Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS: Cần một giải phá toàn diện và lâu dài

PV - 08:57, 28/08/2018

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, việc nâng cao chất lượng nhân lực vùng DTTS và miền núi là đòi hỏi cấp thiết. Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề có thể giải quyết trước mắt mà cần những giải pháp toàn diện và lâu dài.

Theo ông Điểu Mưu, Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương II (Ủy ban Dân tộc), nguồn nhân lực là tổng hòa các tiêu chí, gồm: thể lực, trí lực và tâm lực (những phẩm chất tinh thần như tính năng động và thích ứng với môi trường mới, ý thức phấn đấu cầu thị,…). Do vậy, để đánh giá chất lượng nguồn nhân lực của một quốc gia, địa phương hay một khu vực đều phải nhìn nhận ở cả ba khía cạnh này.

Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật ở vùng DTTS và miền núi rất thấp. (Ảnh minh họa) Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật ở vùng DTTS và miền núi rất thấp.
(Ảnh minh họa)

Vậy chất lượng nguồn nhân lực ở vùng DTTS và miền núi hiện đang ở mức nào? Cách đây 3 năm, cuộc tổng điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS với quy mô lớn nhất từ trước đến nay đã cho thấy một đáp án rất cụ thể. Kết quả cho thấy, nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi dù không yếu về thể lực nhưng hiện có nhiều hạn chế về trí lực và tâm lực.

Theo kết quả điều tra, với điều kiện kinh tế, đời sống và các dịch vụ y tế không ngừng được tăng cường, các chỉ số về thể trạng sức khỏe, chiều cao, cân nặng,… của đồng bào các DTTS đã có chuyển biến rất tích cực. Đặc biệt, tuổi thọ bình quân của các DTTS đã xấp xỉ bằng mức bình quân chung cả nước (tại thời điểm điều tra năm 2015, tuổi thọ bình quân người DTTS đạt 69,88 năm, còn tuổi thọ bình quân cả nước là 73,23 năm).

Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi lại thực sự đáng lo ngại ở khía cạnh trí lực. Trong trả lời chất vấn trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 13/8, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến đã nêu: trong 53 DTTS anh em hiện có 32 dân tộc tỷ lệ tốt nghiệp đại học dưới 1%, còn 3 dân tộc chưa có người học đại học.

Còn theo điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS năm 2015, ở vùng DTTS và miền núi, tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật rất thấp (6,11%). Đặc biệt, có 12/53 dân tộc tỷ lệ lao động qua đào tạo ở mức dưới 2%. Thực tế vẫn còn nhiều người DTTS trong độ tuổi đi học không biết đọc, biết viết chữ phổ thông...

Về vấn đề “tâm lực” của nguồn nhân lực DTTS, mặc dù có tố chất cần cù, chịu khó, có sức khỏe,… nhưng đa phần lao động DTTS không năng động và khó thích ứng với môi trường mới. Đơn cử như với lao động xuất khẩu là người DTTS, trong phiên trả lời chất vấn ngày 13/8, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng đã thẳng thắn thừa nhận, dù rất quan tâm thực hiện xuất khẩu lao động cho khu vực khó khăn, nhưng với lao động là người DTTS thì sẽ vất vả hơn nhiều. Do lao động khu vực này rụt rè, ngại giao tiếp nên thường phải bố trí 2-3 lao động thân quen (cùng quê, cùng dân tộc,…) vào một chỗ làm việc để các em chăm sóc, hỗ trợ lần nhau.

Còn theo ông Điểu Mưu, Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương II (Ủy ban Dân tộc), một hạn chế về tâm lực của lao động DTTS hiện nay là tâm lý luôn bằng lòng với những gì có sẵn, đã có, thiếu ý thức phấn đấu để tự lực vươn lên thoát nghèo; thụ động trong học tập, lao động, tìm kiếm việc làm… Đây là thực tế khiến nhiều chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi chưa hiệu quả, do đối tượng thụ hưởng thiếu ý chí vươn lên.

Có thể thấy, muốn thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, giảm nghèo bền vững vùng đồng bào DTTS, các địa phương cần chủ động thông qua các chính sách, chương trình, hành động cụ thể để tiếp tục đẩy mạnh phát triển toàn diện nguồn nhân lực. Nhưng để phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi thì cần phải giải quyết những tồn tại ở cả ba khía cạnh: thể lực, trí lực và tâm lực. Đây là vấn đề không dễ, khó có thể giải quyết trước mắt là cần những giải pháp toàn diện, lâu dài.

