Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS: Cần một giải phá toàn diện và lâu dài

PV - 08:57, 28/08/2018

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, việc nâng cao chất lượng nhân lực vùng DTTS và miền núi là đòi hỏi cấp thiết. Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề có thể giải quyết trước mắt mà cần những giải pháp toàn diện và lâu dài.

Theo ông Điểu Mưu, Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương II (Ủy ban Dân tộc), nguồn nhân lực là tổng hòa các tiêu chí, gồm: thể lực, trí lực và tâm lực (những phẩm chất tinh thần như tính năng động và thích ứng với môi trường mới, ý thức phấn đấu cầu thị,…). Do vậy, để đánh giá chất lượng nguồn nhân lực của một quốc gia, địa phương hay một khu vực đều phải nhìn nhận ở cả ba khía cạnh này.

Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật ở vùng DTTS và miền núi rất thấp. (Ảnh minh họa) Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật ở vùng DTTS và miền núi rất thấp.
(Ảnh minh họa)

Vậy chất lượng nguồn nhân lực ở vùng DTTS và miền núi hiện đang ở mức nào? Cách đây 3 năm, cuộc tổng điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS với quy mô lớn nhất từ trước đến nay đã cho thấy một đáp án rất cụ thể. Kết quả cho thấy, nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi dù không yếu về thể lực nhưng hiện có nhiều hạn chế về trí lực và tâm lực.

Theo kết quả điều tra, với điều kiện kinh tế, đời sống và các dịch vụ y tế không ngừng được tăng cường, các chỉ số về thể trạng sức khỏe, chiều cao, cân nặng,… của đồng bào các DTTS đã có chuyển biến rất tích cực. Đặc biệt, tuổi thọ bình quân của các DTTS đã xấp xỉ bằng mức bình quân chung cả nước (tại thời điểm điều tra năm 2015, tuổi thọ bình quân người DTTS đạt 69,88 năm, còn tuổi thọ bình quân cả nước là 73,23 năm).

Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi lại thực sự đáng lo ngại ở khía cạnh trí lực. Trong trả lời chất vấn trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 13/8, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến đã nêu: trong 53 DTTS anh em hiện có 32 dân tộc tỷ lệ tốt nghiệp đại học dưới 1%, còn 3 dân tộc chưa có người học đại học.

Còn theo điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS năm 2015, ở vùng DTTS và miền núi, tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật rất thấp (6,11%). Đặc biệt, có 12/53 dân tộc tỷ lệ lao động qua đào tạo ở mức dưới 2%. Thực tế vẫn còn nhiều người DTTS trong độ tuổi đi học không biết đọc, biết viết chữ phổ thông...

Về vấn đề “tâm lực” của nguồn nhân lực DTTS, mặc dù có tố chất cần cù, chịu khó, có sức khỏe,… nhưng đa phần lao động DTTS không năng động và khó thích ứng với môi trường mới. Đơn cử như với lao động xuất khẩu là người DTTS, trong phiên trả lời chất vấn ngày 13/8, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng đã thẳng thắn thừa nhận, dù rất quan tâm thực hiện xuất khẩu lao động cho khu vực khó khăn, nhưng với lao động là người DTTS thì sẽ vất vả hơn nhiều. Do lao động khu vực này rụt rè, ngại giao tiếp nên thường phải bố trí 2-3 lao động thân quen (cùng quê, cùng dân tộc,…) vào một chỗ làm việc để các em chăm sóc, hỗ trợ lần nhau.

Còn theo ông Điểu Mưu, Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương II (Ủy ban Dân tộc), một hạn chế về tâm lực của lao động DTTS hiện nay là tâm lý luôn bằng lòng với những gì có sẵn, đã có, thiếu ý thức phấn đấu để tự lực vươn lên thoát nghèo; thụ động trong học tập, lao động, tìm kiếm việc làm… Đây là thực tế khiến nhiều chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi chưa hiệu quả, do đối tượng thụ hưởng thiếu ý chí vươn lên.

Có thể thấy, muốn thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, giảm nghèo bền vững vùng đồng bào DTTS, các địa phương cần chủ động thông qua các chính sách, chương trình, hành động cụ thể để tiếp tục đẩy mạnh phát triển toàn diện nguồn nhân lực. Nhưng để phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi thì cần phải giải quyết những tồn tại ở cả ba khía cạnh: thể lực, trí lực và tâm lực. Đây là vấn đề không dễ, khó có thể giải quyết trước mắt là cần những giải pháp toàn diện, lâu dài.

Muốn thực hiện được, trên hết cần phải xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách và công cụ khuyến khích và thúc đẩy phát triển nhân lực vùng DTTS và miền núi. Đó là chính sách việc làm; chính sách huy động các nguồn lực trong xã hội cho phát triển nhân lực; đào tạo và dạy nghề theo hướng hiện đại, phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của từng địa phương. Ðối với những tỉnh nghèo, vùng đông đồng bào DTTS, cùng với chính sách chung, cần đặc biệt coi trọng phát triển toàn diện giáo dục và đào tạo...

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.