Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ama H’Loan với tình yêu âm nhạc dân tộc

Hồng Minh - 15:53, 25/04/2020

Tôi gặp nghệ nhân Ama H’Loan trong ngôi nhà dài của người Ê-đê tại Làng Văn hóa, Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Hà Nội) khi ông đang ngồi chơi đinh năm - một loại nhạc cụ truyền thống của người Ê-đê. Nhìn ông cầm nhạc cụ trên tay và biểu diễn say sưa, tôi mới hiểu hết được tình yêu của người nghệ nhân đã ở tuổi 80 dành cho văn hóa dân tộc mình.

Nghệ nhân Ama H’Loan biểu diễn nhạc cụ dân tộc tại Làng Văn hóa, Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Hà Nội)
Nghệ nhân Ama H’Loan biểu diễn nhạc cụ dân tộc tại Làng Văn hóa, Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Hà Nội)

Sinh ra và lớn lên ở buôn làng người Ê-đê thuộc xã Cư Pơng, huyện Krông Búk (Đăk Lăk), những mạch nguồn văn hóa của người Ê-đê thấm sâu vào tâm thức của “lão nghệ nhân” Ama H’Loan.

Năm 10 tuổi, bằng đôi bàn tay khéo léo, niềm đam mê và tinh thần chịu khó học hỏi từ nghệ nhân lớn tuổi, ông đã chế tác được những nhạc cụ tre, nứa đầu tiên. Không chỉ dành tình yêu cho nhạc cụ dân tộc, ông Ama H’Loan còn mang tình yêu đó vào tình yêu đất nước. Năm 13 tuổi, ông xung phong tham gia làm cách mạng.

Âm nhạc truyền thống cùng ông trên mọi nẻo đường trong suốt những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước cho đến những năm sau giải phóng, khi ông làm Phó Bí thư Tỉnh đoàn rồi công tác ở Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đăk Lăk và nghỉ hưu năm 2000.

Sau khi nghỉ hưu, nghệ nhân Ama H’Loan có nhiều thời gian hơn để dành cho niềm đam mê nhạc cụ truyền thống. Trăn trở trước thực trạng những nhạc cụ dân tộc đang có nguy cơ bị mai một, thất truyền, ông đã tự mình đi nhiều nơi, gặp nhiều người để sưu tầm, ghi chép lại tài liệu về nhạc cụ của người Ê-đê. Nhờ đó, ông am hiểu và nắm vững cấu trúc cũng như diễn xướng và chế tác thành thạo nhạc cụ truyền thống. 

Nghệ nhân Ama H’Loan là người đầu tiên sử dụng gỗ xoan, gỗ hương, gỗ trắc để chế tác kipăh (tù và) để thay thế sừng trâu. Những chiếc kipăh của ông chế tác bằng nguyên liệu này có âm thanh không kém so với làm bằng sừng trâu.

Không chỉ chế tác thành thạo, nghệ nhân Ama H’Loan còn sử dụng nhuần nhuyễn, am hiểu, nắm vững cấu trúc cũng như diễn xướng nhạc cụ truyền thống từ tre nứa đến cồng chiêng Ê-đê. Ông là một trong số nghệ nhân hiếm hoi ở Đăk Lăk giữ được bí quyết tạo ra thanh âm, điệu thức chuẩn xác và giàu bản sắc nhất cho mỗi loại nhạc cụ làm bằng tre, trúc. Ông cũng là người có khả năng thẩm âm, chỉnh chiêng theo đúng chuẩn của âm nhạc truyền thống dân gian Tây Nguyên. 

Cũng vì thế, ông được Bảo tàng tỉnh Đăk Lăk mời về để nhờ chỉnh chiêng, phục chế nhạc cụ và là người giới thiệu với du khách các sản phẩm nhạc cụ dân tộc Ê-đê. Ngoài ra, ông đã giúp sửa chữa, hoàn thiện nhiều bộ chiêng hỏng ở các buôn làng trong tỉnh. 

