Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rộn ràng lễ cúng cổng bon của người Mnông

Cát Tường - 14:46, 04/05/2022

Hàng năm, trước khi những cơn mưa đầu mùa rơi xuống, đồng bào Mnông lại tổ chức lễ cúng cổng bon làng (Bư brah mpêr bon) ngay bên cổng ra vào của bon (buôn) làng để cầu xin thần mưa gió, thần bão, thần dịch bệnh không gây tai họa cho bon làng trong cả năm.

Những "nữ tú" trong bon giã gạo nấu cơm dâng cúng thần linh.
Những "nữ tú" trong bon giã gạo nấu cơm dâng cúng thần linh.

Lễ cúng cổng bon của người Mnông được tổ chức sau khi già làng và các chủ hộ gia đình họp bàn chọn ngày tổ chức, phân công công việc, quy định phần đóng góp của mỗi gia đình. Lúc này, gái làng giã gạo nấu cơm, trai làng cột ché rượu, đánh chiêng, gùi nước chuẩn bị cho lễ cúng cổng bon làng với không khí phấn khởi, đoàn kết của dân làng trong buổi lễ.

Các lễ vật của lễ cúng cổng bon gồm có: Gạo trắng, mỗi gia đình một nắm, thuốc hút 1 nhúm, một hòn than củi được nhặt trong bếp bằng tay trái, được quấn một bông vải làm khố gọi là Sah ônh (Sah ônh được coi là vị thần liên lạc giữa con người với các thần linh mang lễ vật của con người dâng lên các thần, mong các thần ban cho sự bình yên, giàu mạnh cho các gia đình và cho cả bon làng); một cặp ngà voi và một sừng tê giác làm bằng gỗ, một lá trầu có quét sẵn vôi, một miếng cau. Ba gói bánh nếp gói bằng lá chuối, 3 quả chuối xanh luộc chín, 3 đoạn mía mỗi đoạn 3 đốt, 4 cây nến sáp cắm trên đầu bốn đoạn cây đóng làm cọc.

Người Mnông cho rằng các thần xấu, thần ác nhìn thấy tượng con cọp sẽ sợ hãi mà bỏ đi, không dám vào quấy phá bon làng.
Người Mnông cho rằng các thần xấu, thần ác nhìn thấy tượng con cọp sẽ sợ hãi mà bỏ đi, không dám vào quấy phá bon làng.

Phía trước sạp phên cột một ché rượu giả làm bằng vỏ quả bầu khô, bên trong đổ đầy trấu, miệng quả bầu cắm 1 ống nhỏ làm cần rượu. Bên cạnh ché rượu giả có dựng tượng một con cọp làm bằng gỗ, ngồi quay mặt từ trong ra phía ngoài. Người Mnông cho rằng, các thần xấu, thần ác nhìn thấy tượng con cọp sẽ sợ hãi mà bỏ đi, không dám vào quấy phá bon làng. Phía sau sạp tre, ở giữa hàng rào bon và sạp tre là 1 hàng rào tượng trưng để ngăn chặn các thần ác vào quấy phá.

Già làng thổi tù và, báo hiệu buổi lễ sắp bắt đầu.
Già làng thổi tù và, báo hiệu buổi lễ sắp bắt đầu.

Lễ vật chuẩn bị xong, già làng thổi 1 hồi tù và, thông báo với thần linh và mọi người về việc tổ chức lễ cúng cổng bon. Sau đó già làng làm chủ lễ, dẫn cả đoàn ra phía trước cổng bon để tiến hành những nghi thức quan trọng. Trước ban thờ làm bằng phên tre, nứa, chủ lễ lấy tiết lợn hòa cùng với rượu, cắt ba miếng gan lợn nhỏ, xâu vào một chiếc que cắm bên bình rượu. Già làng cất tiếng cầu xin Yang (trời), thần linh đem đến mưa thuận gió hòa và mùa màng tươi tốt cho bon làng, xin Yang cùng thần linh ngăn chặn và xua đuổi những rủi ro, bệnh tật.

Nghi thức quan trọng diễn ra phía trước cổng bon.
Nghi thức quan trọng diễn ra phía trước cổng bon.

Sau khi đã làm lễ cúng tại cổng bon làng, chủ lễ cùng với bà con quay vào phía sân chính, đem rượu có hòa tiết lợn hiến tế bôi lên mái nhà, lên tường ngôi nhà ở làm phép để xua đuổi, ngăn chặn những rủi ro, bệnh tật đến với bon làng, ngăn chặn các thần ác vào nhà gây rối hoặc làm hại người trong gia đình. 

