Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS: Cần một giải phá toàn diện và lâu dài

PV - 08:57, 28/08/2018

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, việc nâng cao chất lượng nhân lực vùng DTTS và miền núi là đòi hỏi cấp thiết. Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề có thể giải quyết trước mắt mà cần những giải pháp toàn diện và lâu dài.

Theo ông Điểu Mưu, Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương II (Ủy ban Dân tộc), nguồn nhân lực là tổng hòa các tiêu chí, gồm: thể lực, trí lực và tâm lực (những phẩm chất tinh thần như tính năng động và thích ứng với môi trường mới, ý thức phấn đấu cầu thị,…). Do vậy, để đánh giá chất lượng nguồn nhân lực của một quốc gia, địa phương hay một khu vực đều phải nhìn nhận ở cả ba khía cạnh này.

Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật ở vùng DTTS và miền núi rất thấp. (Ảnh minh họa) Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật ở vùng DTTS và miền núi rất thấp.
(Ảnh minh họa)

Vậy chất lượng nguồn nhân lực ở vùng DTTS và miền núi hiện đang ở mức nào? Cách đây 3 năm, cuộc tổng điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS với quy mô lớn nhất từ trước đến nay đã cho thấy một đáp án rất cụ thể. Kết quả cho thấy, nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi dù không yếu về thể lực nhưng hiện có nhiều hạn chế về trí lực và tâm lực.

Theo kết quả điều tra, với điều kiện kinh tế, đời sống và các dịch vụ y tế không ngừng được tăng cường, các chỉ số về thể trạng sức khỏe, chiều cao, cân nặng,… của đồng bào các DTTS đã có chuyển biến rất tích cực. Đặc biệt, tuổi thọ bình quân của các DTTS đã xấp xỉ bằng mức bình quân chung cả nước (tại thời điểm điều tra năm 2015, tuổi thọ bình quân người DTTS đạt 69,88 năm, còn tuổi thọ bình quân cả nước là 73,23 năm).

Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi lại thực sự đáng lo ngại ở khía cạnh trí lực. Trong trả lời chất vấn trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 13/8, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến đã nêu: trong 53 DTTS anh em hiện có 32 dân tộc tỷ lệ tốt nghiệp đại học dưới 1%, còn 3 dân tộc chưa có người học đại học.

Còn theo điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS năm 2015, ở vùng DTTS và miền núi, tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật rất thấp (6,11%). Đặc biệt, có 12/53 dân tộc tỷ lệ lao động qua đào tạo ở mức dưới 2%. Thực tế vẫn còn nhiều người DTTS trong độ tuổi đi học không biết đọc, biết viết chữ phổ thông...

Về vấn đề “tâm lực” của nguồn nhân lực DTTS, mặc dù có tố chất cần cù, chịu khó, có sức khỏe,… nhưng đa phần lao động DTTS không năng động và khó thích ứng với môi trường mới. Đơn cử như với lao động xuất khẩu là người DTTS, trong phiên trả lời chất vấn ngày 13/8, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng đã thẳng thắn thừa nhận, dù rất quan tâm thực hiện xuất khẩu lao động cho khu vực khó khăn, nhưng với lao động là người DTTS thì sẽ vất vả hơn nhiều. Do lao động khu vực này rụt rè, ngại giao tiếp nên thường phải bố trí 2-3 lao động thân quen (cùng quê, cùng dân tộc,…) vào một chỗ làm việc để các em chăm sóc, hỗ trợ lần nhau.

Còn theo ông Điểu Mưu, Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương II (Ủy ban Dân tộc), một hạn chế về tâm lực của lao động DTTS hiện nay là tâm lý luôn bằng lòng với những gì có sẵn, đã có, thiếu ý thức phấn đấu để tự lực vươn lên thoát nghèo; thụ động trong học tập, lao động, tìm kiếm việc làm… Đây là thực tế khiến nhiều chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi chưa hiệu quả, do đối tượng thụ hưởng thiếu ý chí vươn lên.

Có thể thấy, muốn thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, giảm nghèo bền vững vùng đồng bào DTTS, các địa phương cần chủ động thông qua các chính sách, chương trình, hành động cụ thể để tiếp tục đẩy mạnh phát triển toàn diện nguồn nhân lực. Nhưng để phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi thì cần phải giải quyết những tồn tại ở cả ba khía cạnh: thể lực, trí lực và tâm lực. Đây là vấn đề không dễ, khó có thể giải quyết trước mắt là cần những giải pháp toàn diện, lâu dài.

Muốn thực hiện được, trên hết cần phải xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách và công cụ khuyến khích và thúc đẩy phát triển nhân lực vùng DTTS và miền núi. Đó là chính sách việc làm; chính sách huy động các nguồn lực trong xã hội cho phát triển nhân lực; đào tạo và dạy nghề theo hướng hiện đại, phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của từng địa phương. Ðối với những tỉnh nghèo, vùng đông đồng bào DTTS, cùng với chính sách chung, cần đặc biệt coi trọng phát triển toàn diện giáo dục và đào tạo...

