Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Lô Lô đầu tiên trở thành Tiến sĩ, Nhà dân tộc học

Lương Định - 18:40, 01/05/2021

Với 40 năm tâm huyết sưu tầm, biên dịch, nghiên cứu bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc ít người, Tiến sĩ Lò Giàng Páo, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dân tộc học (Ủy ban Dân tộc) đã có nhiều công trình được công bố, xuất bản, tạo được dấu ấn, tiếng vang trong nước và quốc tế. Ông cũng là vị Tiến sĩ, Nhà dân tộc học đầu tiên của người Lô Lô.

Tiến sĩ Lò Giàng Páo trong một lần đi điền dã tại vùng cao Si Ma Cai (Lào Cai)
Tiến sĩ Lò Giàng Páo trong một lần đi điền dã tại vùng cao Si Ma Cai (Lào Cai)

Người Lô Lô đầu tiên có học vị Tiến sĩ

Cũng như nhiều người DTTS sinh ra và lớn lên ở miền núi, chuyện đi học, vượt khó vươn lên để có học vị Tiến sĩ, trở thành nhà khoa học uy tín như ngày nay là cả một chặng đường gian truân, nỗ lực không ngừng của Tiến sĩ Lò Giàng Páo.

Năm 1981, ngay sau khi tốt nghiệp Khoa Lịch sử (chuyên ngành Dân tộc học), Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội), Lò Giàng Páo may mắn được phân công về công tác ở Viện Bảo tàng Lịch Sử Việt Nam. Được làm việc đúng ngành học ở một môi trường thuận lợi, ông nhanh chóng phát huy được sở trường của mình.

Những năm tháng thời bao cấp tuy thiếu thốn, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn, để lên tới Mèo Vạc (Hà Giang) quê hương ông, có khi phải đi mất vài ngày, nhưng với niềm đam mê và tình yêu văn hóa dân gian của dân tộc mình, Lò Giàng Páo vẫn nỗ lực, quyết tâm thực hiện nhiều chuyến đi điền giã, ghi chép công phu hàng loạt câu chuyện cổ Lô Lô được lưu truyền trong dân gian. Kết quả của những chuyến đi điền dã và công phu biên dịch đầy gian khó ấy là tập sách đầu tay “Truyện cổ Lô Lô” 200 trang, được Nhà xuất bản Văn hóa Dân tộc” in, phát hành vào năm 1983.

Người Lô Lô đầu tiên trở thành Tiến sĩ, Nhà dân tộc học 1

Tập “Truyện cổ Lô Lô”, sau khi phát hành đã tạo được dấu ấn và được tái bản nhiều lần, là một đóng góp đáng kể của ông trong sưu tầm, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc Lô Lô.

Nói về tập “Truyện cổ Lô Lô”, ông cho biết: “Tôi từ thuở nhỏ đã may mắn được nghe các cụ kể rất nhiều những câu chuyện cổ ly kỳ hấp dẫn, đậm chất nhân văn truyền miệng trong dân gian. Tôi say sưa nghe và cốt truyện đã thấm vào máu thịt từ thuở ấy. Sau này, trong những chuyến đi điền dã trở về quê hương Mèo Vạc (Hà Giang), tôi đã dành thời gian sưu tầm, ghi chép lại và biên soạn thành cuốn truyện đó. Tôi coi đây là một sự đóng góp ban đầu nho nhỏ cho kho tàng văn hóa các dân tộc, đặc biệt là văn hóa của đồng bào mình”.

Thành công ban đầu của tập “Truyện cổ Lô Lô” như một cú hích khích lệ khiến ông tự tin hơn và bắt đầu dành thời gian và tâm sức đi sâu vào nghiên cứu để hoàn thành luận văn Tiến sĩ về đề tài “Trống đồng cổ với các tộc người ở Hà Giang” dưới góc độ dân tộc học. Bằng những tư liệu thực tế, công phu, phong phú và luận cứ khoa học có tính phát hiện đầy thuyết phục, ông đã bảo vệ thành công luận án, trở thành người Lô Lô đầu tiên có học vị Tiến sĩ vào năm 1995.

