Phóng sự

Những cung đường được đầu tư, nâng cấp từ nguồn vốn Chương trình MTQG phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) đã giúp kết nối, thông thương các bản làng xa xôi của miền biên viễn xứ Nghệ. Xe chúng tôi cũng đã từng bon bon trên nhiều cung đường như thế, chợt nhận ra rằng, điều này chẳng phải đã mở ra cơ hội phát triển kinh tế, xã hội rất lớn cho bà con vùng DTTS&MN Nghệ An sao...

Mới đây, chúng tôi mới có dịp theo chân Phó trưởng Phòng Dân tộc Kỳ Sơn (Nghệ An) - Phạm Văn Hòa về các bản làng miền biên viễn. Chuyến đi mang nhiều cảm xúc, bởi tận mắt chứng kiến niềm vui khôn tả của bà con dân bản khi vừa chuyển đến ở trong những căn nhà mới tinh tươm còn hăng hắc mùi sơn vữa.

Trong rất nhiều những bộn bề, ngổn ngang ở bản Rào Tre, xã Hương Liên (Hương Khê, Hà Tĩnh), thì điều trăn trở nhất là đồng bào Chứt vẫn chưa thể tự túc được lương thực. Những hỗ trợ từ các chương trình, dự án của Đảng và Nhà nước lâu nay… vẫn chưa đủ để vùng đất này bứt phá vươn lên. Rào Tre, đang cần một “cuộc cách mạng” mới để đổi thay.

Thôn Hố Quáng Phìn cách trung tâm xã Hố Quáng Phìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang vài cây số. Đây là nơi sinh sống của 66 hộ gia đình, 309 nhân khẩu với 100% là đồng bào dân tộc Mông. Nơi đây mùa hè nắng nẻ cành lim, mùa đông rét co hòn đá, nhìn đâu cũng chỉ thấy điệp trùng đá xám đan xen nhau, chót vót, vời vợi…

Qua tìm hiểu thực tiễn về đời sống của đồng bào La Hủ cho thấy, vai trò của đảng viên - những "hạt giống đỏ" trong các Chi bộ, đang góp phần tích cực làm thay đổi diện mạo, đời sống đồng bào trong các bản làng La Hủ ở huyện biên giới Mường Tè. Tuy nhiên, hiện nay việc phát triển đảng viên mới trong đồng bào La Hủ đang gặp rất nhiều khó khăn do thiếu nguồn quần chúng ưu tú.

Rời đất Con Cuông (Nghệ An), chúng tôi cứ mãi nghĩ suy về câu chuyện những người trẻ Đan Lai rời núi, vượt rừng sang xứ người mưu sinh, tìm cách thay đổi cuộc sống. Đó cũng là điều đáng mừng về sự chuyển biến nhận thức, sự nỗ lực, quyết tâm để thay đổi cuộc sống của lớp trẻ; là kết quả từ thực hiện chính sách dân tộc và các chương trình MTQG của Nhà nước dành cho đồng bào DTTS ở những vùng khó khăn..

Sông Đăk Bla có chiều dài khoảng 157km, được xem là biểu tượng của vùng đất giàu bản sắc văn hóa Kon Tum. Nơi đây có những ngôi làng của đồng bào DTTS còn giữ nguyên được nét mộc mạc và những giá trị văn hóa đặc sắc. Nơi đây bên dòng Đăk Bla đang hình thành một khu đô thị sầm uất mang đậm dấu ấn của vùng đất này.

Chúng tôi về An Lão, tỉnh Bình Định khi thời tiết giao mùa, những cơn mưa rả rích làm dịu không khí sau một mùa nắng bỏng rát. Xa xa trên ngọn núi bảng lảng sương mù, tạo nên không gian u tịch đặc trưng của đại ngàn. Tại Khu tái định cư (TĐC) An Dũng không khí nhộn nhịp, đầy sức sống toát lên từ mỗi con người nơi đây. Xen lẫn giữa những ngôi nhà được xây dựng hiện đại là những căn nhà sàn truyền thống của đồng bào DTTS, tạo điểm nhấn độc đáo giữa núi rừng.