Già làng trao vòng tay cầu chúc sức khỏe cho dân làng.
Già làng trao vòng tay cầu chúc sức khỏe cho dân làng.

Cuối cùng, già làng tiến hành nghi thức cúng trao vòng sức khỏe cho bà con và du khách tham dự. Sau nghi thức này, các chàng trai, cô gái người Mnông vừa đánh cồng chiêng, vừa say trong những điệu múa, trò chơi sôi động mừng ngày hội.

Già làng cùng các chủ hộ trong gia đình lấy rượu pha với tiết lợn mang về nhà để cúng thần giữ nhà Kuăt.
Già làng cùng các chủ hộ trong gia đình lấy rượu pha với tiết lợn mang về nhà để cúng thần giữ nhà Kuăt.
Sau khi thực hiện xong phần lễ, bà con trong buôn vui ca hát theo tiếng cồng chiêng dặt dìu mang theo ước vọng một cuộc sống thanh bình, hạnh phúc.
Sau khi thực hiện xong phần lễ, bà con trong buôn vui ca hát theo tiếng cồng chiêng dặt dìu mang theo ước vọng một cuộc sống thanh bình, hạnh phúc.

Trong không khí của những ngày đầu tháng 4, điểm xuyết làn nắng vàng như rót mật, già làng cùng nam thanh nữ tú trong bon và du khách vui vẻ thưởng thức hương rượu cần thơm ngọt giữa nhịp chiêng trầm ấm bồng bềnh. Khung cảnh thanh bình như đưa hồn ta về với dòng sông, con suối, về với núi rừng đại ngàn, thật thanh thản và bình yên, thật êm đềm và hạnh phúc...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc, khi trăng tròn đầy và sáng nhất, cũng là lúc đồng bào Khmer ở Cần Thơ long trọng tổ chức Lễ cúng Trăng để tưởng nhớ công ơn vị thần mặt trăng đã giúp bảo vệ mùa màng, điều hòa thời tiết, mang lại no ấm cho bà con trong phum, sóc.
Tin nổi bật trang chủ
Bộ Dân tộc và Tôn giáo ký Bản Ghi nhớ hợp tác với UNDP

Bộ Dân tộc và Tôn giáo ký Bản Ghi nhớ hợp tác với UNDP

Chiều 4/11, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ ký kết Biên bản Ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Dân tộc và Tôn giáo với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP). Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông cùng bà Ramla Khalidi - Trưởng Đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam đồng chủ trì buổi lễ.
Đặt công tác phòng, chống bão số 13 trong tình trạng khẩn cấp hơn, nguy hiểm hơn

Đặt công tác phòng, chống bão số 13 trong tình trạng khẩn cấp hơn, nguy hiểm hơn

Thời sự - Minh Thu - 3 phút trước
Sáng 5/11, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia đã chủ trì cuộc họp trực tiếp kết nối trực tuyến với các tỉnh, thành phố về triển khai công tác ứng phó với bão số 13 (bão Kalmaegi).
Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Nét đẹp Lễ cúng Trăng, đút cốm dẹp của đồng bào Khmer

Bản sắc và hội nhập - Tào Đạt - Như Tâm - 15 phút trước
Trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc, khi trăng tròn đầy và sáng nhất, cũng là lúc đồng bào Khmer ở Cần Thơ long trọng tổ chức Lễ cúng Trăng để tưởng nhớ công ơn vị thần mặt trăng đã giúp bảo vệ mùa màng, điều hòa thời tiết, mang lại no ấm cho bà con trong phum, sóc.
Ghe ngo rẽ sóng, tranh tài trong ngày hội lớn của đồng bào Khmer Nam Bộ

Ghe ngo rẽ sóng, tranh tài trong ngày hội lớn của đồng bào Khmer Nam Bộ

Du lịch - Tào Đạt - Như Tâm - 19 phút trước
Tiếng trống vang lên dồn dập, tiếng còi, tiếng hò reo trên dòng sông Maspero, mở màn cho giải đua ghe ngo truyền thống của đồng bào Khmer Nam Bộ năm 2025. Hàng chục nghìn người dân và du khách đã đổ về để chứng kiến cuộc tranh tài của 61 đội ghe ngo đến từ nhiều địa phương của TP. Cần Thơ và tỉnh Cà Mau.
Gia Lai kích hoạt kịch bản cao nhất ứng phó bão Kalmaegi

