Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tìm giải pháp để phát huy hiệu quả chính sách dân tộc

PV - 10:17, 24/08/2018

Chính sách dân tộc đã bao phủ nhiều lĩnh vực, tuy nhiên lại rời rạc, thiếu thống nhất. Do đó, đề xuất tích hợp chính sách dân tộc thành một Chương trình mục tiêu quốc gia sẽ là một giải pháp căn cơ, là liều thuốc đủ mạnh để trị dứt điểm căn bệnh nghèo kinh niên ở vùng DTTS và miền núi.

Bài 2: Tích hợp là giải pháp căn cơ

Vẫn “lạc nhịp” trong phát triển

Như đã phản ánh ở kỳ báo trước, với 116 chính sách hiện hành, hàng năm vùng DTTS và miền núi được bố trí nguồn lực không hề nhỏ để phát triển kinh tế-xã hội. Riêng năm 2018, tổng chi thường xuyên cho khu vực này ước khoảng 96 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, đây là số liệu mang tính thống kê chung, bao gồm tất cả các chương trình, dự án đã và đang triển khai ở vùng DTTS và miền núi. Tại phiên chất vấn sáng ngày 13/8, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã nhận xét, hạn chế hiện nay là vẫn chưa có thống kê riêng về nguồn lực dành cho vùng DTTS và miền núi, tức là nguồn lực để thực hiện chính sách dân tộc.

Khu vực miền núi vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong xây dựng nông thôn mới. (Trong ảnh: Làm đường nông thôn mới ở bản Đăm, xã Đức Vân, huyện Ngân Sơn, Bắc Kạn) Khu vực miền núi vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong xây dựng nông thôn mới. (Trong ảnh: Làm đường nông thôn mới ở bản Đăm, xã Đức Vân, huyện Ngân Sơn, Bắc Kạn)

Ở khía cạnh khác, theo báo cáo của Bộ Tài chính, tổng ngân sách chi thường xuyên cho vùng DTTS và miền núi trong 2 năm 2017-2018 là 187 nghìn tỷ đồng. Riêng khu vực 3 Tây (Tây Bắc, Tây Nam bộ, Tây Nguyên), giai đoạn 2016-2020 đã bố trí đầu tư gần 200 nghìn tỷ đồng, vốn ODA là hơn 38 nghìn tỷ đồng, tăng 2,47 lần so với giai đoạn 2011-2015. Đây là nguồn kinh phí không thể nói là ít, nhưng được chia nhỏ để thực hiện nhiều chính sách, do nhiều đầu mối quản lý nên chưa tạo đủ lực để “kích” sự phát triển cho khu vực này; biểu hiện rõ nhất là ở kết quả giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.

Về giảm nghèo bền vững, theo Quyết định số 862/QĐ-LĐTBXH, ngày 04/7/2018 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, hết năm 2017, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 6,70%. Tuy nhiên, số hộ nghèo DTTS vẫn chiếm tỷ lệ hơn 52% tổng số hộ nghèo cả nước (864.931/1.642.489 hộ nghèo).

Khu vực “3 Tây” vẫn là những vùng “lõi nghèo” của cả nước; trong đó các tỉnh miền núi phía Bắc có 594.797 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 42,88% tổng số hộ nghèo cả nước); khu vực Tây Nguyên có 175.772 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 12,86% tổng số hộ nghèo cả nước; khu vực Tây Nam bộ có 278.290 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 6,08% tổng số hộ nghèo cả nước… Có những địa phương không còn hộ nghèo (như TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương) thì vẫn có nhiều tỉnh miền núi có tỷ lệ hộ nghèo rất cao (Điện Biên 41,01%, Hà Giang 34,18%,…)

Về xây dựng nông thôn mới, vùng DTTS và miền núi vẫn còn “lạc nhịp” so với kết quả chung của cả nước. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện cả nước đã có 3.289 xã (đạt 36,84%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Tuy nhiên, khoảng cách chênh lệch về kết quả xây dựng nông thôn mới giữa các vùng, miền còn khá lớn. Cụ thể: Vùng Đồng bằng sông Hồng có 63,33% số xã đạt chuẩn, Đông Nam bộ là 63,22%. Trong khi đó, miền núi phía Bắc chỉ đạt 15,53%, Tây Nguyên 22,5%, Đồng bằng sông Cửu Long 29,43%, duyên hải Nam Trung bộ 30,87%.

