Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Để nghệ thuật múa Khmer trường tồn với thời gian

Phương Nghi – Phi Yến - 09:41, 21/03/2022

Người Khmer có một di sản văn hóa độc đáo là các điệu múa. Nghệ thuật múa của người Khmer hội tụ cả tài năng, tri thức sáng tạo, những bản sắc, những giá trị văn hóa, xã hội và giá trị thẩm mĩ của cộng đồng. Múa đã trở thành nét đẹp văn hóa, “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong đời sống tinh thần của bà con Khmer.


Điệu múa Apsara của Đoàn nghệ thuật Khmer tỉnh Sóc Trăng, các động tác sử dụng phải thật uyển chuyển với trang phục sử dụng lấp lánh, sang trọng.
Điệu múa Apsara của Đoàn nghệ thuật Khmer tỉnh Sóc Trăng, các động tác uyển chuyển với trang phục lấp lánh, sang trọng.

Mỗi điệu múa là một sắc thái

Múa Khmer được chia thành hai loại hình rõ nét: Múa cung đình và múa dân gian. Theo Nghệ sĩ Ưu tú Thạch Mô Ly, Trưởng Đoàn nghệ thuật tổng hợp Khmer Bạc Liêu cho biết: Nghệ thuật múa cung đình nổi bật với điệu múa Apsara, tiên giáng trần, dâng hoa… sử dụng tiết tấu chậm rãi, cử chỉ, điệu bộ mềm mại và khoan thai…Từ ngón tay cho đến gót chân đều có “tiếng nói” riêng, động tác sử dụng phải thật uyển chuyển. Trang phục sử dụng lấp lánh, mũ đội phải cao thể hiện sự uy nghi, sang trọng. Ngoài ra, việc sắp xếp đội hình và di chuyển khi múa sao cho đan xen, nhịp nhàng… cũng là điều làm nên thành công cho điệu múa cung đình. “Trước đây, múa cung đình chỉ phục vụ vua chúa, nhưng nay đã được phổ biến rộng rãi đến người dân thông qua việc đưa lên sân khấu, sử dụng nhiều trong các lễ hội của đồng bào Khmer” – anh Mô Ly nói.

Biểu diễn múa Apsara của Đội văn hóa – văn nghệ Khmer chùa Xiêm Cán (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu) biểu diễn, phục vụ du khách.
Biểu diễn múa Apsara của Đội văn hóa – văn nghệ Khmer chùa Xiêm Cán (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu) biểu diễn, phục vụ du khách.

Đối với người Khmer, nghệ thuật múa là sản phẩm văn hóa tinh thần độc đáo vừa mang tính thiêng liêng, vừa là nhu cầu tinh thần sau những giờ lao động mệt nhọc. Nghệ thuật múa ra đời từ rất sớm và có nhiều hình thái. Nếu như múa cung đình mang tính trang trọng, cổ kính bao nhiêu thì múa dân gian lại thoải mái, lạc quan và hóm hỉnh bấy nhiêu. Điệu múa dân gian được nhiều người biết đến là Răm Vông (múa Lâm Thôn). Tham gia điệu múa này, từng đôi trai gái vừa múa vừa đi vòng tròn, vừa quay lại nhìn nhau thật tình tứ, thể hiện sự quấn quýt. Các động tác của nữ khi múa lượn 2 cánh tay đưa ra trước ngực, còn nam thì lượn cánh tay rộng ra như để che chở cho người bạn múa của mình.

Những điệu múa mang tính nghệ thuật cao hơn phải kể đến loại hình kịch múa Rô băm với động tác vũ đạo khá đẹp mắt. Múa Rô băm sử dụng động tác tay, chân và đạo cụ để thay thế cho lời nói nhằm diễn tả tâm trạng nhân vật một cách rõ nét. Do phần lớn cốt truyện của kịch múa mang đậm tính truyền thuyết, thần thoại nên múa càng có điều kiện phát huy ở loại hình sân khấu này. Cái hay của điệu múa này nằm ở chỗ làm người xem hiểu được nội dung, ý nghĩa của câu chuyện thông qua diễn xuất tài tình của các diễn viên.

Vũ điệu múa trống Sadăm của đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Kiên Giang phục vụ Lễ hội đua ghe ngo của đồng bào Khmer.
Vũ điệu múa trống Sadăm của đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Kiên Giang phục vụ Lễ hội đua ghe ngo của đồng bào Khmer.

Ngoài ra có thể kể đến điệu múa Lăm Leo, múa Saravan, Chây dăm... là những điệu múa phổ biến, vì có tiết tấu nhanh, vui nhộn nên được người dân biểu diễn trong các buổi sinh hoạt cộng đồng, lễ hội, liên hoan hay bất kỳ nơi đâu chỉ cần có tiếng kèn, trống nổi lên là ta sẽ thấy ngay những điệu múa này…Trong nghệ thuật múa dân gian của người Khmer còn có các điệu múa khác như: Múa xúc tép sử dụng dụng cụ là chiếc xà niêng (chniêng), múa gáo dừa (khôs trolôt), múa gặt lúa (casêko), múa Yak (múa Chằn), múa mở rào trong nghi lễ cưới...

