Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rộn ràng lễ cúng cổng bon của người Mnông

Cát Tường - 14:46, 04/05/2022

Hàng năm, trước khi những cơn mưa đầu mùa rơi xuống, đồng bào Mnông lại tổ chức lễ cúng cổng bon làng (Bư brah mpêr bon) ngay bên cổng ra vào của bon (buôn) làng để cầu xin thần mưa gió, thần bão, thần dịch bệnh không gây tai họa cho bon làng trong cả năm.

Những "nữ tú" trong bon giã gạo nấu cơm dâng cúng thần linh.
Những "nữ tú" trong bon giã gạo nấu cơm dâng cúng thần linh.

Lễ cúng cổng bon của người Mnông được tổ chức sau khi già làng và các chủ hộ gia đình họp bàn chọn ngày tổ chức, phân công công việc, quy định phần đóng góp của mỗi gia đình. Lúc này, gái làng giã gạo nấu cơm, trai làng cột ché rượu, đánh chiêng, gùi nước chuẩn bị cho lễ cúng cổng bon làng với không khí phấn khởi, đoàn kết của dân làng trong buổi lễ.

Các lễ vật của lễ cúng cổng bon gồm có: Gạo trắng, mỗi gia đình một nắm, thuốc hút 1 nhúm, một hòn than củi được nhặt trong bếp bằng tay trái, được quấn một bông vải làm khố gọi là Sah ônh (Sah ônh được coi là vị thần liên lạc giữa con người với các thần linh mang lễ vật của con người dâng lên các thần, mong các thần ban cho sự bình yên, giàu mạnh cho các gia đình và cho cả bon làng); một cặp ngà voi và một sừng tê giác làm bằng gỗ, một lá trầu có quét sẵn vôi, một miếng cau. Ba gói bánh nếp gói bằng lá chuối, 3 quả chuối xanh luộc chín, 3 đoạn mía mỗi đoạn 3 đốt, 4 cây nến sáp cắm trên đầu bốn đoạn cây đóng làm cọc.

Người Mnông cho rằng các thần xấu, thần ác nhìn thấy tượng con cọp sẽ sợ hãi mà bỏ đi, không dám vào quấy phá bon làng.
Người Mnông cho rằng các thần xấu, thần ác nhìn thấy tượng con cọp sẽ sợ hãi mà bỏ đi, không dám vào quấy phá bon làng.

Phía trước sạp phên cột một ché rượu giả làm bằng vỏ quả bầu khô, bên trong đổ đầy trấu, miệng quả bầu cắm 1 ống nhỏ làm cần rượu. Bên cạnh ché rượu giả có dựng tượng một con cọp làm bằng gỗ, ngồi quay mặt từ trong ra phía ngoài. Người Mnông cho rằng, các thần xấu, thần ác nhìn thấy tượng con cọp sẽ sợ hãi mà bỏ đi, không dám vào quấy phá bon làng. Phía sau sạp tre, ở giữa hàng rào bon và sạp tre là 1 hàng rào tượng trưng để ngăn chặn các thần ác vào quấy phá.

Già làng thổi tù và, báo hiệu buổi lễ sắp bắt đầu.
Già làng thổi tù và, báo hiệu buổi lễ sắp bắt đầu.

Lễ vật chuẩn bị xong, già làng thổi 1 hồi tù và, thông báo với thần linh và mọi người về việc tổ chức lễ cúng cổng bon. Sau đó già làng làm chủ lễ, dẫn cả đoàn ra phía trước cổng bon để tiến hành những nghi thức quan trọng. Trước ban thờ làm bằng phên tre, nứa, chủ lễ lấy tiết lợn hòa cùng với rượu, cắt ba miếng gan lợn nhỏ, xâu vào một chiếc que cắm bên bình rượu. Già làng cất tiếng cầu xin Yang (trời), thần linh đem đến mưa thuận gió hòa và mùa màng tươi tốt cho bon làng, xin Yang cùng thần linh ngăn chặn và xua đuổi những rủi ro, bệnh tật.

Nghi thức quan trọng diễn ra phía trước cổng bon.
Nghi thức quan trọng diễn ra phía trước cổng bon.

Sau khi đã làm lễ cúng tại cổng bon làng, chủ lễ cùng với bà con quay vào phía sân chính, đem rượu có hòa tiết lợn hiến tế bôi lên mái nhà, lên tường ngôi nhà ở làm phép để xua đuổi, ngăn chặn những rủi ro, bệnh tật đến với bon làng, ngăn chặn các thần ác vào nhà gây rối hoặc làm hại người trong gia đình. 