Năm 2014, ông có dịp cùng các nghệ nhân của tỉnh Đăk Lăk đi biểu diễn trong Chương trình Festival âm nhạc dân gian quốc tế Sommelo tại Phần Lan. Tại đây ông đã có dịp giới thiệu văn hóa Ê-đê với thế giới.

Nói về nỗi lo mai một nhạc cụ truyền thống, Ama H’Loan cho biết, cả tỉnh Đăk Lăk hiện chỉ còn 2 nghệ nhân nhạc cụ truyền thống, ngoài ông ra, còn Ama Kim. “Thế hệ trẻ bây giờ mê các loại nhạc cụ du nhập từ nước ngoài hơn là thích những nhạc cụ truyền thống của ông cha. Người biết chế tác, sử dụng nhạc cụ dân tộc ngày càng hiếm hoi. Giờ đây, ở các buôn làng không còn mấy người biết chế tác, chỉnh sửa nhạc cụ nữa. Tôi tuổi cao, sức yếu, chỉ mong có người kế thừa nhưng vẫn chưa tìm được”, nghệ nhân trải lòng.

Mong rằng nghệ nhân Ama H’Loan sẽ sớm tìm được người giữ lửa tình yêu với nhạc cụ của người Ê-đê để những tiếng chiêng, đinh puốt, đinh năm được vang mãi ở mỗi buôn làng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Quản Bạ (Hà Giang): Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gia súc hàng hoá

Quản Bạ (Hà Giang): Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gia súc hàng hoá

Kinh tế - Phạm Văn Phú - 21:38, 25/09/2023
Những năm gần đây, chính quyền huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang đã đẩy mạnh hỗ trợ người dân phát triển chăn nuôi gia súc hàng hóa gắn với mở rộng diện tích trồng cỏ. Hiệu quả từ chăn nuôi gia súc đã góp phần thúc đẩy quá trình xóa đói giảm nghèo cho địa phương.
Đắk Lắk: Tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho Người có uy tín

Đắk Lắk: Tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho Người có uy tín

Người có uy tín - Lê Hường - 21:33, 25/09/2023
Ngày 25/9, Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Đắk Lắk đợt 2, năm 2023. Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk Hà Huy Quang tham dự Hội nghị.
Dông lốc tại Huế khiến nhiều ngôi nhà bị tốc mái, 6 người bị thương

Dông lốc tại Huế khiến nhiều ngôi nhà bị tốc mái, 6 người bị thương

Trang địa phương - Tào Đạt - 21:27, 25/09/2023
Chiều 25/9, Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, trận mưa lớn kèm lốc xoáy xảy ra trên địa bàn Tp. Huế sáng cùng ngày đã khiến 46 nhà bị tốc mái và 6 người bị thương.
Cà Mau: Mang Tết Trung thu cho học sinh khó khăn khu vực biên giới

Cà Mau: Mang Tết Trung thu cho học sinh khó khăn khu vực biên giới

Trang địa phương - H. Tá - M. Triết - 21:26, 25/09/2023
Ngày 25/9, tại 02 điểm trường Tiểu học 2 Đông Hưng (xã Đông Hưng, huyện Cái Nước) và trường Tiểu học 2 Tam Giang Tây (xã Tam Giang Tây, huyện Ngọc Hiển), Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Cà Mau tổ chức tặng quà Tết Trung thu cho các cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Về Lạc Tánh hôm nay

Về Lạc Tánh hôm nay

Phóng sự - Lê Vũ - 21:13, 25/09/2023
Ở thị trấn Lạc Tánh, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận có những ngôi làng (nay là khu phố) dân số chủ yếu là đồng bào DTTS sinh sống từ lâu đời. Nhiều năm qua, nhờ các chương trình, dự án chính sách dân tộc đầu tư hỗ trợ nên đời sống của người dân trong các khu phố không còn khó khăn, thiếu thốn như xưa. Đặc biệt, đồng bào nơi đây vẫn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống trong lòng phố thị.
Bí quyết vàng để có giấc ngủ sâu