Muốn thực hiện được, trên hết cần phải xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách và công cụ khuyến khích và thúc đẩy phát triển nhân lực vùng DTTS và miền núi. Đó là chính sách việc làm; chính sách huy động các nguồn lực trong xã hội cho phát triển nhân lực; đào tạo và dạy nghề theo hướng hiện đại, phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của từng địa phương. Ðối với những tỉnh nghèo, vùng đông đồng bào DTTS, cùng với chính sách chung, cần đặc biệt coi trọng phát triển toàn diện giáo dục và đào tạo...

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lào Cai phát triển nông, lâm nghiệp bền vững theo chuỗi giá trị từ Dự án 3

Lào Cai phát triển nông, lâm nghiệp bền vững theo chuỗi giá trị từ Dự án 3

Việc triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719) đã và đang góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện vùng cao Lào Cai. Trong đó, nguồn lực từ Dự án 3 góp phần đưa nông, lâm nghiệp của Lào Cai phát triển theo hướng bền vững.
Tin nổi bật trang chủ
Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Tốt nghiệp đại học, nhưng anh Bền Chí Thịnh (dân tộc Xơ Đăng), ở phường Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi lại chọn cho mình một hướng đi riêng, đó là trở về quê hương khởi nghiệp và hiện thực hóa ước mơ nâng tầm giá trị các sản phẩm dược liệu của địa phương. Sau nhiều năm gây dựng, hiện anh là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Kora Group, với doanh thu hằng tháng 500 - 800 triệu đồng.
“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:05, 18/09/2025
Đó là nhấn mạnh của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh trong chuyến kiếm tra tình hình hoạt động bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và kết quả phát triển kinh tế - xã hội tại hai xã vùng cao Lục Hồn và Hoành Mô (tỉnh Quảng Ninh) ngày 18/9.
Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Thời sự - Tào Đạt - 19:04, 18/09/2025
Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y ông Hồ Thanh Thủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau.
Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Tin tức - Nguyễn Hoàn - 18:10, 18/09/2025
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng vừa ban hành kế hoạch xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch của đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã trong tỉnh. Từ tháng 9 đến 12/2025, mô hình sẽ được triển khai tại các xã Lạc Dương, Bảo Lâm 3 và Đạ Tẻh 3.
Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Tin tức - Minh Nhật - 18:06, 18/09/2025
Từ ngày 22/9, khoảng 300 viên chức, người lao động, cán bộ, công chức Hải Phòng sẽ đi làm bằng tàu hỏa.
Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Thời sự - PV - 18:03, 18/09/2025
Ngày 17/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 07/2025/NQ-CP, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 17/9/2025 về chính sách, chế độ đối với đối tượng chịu sự tác động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo Kết luận số 183-KL/TW ngày 1/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 17:59, 18/09/2025
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng UBND tỉnh An Giang vừa tổ chức Hội nghị đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông, khuyến nông cộng đồng trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Du lịch - Mỹ Dung - 17:53, 18/09/2025
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị của hai Di sản thế giới là Vịnh Hạ Long và Khu di tích danh thắng Yên Tử, ngày 18/9, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đã phối hợp cùng Công ty CP Phát triển Tùng Lâm tổ chức chương trình tọa đàm du lịch với chủ đề "Một hành trình - Hai di sản".
Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Trang địa phương - Minh Nhật - 17:51, 18/09/2025
Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La vừa qua đã tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm với chủ đề “Văn hóa dân tộc Thái ở Sơn La”, nhằm quảng bá, giới thiệu giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Thái tỉnh Sơn La đến đông đảo công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Xã hội - Trọng Bảo - 17:47, 18/09/2025
Thời gian gần đây, hàng chục hộ dân ở thôn Lồ Cố Chin, xã Pha Long, tỉnh Lào Cai luôn sống trong sự bất an khi ngọn núi phía sau thôn xuất hiện vết nứt lớn có nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào.
Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Giáo dục - Minh Thế - 17:37, 18/09/2025
Ngày 18/9, Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng Nghiệp vụ Cảnh sát biển phối hợp với UBND xã Bình Minh, Hà Nội và các trường trung học cơ sở trên địa bàn đã tổ chức thành công cuộc thi ý nghĩa mang tên “Em yêu biển, đảo quê hương”.