sẻ: Tôi vẫn luôn trăn trở làm sao để lớp trẻ kế thừa nắm giữ được hết bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Nỗi lo ấy nay dần vơi, khi thấy nam nữ thanh niên Ba Na ngày càng đam mê văn hoá truyền thống.
“Điều đáng mừng qua những đợt kiểm kê, tập huấn truyền dạy văn hoá truyền thống cho thấy, còn nhiều nghệ nhân nắm giữ được vốn quý của cha ông và lớp trẻ chịu học, có như vậy di sản văn hóa của dân tộc mới được giữ gìn”, ông Đinh Chương bày tỏ.
Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương là một trong những hạt nhân qua trọng giúp triển khai thành công Dự án 6 tại Gia Lai. (Ảnh: T.N)Tại xã Vân Canh, từ năm 2023 đến nay, việc duy trì hoạt động các CLB cồng chiêng, mở các lớp tập huấn dệt thổ cẩm cho đồng bào Bahnar, truyền dạy trống kơ toang, xoang, phục dựng lễ hội cúng thần làng của người Chăm H’roi đã tạo điều kiện để đồng bào dân tộc thiểu số gắn bó, phát huy bản sắc; đồng thời mở ra hướng khai thác phục vụ du lịch cộng đồng.
Các xã An Toàn, An Lão, việc ưu tiên nguồn lực thực hiện Dự án 6 mang lại hiệu quả thiết thực trong việc kiện toàn hoạt động 40 đội văn nghệ đồng bào Ba Na, Hrê; đầu tư xây dựng, nâng cấp nhà văn hóa thôn; tập huấn xây dựng mô hình bảo tồn và phát huy dân ca, dân vũ, dân nhạc của đồng bào Hrê.
Ở khu vực phía Tây Gia Lai, Dự án 6 cũng được Sở VHTT&DL triển khai với nhiều hoạt động thiết thực. Nổi bật là các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ truyền dạy văn hóa phi vật thể; mô hình “Di sản kết nối gắn với hành trình du lịch để phát triển cộng đồng các DTTS có di sản tương đồng”…
Lớp trẻ yêu thích trang phục truyền thống là một những điểm thành công của việc triển khai Dự án 6 tại Gia Lai. (Ảnh: T.N)Đặc biệt, chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm” với trên 70 buổi trình diễn tại Quảng trường Đại Đoàn Kết (phường Pleiku) và các địa phương, đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của nghệ nhân và tạo ấn tượng đẹp cho đông đảo người dân, du khách.
Bên cạnh đó, mô hình “Sắc màu văn hóa Gia Lai-Bảo tồn và phát triển” cũng tạo sức hút riêng biệt, đậm sắc màu dân gian với 12 chương trình tổ chức tại Bảo tàng tỉnh, giúp tái hiện các lễ hội truyền thống của đồng bào Gia Rai, Ba Na…
Với vai trò Trưởng đoàn nghệ nhân xã Pờ Tó tham gia chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm”, nghệ nhân Đinh Byêch chia sẻ: Người Ba Na ở xã Pờ Tó rất chú trọng bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Tất cả đều có chung tình yêu với cồng chiêng và mong muốn giới thiệu, quảng bá nét đẹp văn hóa của dân tộc mình tới bạn bè và du khách gần xa.
Có thể khẳng định, một trong những nhân tố quan trọng để Dự án 6 thành công chính là sự đóng góp tâm huyết của các nghệ nhân - những người “giữ lửa” văn hóa trong mỗi buôn làng. Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương chia sẻ: "Nhà nước đã dành sự qua tâm đặc biệt cho văn hoá truyền thống của đồng bào, thì những người như tôi càng phải thể hiện trách nhiệm của mình. Tôi rất vui khi đảm nhận trọng trách truyền dạy cồng chiêng, nhạc cụ dân tộc, các trình thức lễ hội truyền thống cho lớp trẻ".
Văn hoá truyền thống của đồng bào DTTS luôn cuốn hút du khách. (Ảnh: T.N)Còn nhà nghiên cứu Văn hóa dân gian-Nghệ nhân Ưu tú Yang Danh trải lòng: Chủ trương thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước được cụ thể hóa qua Dự án 6 đã nhận được sự đồng thuận, hưởng ứng của cộng đồng các DTTS. Thông qua việc hỗ trợ vật chất, đào tạo kỹ năng, khơi dậy vai trò nghệ nhân, tất cả hướng tới xây dựng nền tảng để bản sắc văn hóa đồng bào DTTS không bị mai một trong quá trình hội nhập, đồng thời đưa văn hóa truyền thống trở thành nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Để đẩy mạnh thực hiện Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của DTTS gắn với phát triển du lịch”, Sở VHTT&DL tỉnh Gia Lai đang nghiên cứu xây dựng các đề án phát triển du lịch cộng đồng, trong đó hướng đến khai thác tài nguyên du lịch tai miền núi.
Bên cạnh đó, đơn vị thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng, truyền dạy về nhạc cụ dân tộc cho thế hệ trẻ và tái hiện các nghi thức truyền thống đặc sắc của cộng đồng các dân tộc vùng cao trên địa bàn tỉnh, nhằm tiến tới khai thác để phát triển du lịch.