Bí quyết vàng để có giấc ngủ sâu

Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với sức khỏe của con người. Một giấc ngủ sâu sẽ mang lại một tinh thần phấn chấn, thư giãn, thoải mái, đồng thời giúp tái tạo và phục hồi sức lực cho cơ thể. Nếu bạn đang thường xuyên phải đối mặt với tình trạng ngủ không ngon giấc, ngủ không sâu mỗi tối thì sau đây là bí quyết vàng giúp bạn có giấc ngủ sâu.
Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận: Tập trung tháo gỡ vướng mắc trong triển khai Dự án 1 thuộc Chương trình MTQG 1719

Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận: Tập trung tháo gỡ vướng mắc trong triển khai Dự án 1 thuộc Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - Lê Vũ - 20:53, 25/09/2023
Tánh Linh là huyện đi đầu của Bình Thuận trong việc thực hiện Dự án 1 về xây dựng nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số thuộc Chương trình MTQG 1719. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là nguồn kinh phí xây dựng nhà ở vẫn chưa được giải ngân, hoặc giải ngân chậm do vướng các quy định, thủ tục hành chính..
Trao sinh kế cho đồng bào khu vực biên giới

Trao sinh kế cho đồng bào khu vực biên giới

Kinh tế - Hoàng Trung - 20:31, 25/09/2023
Những ngày này, đến sân vận động UBND các xã Lâm Đớt, A Roàng, Đông Sơn, Hương Phong trong Khu Kinh tế Quốc phòng A So, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, chúng tôi được hoà vào niềm vui của bà con nơi đây. Bởi những ngày này, bà con Nhân dân nơi biên cương xứ Huế phấn khởi được Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 92 (Đoàn 92), Quân khu 4 hỗ trợ trâu, bò sinh sản.
Thực hiện Chương trình MTQG 1719 ở Thanh Hóa: Triển khai nhiều hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đến vùng DTTS và miền núi

Thực hiện Chương trình MTQG 1719 ở Thanh Hóa: Triển khai nhiều hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đến vùng DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - Quỳnh Trâm - 20:27, 25/09/2023
Nâng cao hiệu quả tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và khả năng tiếp cận và thụ hưởng trợ giúp pháp lý (TGPL), là một mục tiêu của Tiểu dự án 1, Dự án 10 trong Chương trình MTQG 1719. Theo đó, từ nguồn kinh phí của Chương trình, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai được nhiều hoạt động, với nhiều hình thức, nhằm góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật của các tầng lớp Nhân dân ở các địa bàn vùng DTTS và miền núi.
Người có uy tín tỉnh Hòa Bình: Thể hiện vai trò nòng cốt trong giữ gìn an ninh trật tự cơ sở

Người có uy tín tỉnh Hòa Bình: Thể hiện vai trò nòng cốt trong giữ gìn an ninh trật tự cơ sở

Người có uy tín - Văn Hoa - 20:19, 25/09/2023
Tỉnh Hòa Bình hiện có 1.276 Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS. Bao năm qua, đội ngũ những Người có uy tín vẫn luôn phát huy vai trò, là lực lượng nòng cốt trong các phong trào thi đua yêu nước, là hạt nhân trong việc tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, và góp phần bảo đảm an ninh, trật tự tại địa phương.
TP. Cần Thơ: Triển vọng về đô thị

TP. Cần Thơ: Triển vọng về đô thị "hạt nhân" vùng Đồng bằng Sông cửu Long

Kinh tế - Minh Triết - 20:03, 25/09/2023
TP. Cần Thơ đang đứng trước kỳ vọng trở thành vùng đất "đá hóa vàng" nhờ những chính sách và cơ chế theo Nghị quyết 45/2022/QH15 của Quốc hội. Với những nỗ lực trong việc phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển nhanh và bền vững, triển vọng TP. Cần Thơ sẽ sớm trở thành Trung tâm vùng, văn minh, hiện đại, là đô thị "hạt nhân" vùng Đồng bằng sông Cửu Long.