Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Văn hóa Khmer trên đất chín rồng

T. Anh Sáng - 11:10, 08/05/2021

Cộng đồng người Khmer Nam Bộ có hơn 1,3 triệu người, sinh sống tập trung tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ, trong đó, đông nhất là Sóc Trăng, Trà Vinh, An Giang, Kiên Giang... Đồng bào Khmer ở Nam Bộ đang kế thừa một di sản văn hóa vô giá, với nhiều loại hình nghệ thuật độc đáo, như hát múa rô băm, nghệ thuật kịch hát dù kê, nghệ thuật điêu khắc, trang trí, hội họa, âm nhạc, văn học dân gian…

Thiếu nữ Khmer với điệu múa truyền thống.
Thiếu nữ Khmer với điệu múa truyền thống.

Bản sắc độc đáo

Dân tộc Khmer có nền văn hóa phát triển đa dạng, gắn liền với những tín ngưỡng mang sắc thái riêng, ảnh hưởng đậm nét văn hóa Ấn Độ và Phật giáo. Phật giáo đóng vai trò quan trọng và có vị trí cao nhất trong mọi lĩnh vực của đời sống người Khmer ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Đa số, họ là phật tử của Phật giáo Nam tông.

Chùa Khmer là một tổng thể kiến trúc đặc trưng của văn hóa Khmer với mái cao thẳng đứng, hoa văn họa tiết sơn vàng, hệ thống tượng Phật, thần Kabil Maha Prum, nữ thần đất, hung thần Reahu, tiên nữ, vũ nữ Apsara, người chim, vua khỉ Hanuaman... Chùa là nơi thực hiện nghi lễ của Phật giáo, dạy chữ Khmer, lễ hội, truyền bá kinh nghiệm sản xuất; là nơi gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc.

Văn hóa tín ngưỡng của người Khmer có những giá trị rất đặc biệt, mang bản sắc rất riêng thông qua các nghi lễ vòng đời; là một chuỗi những nghi lễ khá cầu kỳ được lưu giữ qua một số hình thức lễ hội, như Tết Chôl Thnăm Thmây, ngày Choôl Sâng-Kran Thmây, ngày Vônabat, ngày Lơng Sak, Lễ cúng trăng (Ooc Om Bok), Lễ cúng ông bà (Sen Đolta) và còn có đến gần 30 ngày lễ khác nhau bắt nguồn từ tín ngưỡng dân gian và Phật giáo…

Cách ăn mặc của người Khmer đặc trưng là chiếc váy “xàm pốt” cho nữ và “xà rông” cho nam. Trong âm nhạc, người Khmer có dàn nhạc ngũ âm. Ngoài ra còn có các nhạc cụ khác: Đôi “chập ngã”; dàn nhạc dây “Plêing Khssè”; sáo trúc (Khloy); sân khấu Rôbăm, Yukê, múa Ram Vong, Lâm Leev, Saravan; Aday, Chhay Yam, hát ru con; sân khấu Rô Băm và Dù Kê…

Trong dòng chảy hội nhập, những di sản văn hóa của đồng bào Khmer ngày càng có sự giao thoa, những yếu tố văn hóa ngoại lai đang xâm nhập, tác động rất lớn đến nền văn hóa cổ truyền. Vì vậy, trừ các dịp lễ, Tết truyền thống, phần lớn đồng bào Khmer sử dụng ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực… như người Kinh, một bộ phận đồng bào Khmer, nhất là giới trẻ rất ít khi sử dụng trang phục truyền thống, ngôn ngữ của dân tộc mình.

Bảo tồn và phát triển

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Bởi, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Khmer không chỉ làm phong phú thêm nền văn hóa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, mà còn là vũ khí sắc bén đánh tan âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

Đồng thời đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, Người có uy tín trong cộng đồng, bồi dưỡng, tập huấn, hỗ trợ công tác truyền dạy và phát huy các giá trị văn hóa, nghệ thuật truyền thống dân tộc của cộng đồng, xã hội hóa các hoạt động văn hóa, thể thao… để từ đó nâng cao ý thức của đồng bào trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.

Cùng với đó, gắn bảo tồn, phát triển văn hóa dân tộc Khmer với phát triển KT-XH, bảo đảm mối quan hệ hài hòa giữa phát triển văn hóa và kinh tế; hài hòa giữa bảo tồn, phát huy và phát triển. Chú trọng xây dựng cơ chế chính sách đặc thù cho việc bảo tồn và nâng cao đời sống văn hóa cho đồng bào Khmer; đầu tư kinh phí để sưu tầm những giá trị văn hóa có nguy cơ mai một, hỗ trợ kinh phí cho các nghệ nhân mở lớp truyền dạy cho lớp trẻ về nghệ thuật, đưa chương trình dạy song ngữ (tiếng Việt - tiếng Khmer) để góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hội thi văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian tại Ninh Thuận

Hội thi văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian tại Ninh Thuận

