Bảo tồn hay phát triển là vấn đề luôn được đặt ra với các nhà quản lý di sản khi đứng trước một di sản đang dần xuống cấp. Bảo tồn di sản là điều tất yếu, tuy nhiên thời gian vừa qua, nhiều hạng mục công trình được xây mới mang danh bảo tồn đang xuất hiện ngày một nhiều. Vậy làm thế nào để giải quyết hài hòa giữa việc bảo tồn di sản và phát triển giá trị kinh tế từ di sản?
Người La Chí là một trong những dân tộc đầu tiên ở Hoàng Su Phì (Hà Giang) biết canh tác lúa nước trên các thửa ruộng bậc thang. Đặc biệt, người La Chí thường sống quần cư trên những sườn núi, gần chân ruộng của gia đình nên họ có tư duy khá độc đáo trong việc xây dựng nhà ở để thích nghi với địa bàn sinh sống có độ dốc lớn.
Đối với người Lào, các lễ hội hay ngày vui trong gia tộc, cộng đồng đều không thể thiếu điệu múa lăm vông. Điệu múa lăm vông của dân tộc Lào là hình thức sinh hoạt tập thể vui tươi, có tác dụng giáo dục thẩm mỹ và kết nối tình hữu nghị giữa các dân tộc.
Về vùng đất Đông Hồ, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, đồng bào Tày nơi đây ai cũng biết nghệ nhân Hoàng Tương Lai, người am hiểu và hát được nhiều làn điệu dân ca dân tộc mình.
Là một nghề truyền thống của đồng bào thiểu số Pa Cô, Vân Kiều sống trên địa bàn huyện miền núi Đakrông, tỉnh Quảng Trị, nghề dệt thổ cẩm từ lâu đã gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của bà con nơi đây. Đã có thời điểm, nghề bị mai một theo năm tháng, khi giới trẻ chạy theo xu hướng thời trang với những bộ trang phục hiện đại, người già không mặn mà khi sản phẩm dệt ra không có người mua. Hiện nay, mọi chuyện đã thay đổi khi nghề dệt thổ cẩm truyền thống của huyện ngày càng nổi tiếng, được mọi người biết đến bởi nét độc đáo riêng. Điều này có được là nhờ sự linh hoạt, nhạy bén và sự vào cuộc kịp thời của các cấp, ngành, chính quyền địa phương…
Trên địa bàn huyện Nho Quan (Ninh Bình) có khoảng 29 nghìn người là dân tộc Mường sinh sống (chiếm 15% dân số của huyện), tập trung chủ yếu ở các xã: Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long và rải rác ở các xã Quảng Lạc, Thạch Bình, Văn Phương, Yên Quang, Xích Thổ. Hiện nay, đồng bào lưu giữ được những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình như: văn hóa cồng chiêng, hát đúm, hát ru, hát sắc bùa, các trò chơi dân gian như bắn nỏ, ném còn, đi cà kheo, kéo co, đẩy gậy...
Lần đầu tiên, công chúng Thủ đô Hà Nội đã được trải nghiệm những sắc màu văn hóa đặc trưng, độc đáo của đồng bào dân tộc Mông vùng cao Yên Bái qua sự kiện “Giới thiệu sắc màu dân tộc Mông, Yên Bái”. Sự kiện do UBND tỉnh Yên Bái phối hợp UBNDTP. Hà Nội tổ chức nhằm quảng bá, tôn vinh các di sản văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc Mông tỉnh Yên Bái, đồng thời tạo ra sự kết nối phát triển du lịch cho địa phương.
Đây là chủ đề xuyên suốt của Ngày hội giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch (VHTTDL) các dân tộc thiểu số (DTTS) các tỉnh vùng biên giới Việt Nam- Lào, khu vực miền Trung, Tây Nguyên, năm 2019, vừa diễn ra tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Dù còn rất trẻ nhưng Hà Văn Chương (sinh năm 1991, dân tộc Mường ở bản Vườn, xã Tân Lang, Phù Yên, Sơn La) đã có nhiều tác phẩm âm nhạc về đề tài dân tộc thiểu số, miền núi, được khán thính giả yêu mến. Với tâm huyết cùng sự nỗ lực của mình, Chương đã đạt giải Ba trong cuộc thi “Sáng tác ca khúc về đề tài dân tộc thiểu số và miền núi” dành cho các nhạc sĩ là người DTTS năm 2018.