Cần một giải pháp tổng thể

Qua nhiều kỳ họp Quốc hội, vấn đề phân tán nguồn lực do có quá nhiều chính sách đầu tư, hỗ trợ, mỗi chính sách lại do một đầu mối quản lý đã được các đại biểu Quốc hội thảo luận, chất vấn. Chính Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Tiến Dũng đã nhìn nhận vấn đề này trong trả lời chất vấn sáng 13/8. Ông khẳng định, nếu cứ rải mành mành và không đi vào thực chất thì những tồn tại này sẽ còn kéo dài mãi.

Để tránh chồng chéo, giai đoạn 2016-2020, nhiều chính sách đặc thù đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi đã được tích hợp. Nhưng vì không nằm trong chương trình mục tiêu nên việc bố trí nguồn lực để thực hiện chưa được quan tâm chú trọng.

Như chính sách đặc thù phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định 2085/QĐ-TTg được ban hành ngày 31/10/2016. Theo quyết định này, ngân sách địa phương sẽ bố trí kinh phí để thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở; ngân sách Trung ương bố trí trong kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016-2020 hỗ trợ có mục tiêu cho các địa phương để thực hiện các chính sách còn lại (hỗ trợ đất sản xuất, nước sinh hoạt, định canh định cư).

Tuy nhiên, hiện chính sách đặc thù này vẫn chưa thể triển khai vì chưa có vốn. Được biết, Bộ Tài chính đã dự trù được 280 tỷ đồng từ tiết kiệm chi, bố trí cho các địa phương thực hiện hỗ trợ đất sản xuất, nước sinh hoạt, định canh định cư. Nguồn lực này là quá nhỏ so với nhu cầu; chỉ riêng đất sản xuất, hiện có hơn 200 nghìn hộ đồng bào DTTS đang thiếu đất sản xuất, không có sinh kế.

Rõ ràng, tích hợp chính sách là điều cần thiết; nhưng tích hợp không phải là phép cộng cơ học, dồn các chính sách rải rác thành một chính sách chung. Chính vì vậy, trong phiên trả lời chất vấn ngày 13/8, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến thiết tha đề nghị Quốc hội, Chính phủ chấp thuận đề xuất tích hợp chính sách dân tộc thành một Chương trình mục tiêu quốc gia.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh: “Đối với vùng đồng bào DTTS thì điều cần nhất là tích hợp tất cả các chính sách thành Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng DTTS, vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn. Ví dụ như một người đang uống thuốc chữa bệnh, uống kháng sinh nhưng chưa đủ liều nên bệnh kéo dài, có thể dẫn đến mãn tính. Do vậy, lúc này cần nhất là cần chương trình đó, tập trung nguồn lực, tập trung chỉ đạo, có mục tiêu cụ thể, hệ thống tiêu chí đánh giá”.

Thực tế, các địa phương vùng DTTS và miền núi với xuất phát điểm thấp, nền tảng kinh tế-xã hội không vững nên đã “hụt hơi” trong thực hiện hai chương trình mục tiêu quốc gia là xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Do đó, việc tích hợp chính sách hiện hành thành một chương trình mục tiêu riêng phát triển vùng DTTS và miền núi là giải pháp căn cơ để gỡ được nhiều “điểm nghẽn” trong việc thực hiện chính sách dân tộc, cả ở cấp độ xây dựng cũng như thực hiện chính sách.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khơi dậy tinh thần “tiên phong thay đổi” của phụ nữ DTTS từ Dự án 8

Khơi dậy tinh thần “tiên phong thay đổi” của phụ nữ DTTS từ Dự án 8

Sau 4 năm triển khai, Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” đã góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi định kiến giới cho phụ nữ và trẻ em DTTS tại Quảng Ngãi. Từ các mô hình của Dự án 8 đã khơi dậy sự “tiên phong thay đổi” nếp nghĩ, cách làm, mang lại những thay đổi tích cực trong đời sống.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ngãi gấp rút chuẩn bị các điều kiện xây dựng trường học ở các xã biên giới

Quảng Ngãi gấp rút chuẩn bị các điều kiện xây dựng trường học ở các xã biên giới

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới, tỉnh Quảng Ngãi có kế hoạch xây dựng 5 trường phổ thông dân tộc nội trú liên cấp tại các xã biên giới và hoàn thành trước năm 2027. Đây được xem là “chìa khóa” để tháo gỡ những khó khăn về cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho các trường ở vùng biên giới nâng cao chất lượng giáo dục.
Trang nghiêm Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn tại Tịnh xá Ngọc Trung Tăng

Trang nghiêm Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn tại Tịnh xá Ngọc Trung Tăng