Gia Lai kích hoạt kịch bản cao nhất ứng phó bão Kalmaegi

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 19:10, 04/11/2025
Chiều 4/11, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức cuộc họp khẩn với các sở, ban, ngành và 58 xã, phường khu vực phía Đông tỉnh để triển khai công tác chuẩn bị ứng phó với bão Kalmaegi (bão số 13).
Sáng mai, bão Kalmaegi sẽ đổ bộ Biển Đông với sức gió mạnh cấp 13, giật cấp 16

Sáng mai, bão Kalmaegi sẽ đổ bộ Biển Đông với sức gió mạnh cấp 13, giật cấp 16

Tin tức - Anh Trúc - 19:06, 04/11/2025
Dự kiến, rạng sáng mai (5/11), bão Kalmaegi sẽ đi vào Biển Đông, mạnh cấp 13 và trở thành cơn bão thứ 13 trong năm nay. Từ tối hoặc đêm 6/11, bão có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền khu vực từ Đà Nẵng - Khánh Hòa với sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 10 - 12, giật cấp 14 - 15.
Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Ở những bản làng vùng sâu, vùng xa - nơi cuộc sống còn nhiều thiếu thốn và định kiến giới vẫn âm ỉ tồn tại - hành trình bình đẳng giới chưa bao giờ là dễ dàng. Từ năm 2021, Dự án 8 Thực hiện Bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em” được triển khai, những mô hình gần gũi và hiệu quả như “Tổ truyền thông cộng đồng”, “Địa chỉ tin cậy”, hay “Thủ lĩnh của sự thay đổi” đã thổi luồng sinh khí mới vào đời sống, từng bước làm thay đổi nhận thức và hành động của người dân, mở ra cơ hội để phụ nữ và trẻ em DTTS vươn lên khẳng định vai trò của mình trong cộng đồng.
Sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc tại Tuần lễ Đại đoàn kết các dân tộc

Sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc tại Tuần lễ Đại đoàn kết các dân tộc

Tin tức - Minh Anh - 18:54, 04/11/2025
Từ ngày 18 - 23/11/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội) sẽ diễn ra Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam”. Sự kiện hứa hẹn mang đến một không gian văn hóa đa sắc màu và sống động giữa lòng Thủ đô.
Quảng Trị: Mưa lũ làm 7 người chết, hàng nghìn hộ dân bị ngập sâu

Quảng Trị: Mưa lũ làm 7 người chết, hàng nghìn hộ dân bị ngập sâu

Thời sự - Khánh Ngân - 18:50, 04/11/2025
Mưa lớn kéo dài trong các ngày qua khiến nhiều khu vực ở Quảng Trị bị ngập sâu, giao thông chia cắt, thiệt hại nặng về người và tài sản. Đến trưa 4/11, toàn tỉnh đã có 7 người chết, 1 người mất tích và hàng nghìn hộ dân phải sơ tán.
Xuất hiện vết nứt trên đồi, xã biên giới sẵn sàng di dời dân đến nơi an toàn

Xuất hiện vết nứt trên đồi, xã biên giới sẵn sàng di dời dân đến nơi an toàn

Trang địa phương - T.Nhân - H.Trường - 18:41, 04/11/2025
Ngày 4/11, ông Bùi Thế Anh - Chủ tịch UBND xã La Dêê, TP. Đà Nẵng, cho biết, chính quyền địa phương vừa ban hành thông báo khẩn, yêu cầu các lực lượng sẵn sàng tổ chức sơ tán người dân ra khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở.
Thủ tướng: Chính sách với trung tâm tài chính phải bám sát thông lệ quốc tế nhưng cạnh tranh hơn

Thủ tướng: Chính sách với trung tâm tài chính phải bám sát thông lệ quốc tế nhưng cạnh tranh hơn

Thời sự - PV - 17:27, 04/11/2025
Sáng 4/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về các Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Xây dựng “Nhà tình nghĩa” tặng hộ gia đình đặc biệt khó khăn ở miền Tây xứ Nghệ

Xây dựng “Nhà tình nghĩa” tặng hộ gia đình đặc biệt khó khăn ở miền Tây xứ Nghệ

Tin tức - Hải Thượng - 17:15, 04/11/2025
Đồn Biên phòng Tam Quang (Bộ đội Biên phòng Nghệ An) phối hợp với UBND xã Tam Quang, Nghệ An và các nhóm thiện nguyện Tâm Anh, Đồng Tâm (Hà Nội) vừa tổ chức Lễ khởi công xây dựng “Nhà tình nghĩa” tặng hộ gia đình bà Vy Thị Thưởng, dân tộc Thái, trú tại bản Tân Hương, xã Tam Quang.