Dành hết tâm huyết để bảo tồn văn hóa dân tộc

Một thời gian dài dù ở những cương vị công tác khác nhau, nhưng Tiến sĩ Lò Giàng Páo luôn dành thời gian nghiên cứu nhiều công trình khoa học một cách có hệ thống, công phu về văn hóa dân tộc Lô Lô và nhiều dân tộc khác từ vùng núi phía Bắc, tới miền Trung, Tây Nguyên và Nam Bộ.

Bằng uy tín và đóng góp của ông trong lĩnh vực nghiên cứu dân tộc, năm 1998, Tiến sĩ Lò Giàng Páo đã vinh dự được kết nạp vào Hội Khoa học Công nghệ Quốc tế về dân tộc tại Trường Đại học Dân tộc Quảng Tây (Trung Quốc). Từ đó đến nay, các cuộc hội thảo quốc tế về dân tộc, ông đều được mời tham dự, với hơn 10 lần trình bày tham luận đều giới thiệu, quảng bá văn hóa các dân tộc Việt Nam với bạn bè và các nhà khoa học trên thế giới.

Đặc biệt năm 2010, ông được Trường Đại học Dân tộc Quảng Tây phong học hàm Giáo sư danh dự. Từ đó hằng năm, ông thường sang giảng bài tại Trường Đại học Dân tộc Quảng Tây, một số viện nghiên cứu ở Quảng Tây và tại Bắc Kinh, Tứ Xuyên, Quý Châu, Vân Nam (Trung Quốc)...

Tiến sĩ Lò Giàng Páo dành thời gian nghiên cứu công phu về văn hóa truyền thống của dân tộc Lô Lô ở Hà Giang quê ông. (Trong ảnh: Nét đẹp đời thường của phụ nữ Lô Lô, làng Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Ảnh Sơn Tùng)
Tiến sĩ Lò Giàng Páo dành thời gian nghiên cứu công phu về văn hóa truyền thống của dân tộc Lô Lô ở Hà Giang quê ông. (Trong ảnh: Nét đẹp đời thường của phụ nữ Lô Lô, làng Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Ảnh Sơn Tùng)

Ngoài những công trình nghiên cứu khoa học, Tiến sĩ Lò Giàng Páo còn xuất bản nhiều tập sách sưu tầm, biên dịch, nghiên cứu giới thiệu về đặc điểm văn hóa, đặc điểm tộc người, hình thái kinh tế, xã hội được đánh giá cao. Đó là những cuốn: “Tìm hiểu văn hóa vùng các dân tộc Việt Nam (1997); “Hoa văn trên trống đồng” (2007); “Trường ca Lô Mi Pho” (2002); “Trở về nguồn” (2006); “Dân ca trong lễ hội của người Lô Lô” (2004)… Tất cả những tác phẩm này đã được tặng thưởng giải Nhì, giải Ba của Hội Văn học Nghệ thuật các DTTS Việt Nam.

Ở tuổi 65, Tiến sĩ Lò Giàng Páo vẫn say sưa nghiên cứu, vẫn tham gia các cuộc hội thảo trong nước cũng như quốc tế. Hiện nay, Tiến sĩ Lò Giàng Páo vẫn tham gia Ủy viên Thường vụ và Ban Chấp hành Hội Văn học Nghệ thuật các DTTS Việt Nam; Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam; Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn dân tộc.

Ghi nhận những cống hiến của Tiến sĩ Lò Giàng Páo trong lĩnh vực nghiên cứu dân tộc học, tại Lễ Tuyên dương Người có uy tín, nhân sĩ trí thức và doanh nhân tiêu biểu các DTTS toàn quốc năm 2017 do Ủy ban Dân tộc tổ chức, ông đã vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.