Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghi lễ Paranaok - Lễ Báo hiếu của người Raglay

Bá Minh Truyền - 11:37, 07/09/2023

Tháng Bảy Âm lịch được coi là mùa Vu lan (báo hiếu) của một số dân tộc như: Kinh, Tày, Nùng… Đối với người Raglay không quan niệm báo hiếu vào tháng Bảy Âm lịch mà trong cuộc đời của mình, con cái có thể chọn thời gian nào hợp lý để làm Lễ Báo hiếu cho cha mẹ. Nếu chẳng may khi chưa làm Lễ Báo hiếu mà cha mẹ đã qua đời thì người Raglay vẫn phải làm Lễ Báo hiếu để gửi quà cho cha mẹ đang ở thế giới bên kia.

Chuẩn bị các vật phẩm trong Lễ Báo hiếu
Chuẩn bị các vật phẩm trong Lễ Báo hiếu

Nghi thức trong Lễ Báo hiếu

Người Raglay có quan niệm tổ chức nghi lễ Paranaok (Lễ Báo hiếu) cho cha mẹ lúc còn sống có nhiều giá trị hơn lúc đã qua đời. Nghi Lễ Báo hiếu có nhiều hình thức khác nhau như con báo hiếu cho cha mẹ, cháu báo hiếu cho ông bà, cháu báo hiếu cho người cậu. Lễ báo hiếu của con trai cho cha mẹ được người Raglay tiến hành như sau:

Người Raglay theo chế độ mẫu hệ nên đàn ông khi lấy vợ thì sang ở nhà vợ. Vì vậy, trước khi tổ chức Lễ Báo hiếu, người con trai sẽ đưa vợ, cha mẹ vợ và bà con thân thuộc về nhà cha mẹ ruột của mình. Mọi người ngồi xếp theo hình chữ nhật trong căn phòng, ở giữa là mâm bày bia, nước ngọt và rượu trắng. Sau khi hai bên gia đình sui gia (thông gia) vui vẻ nói chuyện, vợ chồng người con mới chính thức thông báo với họ hàng việc tổ chức Lễ Báo hiếu cho cha mẹ mình.

Đồng bào Raglai quan niệm Lễ báo hiếu là việc chung của cộng đồng, do đó được xếp vào hệ thống lễ hội chung như lễ bỏ mả, lễ cưới, lễ ăn cơm mới...
Đồng bào Raglai quan niệm Lễ báo hiếu là việc chung của cộng đồng, do đó được xếp vào hệ thống lễ hội chung như lễ bỏ mả, lễ cưới, lễ ăn cơm mới...

Được sự đồng ý của gia đình hai bên, hai vợ chồng mang ra những bộ quần áo mới để cha mẹ và mọi người xem trước. Những bộ quần áo này người con sẽ biếu cho cha mẹ trong Lễ Báo hiếu. Sau đó mọi người về chuẩn bị cho công việc Lễ Báo hiếu hôm sau.

Khoảng 7 giờ sáng, những người thân trong gia đình có mặt đầy đủ. Gia đình người con bưng ra 1 một cái mâm lễ có 2 tô rượu cần, vài chai bia, nước ngọt và rượu trắng. Trước sự chứng kiến của hai bên gia đình sui gia và họ hàng, con trai mang quần áo ra biếu cho cha mẹ mình. Hai vợ chồng nâng bộ quần áo lên để cha mẹ nhận, sau đó xông quần áo trên khói trầm hương để trình báo với thần linh biết. Tiếp theo, người con con trai mang bộ đồ mới ra mặc cho cha mình, bộ đồ gồm 1 bộ pijama, 1 bộ áo dài, 1 cái khăn đóng, 1 cái khăn tay. Con dâu mặc quần áo mới cho mẹ chồng gồm 1 bộ áo bà ba, 1 bộ vest, 1 cái khăn quấn trên đầu và 1 cái khăn tay.

