Hệ thống các trường Trung cấp nghề dân tộc nội trú (TCNDTNT) trên cả nước có vai trò quan trọng trong đào tạo nghề cho lao động vùng DTTS và miền núi. Tuy nhiên, với những bất cập đang tồn tại, hoạt động của các trường TCNDTNT không chỉ làm lãng phí nguồn lực mà còn ảnh hưởng đến chiến lược dạy nghề cho lao động vùng DTTS và miền núi.
Nhiều năm qua, tỉnh Lâm Đồng đã triển khai đồng loạt nhiều chính sách dân tộc như: Phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS; Giải quyết đất sản xuất cho đồng bào... Những chính sách này đã thực sự trở thành đòn bẩy góp phần đổi thay cuộc sống của người dân nơi đây.
Thời gian qua, với 7 chính sách hỗ trợ học nghề đang có hiệu lực, lao động DTTS có nhiều cơ hội hơn để học nghề, từ đó giải quyết việc làm, tạo thu nhập. Nhưng thực tế, tỷ lệ lao động DTTS tham gia học nghề, có việc làm vẫn đang còn rất thấp.
Trong những năm qua, nguồn lực dành cho Chương trình giảm nghèo là rất lớn. Cả xã hội cùng chung tay vì người nghèo với mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau” nhưng các báo cáo cho thấy, công tác giảm nghèo chưa thực sự bền vững, tỷ lệ hộ nghèo phát sinh cao, không hợp lý giữa các vùng miền, số hộ nghèo người có công tương đối lớn. Những thách thức trong công cuộc giảm nghèo và thúc đẩy thịnh vượng của Việt Nam còn ở phía trước. Cần tìm giải pháp hữu hiệu để giảm nghèo bền vững.
Để thúc đẩy vùng dân tộc và miền núi, năm 2016, tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Chương trình phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2016–2020. Qua thời gian triển khai, Chương trình đã phát huy hiệu quả, góp phần từng bước thay đổi bộ mặt vùng nông thôn miền núi.
Như chúng tôi đã thông tin, kết quả thực hiện mục tiêu giảm nghèo vẫn đang là băn khoăn, trăn trở của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Mới đây, tại Phiên họp thứ 27 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá, trong hai năm qua giảm nghèo chưa bền vững, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi vẫn là địa bàn “lõi nghèo” của cả nước. Không chỉ thế, một thông tin được đưa ra tại phiên họp này cũng rất đáng quan tâm; đó là hiện nay nước ta vẫn còn trên 30 nghìn hộ người có công thuộc diện nghèo.
Sau hai năm thực hiện nghị quyết số 76/2014/Qh13 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020 với nhiều vấn đề được đặt ra trong công tác này. Điều đáng suy ngẫm nhất là tổng nguồn lực dành cho Chương trình giảm nghèo rất lớn nhưng giảm nghèo chưa bền vững.
Thực hiện Nghị quyết 18 Hội nghị Trung ương 6 khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, tỉnh Tuyên Quang đã từng bước đưa Nghị quyết vào thực tiễn. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Lê Tiến Thắng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh uỷ Tuyên Quang xung quanh vấn đề này.
Công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc sẽ có nhiều đổi mới, khi được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Quốc hội, Chính phủ… Vùng đồng bào DTTS, miền núi có thêm nhiều cơ hội, mở ra hướng phát triển mới…
Quán triệt tinh thần Chỉ thị 62, Kết luận 07 của Ban Bí thư về tăng cường công tác đối với người Hoa trong tình hình mới, quận 5 đã vận dụng một cách hiệu quả các chính sách về đồng bào người Hoa trên địa bàn. Thông qua các hoạt động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể bằng hình thức tuyên truyền, vận động có hiệu quả, ý thức trách nhiệm công dân trong cộng đồng người Hoa đã được nâng cao, tạo được sự đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Nhiều người Hoa ở quận hiện nay đã tham gia vào ban chấp hành các tổ chức chính trị, xã hội. Tại các cơ quan hành chính, không ít người Hoa là cán bộ công chức và đang giữ vai trò chủ chốt.
Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư còn hạn chế, xuất phát điểm của các xã vùng sâu, vùng xa quá thấp thì việc chuyển hướng đầu tư cho các thôn, bản, ấp đạt các tiêu chí cơ bản của nông thôn mới (NTM) được xem là giải pháp khả thi. Từ những mô hình thí điểm hiệu quả, để nhân rộng thì việc xây dựng những tiêu chí phù hợp là rất cần thiết.
Trên địa bàn huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên hiện có hơn 45 nghìn người dân tộc thiểu số (DTTS), chiếm trên 50% dân số của huyện. Những năm gần đây, địa phương đã huy động mọi nguồn lực hỗ trợ đồng bào phát triển kinh tế; đồng thời chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống. Nhờ đó, đời sống vật chất, tinh thần của bà con ngày càng được nâng lên, từng bước giảm nghèo bền vững.
Những năm qua, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức vùng dân tộc thiểu số (DTTS) luôn được tỉnh Quảng Ngãi quan tâm. Qua đó, từng bước nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ ở các huyện miền núi.
Những năm qua, nhiều chính sách hỗ trợ trực tiếp đã được triển khai để giúp học sinh, sinh viên DTTS theo đuổi việc học hành. Tuy nhiên, bên cạnh những hiệu quả tích cực thì có không ít những bất cập, vướng mắc cần phải tháo gỡ.
Thời gian qua, Chương trình xây dựng Nông thôn mới (NTM) trên địa bàn các huyện miền núi Nghệ An đạt được nhiều kết quả quan trọng. Diện mạo bản làng, cuộc sống của người dân có nhiều khởi sắc. Để có được thành quả này không thể không kể đến sự đồng hành của chính sách dân tộc.
Những băn khoăn, thắc mắc, nguyện vọng… của nhân dân được chính quyền các cấp trực tiếp lắng nghe, giải đáp và có hướng xử lý, khắc phục. Qua đó, người dân được phát huy quyền làm chủ, còn cấp ủy, chính quyền thì hiểu hơn tâm tư, nguyện vọng của dân để có sự điều chỉnh chính sách và cách làm cho phù hợp thực tiễn. Đó là hiệu quả thiết thực trong thực hiện quy chế dân chủ tại nhiều vùng DTTS, miền núi hiện nay.
Để tiếp tục thực hiện chính sách cho vay phát triển thủy sản, ngày 02/2/2018, Chính phủ đã có Nghị định 17/2018/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 67/2014/NĐ-CP. Tuy nhiên, một số điều sửa đổi, bổ sung của Nghị định mới lại đang làm cho vốn vay đứng trước nguy cơ nợ xấu vô cùng lớn.
Cùng với việc triển khai thực hiện các dự án chuyển đổi rừng làm mất rừng thì tình trạng người dân xâm canh, xâm lấn, phá rừng diễn ra hết sức nghiêm trọng, khiến khu vực Tây Nguyên đang đứng trước nguy cơ không còn rừng. Nếu không có giải pháp căn cơ thì mai đây, Tây Nguyên có còn là đại ngàn?
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, việc nâng cao chất lượng nhân lực vùng DTTS và miền núi là đòi hỏi cấp thiết. Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề có thể giải quyết trước mắt mà cần những giải pháp toàn diện và lâu dài.
Chính sách dân tộc đã bao phủ nhiều lĩnh vực, tuy nhiên lại rời rạc, thiếu thống nhất. Do đó, đề xuất tích hợp chính sách dân tộc thành một Chương trình mục tiêu quốc gia sẽ là một giải pháp căn cơ, là liều thuốc đủ mạnh để trị dứt điểm căn bệnh nghèo kinh niên ở vùng DTTS và miền núi.