Để hỗ trợ cho đối tượng nghệ nhân dân gian, từ năm 2015, Chính phủ đã ra Nghị định số 109/2015/NĐ-CP (Nghị định 109) về việc hỗ trợ đối với nghệ nhân Nhân dân (NNND) và nghệ nhân ưu tú (NNƯT) có thu nhập thấp, hoàn cảnh khó khăn. Rất nhiều người trong số nghệ nhân này thuộc khu vực dân tộc, miền núi. Tuy nhiên, qua thực tế triển khai thực hiện Nghị định đã bộc lộ nhiều hạn chế cần phải đánh giá, điều chỉnh lại cho phù hợp.
“Chân dung Hồ Chí Minh-Góc nhìn từ tranh cổ động” là cuộc triển lãm theo chuyên đề do Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quốc gia và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức, nhân Kỷ niệm 129 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 50 năm thực hiện Di chúc của Người.
Hàng chục ngôi nhà cổ có tuổi đời 150-200 năm trên đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) được giữ gìn qua các thế hệ, đến nay vẫn vững vàng trước sóng gió biển khơi.
Ở tuổi 81, Nghệ nhân Ưu tú Lương Thiêm Phú, dân tộc Tày, sống tại thôn Chang Nà, xã Tình Húc, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh vẫn không quản ngại khó khăn, tích cực tìm tòi, sáng tác truyền dạy các bài hát Then của dân tộc mình cho thế hệ sau.
Khác với những lần tổ chức trước, Đại lễ Phật đản Liên Hợp quốc (LHQ)-Vesak 2019 diễn ra nhiều hoạt động liên quan đến văn hóa tâm linh như lễ cầu quốc thái dân an, đêm hoa đăng cầu nguyện hòa bình thế giới, lễ hội pháo hoa… Với những hình ảnh đó, Đại lễ Phật đản LHQ-Vesak 2019 trở thành ngày tụ hội của người dân trên toàn thế giới về một lễ hội văn hóa, tôn giáo khát vọng hòa bình…
Dù tuổi đã cao, sức đã yếu nhưng với tinh thần bền bỉ của một người lính, ông Phạm Văn Sự ở thôn Nước Lui, xã Ba Vinh, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi vẫn miệt mài không mệt mỏi với việc giữ gìn, truyền bá những di sản quý giá của người H’rê.
“Chặt chém” khách du lịch đã trở thành một điệp khúc buồn mỗi dịp lễ, tết. Quá dễ dàng khi tìm kiếm các kết quả trên mạng internet về vấn nạn này, không chỉ một, mà rất nhiều địa phương đã gây ám ảnh cho khách thăm quan khi tới bởi những thứ ngày thường có giá vài nghìn, vài chục nghìn đột nhiên đội giá lên hàng chục lần một cách vô lý.
Người Mông có rất nhiều nghề truyền thống tạo ra những sản phẩm đặc trưng của dân tộc, trong đó chạm, khắc bạc ở thôn Lao Xa, xã Sủng Là, huyện Đồng Văn( Hà Giang) là một trong những nghề lâu đời ở vùng Cao nguyên đá, đang được gìn giữ và phát huy hiệu quả.
Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ là công trình quy mô, hoành tráng và hiện đại nhất của tỉnh Điện Biên. Nơi đây hiện đang trưng bày hơn 1.000 hiện vật, ảnh mô tả cụ thể diễn biến của Chiến dịch Điện Biên Phủ trong 56 ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt... Vào những ngày tháng Năm lịch sử, dòng người từ khắp mọi miền Tổ quốc đã đổ về Điện Biên và chọn Bảo tàng là điểm đến thăm quan, tìm hiểu lịch sử cách mạng.
Chúng tôi trở lại vùng cư trú của bà con người Mạ ở huyện Bảo Lâm (Lâm Đồng) và nhận thông tin bất ngờ: Trong số hơn 1.200 hộ đồng bào tộc danh Mạ (ngành Mạ Ngăn) cư trú ở các xã Lộc Bắc, Lộc Bảo, B’Lá… của huyện này hiện chỉ còn lại duy nhất 1 ngôi nhà dài độc đáo. Kiến trúc nhà dài của đồng bào Mạ đang đứng trước nguy cơ bị xóa sổ, đó là một thực tế hiện hữu ngay tại không gian của buôn làng ở vùng sâu, vùng xa.
Thôn Thọ An, xã Bình An, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi là thôn người Cor sinh sống tập trung duy nhất tại huyện Bình Sơn. Hàng trăm năm trước, sau cuộc di cư từ 2 nhánh phía Trà My (Quảng Nam) và huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi), họ đã định cư tại mảnh đất này và lập làng Thọ An.
