Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giữ gìn văn hóa truyền thống bằng tấm lòng nhiệt huyết

PV - 11:20, 13/06/2018

Từ ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, những nghệ nhân ở các huyện miền núi tỉnh Bình Định như Vân Canh, Vĩnh Thạnh đã truyền đam mê văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ bằng cách kết hợp vừa biểu diễn và truyền dạy nhằm duy trì, phát triển đội ngũ kế cận.

Hiện nay, hầu hết các nghệ nhân đều ở cái tuổi “xưa nay hiếm”, dù vậy họ vẫn rất nhiệt tình giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc mình và hăng hái truyền dạy lại những hiểu biết của mình cho lớp trẻ. Chúng tôi gặp nghệ nhân Đinh Chương (dân tộc Ba Na), ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (Vĩnh Thạnh) vào một buổi chiều đầu tháng 6, khi ông đang say sưa, thả hồn cùng âm vang của tiếng cồng chiêng do các cháu thiếu niên tại làng biểu diễn.

Nghệ nhân Đinh Thành Nhanh đang biểu diễn đàn gon do chính tay mình làm. Nghệ nhân Đinh Thành Nhanh đang biểu diễn đàn gon do chính tay mình làm.

 

Nghệ nhân Đinh Chương đã ngoài 70 tuổi nhưng vẫn ngày ngày truyền dạy cồng chiêng, dân ca, cách đan đát, làm một số nhạc cụ bằng tre nứa cho các cháu tại làng. Nhờ ông mà K8 là làng duy nhất của huyện Vĩnh Thạnh có tới 3 đội cồng chiêng với 3 lứa tuổi: Thanh niên, thiếu niên và người cao tuổi. “Cồng chiêng đối với người Ba Na rất quan trọng, là phương tiện để giao tiếp với thần linh, là người bạn gần gũi, thân thiết và gắn bó hầu như suốt cuộc đời của mỗi người. Vậy mà lớp trẻ bây giờ ít quan tâm đến văn hóa truyền thống của dân tộc mình cho nên Già quyết tâm khơi dậy tình yêu đối với cồng chiêng bằng cách tập hợp các cháu lại để truyền dạy”, nghệ nhân Đinh Chương chia sẻ.

Hay như nghệ nhân Đinh Kim, xã Vĩnh Thịnh (Vĩnh Thạnh), một người say đắm với cồng chiêng và nhận ra rằng con em làng mình kém hứng thú với nhạc cụ truyền thống này. Cách đây 4 năm, không quản ngại khó khăn, nghệ nhân Đinh Kim đã lặn lội đến từng nhà kêu gọi lớp trẻ học đánh cồng chiêng. Ban đầu là nể người già, thương cái tha thiết của bok Kim, về sau không ít người dần dần ham thích tiếng cồng tiếng chiêng. Nhờ đó, ở mỗi làng của xã Vĩnh Thịnh, đặc biệt là làng M2 luôn có đội cồng chiêng mạnh, thường xuyên đại diện các làng đi biểu diễn ở các sự kiện văn hóa, văn nghệ của huyện. Nghệ nhân Đinh Kim bộc bạch: “Tôi muốn dạy cồng chiêng cho các cháu vì một phần để giữ gìn bản sắc văn hóa, phần vì học cồng chiêng giúp các cháu hiểu hơn về đời sống tinh thần, lắng nghe và trải lòng mình ra, có thể yêu núi rừng, sông suối, chim muông cây cỏ! Như vậy hay hơn rất nhiều so với việc các cháu bấm bấm điện thoại!”.

Nhờ những nghệ nhân mà đồng bào Bana ở Vĩnh Thạnh lưu giữ được nhiều giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình (trong ảnh các cô gái Bana trong điệu xoang quyến rũ) Nhờ những nghệ nhân mà đồng bào Bana ở Vĩnh Thạnh lưu giữ được nhiều giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình (trong ảnh các cô gái Bana trong điệu xoang quyến rũ)

 

Để nuôi dưỡng tình yêu với di sản văn hóa Ba Na, không chỉ truyền dạy, động viên mọi người tham gia hoạt động ở làng mình, các nghệ nhân như Đinh Chương, Đinh Y Băng, Đinh Kim... còn động viên nhiều người cùng tham gia các chương trình văn hóa văn nghệ từ cấp làng đến cấp tỉnh; trò chuyện trao đổi với nhau với mục đích chung tay, chung lòng giữ gìn di sản của dân tộc mình.“Bok Kim luôn bên cạnh động viên nhắc nhở, truyền dạy tận tình cho chúng tôi. Cha mẹ chúng tôi thích và ủng hộ chúng tôi chơi cồng chiêng! Thanh niên bây giờ cũng có thêm nhiều người bắt đầu hâm mộ rồi!”, anh Đinh Văn Minh, thành viên đội cồng chiêng làng M2 cho biết.

Cũng chung một tình yêu đối với nhạc cụ và văn hóa truyền thống của dân tộc nhưng không có điều kiện tập hợp thanh niên trong làng để truyền dạy, nhưng nghệ nhân Đinh Thành Nhanh ở xã Canh Liên (Vân Canh) lại có cách khác để gìn giữ và bảo tồn nhạc cụ truyền thống. Ngoài thời gian lên nương rẫy, ông tranh thủ tìm các loại vật liệu phù hợp để chế tác những loại nhạc cụ như đàn gon, đàn t’rưng, k’ní..., lúc nào rảnh rỗi ông lại lấy đàn ra chơi. Tiếng đàn gon, t’rưng, k’ní của già Nhanh theo gió bay đi khắp buôn làng.

Nghệ nhân Đinh Thành Nhanh tâm sự: “Ở xã mình, giờ chỉ còn lại khoảng 10 người biết chế tác, trình tấu các loại nhạc cụ bằng tre nứa. Mấy đứa thanh niên rất ít ham mê chơi những nhạc cụ của cha ông. Mình lo, khi những người già này mất đi, không còn ai biết hát múa chơi nhạc Ba Na nữa nên mình làm và chơi nhạc cụ một phần để thỏa mãn niềm đam mê của bản thân và qua tiếng đàn của mình, biết đâu mấy đứa trẻ nghe được cảm thấy thích thú. Lúc đó, mình sẽ truyền dạy cho chúng!”.

Có thể nói, từ những gì mà các hạt nhân văn hóa như Đinh Chương, Đinh Kim, Đinh Thành Nhanh… nỗ lực gieo vào tâm hồn những người trẻ đã mở ra cơ hội “hồi sinh” cho các loại nhạc cụ truyền thống của người Ba Na trên đất Bình Định.

LÊ PHƯƠNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Tin nổi bật trang chủ
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 15 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 15 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 15 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 15 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 15 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 15 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 16 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 16 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 16 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.
Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Pháp luật - Văn Long - Minh Triết - 16 giờ trước
Sáng 28/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị tổng kết Chuyên án ST1223. Đại tá Trịnh Kim Khâm - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh dự, chỉ đạo hội nghị; Đại tá Bùi Văn Bình - Phó chỉ huy trưởng Nghiệp vụ BĐBP tỉnh chủ trì hội nghị.