Già làng trao vòng tay cầu chúc sức khỏe cho dân làng.
Già làng trao vòng tay cầu chúc sức khỏe cho dân làng.

Cuối cùng, già làng tiến hành nghi thức cúng trao vòng sức khỏe cho bà con và du khách tham dự. Sau nghi thức này, các chàng trai, cô gái người Mnông vừa đánh cồng chiêng, vừa say trong những điệu múa, trò chơi sôi động mừng ngày hội.

Già làng cùng các chủ hộ trong gia đình lấy rượu pha với tiết lợn mang về nhà để cúng thần giữ nhà Kuăt.
Già làng cùng các chủ hộ trong gia đình lấy rượu pha với tiết lợn mang về nhà để cúng thần giữ nhà Kuăt.
Sau khi thực hiện xong phần lễ, bà con trong buôn vui ca hát theo tiếng cồng chiêng dặt dìu mang theo ước vọng một cuộc sống thanh bình, hạnh phúc.
Sau khi thực hiện xong phần lễ, bà con trong buôn vui ca hát theo tiếng cồng chiêng dặt dìu mang theo ước vọng một cuộc sống thanh bình, hạnh phúc.

Trong không khí của những ngày đầu tháng 4, điểm xuyết làn nắng vàng như rót mật, già làng cùng nam thanh nữ tú trong bon và du khách vui vẻ thưởng thức hương rượu cần thơm ngọt giữa nhịp chiêng trầm ấm bồng bềnh. Khung cảnh thanh bình như đưa hồn ta về với dòng sông, con suối, về với núi rừng đại ngàn, thật thanh thản và bình yên, thật êm đềm và hạnh phúc...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Từ gameshow đến bản làng: Khi người Tày tự tin làm chủ con đường phát triển

Từ gameshow đến bản làng: Khi người Tày tự tin làm chủ con đường phát triển

Sự mộc mạc, chân thật trong chương trình thực tế “Gia đình Haha” không chỉ chinh phục khán giả mà còn đưa hình ảnh người Tày ở Bản Liền, tỉnh Lào Cai lan tỏa mạnh mẽ. Tiếng cười, nhịp sống và sự hồn hậu từ bản làng nhỏ nơi miền sơn cước ấy đang trở thành nguồn cảm hứng, gieo mầm niềm tin rằng: Đồng bào dân tộc thiểu số hoàn toàn có thể tự tin làm chủ con đường phát triển của chính mình.
Tin nổi bật trang chủ
Di tích chiến thắng Kon Braih - Nơi ghi dấu lịch sử và khát vọng vươn lên

Di tích chiến thắng Kon Braih - Nơi ghi dấu lịch sử và khát vọng vươn lên

Di tích lịch sử cách mạng Chiến thắng Kon Braih, xã Kon Braih, tỉnh Quảng Ngãi là ghi dấu một trong những chiến thắng quan trọng của quân và dân ta trong Chiến dịch Bắc Tây Nguyên, Đông - Xuân 1953 - 1954. Trở lại nơi đây, đọc những trang sử liệu càng hiểu thêm sự hy sinh to lớn của thế hệ cha ông cho đất nước và chứng kiến tinh thần đoàn kết, đồng lòng xây dựng quê hương đổi mới của Nhân dân các dân tộc ở vùng đất giàu truyền thống cách mạng này.
Mưa lũ cô lập hàng nghìn hộ dân ở Thanh Hóa

Mưa lũ cô lập hàng nghìn hộ dân ở Thanh Hóa

Thời sự - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Hàng nghìn hộ dân ở các xã miền núi Thanh Hóa đang bị cô lập do nước lũ dâng cao, bao vây nhiều khu dân cư.
Nâng cao hiệu quả chính sách với giáo dục-đào tạo vùng đồng bào DTTS và miền núi

Nâng cao hiệu quả chính sách với giáo dục-đào tạo vùng đồng bào DTTS và miền núi

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Ngày 26/8, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Bộ GD&ĐT, Bộ Dân tộc và Tôn giáo phối hợp tổ chức hội thảo quốc gia “Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi: thực trạng, thách thức và giải pháp”.
Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” có gì?

Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” có gì?

