Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vân Canh (Bình Định): Chính quyền và Nhân dân cùng đồng lòng bảo tồn văn hóa truyền thống

Thành Nhân - 08:27, 07/11/2021

Huyện miền núi Vân Canh (Bình Định) là nơi cư trú lâu đời của nhiều DTTS như Chăm, Ba Na và số ít các dân tộc Thái, Mường… ở miền Bắc di cư vào. Trong đời sống sinh hoạt, các DTTS trên địa bàn vẫn duy trì được các hoạt động văn hóa, nhất là các nghi lễ, sinh hoạt văn hóa cồng chiêng, các nghề thủ công truyền thống..., qua đó góp phần tạo nên một nền văn hóa đa dạng và đậm đà bản sắc dân tộc.

Nghệ thuật trống đôi của người Chăm H’roi Vân Canh
Nghệ thuật trống đôi của người Chăm H’roi Vân Canh

Nỗ lực từ chính quyền

Ông Lê Thanh Nhơn, Trưởng phòng Văn hóa -Thông tin huyện Vân Canh cho biết: Những năm qua, được các cấp, ngành quan tâm nên nhiều bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc được bảo tồn, được đồng bào phát huy, tái hiện trong đời sống khá tốt.

Trên địa bàn huyện đã ghi nhận 7 loại hình di sản phi vật thể, như: Tiếng nói, chữ viết; ngữ văn dân gian; nghệ thuật trình diễn dân gian; tập quán xã hội; lễ hội truyền thống; nghề thủ công truyền thống; tri thức dân gian và 2 loại hình di sản văn hoá vật thể, gồm: Di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh; di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.

Điển hình như tiếng nói của đồng bào Chăm H’roi và Ba Na được duy trì thường xuyên. Còn chữ viết Chăm H’roi thì đã được biên soạn thành sách và giảng dạy cho cán bộ, công chức, viên chức đang công tác tại huyện. Hằng tuần, Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Thông tin huyện còn xây dựng chương trình phát thanh tiếng Chăm H’roi, tiếng Ba Na.

“Nhìn chung, tiếng nói của người Chăm H’roi và người Ba Na hiện nay được bảo tồn, sử dụng thường xuyên trong sinh hoạt hằng ngày và trong quan hệ giao tiếp”, ông Nhơn chia sẻ thêm.

Đối với các phong tục, tập quán xã hội như, các nghi lễ vòng đời, các nghi lễ cúng, tập quán lễ, Tết... trên địa bàn huyện Vân Canh cũng đang duy trì, gìn giữ. Theo ông Sô Lan Tài, Trưởng phòng Dân tộc huyện Vân Canh, các tập tục này được thể hiện khá rõ nét trong cách ứng xử của cộng đồng dân cư, giữa người với người, với thiên nhiên và trong việc giao tiếp, mời rượu khách đến nhà, đến làng, lời chào hỏi khi gặp nhau, khi tạm biệt.

Cùng với đó, hầu hết, các làng, khu phố trên địa bàn huyện đều có người biết đan lát và dệt thổ cẩm Đặc biệt, nghệ thuật diễn tấu cồng, chiêng; độc tấu đàn goong, trống Kơ toang đối đáp… là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian của người Chăm H’roi, Ba Na vẫn còn gìn giữ, phát huy cho đến hôm nay.

Sự đồng lòng của những nghệ nhân

Dù đã 83 tuổi, nhưng già làng Lê Văn Ru, người Chăm H’roi, vẫn giữ đam mê với tiếng trống Kơ toang. Trống Kơ toang còn hay gọi là trống giao duyên, trống gọi bạn, trống đối thoại… Người Chăm H’roi thường dùng Kơ toang hòa âm với chiêng ba. Tuy tuổi đã cao nhưng tình yêu dành cho Kơ toang và văn hóa truyền thống của đồng bào mình vẫn luôn chảy trong con người của già Ru.

Theo già Ru, khi xưa người Chăm H’roi trò chuyện, cãi vã, hòa giải hay bày tỏ lời yêu đều thông tiếng trống Kơ toang. “Các thế hệ ông, bà hoặc cha, mẹ của tôi trước đây có tác hợp được với nhau cũng nhờ tiếng trống Kơ toang se duyên. Nét văn hóa đặc sắc, giàu cảm hứng từ tiếng trống Kơ toang là thế, nhưng các thế hệ trẻ hiện nay lại đam mê nhạc Rock hơn”, già Ru trăn trở.

Vì lo nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình mai một, nên ông Ru đã thuyết phục và dạy trống cho con trai mình là anh Lê Văn Tây (43 tuổi). Đến nay, anh Tây đã chơi thành thạo loại nhạc cụ này và là người trẻ hiếm hoi của khu phố Hiệp Hội giữ được nhịp trống Kơ toang.

Ở Vân Canh còn có một nghệ nhân luôn dành hết tâm huyết cho Kơ toang đó là bà Nguyễn Thị Ngọc Hương, 54 tuổi, ở khu phố Hiệp Hà (thị trấn Vân Canh). Bà Hương là phụ nữ đầu tiên biết chơi nhạc cụ này. Tuy nhiên, hiện nay, bà rất trăn trở vì thanh, thiếu niên bây giờ ít quan tâm đến nhạc cụ này, phần vì loại nhạc cụ này khó học, phần vì phải đánh trống trực tiếp bằng tay (không dùng dùi) nên khá đau tay, mất sức. Các lớp đào tạo, hướng dẫn cách chơi trống Kơ toang cho các thế hệ trẻ người Chăm H’roi lâu nay không được tổ chức. Hiện nay, việc truyền nghề chỉ diễn ra trong gia đình, theo kiểu cha, mẹ truyền, con theo học.

Ông Nguyễn Xuân Việt, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Canh nhìn nhận, Vân Canh là vùng đất có nhiều nét văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc. Tuy nhiên hiện nay, một số loại hình văn hóa có nguy cơ mai một. Do đó, để bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể, vật thể của đồng bào DTTS ở địa phương, UBND huyện đã quy hoạch địa điểm xây dựng nhà văn hóa cộng đồng ở khu phố Suối Mây (thị trấn Vân Canh) và đưa dự án này vào danh mục nguồn vốn đầu tư công thực hiện trong năm 2022.

Đồng thời, huyện cũng có chính sách ưu đãi, khuyến khích, hỗ trợ đối với người tham gia vào các hoạt động bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa địa phương, đang nắm giữ các di sản văn hóa truyền thống và nghệ nhân đồng bào DTTS được Nhà nước công nhận…

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 10 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 10 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 10 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 10 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 10 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 10 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 10 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 10 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 11 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 11 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.