Trường tồn với thời gian

Hiện nay, múa Khmer đã phát triển mạnh mẽ cả về thể loại lẫn chất lượng. Và nghệ thuật múa hiển nhiên không dừng ở những hoạt cảnh, cốt truyện ngắn, mà đã được các biên đạo múa người Khmer nâng lên thành những cốt truyện dài. Tuy nhiên, đứng trước việc giữ gìn và phát huy nghệ thuật múa Khmer vẫn còn gặp phải nhiều khó khăn, thử thách. Nghệ sĩ ưu tú, nhạc sĩ Sơn Lương cho biết: “Đối với các loại hình nghệ thuật Khmer nói chung, múa nói riêng vẫn chưa được đầu tư và quan tâm đúng mức. Bởi hiện nay, vấn đề kinh phí hoạt động và sự xuống cấp của trang thiết bị là vấn đề nan giải. Mặt khác, không gian của nghệ thuật múa Khmer còn “bó hẹp” ở các chùa chiền, phum sóc, chứ chưa được phổ biến rộng rãi nên chưa thể đáp ứng tốt nhu cầu thưởng thức của người dân cũng như phát huy hết tiềm năng của nghệ thuật múa”.

Đoàn nghệ thuật Rôbăm Bâng Chông, ấp Bưng Chông, xã Tài Văn (huyện Trần Đề – Sóc Trăng) tham gia diễn xuất phục vụ người dân mừng Lễ hội Óoc – oom – bok.
Đoàn nghệ thuật Rôbăm Bâng Chông, ấp Bưng Chông, xã Tài Văn (huyện Trần Đề – Sóc Trăng) biểu diễn phục vụ người dân mừng Lễ hội Óoc – oom – bok.

Trước mắt, để tránh mai một, các ngành chức năng cần phải xây dựng kế hoạch phát triển đồng bộ giữa các loại hình nghệ thuật để nghệ thuật múa Khmer có cơ hội kết hợp, phát huy hết khả năng phục vụ đời sống tinh thần của người dân. Đồng thời, cần xây dựng đội ngũ diễn viên múa ở cơ sở để phục vụ một cách nhanh chóng, kịp thời nhu cầu thưởng thức của người dân; giúp người dân sau thời gian lao động, sản xuất có điều kiện tham gia biểu diễn, sáng tạo nghệ thuật và thừa hưởng thành quả, giá trị nghệ thuật do chính họ tạo ra…

Đặc biệt, cần phổ biến, truyền dạy, thổi vào lòng các thế hệ kế thừa niềm đam mê nghệ thuật theo đúng bản sắc văn hóa của dân tộc mình, để các điệu múa dân tộc Khmer trở thành sản phẩm du lịch độc đáo giới thiệu với du khách trong và ngoài nước. Đây là niềm tự hào của bà con Khmer Nam bộ, chúng ta hãy trân trọng giữ gìn và phát huy hơn nữa những di sản văn hóa mà cha ông ta đã để lại.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Cần Thơ đặt mục tiêu trở thành cực tăng trưởng của quốc gia

Cần Thơ đặt mục tiêu trở thành cực tăng trưởng của quốc gia

Tin tức - Tào Đạt - 19:38, 15/08/2025
Đại hội Đại biểu lần thứ I Đảng bộ UBND TP. Cần Thơ đề ra mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân từ 10%/năm trở lên; tổng thu ngân sách hàng năm tăng khoảng 15%. Thành phố phấn đấu trở thành cực tăng trưởng của quốc gia.
9 người bị lĩnh án sau vụ hỗn chiến bởi thua độ trên sới gà

9 người bị lĩnh án sau vụ hỗn chiến bởi thua độ trên sới gà

Pháp luật - Tào Đạt - 17:18, 15/08/2025
Mâu thuẫn sau khi thua độ trên sới gà, Tâm cùng Dương và Phú đánh Quí. Sau đó, đối tượng Quí đã gọi điện rủ Chiến và nhiều người khác kéo đến “trả thù”. Các đối tượng đã dùng hung khí chém anh Dương nhiều nhát, gây thương tích với tổng tỷ lệ 26%. Qua công tác điều tra và xét xử, 9 đối tượng liên quan đã bị lĩnh án về tội “Giết người” và “Cố ý gây thương tích”.
Công An Hà Nội và Nam Định đứng trước thách thức lớn, cùng cơ hội không nhỏ tại Cúp C2 châu Á 2025/26

Công An Hà Nội và Nam Định đứng trước thách thức lớn, cùng cơ hội không nhỏ tại Cúp C2 châu Á 2025/26