 Không gian một Lễ báo hiếu của người Raglai
Không gian một Lễ báo hiếu của người Raglai

“Diện” bộ quần áo mới do con tặng, cha mẹ bước ra ngoài thực hiện nghi thức khấn vái thần linh khi mọi người chuẩn bị tiến hành hiến tế 2 con heo (con lợn). Thịt heo sau đó được chế biến thành các món ăn, bày ra 2 cái mâm, mỗi mâm có 2 tô rượu cần và có 4 cái chén. Nghi thức mời rượu do con cái mời cha mẹ uống trước, đến lượt người chứng kiến buổi Lễ uống sau. Con trai mời rượu cần cho cha mẹ vợ, con dâu bưng chén rượu cần mời cha mẹ chồng. Sau đó, mời những người tham dự cùng chung vui uống rượu cần.

 Chủ lễ Pinăng là người có uy tín với cộng đồng, am hiểu luật tục, có vai trò dẫn dắt điều hành buổi Lễ
Chủ lễ là người có uy tín với cộng đồng, am hiểu luật tục, có vai trò dẫn dắt điều hành buổi Lễ

Dâng lễ vật hiến tế

Lễ vật trong Lễ Báo hiếu được bày ra 2 mâm: 1 mâm thịt heo sống gồm 1 cái thủ, 2 cái đùi và cái đuôi; 1 mâm đựng thức ăn chín gồm 2 con gà luộc và rượu cần. Ngoài ra, còn có 1 bát tô đựng gạo, lớp trên là những chiếc lá chuối được cắt nhỏ têm thành hình tam giác như miếng trầu và một cây nến. Xung quanh mâm lễ vật thịt heo sống là 10 đĩa thịt gà luộc để nguyên con.

Vợ chồng người con dâng các món ngon mời cha mẹ trong Lễ Báo hiếu
Vợ chồng người con dâng các món ngon mời cha mẹ trong Lễ Báo hiếu

Thầy cúng đọc lời khấn trình báo với thần linh, tay lấy một ít cơm, một ít thịt gà bỏ xuống đất. Kế đến, đổ một ít rượu trắng, rượu cần xuống đất. Sau đó, thầy cúng cầm miếng lá chuối trên tay khấn rồi đưa cho vợ chồng mỗi người 2 miếng, đưa cho cha mẹ vợ, cha mẹ chồng và những người chứng kiến buổi Lễ mỗi người 2 miếng. Mọi người mở lá chuối ra xem, so sánh 2 chiếc lá để biết về điều tốt, xấu, cuộc sống tương lai của hai vợ chồng. Những đường gân lá chuối thẳng đều nhau báo hiệu điều may mắn, tốt lành, còn những đường gân lá không đều nhau là báo hiệu sự khó khăn, gập ghềnh hai vợ chồng sẽ gặp phải trong cuộc sống.

 Cùng với lời chủ Lễ, hai vợ chồng đeo nhẫn, dây chuyền, mặc quần áo cho bố mẹ; chồng trao cho bố, vợ trao cho mẹ rồi mời bố mẹ ăn cơm, vợ gắp cho mẹ, chồng gắp cho bố
Cùng với lời chủ Lễ, hai vợ chồng đeo nhẫn, dây chuyền, mặc quần áo cho bố mẹ; chồng trao cho bố, vợ trao cho mẹ rồi mời bố mẹ ăn cơm, vợ gắp cho mẹ, chồng gắp cho bố

Cuối cùng, thầy cúng cầm con gà trên tay, khấn với thần linh rồi bói lưỡi gà xem thần linh cho biết tương lai của hai vợ chồng làm ăn như thế nào, gia đình sui gia có thuận hòa không? Việc xem gân lá chuối, bói lưỡi gà xong, mọi người cùng nhau bình luận về những dấu hiệu thần linh cho biết qua lá chuối, lưỡi gà. Những mâm thịt heo sống được dọn đi để chế biến, nấu chín làm thành các món ăn.

 Một nghi thức trong buổi lễ
Một nghi thức trong buổi lễ
Sau khi kết thúc phần Lễ là phần Hội, đồng bào Raglai và khách mời hòa mình với các tiết mục trình diễn mã la, ca hát nhảy múa và giao lưu trong buổi lễ
Sau khi kết thúc phần Lễ là phần Hội, đồng bào Raglai và khách mời hòa mình với các tiết mục trình diễn mã la, ca hát nhảy múa và giao lưu trong buổi lễ