Với nguồn lực đầu tư của Nhà nước và sự chung tay, góp sức của người dân, việc triển khai xây dựng nông thôn mới ở xã biên giới Nhôn Mai, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An đã đạt được những kết quả tích cực; diện mạo nông thôn vùng biên không ngừng đổi mới, đời sống của người dân được nâng lên.

Vượt qua những cung đường thẳng tắp giữa những cánh rừng cao su bạt ngàn xanh ngắt, hiện hữu trước mắt chúng tôi là trung tâm hành chính của huyện biên giới Ia H’Drai (Kon Tum). Diện mạo của vùng đất còn nhiều khó khăn này đang từng ngày thay da đổi thịt, cuộc sống Nhân dân ngày càng ấm no và sung túc hơn. Những sự đổi thay đó là kết quả từ quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân trong quá trình triển khai thực hiện các chương trình, chính sách của Đảng, Nhà nước dành cho vùng đồng bào DTTS; trong đó, có Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 – 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719).

Ẩn mình dưới những tán rừng tại khu vực biên giới tỉnh Lai Châu là bản làng của người La Hủ. Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, sự vào cuộc của hệ thống chính trị, đồng lòng của cộng đồng các DTTS trong việc thực hiện hiệu quả công tác dân tộc, chính sách dân tộc...,nhờ đó diện mạo nơi các bản làng La Hủ đã có sự thay đổi tích cực, đời sống đồng bào đã được cải thiện. Góp phần làm nên kết quả này là chính những người con của bản làng La Hủ được ví là những “hạt giống đỏ” ở vùng đất biên giới này.

Trong suốt hơn 40 năm qua, cựu chiến binh Phạm Văn Táng đã âm thầm “kể” một câu chuyện dài về ý chí và nghị lực trong lao động của chính mình. Để rồi hôm nay, thung lũng đầy cỏ dại và lô nhô hố bom ở xã Hưng Trạch, huyện Bố Trạch (Quảng Bình) đã trở thành điểm đến có thương hiệu Tang’s Farm cho du khách trong và ngoài nước.

Chưa thể thi công, có nguy cơ vỡ tiến độ… là thực tế đang diễn ra tại một số dự án thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) ở Nghệ An. Những dự án này, chủ yếu là còn vướng mắc diện tích đất rừng nhưng chưa chuyển đổi xong mục đích sử dụng, chưa hoàn thiện đánh giá tác động môi trường…

Trên hành trình đi tìm sự tử tế giữa cuộc sống bon chen, tôi có dịp được đến thăm lớp học thật đặc biệt của cô Liêu Thị Mỹ Hiếu (60 tuổi, còn được gọi là cô Uyên) trong một con hẻm tại phường An Cư, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ. Ngôi nhà nhỏ của cô Hiếu là nơi những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, khát khao con chữ tìm về.

Thành lệ, mỗi khi có mưa kéo dài, nhiều hộ gia đình vùng miền núi Nghệ An lại tất tả di cư để bảo vệ tính mạng. Những cuộc di cư bất đắc dĩ ấy, lại khởi đầu cho một cuộc sống mới khó khăn, vất vả hơn khi mà chốn ở cũ đã bị núi sụt, lũ quét vùi lấp.

Rảo bước trên những cây cầu đã xây dựng xong, và ngay cả những cây cầu hãy còn dang dở, chúng tôi mang một tâm trạng hân hoan khó tả. Chẳng phải từ đây hết cảnh cách sông lụy đò? Chẳng phải “nhịp cầu nối những bờ vui”, nối liền nhiều vùng đất... rồi sẽ mở ra bao cơ hội đổi đời cho vùng đất còn bộn bề gian khó nơi biên cương xứ Nghệ này.