Phóng sự

Tôi đã bỏ lỡ cơ hội đến Bắc Sơn (Lạng Sơn) vào dịp “mùa vàng” (độ tháng 7 - 9 dương lịch), thời điểm những cánh đồng lúa vàng rực, óng ả, lọt thỏm giữa một thung lũng lộng lẫy. Đó cũng chính là đặc sản mà nhiều dân săn ảnh mong muốn được trải nghiệm. Tháng 11, dù đã qua mùa lúa chín nhưng Bắc Sơn vẫn không hề khiến du khách phải thất vọng.

Họ là những con người tứ xứ, từ những nẻo đường khác nhau, thế nhưng số phận đã đưa họ phiêu dạt đến lòng hồ thủy điện Trung Sơn (Thanh Hóa), gắn đời mình với mênh mông sóng nước để mưu sinh.

Làng Đăk Wơk Yốp, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy (Kon Tum) từng bị đạo Hà Mòn xâm nhập. Người dân nơi đây một thời chìm đắm trong đạo mà từ chối sự hỗ trợ và giúp đỡ của Đảng và Nhà nước, chính quyền địa phương. Với phương châm “3 bám 4 cùng”, chính quyền các cấp đã từng bước giúp người dân bước ra khỏi bóng tối đạo Hà Mòn. Từ đây, Đăk Wơk Yốp có những chuyển biến tích cực và trở thành Làng Văn hóa kiểu mẫu của tỉnh Kon Tum.

Nước mắt chan đầy nước mưa, bà con các tỉnh miền Trung đang cùng với chính quyền gồng mình chống lũ và khắc phục hậu quả sau lũ. Chính trong cơn nguy biến do thiên tai, tình đồng chí, nghĩa đồng bào đã trở thành sức mạnh để người dân vùng lũ vượt qua cơn hoạn nạn.

18 năm sau ngày xuất bản số báo đầu tiên (27/10/2002) đến nay Báo Dân tộc và Phát triển đã từng bước khẳng định vai trò của mình trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Có một đêm lửa rừng dưới chân núi mẹ Lang Bian (Lâm Đồng), tôi đã được nghe nhạc sĩ Krajan Plin hát, bài hát do chính anh sáng tác với tên gọi “Giữ ấm bếp hồng”. Người đàn ông Cơ Ho ấy đã “rút ruột rút gan” thành những giai điệu lan tỏa tình yêu cao nguyên: “Kìa trông vầng trăng trên cao. Kìa trông ngàn sao lung linh. Dẫu có bão giông, thác lũ thét gào. Ta hãy cùng nhau giữ ấm bếp hồng…”.

Tôi nắm chặt tay vào hai bên mép ghế, kệ bác tài vật lộn với chiếc xe bán tải 2 cầu, khói đen lẫn với mây, mù mịt cả những khúc cua tay áo. Huồi Cọ dần hiện ra trước mắt, một cảm giác háo hức đến khó tả trong tôi. Huồi Cọ - nơi có những người Mông hay lam, hay làm, không cam chịu đói nghèo, người tàn tật cũng vươn lên làm giàu…

Vùng DTTS và miền núi hiện vẫn là “lõi nghèo” của cả nước. Ở đây vẫn còn những thôn bản điện còn chưa có, nói chi tới sóng Internet, truyền hình. Cũng chính ở đây, những tờ báo in, trong đó có Báo Dân tộc và Phát triển chính là phương tiện chuyển tải thông tin, là món ăn tinh thần, người bạn không thể thiếu với đồng bào.

Thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, các thế lực thù địch thường lợi dụng khó khăn ở vùng đồng bào DTTS để kích động, chia rẽ khối đại đoàn kết các dân tộc. Là diễn đàn của đồng bào các dân tộc Việt Nam, từ khi thành lập (năm 2002) đến nay, Báo Dân tộc và Phát triển đã có những tuyến bài vạch trần các âm mưu, giúp đồng bào nâng cao cảnh giác để “miễn nhiễm” trước các âm mưu thù địch.

Trong những chuyến công tác đến các bản làng xa xôi của Tổ quốc, hình ảnh đồng bào đón đọc, nâng niu tờ Báo Dân tộc và Phát triển, những người làm báo về đồng bào DTTS chúng tôi thật sự hạnh phúc. 18 năm qua, Báo Dân tộc và Phát triển tự hào là món ăn tinh thần, là người bạn tri âm của bà con các dân tộc ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Trải qua 18 năm đồng hành cùng đồng bào DTTS, từ số báo đầu tiên xuất bản 1 kỳ/tuần, 8 trang/kỳ, đến nay, Báo Dân tộc và Phát triển đã tăng lên 4 kỳ/tuần, với số lượng trên 30.000 tờ/kỳ. Với phương châm “Viết cho bạn đọc, viết vì bạn đọc”, Báo Dân tộc và Phát triển đã đến tay bạn đọc là đồng bào DTTS ở những vùng xa xôi, hẻo lánh nhất trên mọi miền Tổ quốc, được các thế hệ bạn đọc gắn bó, nâng niu.

Bản Bắc Hoa, xã Tân Sơn, huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) ấn tượng từ tên gọi, những thửa ruộng bậc thang uốn lượn ôm vòng quanh bản, nét bình dị, mộc mạc gần như còn nguyên sơ nguyên sơ của phong cảnh, vườn bãi cho đến những ngôi nhà trình tường đất óng màu thời gian... Cũng khó quên điệu hát Soong hao giao duyên trong phiên chợ tình Thác Lười đậm chất trữ tình của người Nùng địa phương.

Khi mặt trời nhô lên khỏi những rặng núi, những tia nắng đầu tiên hắt xuống, những mái nhà lợp bằng gỗ sa mu lấp lánh, Mường Đán lung linh. Lẫn trong tiếng hòa ca ngàn năm của dòng Nậm Việc, nơi thiên nhiên khéo xếp đặt ngọn thác Bảy Tầng, Mường Đán huyền ảo…

Đã có thời, “cơn lốc” ma túy khiến bản Na Ư, xã Na Ư, huyện Điện Biên (Điện Biên) được gọi bằng cái tên “bản chết”, là cái “rốn” của tội phạm ma túy. Nhưng bằng quyết tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền, qua tuyên truyền, vận động, người dân đã nhận thức được tác hại của ma túy mà rời xa “cái chết trắng”. Với sự đầu tư của Nhà nước về hạ tầng cơ sở, giảm nghèo bền vững, đặc biệt là các chương trình ưu tiên, dành riêng cho đồng bào các dân tộc vùng biên giới khó khăn, người dân đã tập trung phát triển kinh tế, đời sống ngày càng nâng cao, tỷ lệ hộ đói nghèo ngày càng giảm. Na Ư đã và đang đổi thay từng ngày…

Giữa ngút ngàn Trường Sơn, tiếng đàn Ta lư - tiếng đàn một thời cổ vũ quân và dân ta đánh Mỹ vẫn cứ vọng vang. Những điệu Tà Oải, Xà Nớt hay Cha Chấp… của người Pa Kô, Bru Vân Kiều hòa cùng tiếng Ta lư lại “tưng bừng reo ca…” trong nhịp sống mới đang khởi sắc của đồng bào.

Nằm trên đỉnh núi cao, bản Cu Vai, xã Xà Hồ, huyện Trạm Tấu (Yên Bái) là điểm tái định cư của gần 50 hộ đồng bào dân tộc Mông. Không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, Cu Vai còn là nơi khởi đầu cho cuộc sống mới tươi sáng hơn của người dân nơi đây.