Thịt heo được nấu chín chế biến ra thành các món ăn. Mỗi một món ăn mang ra đựng trong 5 cái chén và dọn trên nền nhà. Khi các món ăn đã được bài trí đầy đủ. Thầy cúng lấy tô gạo, đốt nến khấn báo với thần linh biết về Lễ Báo hiếu do con trai tổ chức cho cha mẹ. Người con trai cầm đôi đũa gắp thức ăn đút cho cha. Còn con dâu đút thức ăn cho mẹ chồng. Sau đó, cha mẹ mời ngược lại con cái, rồi mời hết những người đến tham dự Lễ Báo hiếu cùng ăn. Cha mẹ ăn càng nhiều thì con cái càng vui. Lần lượt, người con sẽ gắp từng món cho cha mẹ ăn. Khi cha mẹ đã thưởng thức qua hết lượt các món ăn ngon, uống rượu cần chếnh choáng thì phần thịt còn lại được mời những người đến tham dự, chứng kiến Lễ Báo hiếu cùng nhau ăn uống vui vẻ.

 Phần Hội rộn ràng với tiếng cồng chiêng, tiếng đàn hát chung vui của đồng bào
Phần Hội rộn ràng với tiếng mã la, tiếng đàn hát chung vui của đồng bào

Sau khi kết thúc phần lễ là phần hội, đồng bào Raglay và khách mời hòa mình với các tiết mục trình diễn mã la, ca hát nhảy múa và giao lưu trong buổi Lễ.

Lễ Báo hiếu của người Raglay mang giá trị nhân văn sâu sắc nhằm đền đáp công ơn to lớn của cha mẹ đã nuôi dưỡng con cái nên người... Người Raglay quan niệm “một miếng giữa làng hơn một sàng xó bếp”. Cha mẹ rất hạnh phúc và vinh dự nhận được những món quà tặng của con cái, được con cái nấu cho một bữa cơm ngon miệng trong sự chứng kiến của họ hàng và làng xóm. Nhân dịp này, hai gia đình sui gia gặp nhau, thắt chặt thêm tình cảm...”

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Gia Lai: Tiếp tục xảy ra vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn gần 5ha

Gia Lai: Tiếp tục xảy ra vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn gần 5ha

Tỉnh Gia Lai vừa phát hiện vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn trên địa bàn huyện Kông Chro với tổng diện tích lên đến gần 5ha. Hiện Hạt Kiểm lâm huyện Kông Chro đang phối hợp với các ngành chức năng tiến hành mở rộng hiện trường, điều tra, xác minh làm rõ đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định. Đồng thời, kiến nghị cấp trên làm rõ trách nhiệm của chủ rừng khi để xảy ra phá rừng.
Mang Tết Trung thu đến với trẻ em vùng cao biên giới Mèo Vạc

Mang Tết Trung thu đến với trẻ em vùng cao biên giới Mèo Vạc

Xã hội - Văn Hoa - Minh Đức - 22:51, 24/09/2023
Nhằm để các em thiếu nhi nơi vùng cao biên giới Mèo Vạc được tận hưởng một mùa Trung thu rộn ràng, ấm áp và đong đầy yêu thương, vừa qua, Đoàn thiện nguyện Thanh Maika và những người bạn (Thành phố Hà Nội) phối hợp UBND xã Pải Lủng tổ chức chương trình “Trung thu cao nguyên đá” cho hơn 1.000 em học sinh liên trường của xã.
Bình Thuận: Phổ biến, cung cấp thông tin cho Người có uy tín và cán bộ làm công tác dân tộc ở cơ sở

Bình Thuận: Phổ biến, cung cấp thông tin cho Người có uy tín và cán bộ làm công tác dân tộc ở cơ sở

Công tác Dân tộc - L.Phương - 22:46, 24/09/2023
Ngày 24/9, Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận đã tổ chức Hội nghị tập huấn phổ biến, cung cấp thông tin cho 87 Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS và cán bộ, công chức thuộc các Phòng Dân tộc trên địa bàn tỉnh.
An Giang: Khai Giảng lớp đào tạo kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ Bộ đội Biên phòng

An Giang: Khai Giảng lớp đào tạo kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ Bộ đội Biên phòng

Công tác Dân tộc - Như Tâm - Lê Vũ - 22:42, 24/09/2023
Ngày 24/9, tại Tiểu đoàn Huấn luyện - Cơ động, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang phối hợp với Sở Nội vụ và Trường Dân tộc nội trú - Trung học phổ thông tỉnh An Giang tổ chức Lễ khai giảng lớp 4 kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ trong đơn vị.
Đồng bào Dao cải thiện thu nhập từ các bài thuốc cổ truyền

