Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Lô Lô đầu tiên trở thành Tiến sĩ, Nhà dân tộc học

Lương Định - 18:40, 01/05/2021

Với 40 năm tâm huyết sưu tầm, biên dịch, nghiên cứu bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc ít người, Tiến sĩ Lò Giàng Páo, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dân tộc học (Ủy ban Dân tộc) đã có nhiều công trình được công bố, xuất bản, tạo được dấu ấn, tiếng vang trong nước và quốc tế. Ông cũng là vị Tiến sĩ, Nhà dân tộc học đầu tiên của người Lô Lô.

Tiến sĩ Lò Giàng Páo trong một lần đi điền dã tại vùng cao Si Ma Cai (Lào Cai)
Tiến sĩ Lò Giàng Páo trong một lần đi điền dã tại vùng cao Si Ma Cai (Lào Cai)

Người Lô Lô đầu tiên có học vị Tiến sĩ

Cũng như nhiều người DTTS sinh ra và lớn lên ở miền núi, chuyện đi học, vượt khó vươn lên để có học vị Tiến sĩ, trở thành nhà khoa học uy tín như ngày nay là cả một chặng đường gian truân, nỗ lực không ngừng của Tiến sĩ Lò Giàng Páo.

Năm 1981, ngay sau khi tốt nghiệp Khoa Lịch sử (chuyên ngành Dân tộc học), Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội), Lò Giàng Páo may mắn được phân công về công tác ở Viện Bảo tàng Lịch Sử Việt Nam. Được làm việc đúng ngành học ở một môi trường thuận lợi, ông nhanh chóng phát huy được sở trường của mình.

Những năm tháng thời bao cấp tuy thiếu thốn, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn, để lên tới Mèo Vạc (Hà Giang) quê hương ông, có khi phải đi mất vài ngày, nhưng với niềm đam mê và tình yêu văn hóa dân gian của dân tộc mình, Lò Giàng Páo vẫn nỗ lực, quyết tâm thực hiện nhiều chuyến đi điền giã, ghi chép công phu hàng loạt câu chuyện cổ Lô Lô được lưu truyền trong dân gian. Kết quả của những chuyến đi điền dã và công phu biên dịch đầy gian khó ấy là tập sách đầu tay “Truyện cổ Lô Lô” 200 trang, được Nhà xuất bản Văn hóa Dân tộc” in, phát hành vào năm 1983.

Người Lô Lô đầu tiên trở thành Tiến sĩ, Nhà dân tộc học 1

Tập “Truyện cổ Lô Lô”, sau khi phát hành đã tạo được dấu ấn và được tái bản nhiều lần, là một đóng góp đáng kể của ông trong sưu tầm, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc Lô Lô.

Nói về tập “Truyện cổ Lô Lô”, ông cho biết: “Tôi từ thuở nhỏ đã may mắn được nghe các cụ kể rất nhiều những câu chuyện cổ ly kỳ hấp dẫn, đậm chất nhân văn truyền miệng trong dân gian. Tôi say sưa nghe và cốt truyện đã thấm vào máu thịt từ thuở ấy. Sau này, trong những chuyến đi điền dã trở về quê hương Mèo Vạc (Hà Giang), tôi đã dành thời gian sưu tầm, ghi chép lại và biên soạn thành cuốn truyện đó. Tôi coi đây là một sự đóng góp ban đầu nho nhỏ cho kho tàng văn hóa các dân tộc, đặc biệt là văn hóa của đồng bào mình”.

Thành công ban đầu của tập “Truyện cổ Lô Lô” như một cú hích khích lệ khiến ông tự tin hơn và bắt đầu dành thời gian và tâm sức đi sâu vào nghiên cứu để hoàn thành luận văn Tiến sĩ về đề tài “Trống đồng cổ với các tộc người ở Hà Giang” dưới góc độ dân tộc học. Bằng những tư liệu thực tế, công phu, phong phú và luận cứ khoa học có tính phát hiện đầy thuyết phục, ông đã bảo vệ thành công luận án, trở thành người Lô Lô đầu tiên có học vị Tiến sĩ vào năm 1995.