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Tào Đạt - Như Tâm - 3 giờ trước
Ngày 4/9, Tịnh xá Ngọc Trung Tăng, hệ phái khất sĩ Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã tổ chức Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn. Tham dự có Trưởng lão Hòa thượng Đào Như - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo TP. Cần Thơ.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An chúc mừng Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Lễ Vu Lan

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An chúc mừng Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Lễ Vu Lan

Dân tộc - Tôn giáo - Khánh Ngân - 3 giờ trước
Ngày 4/9, Đoàn công tác Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An đã đến thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Nghệ An nhân dịp Lễ Vu Lan.
Các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng hoàn tất công tác chuẩn bị cho ngày tựu trường

Các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng hoàn tất công tác chuẩn bị cho ngày tựu trường

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Đến thời điểm này, các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng đang hoàn tất các chuẩn bị cho lễ khai giảng năm học 2025-2026.
Hơn 23 triệu học sinh trên cả nước sẽ cùng tham dự Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026

Hơn 23 triệu học sinh trên cả nước sẽ cùng tham dự Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026

Giáo dục - Hoàng Quý - 5 giờ trước
Ngày mai (5/9), hơn 23 triệu học sinh, sinh viên trên cả nước sẽ chính thức bước vào năm học mới 2025 - 2026. Lễ Khai giảng năm nay có ý nghĩa đặc biệt khi gắn với sự kiện kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Giáo dục Việt Nam (1945 - 2025).
Tôn vinh tính đa dạng trong thống nhất của văn hóa Việt Nam

Tôn vinh tính đa dạng trong thống nhất của văn hóa Việt Nam

Sắc màu 54 - Minh Thu - 5 giờ trước
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định số 3167/QĐ-BVHTTDL về việc tổ chức trưng bày “Di sản văn hóa Việt Nam - Sức sống từ truyền thống đến hiện đại” tại miền Bắc và miền Nam.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Giá xăng trong nước tiếp tục tăng, tiến sát mốc 20.500 đồng/lít

Giá xăng trong nước tiếp tục tăng, tiến sát mốc 20.500 đồng/lít

Kinh tế - Hoàng Minh - 5 giờ trước
Chiều 4/9, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã công bố kỳ điều chỉnh giá xăng dầu mới, theo đó các mặt hàng xăng trong nước tiếp tục tăng nhẹ. Đây là lần thứ ba liên tiếp giá xăng được điều chỉnh theo xu hướng đi lên, trong bối cảnh giá dầu thô thế giới biến động.
Quảng Trị tặng hàng chục xe đạp cho học sinh vùng biên trước thềm năm học mới

Quảng Trị tặng hàng chục xe đạp cho học sinh vùng biên trước thềm năm học mới

Nhịp cầu nhân ái - Khánh Ngân - 6 giờ trước
Ngày 4/9, Đồn Biên phòng Hải An (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị) phối hợp với các mạnh thường quân tổ chức tặng hàng chục xe đạp, dụng cụ học tập cho học sinh khu vực biên giới biển xã Mỹ Thủy (Quảng Trị).
Lan tỏa văn hóa truyền thống Gia Lai tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh

Lan tỏa văn hóa truyền thống Gia Lai tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh

Du lịch - Ngọc Thu - 6 giờ trước
Từ ngày 3 - 6/9, tỉnh Gia Lai tham gia Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh (ITE HCMC) lần thứ 19. Tại đây, du khách sẽ được trải nghiệm trực tiếp các hoạt động văn hóa truyền thống, tìm hiểu di sản văn hóa đặc trưng của đại ngàn - biển xanh Gia Lai thông qua chương trình biểu diễn nghệ thuật với nhiều tiết mục đặc sắc.
Hồi Xuân (Thanh Hóa): Đổi vũ khí lấy quà, trao bình yên cho cộng đồng

Hồi Xuân (Thanh Hóa): Đổi vũ khí lấy quà, trao bình yên cho cộng đồng

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 8 giờ trước
Nhằm loại bỏ súng săn, súng tự chế ra khỏi đời sống, thời gian qua, Công an xã Hồi Xuân (Thanh Hóa) đã triển khai nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả, vận động người dân tự nguyện giao nộp vũ khí, góp phần giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn miền núi, trong đó có chương trình “Đổi vũ khí lấy quà”.
Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Xã hội - Thanh Hải - 8 giờ trước
Hàng chục nghìn tấn gỗ mục, rác nhựa đổ dồn về sau các đợt mưa lũ khiến mặt hồ thủy điện Bản Vẽ (Nghệ An) biến thành bãi phế liệu nổi khổng lồ. Điều này khiến cho tuyến giao thông đường thủy vào các xã lòng hồ trở nên khó khăn hơn và việc thu gom, xử lý rác thì hết sức nan giải.