Tin tức - Anh Trúc - 1 giờ trước
Triển lãm với diện tích 900.000 m2, trưng bày các hiện vật quy mô lớn, gắn với cột mốc lịch sử quốc gia, tạo nhiều trải nghiệm tương tác, miễn phí cho du khách suốt 9 ngày, từ 28/8 đến 5/9.
Xúc động hình ảnh Trưởng thôn chạy xe máy phát loa tuyên truyền phòng chống dịch tả lợn châu Phi

Xúc động hình ảnh Trưởng thôn chạy xe máy phát loa tuyên truyền phòng chống dịch tả lợn châu Phi

Thời sự - Nguyễn Trang - 1 giờ trước
Suốt 1 tháng kể từ ngày xảy ra bệnh dịch tả lợn châu Phi, bà con ở nhiều khu vực trong xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi xúc động với hình ảnh ông Võ Năm, Trưởng thôn 1, hằng ngày tự nguyện rong ruổi chạy xe máy phát loa tuyên truyền cảnh báo đến bà con về dịch tả lợn Châu phi và cách phòng chống dịch.
Đắk Tuôr – Vùng đất lửa thành buôn làng no ấm

Đắk Tuôr – Vùng đất lửa thành buôn làng no ấm

Phóng sự - Lê Hường - 1 giờ trước
Ẩn mình dưới chân dãy Chư Yang Sin hùng vĩ, buôn Đắk Tuôr, xã Cư Pui, tỉnh Đắk Lắk từng là căn cứ trọng yếu trong kháng chiến chống Mỹ, cũng là chiến trường ác liệt, nơi thấm đẫm máu xương của quân và dân các dân tộc tỉnh Đắk Lắk. Nửa thế kỷ đã trôi qua, vùng đất bom đạn ngày nào giờ đây đã hồi sinh mạnh mẽ, khoác lên mình tấm áo mới của hòa bình, hạnh phúc và no ấm.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Từ gameshow đến bản làng: Khi người Tày tự tin làm chủ con đường phát triển

Từ gameshow đến bản làng: Khi người Tày tự tin làm chủ con đường phát triển

Sắc màu 54 - Lý Lợi - 1 giờ trước
Sự mộc mạc, chân thật trong chương trình thực tế “Gia đình Haha” không chỉ chinh phục khán giả mà còn đưa hình ảnh người Tày ở Bản Liền, tỉnh Lào Cai lan tỏa mạnh mẽ. Tiếng cười, nhịp sống và sự hồn hậu từ bản làng nhỏ nơi miền sơn cước ấy đang trở thành nguồn cảm hứng, gieo mầm niềm tin rằng: Đồng bào dân tộc thiểu số hoàn toàn có thể tự tin làm chủ con đường phát triển của chính mình.
Vì sao phim

Vì sao phim "Mưa đỏ" chạm đến trái tim người xem!

Giải trí - Hồng Phúc - 1 giờ trước
81 ngày đêm Thành cổ Quảng Trị hiện về trong phim Mưa đỏ như một khúc tráng ca, nơi tuổi trẻ Việt Nam hòa máu mình vào đất nước. Sức nặng của bộ phim không chỉ nằm ở sự bi hùng ấy, mà còn ở chỗ khơi dậy lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc, để thế hệ hôm nay cảm nhận sâu sắc hơn giá trị của hòa bình và trách nhiệm của chính mình với Tổ quốc.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nhanh chóng khắc phục hậu quả bão số 5, khôi phục sản xuất, kinh doanh, ổn định cuộc sống Nhân dân

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nhanh chóng khắc phục hậu quả bão số 5, khôi phục sản xuất, kinh doanh, ổn định cuộc sống Nhân dân

Thời sự - Minh Thu - 1 giờ trước
Ngày 26/8/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 148/CĐ-TTg về việc tập trung khắc phục hậu quả bão số 5 và mưa lũ.
Chương trình MTQG 1719 nuôi hy vọng nơi vùng sâu Cư Pui

Chương trình MTQG 1719 nuôi hy vọng nơi vùng sâu Cư Pui

Dân tộc - Tôn giáo - Lê Hường - 1 giờ trước
Vùng đất từng nghèo khó, heo hút Cư Pui (Đắk Lắk) nay đã khoác lên mình diện mạo mới. Đường bê tông thẳng tắp đến từng buôn, ra khu sản xuất; những mái nhà kiên cố khang trang thay thế cho nhà tạm; những rẫy cà phê xanh mướt, nương dứa trải dài trên các triền đồi. Đó là dấu ấn rõ nét từ Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) đầu tư hỗ trợ ở Cư Pui.
Lai Châu: Đề cao bài học ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai

Lai Châu: Đề cao bài học ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai

Thời sự - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Những năm gần đây, Lai Châu là một trong những địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng do thiên tai gây ra. Để giảm thiểu thiệt hại do mưa lũ, sạt lở đất gây ra, các địa phương trong tỉnh đã có nhiều giải pháp để chủ động ứng phó.