Đồng bào Dao cải thiện thu nhập từ các bài thuốc cổ truyền

Media - Trọng Bảo - 22:33, 24/09/2023
Đồng bào Dao đỏ ở Lào Cai sở hữu một kho tàng tri thức về cây thuốc rất có giá trị trong tự nhiên. Trải qua bao thế hệ, kinh nghiệm về những cây thuốc dân gian vẫn được lưu truyền, gìn giữ. Các bài thuốc cổ truyền không chỉ chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng trong thôn bản, mà hiện nay đã và đang được bà con khai thác, chế biến thành các sản phẩm đa dạng cũng ứng cho thị trường mang lại thu nhập, cải thiện đời sống.
Khám phá bảo tàng duy nhất về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định

Khám phá bảo tàng duy nhất về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định

Media - Lê Vũ – Trần Linh - 22:32, 24/09/2023
Vừa được chính thức đi vào hoạt động từ cuối tháng 8/2023, tuy nhiên, Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định đã thành địa chỉ tham quan thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là các bạn trẻ trong thời gian gần đây. Cùng Báo Dân tộc và Phát triển khám phá bảo tàng duy nhất ở Việt Nam về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định.
Tin trong ngày - 22/9/2023

Tin trong ngày - 22/9/2023

Bản tin hôm nay, ngày 22/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh miền núi phía Bắc. Lễ hội trà Shan tuyết lớn nhất miền Bắc. Hủy hoại cây rừng bằng thuốc độc ở huyện Bác Ái (Ninh Thuận). Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bộ đội Biên phòng giúp đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Bộ đội Biên phòng giúp đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Media - Ngọc Chí - 22:32, 24/09/2023
Với phương châm “ba bám, bốn cùng”, lực lượng Bội đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Kon Tum đã và đang triển khai nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả, từng bước giúp cho đồng bào DTTS ở khu vực biên giới vươn lên thoát nghèo, có cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào tại Bình Định

Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào tại Bình Định

Tin tức - T.Nhân - 22:30, 24/09/2023
Ngày 24/9, tại huyện miền núi Vân Canh (Bình Định), Tỉnh đoàn Bình Định tổ chức Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào với sự tham gia hưởng ứng của hơn 250 đoàn viên, thanh niên, sinh viên Việt Nam và Lào.
Thanh Hóa: Ấm áp chương trình “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương”

Thanh Hóa: Ấm áp chương trình “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương”

Nhịp cầu nhân ái - Quỳnh Trâm - 22:30, 24/09/2023
Trung ương Hội Bảo trợ Người khuyết tật và trẻ mồ côi Việt Nam và Hội Bảo trợ Người khuyết tật, trẻ mồ côi và bảo vệ quyền trẻ em tỉnh Thanh Hóa vừa phối hợp với huyện miền núi Ngọc Lặc tổ chức Chương trình tặng quà “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương” dành cho học sinh khuyết tật, học sinh mồ côi, học sinh nghèo có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, nhân dịp Tết Trung thu và bước vào năm học mới.
Thể thao Việt Nam giành huy chương đầu tiên tại Asiad 19

Thể thao Việt Nam giành huy chương đầu tiên tại Asiad 19

Thể thao - PV - 22:27, 24/09/2023
Sáng 24/9, 4 cô gái Đinh Thị Hảo, Hà Thị Vui, Phạm Thị Huệ, Dư Thị Bông đã mang về tấm huy chương đầu tiên của Asiad 19 cho Đoàn thể thao Việt Nam ở môn Chèo thuyền Rowing.
Các lao động Việt Nam không nguy hiểm đến tính mạng trong vụ cháy tại Đài Loan (Trung Quốc)

Các lao động Việt Nam không nguy hiểm đến tính mạng trong vụ cháy tại Đài Loan (Trung Quốc)

Tin tức - L.Minh - 22:24, 24/09/2023
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa có công văn Số: 3952/LĐTBXH-VP, về việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động Việt Nam trong vụ hỏa hoạn tại Đài Loan (Trung Quốc).