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
80 năm ghi dấu về đổi mới ở vùng đồng bào DTTS

80 năm ghi dấu về đổi mới ở vùng đồng bào DTTS

Trong hành trình 80 năm xây dựng và phát triển đất nước, vùng đồng bào DTTS đã trải qua những bước chuyển mình mạnh mẽ. Từ chỗ thiếu thốn, lạc hậu, đời sống khó khăn, nay đã trở thành một phần quan trọng trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước, góp phần khẳng định đường lối đúng đắn, nhất quán của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ngãi: Cán bộ đến từng thôn, trao tận tay quà Quốc khánh 2/9 cho đồng bào DTTS

Quảng Ngãi: Cán bộ đến từng thôn, trao tận tay quà Quốc khánh 2/9 cho đồng bào DTTS

Xã hội - Ngọc Chí - 4 giờ trước
Tỉnh Quảng Ngãi có dân số hơn 2.161.700 người; trong đó, đồng bào DTTS hơn 540.000 người, chiếm 24,98% tổng dân số tỉnh. Với đặc thù đồng bào DTTS sinh sống ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, chính quyền các xã ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi đã thành lập các tổ, cử cán bộ về từng thôn, làm việc xuyên đêm để đồng bào DTTS sớm nhận được quà Quốc khánh 2/9 của Đảng, Nhà nước.
Chủ tịch nước Lương Cường: Đoàn kết với Cuba xuất phát từ trái tim và trong suy nghĩ của mỗi người Việt Nam

Chủ tịch nước Lương Cường: Đoàn kết với Cuba xuất phát từ trái tim và trong suy nghĩ của mỗi người Việt Nam

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Chiều 1/9, tại Nhà hát Hồ Gươm, Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân cùng Bí thư Thứ nhất Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cuba Miguel Diaz Canel Bermudez và Phu nhân dự lễ mít tinh trọng thể kỷ niệm 65 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba (2/12/1960-2/12/2025).
Vượt núi, xuyên đêm trao quà Tết Độc lập cho người dân

Vượt núi, xuyên đêm trao quà Tết Độc lập cho người dân

Xã hội - T.Hải - 5 giờ trước
Bất chấp đêm tối, quãng đường xa ngái… cán bộ các xã miền núi tỉnh Nghệ An đã vượt hàng chục cây số, mang quà Tết Độc lập đến từng hộ gia đình ở bản xa. Niềm vui mừng 80 năm Quốc khánh của đất nước như được nhân đôi, càng thấy rõ hơn trọng trách của một chính Đảng của dân, do dân, vì dân.
Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Ngày 1/9, tại Bắc Kinh, trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và làm việc tại Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến đồng chí Vương Hộ Ninh, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez chứng kiến Lễ trao các văn kiện hợp tác

Tổng Bí thư Tô Lâm và Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez chứng kiến Lễ trao các văn kiện hợp tác

Thời sự - PV - 7 giờ trước
Ngày 1/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, ngay sau hội đàm, Tổng Bí thư Tô Lâm và Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez chứng kiến Lễ trao các văn kiện hợp tác.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Những “ngọn lửa thiêng” cháy mãi trong lòng dân tộc

Những “ngọn lửa thiêng” cháy mãi trong lòng dân tộc

Dân tộc - Tôn giáo - Như Tâm - 7 giờ trước
Ngày 10/6/1974 là dấu mốc thiêng liêng trong hành trình đấu tranh vì độc lập và tự do tín ngưỡng của đồng bào Khmer Nam Bộ. Trong cuộc biểu tình ôn hòa phản đối chính sách đàn áp tôn giáo của chính quyền Sài Gòn tại An Giang, bốn vị sư Danh Tấp, Lâm Hùng, Danh Hom và Danh Hoi đã anh dũng hy sinh. Máu của các Ngài trở thành “ngọn lửa thiêng” khơi dậy tinh thần yêu nước, khẳng định vai trò của Hội Đoàn kết Sư sãi Yêu nước (SSYN) trong tập hợp, vận động sư sãi và đồng bào Khmer bảo vệ Tổ quốc.
Đại biểu vui mừng chứng kiến sự đổi thay của Hà Nội khi về dự Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9

Đại biểu vui mừng chứng kiến sự đổi thay của Hà Nội khi về dự Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9

Thời sự - Minh Thu - 7 giờ trước
Ngày 1/9, thay mặt Lãnh đạo Thành phố Hà Nội, ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND Thành phố đã đến Ga Hà Nội đón Đoàn đại biểu thành phố Đà Nẵng đến Hà Nội tham dự lễ kỷ niệm 80 Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba

Thời sự - PV - 7 giờ trước
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân chủ trì lễ đón Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez và Phu nhân.
Thắp sáng biên cương Tổ quốc bằng “ngọn lửa” tri thức

Thắp sáng biên cương Tổ quốc bằng “ngọn lửa” tri thức

Giáo dục - Thanh Huyền - 7 giờ trước
“Chủ trương đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp là một chủ trương đúng đắn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, còn nhiều khó khăn...”. Đây là nhấn mạnh của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ khởi công xây dựng Trường liên cấp Tiểu học, Trung học cơ sở (THCS) xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên - công trình đầu tiên được triển khai theo chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp Tiểu học, THCS tại các xã biên giới đất liền, hồi cuối tháng 7/2025.
Thanh Hóa công bố tình huống khẩn cấp thiên tai tại 2 xã Yên Nhân, Bát Mọt

Thanh Hóa công bố tình huống khẩn cấp thiên tai tại 2 xã Yên Nhân, Bát Mọt

Tin tức - Quỳnh Trâm - 8 giờ trước
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ban hành Quyết định số 2952/QĐ-UBND công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai trên địa bàn 2 xã Yên Nhân và Bát Mọt.