Phóng sự

Bờ xe nước - cỗ máy bằng tre là biểu tượng một thời bên dòng sông Trà Khúc ngày đêm quay đều, mang nước tưới cho ruộng đồng xanh tốt. Hơn 50 năm trôi qua, ở TP. Quảng Ngãi vẫn có một nghệ nhân cần mẫn dựng tạo “kỳ quan đồng ruộng” để di sản này không bị biến mất.

Những ngày đầu năm mới, chúng tôi về xã Võ Lao, huyện Văn Bàn- một vùng đất từng được xem là 'vựa lúa, bồ thóc" của Lào Cai trong thời kháng chiến. Phát huy truyền thống cách mạng, Nhân dân Võ Lao hôm nay đang tiếp tục thay đổi phương thức sản xuất tiên tiến, phát triển các mô hình kinh tế mới để nâng cao thu nhập, làm giàu... vững bước trên con đường xây dựng Nông thôn mới.

Những năm qua, nhờ sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, vùng đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh Bình Định đã có nhiều khởi sắc. Góp phần làm nên sự khởi sắc này, không thể không nói đến vai trò của những nông dân người DTTS đã thay đổi tập quán sản xuất, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao thu nhập cho gia đình và truyền đạt kinh nghiệm cho bà con cùng nhau vươn lên làm giàu.

“…Suốt 3 năm liền, gia đình tôi thuộc diện hộ nghèo nhưng bản thân tôi nhận thấy cứ trông chờ vào những chính sách ưu tiên người nghèo mãi không thể được. Tôi phải tự vượt khó, vươn lên…”. Đó chính là trích đoạn trong lá đơn xin thoát nghèo năm 2023 của ông Trần Văn Thiên, thôn Tân Hùng, xã Hùng Đức, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Và từ năm 2021 đến nay, ở Hàm Yên có 10 lá đơn đặc biệt như thế! Với họ đó là lá đơn của ý chí, của lòng tự trọng!

Già làng A Thuih đặt tay lên ngực trái của mình, nơi có những nhịp đập thổn thức của trái tim mấy mươi năm vẫn đăm đắm với văn hóa của người Rơ Ngao. Già nói, đây là nơi già cất giữ "âm vọng" ngàn năm tiếng chiêng của làng cổ để trao lại cho các thế hệ con cháu lũ làng giữ mãi cho mai sau...

Mặc cho cái nóng khá gắt khi mặt trời đứng bóng, từng nhóm nông dân từ 3 - 5 người vẫn chăm chỉ, hì hục đào bới trên những thửa ruộng nứt nẻ. Từng nhát cuốc chắc nịch bổ xuống ruộng. Đôi tay thoăn thoắt bẻ từng thớ đất khô khốc để nhặt sản phẩm. Ông Dương Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã P’Róh (huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng) giải thích “bà con đồng bào dân tộc thiểu số đang thu hoạch củ năng đó”.

Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, tốc độ tăng trưởng GDP tăng, bộ mặt bản làng đổi thay, an sinh xã hội được đảm bảo… là những thông số đầy khởi sắc ở khu vực miền Trung nói chung, Tây Duyên hải miền Trung nói riêng. Bước chuyển ấy có một phần quan trọng từ việc triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các chương trình, dự án, chính sách dân tộc trong những năm qua.

Hơn sáu mươi năm trước, những thanh niên nam, nữ phơi phới sức trẻ từ vùng xuôi Thái Bình, Ninh Bình, Nam Định, Hà Tây, Hải Dương… đã lên đây xây dựng kinh tế. Lâm trường Tân Tiến là mái nhà chung để họ tụ lại. Một vùng rừng núi hoang sơ, “khỉ ho, cò gáy”. Nơi được gọi là “rừng thiêng, nước độc”, chính là Roàng.

Ở miền cao nguyên đá của tỉnh Hà Giang có một con đường mang tên Hạnh Phúc. Cái tên được chính Bác Hồ đặt cho Quốc lộ 4C dài 185km từ TP. Hà Giang lên 4 huyện vùng cao Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn và Mèo Vạc. 65 năm sau ngày khởi công (tháng 9/1959), cuộc sống của hàng vạn đồng bào nơi đây đã đổi thay nhờ có đường này.

Nhiều học giả trong và ngoài nước đã thừa nhận và ca ngợi lãnh tụ Hồ Chí Minh là một Người bình dị trong suốt cuộc đời hoạt động trải nghiệm thực tiễn phong phú và giàu khát vọng cho dân giàu, nước mạnh. Từ nhận thức đến hành động, từ lời nói tới việc làm và khát vọng cống hiến của Người là tài sản vô giá, là định hướng quan trọng cho Đảng đồng hành cùng dân tộc hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường.

Đối với đồng bào Cơ Tu tại các huyện miền núi Quảng Nam, Bác Hồ là Vị Cha già dân tộc. Hình ảnh của Bác được đặt ở nơi trang trọng nhất trong ngôi nhà. Đó là cách mà đồng bào bày tỏ lòng biết ơn đối với Bác.

Những nếp nhà ấm cúng, thấp thoáng giữa các rẫy cà phê, đồi chè, vườn cây ăn trái tươi tốt. Trên các nẻo đường, học sinh thả sức nô đùa sau buổi tan trường... Những âm thanh, hình ảnh đầy sức sống ấy, chúng tôi bắt gặp và cảm nhận được trong những ngày đầu Xuân khi đến với các bản làng dân tộc Mông ở tỉnh Lâm Đồng.

Từ lâu, Tết Nguyên đán đã trở thành cái Tết chung, thể hiện sự đoàn kết, gắn bó giữa 17 dân tộc anh em cùng sinh sống tại huyện vùng cao Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang. Những ngày cuối năm, ở khắp các bản làng nơi đây đều rộn ràng các hoạt động mừng Tết đến, xuân về.

Mèo Vạc là một trong bốn huyện vùng cao nguyên đá có địa hình hiểm trở bậc nhất tỉnh Hà Giang. Nằm trên vùng đất cỏ cây hạn chế, rét giá dư thừa và quanh năm thiếu nước, những khoảnh nương không phải tự nhiên mà có, không ít gia đình đã phải mất nhiều năm, thậm chí là nhiều đời mới có được. Khó khăn là thế, nhưng trên lớp lớp đèo dốc cheo leo dữ dội ấy, lại có một “khoảnh nương” đặc biệt! “Khoảnh nương” gieo mầm tri thức cho những em học sinh vùng cao của thầy giáo Khôi , của cô giáo Hằng…

Không chỉ là công trình đại thủy nông lớn nhất Bắc Trung Bộ, là điểm nhấn trên hành trình du lịch trải nghiệm…mà ẩn sâu dưới làn nước trong xanh của hồ Kẻ Gỗ còn là khúc bi tráng về những lát cắt lịch sử không thể nào quên.

Dãy Trường Sơn hùng vỹ chạy dọc tuyến biên giới Việt-Lào đoạn qua địa phận Quảng Bình có nhiều danh thắng nổi tiếng như Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng; Suối nước Moọc; Hang Tám cô… Đây cũng là địa bàn cư trú của đồng bào Bru-Vân Kiều, Chứt… có nét văn hóa đậm đà bản sắc. Đó là những lợi thế và điểm nhấn để ngành Du lịch vùng DTTS ở Quảng Bình “cất cánh”.