Thể thao - Hoàng Minh - 17:16, 15/08/2025
Chiều 15/8, tại Kuala Lumpur (Malaysia), Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) đã tiến hành bốc thăm chia bảng AFC Champions League Two 2025/26 (Cúp C2 châu Á). Hai câu lạc bộ đại diện bóng đá Việt Nam góp mặt là Công An Hà Nội và Nam Định, lần lượt rơi vào Bảng E và Bảng F của khu vực Đông Á.
EVNNPC lập kỷ lục công suất, đảm bảo cấp điện an toàn giữa nắng nóng và mưa lũ

EVNNPC lập kỷ lục công suất, đảm bảo cấp điện an toàn giữa nắng nóng và mưa lũ

Xã hội - H. P - 17:08, 15/08/2025
Tháng 7/2025, Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) hoàn thành tốt nhiệm vụ cung cấp điện an toàn, ổn định, liên tục cho 17 tỉnh, thành phố, kịp thời ứng phó với nắng nóng gay gắt, mưa lũ và các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Vạn Đức (Gia Lai): Phát triển bền vững, đưa hai thôn đồng bào DTTS “gần” với các thôn khác

Vạn Đức (Gia Lai): Phát triển bền vững, đưa hai thôn đồng bào DTTS “gần” với các thôn khác

Kinh tế - T.Nhân - 16:57, 15/08/2025
Được sáp nhập từ 3 xã của huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định cũ, là Ân Thạnh, Ân Tín và Ân Sơn, xã Vạn Đức, tỉnh Gia Lai có nhiều tiềm năng để phát triển kinh - xã hội. Ngày 15/8, xã Vạn Đức tổ chức Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, với phương châm hành động “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”, toàn Đảng bộ và Nhân dân xã quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra, phát triển bền vững và đưa hai thôn đồng bào DTTS “gần” với các thôn khác.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
TP. Hồ Chí Minh thúc đẩy kết nối giao thương tại Pusan - Hàn Quốc

TP. Hồ Chí Minh thúc đẩy kết nối giao thương tại Pusan - Hàn Quốc

Kinh tế - Duy Chí - 16:35, 15/08/2025
TP. Hồ Chí Minh trở thành siêu đô thị của khu vực với hệ sinh thái công nghiệp hoàn thiện, phát triển theo mô hình các khu công nghiệp sinh thái, cộng sinh công nghiệp, tạo ra giá trị gia tăng cao cho các nhà đầu tư khi đến với TP. Hồ Chí Minh, là những chủ đề xúc tiến đầu tư mà Đoàn công tác của TP. Hồ Chí Minh đã giới thiệu tại Thành phố Busan (Hàn Quốc).
Hàu nhập lậu: “Cú đánh” kép với ngư dân Quảng Ninh

Hàu nhập lậu: “Cú đánh” kép với ngư dân Quảng Ninh

Kinh tế - Mỹ Dung - 16:22, 15/08/2025
“5.000 đồng một ký hàu, rẻ đến mức chúng tôi chỉ biết lắc đầu”, anh Vũ Văn Tuân, ngư dân ở Vân Đồn, thốt lên với nỗi lo lắng hiện hữu. Sau bão, dịch bệnh, giờ đây hàng nghìn hộ nuôi hàu ven biển Quảng Ninh lại phải đối mặt với “cơn bão” mới: giá hàu rớt xuống mức thấp chưa từng có, trong khi nguồn hàu nhập lậu từ Trung Quốc ồ ạt tràn vào.
Đồng Nai cần chính sách đặc thù để tăng trưởng 2 con số

Đồng Nai cần chính sách đặc thù để tăng trưởng 2 con số

Tin tức - Duy Chí - 16:17, 15/08/2025
6 tháng đầu năm, GRDP tỉnh Đồng Nai đạt trên 8%, thu hút đầu tư, giải ngân vốn đầu tư công, các ngành, các lĩnh vực đều tiến triển tốt. Để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, tỉnh Đồng Nai kiến nghị Chính phủ có chính sách đặc thù, hỗ trợ 27 ngàn tỷ đồng kết nối và phát triển giao thông.
Xã biên giới “đổi” hoa mừng Đại hội thành quà cho học sinh nghèo

Xã biên giới “đổi” hoa mừng Đại hội thành quà cho học sinh nghèo

Trang địa phương - Lê Hường - 16:16, 15/08/2025
Xã biên giới không nhận hoa chúc mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, thay vào đó vận động các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn trước thềm năm học mới.
Tập trung nguồn lực đưa xã Ia Phí phát triển toàn diện, bền vững

Tập trung nguồn lực đưa xã Ia Phí phát triển toàn diện, bền vững

Tin tức - Ngọc Thu - 16:12, 15/08/2025
Đó là một trong những mục tiêu quan trọng được đề ra tại Đại hội Đảng bộ xã Ia Phí (tỉnh Gia Lai) lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, diễn ra sáng 15/8.