Tối 15/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận tổ chức Hội thi Văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Tham gia Hội thi có gần 200 nghệ nhân và diễn viên không chuyên đến từ 9 xã trên địa bàn huyện: Phước Bình, Phước Hòa, Phước Tân, Phước Tiến, Phước Đại, Phước Chính, Phước Thắng, Phước Thành.
Tin nổi bật trang chủ
Truyền thông Lào khẳng định những cống hiến vĩ đại cho dân tộc, nhân loại của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Truyền thông Lào khẳng định những cống hiến vĩ đại cho dân tộc, nhân loại của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Thời sự - Minh Nhật - 1 giờ trước
Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025), báo Pathet Lao và ấn phẩm điện tử của hãng Thông tấn xã Lào số ra ngày 15/5 đã đăng bài xã luận “Chủ tịch Hồ Chí Minh sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta”.
Đại sứ Ấn Độ cảm động khi chứng kiến người dân Việt Nam tới chiêm bái Xá lợi Đức Phật

Đại sứ Ấn Độ cảm động khi chứng kiến người dân Việt Nam tới chiêm bái Xá lợi Đức Phật

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Tào Đạt - 2 giờ trước
Theo thống kê sơ bộ cho thấy, đã có khoảng 1,8 triệu người Việt đến chiêm bái Xá lợi Đức Phật trong những ngày ở TP. Hồ Chí Minh; 125.000 người đến chiêm bái Xá lợi Đức Phật trong 4 ngày ở núi Bà Đen (Tây Ninh). Còn tại Hà Nội, lượng người đến chùa Quán Sứ chiêm bái Xá lợi Đức Phật quá đông, Ban Tổ chức đã phải mở cửa xuyên đêm để phục vụ nhu cầu của bà con.
Hội thi văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian tại Ninh Thuận

Hội thi văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian tại Ninh Thuận

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 3 giờ trước
Tối 15/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận tổ chức Hội thi Văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Tham gia Hội thi có gần 200 nghệ nhân và diễn viên không chuyên đến từ 9 xã trên địa bàn huyện: Phước Bình, Phước Hòa, Phước Tân, Phước Tiến, Phước Đại, Phước Chính, Phước Thắng, Phước Thành.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Thủ tướng Thái Lan tham quan triển lãm sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Thủ tướng Thái Lan tham quan triển lãm sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam

Thời sự - PV - 4 giờ trước
Chiều tối 15/5, tại Trụ sở Chính phủ, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cùng Thủ tướng Thái Lan tham quan triển lãm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ đặc sắc của Việt Nam.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ khai mạc Lễ hội Làng Sen năm 2025

Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ khai mạc Lễ hội Làng Sen năm 2025

Thời sự - An Yên - 4 giờ trước
Hướng tới kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), tối 15/5, UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với Bộ Công an; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức trọng thể khai mạc Lễ hội Làng Sen năm 2025 và khánh thành công trình tượng đài "Bác Hồ về thăm quê" tại Nghệ An.
Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu

Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 15/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu. Nhà thờ Trà Cổ - Điểm đến hấp dẫn nơi địa đầu Tổ quốc. Vẻ đẹp bình yên ở Hợp tác xã Sinh Dược. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Về thăm quê Bác làng Sen

Về thăm quê Bác làng Sen

Media - BDT - 4 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 16/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Về thăm quê Bác làng Sen. Làng trồng bí đao khổng lồ ở Bình Định. Quỳnh Sơn - Vẻ đẹp Xứ Lạng. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Nỗ lực đưa quan hệ hợp tác Việt Nam-Thái Lan lên tầm cao mới

Nỗ lực đưa quan hệ hợp tác Việt Nam-Thái Lan lên tầm cao mới

Thời sự - PV - 22:09, 15/05/2025
Chiều 15/5, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã hội kiến Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra sang thăm chính thức Việt Nam và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 4 Nội các chung Việt Nam-Thái Lan.
Đề xuất đưa hát ta lêu, ca chôi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia quốc gia

Đề xuất đưa hát ta lêu, ca chôi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia quốc gia

Tin tức - Nguyễn Trang - 18:23, 15/05/2025
Ngày 15/5, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có tờ trình gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị xem xét đưa hai làn điệu dân ca ta lêu và ca chôi của dân tộc Hrê vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái và Lào Cai thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái và Lào Cai thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 18:08, 15/05/2025
Chiều 15/5, tại thành phố Lào Cai, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái đã có buổi làm việc với Sở Dân tộc và Tôn giáo Lào Cai, để thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập hai đơn vị.
Mưa lớn gây nhiều thiệt hại ở Lai Châu và Lào Cai

Mưa lớn gây nhiều thiệt hại ở Lai Châu và Lào Cai

Môi trường sống - Minh Nhật - 17:46, 15/05/2025
Đêm 14 và sáng 15/5, tại khu vực hai tỉnh Lai Châu và Lào Cai đã xảy ra mưa lớn kéo dài, gây sạt lở đất, khiến 1 người tử vong, thiệt hại nặng nề về cơ sở hạ tầng và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.