Dành hết tâm huyết để bảo tồn văn hóa dân tộc

Một thời gian dài dù ở những cương vị công tác khác nhau, nhưng Tiến sĩ Lò Giàng Páo luôn dành thời gian nghiên cứu nhiều công trình khoa học một cách có hệ thống, công phu về văn hóa dân tộc Lô Lô và nhiều dân tộc khác từ vùng núi phía Bắc, tới miền Trung, Tây Nguyên và Nam Bộ.

Bằng uy tín và đóng góp của ông trong lĩnh vực nghiên cứu dân tộc, năm 1998, Tiến sĩ Lò Giàng Páo đã vinh dự được kết nạp vào Hội Khoa học Công nghệ Quốc tế về dân tộc tại Trường Đại học Dân tộc Quảng Tây (Trung Quốc). Từ đó đến nay, các cuộc hội thảo quốc tế về dân tộc, ông đều được mời tham dự, với hơn 10 lần trình bày tham luận đều giới thiệu, quảng bá văn hóa các dân tộc Việt Nam với bạn bè và các nhà khoa học trên thế giới.

Đặc biệt năm 2010, ông được Trường Đại học Dân tộc Quảng Tây phong học hàm Giáo sư danh dự. Từ đó hằng năm, ông thường sang giảng bài tại Trường Đại học Dân tộc Quảng Tây, một số viện nghiên cứu ở Quảng Tây và tại Bắc Kinh, Tứ Xuyên, Quý Châu, Vân Nam (Trung Quốc)...

Tiến sĩ Lò Giàng Páo dành thời gian nghiên cứu công phu về văn hóa truyền thống của dân tộc Lô Lô ở Hà Giang quê ông. (Trong ảnh: Nét đẹp đời thường của phụ nữ Lô Lô, làng Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Ảnh Sơn Tùng)
Tiến sĩ Lò Giàng Páo dành thời gian nghiên cứu công phu về văn hóa truyền thống của dân tộc Lô Lô ở Hà Giang quê ông. (Trong ảnh: Nét đẹp đời thường của phụ nữ Lô Lô, làng Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Ảnh Sơn Tùng)

Ngoài những công trình nghiên cứu khoa học, Tiến sĩ Lò Giàng Páo còn xuất bản nhiều tập sách sưu tầm, biên dịch, nghiên cứu giới thiệu về đặc điểm văn hóa, đặc điểm tộc người, hình thái kinh tế, xã hội được đánh giá cao. Đó là những cuốn: “Tìm hiểu văn hóa vùng các dân tộc Việt Nam (1997); “Hoa văn trên trống đồng” (2007); “Trường ca Lô Mi Pho” (2002); “Trở về nguồn” (2006); “Dân ca trong lễ hội của người Lô Lô” (2004)… Tất cả những tác phẩm này đã được tặng thưởng giải Nhì, giải Ba của Hội Văn học Nghệ thuật các DTTS Việt Nam.

Ở tuổi 65, Tiến sĩ Lò Giàng Páo vẫn say sưa nghiên cứu, vẫn tham gia các cuộc hội thảo trong nước cũng như quốc tế. Hiện nay, Tiến sĩ Lò Giàng Páo vẫn tham gia Ủy viên Thường vụ và Ban Chấp hành Hội Văn học Nghệ thuật các DTTS Việt Nam; Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam; Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn dân tộc.

Ghi nhận những cống hiến của Tiến sĩ Lò Giàng Páo trong lĩnh vực nghiên cứu dân tộc học, tại Lễ Tuyên dương Người có uy tín, nhân sĩ trí thức và doanh nhân tiêu biểu các DTTS toàn quốc năm 2017 do Ủy ban Dân tộc tổ chức, ông đã vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 08:42, 28/03/2024
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 08:37, 28/03/2024
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 08:33, 28/03/2024
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 08:25, 28/03/2024
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 08:24, 28/03/2024
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 08:20, 28/03/2024
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 08:17, 28/03/2024
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 08:05, 28/03/2024
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 07:53, 28/03/2024
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 07:34, 28/03/2024
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.