Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vũ điệu của đại ngàn

PV - 16:35, 15/02/2023

Hằng năm, cứ đến ngày 16 tháng Giêng, đồng bào DTTS Chăm, Ba Na ở xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên cùng nhau mở hội Trống đôi, cồng ba, chiêng năm. Đây là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân nơi đây vào những ngày đầu Xuân.

Các nghệ nhân đồng bào Chăm ở thôn Xí Thoại, xã Xuân Lãnh trình diễn trống đôi, cồng ba, chiêng năm. Ảnh: THIÊN LÝ
Các nghệ nhân đồng bào Chăm ở thôn Xí Thoại, xã Xuân Lãnh trình diễn trống đôi, cồng ba, chiêng năm. Ảnh: THIÊN LÝ

Xuất phát từ Tp. Tuy Hòa, vượt hơn 60 km, chúng tôi kịp đến với Lễ hội Trống đôi, cồng ba, chiêng năm mừng Xuân Quý Mão năm 2023 được tổ chức vào ngày 16 tháng Giêng tại thôn Xí Thoại (xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân).

Giao lưu văn hóa

Tham gia lễ hội Trống đôi, cồng ba, chiêng năm huyện Đồng Xuân năm nay có 7 đoàn nghệ nhân đồng bào DTTS của các xã Xuân Lãnh, Xuân Quang 1, Xuân Quang 2, Đa Lộc, Phú Mỡ, Xuân Phước (huyện Đồng Xuân) và 2 đoàn đến từ các xã Canh Liên, Canh Hòa (huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định). Riêng xã Xuân Lãnh, đơn vị đăng cai có 2 đoàn của 2 thôn Xí Thoại và Hà Rai. Lễ hội là dịp các dân tộc anh em trên địa bàn hai huyện miền núi Đồng Xuân và Vân Canh gặp gỡ, giao lưu văn hóa truyền thống, thắt chặt tình đoàn kết cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Tại lễ hội, các sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Ba Na, Chăm đã được tái hiện sinh động và chân thực. Tiếng trống đôi với chuỗi âm thanh tiết tấu đầy ngẫu hứng, lúc thưa nhặt nhẹ nhàng, khi dồn dập sôi nổi của các chàng trai cùng những động tác múa nhuần nhuyễn, tinh tế của cơ thể. Cồng ba giữ bè trầm vừa sâu lắng, vừa mượt mà. Chiêng năm giữ giai điệu thanh thoát, ngân xa vang vọng đến tận rừng sâu… quyện chặt với vũ điệu múa xoang khiến bao người ngất ngây như say men rượu cần.

Hòa cùng âm thanh của trống đôi, cồng ba, chiêng năm và những điệu múa xoang uyển chuyển của các chàng trai cô gái nơi miền sơn cước, lời khấn của thầy cúng trong lễ cúng mừng lúa mới của Đoàn nghệ nhân DTTS thôn Xí Thoại như vọng khắp cả núi rừng: Ơi Yàng! Hôm nay, toàn thể dân làng, già trẻ, gái trai tổ chức lễ cúng mừng lúa mới để tạ ơn các Yàng đã cho chúng ta một năm vụ thu. Cầu xin các Yàng phù hộ cho dân làng mạnh khỏe, không đau không bệnh; lúa thóc đầy bồ, đủ ăn đủ mặc.

Anh Bùi Văn Hiệp, Trưởng đoàn nghệ nhân DTTS thôn Xí Thoại chia sẻ: “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm là bộ nhạc cụ có ý nghĩa đặc biệt trong đời sống văn hóa tinh thần, nhất là trong những sinh hoạt văn hóa và lễ hội của đồng bào dân tộc Ba Na và Chăm ở Xí Thoại, Xuân Lãnh nói riêng và cộng đồng các DTTS của Phú Yên nói chung. Trình diễn trống đôi, cồng ba, chiêng năm tại lễ hội để tỏ lòng thành kính tới các đấng thần linh và cầu xin các thần linh che chở phù hộ cho con cháu, buôn làng...”.

Lựa chọn trình diễn lễ cúng rẫy, Đoàn nghệ nhân DTTS xã Xuân Quang 1 giới thiệu đến mọi người về một phong tục lâu đời của đồng bào dân tộc Chăm. Lễ cúng nhằm cầu mong thần rẫy xua đuổi thú rừng bảo vệ mùa màng; cầu thần sông, thần núi, thần rừng cùng với Cha trời, Mẹ đất làm cho mưa thuận, gió hòa để mùa màng tươi tốt.

Theo già So Mai, xã Xuân Quang 1, sau khi thu hoạch xong mùa lúa rẫy vào cuối tháng Chạp, gia chủ sẽ gọi người già, Người có uy tín trong buôn làng đến cúng. Lễ vật gồm có 3 con gà, 1 ché rượu để tế cho thần rẫy, thần đất đai và thần lúa. Bên cạnh đó, gia chủ còn chuẩn bị 3 cây nêu để cúng. Sau phần lễ là phần hội với màn trình diễn trống đôi, cồng ba, chiêng năm và nhảy arap. Đây cũng là dịp để gia chủ mời bà con, họ hàng, bạn bè cùng đến vui chơi, ăn uống, múa hát, càng đông khách niềm vinh dự càng lớn.

Màn trình diễn trống đôi độc đáo của 2 nghệ nhân Ba Na ở xã Phú Mỡ cuốn hút người xem. Ảnh: THIÊN LÝ
Màn trình diễn trống đôi độc đáo của 2 nghệ nhân Ba Na ở xã Phú Mỡ cuốn hút người xem. Ảnh: THIÊN LÝ

Bảo tồn di sản quốc gia

Đến với lễ hội Trống đôi, cồng ba, chiêng năm tại thôn Xí Thoại của huyện Đồng Xuân năm nay, các nghệ nhân láng giềng xã Canh Liên và Canh Hòa (huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định) trình diễn bộ ba nhạc cụ này với trích đoạn lễ cúng mừng lúa mới.

Anh Đoàn Văn Sinh, thành viên Đoàn nghệ nhân DTTS xã Canh Hòa chia sẻ: “Rất vui mừng khi hôm nay tôi được về tham dự và trình diễn lễ cúng truyền thống kết hợp trình diễn cồng chiêng, trống đôi, nhảy Arap tại thôn Xí Thoại. Chúng tôi hy vọng có thêm nhiều dịp để giới thiệu, giao lưu văn hóa, ẩm thực, chia sẻ phong tục, tập quán tốt đẹp của mỗi dân tộc”.

Những nhịp chân lắc lư theo nhịp điệu cồng chiêng, trống đôi giục giã, mê hoặc lòng người. Đông đảo du khách và người dân địa phương tham gia, hòa cùng lễ hội sôi nổi, ngất ngây như say men rượu cần. Chị Lê Thị Vân Anh, đến từ Tp. Tuy Hòa phấn khởi nói: “Tiếng trống, tiếng cồng, tiếng chiêng vang lên trầm hùng, rộn rã khắp đồi núi cùng với những điệu múa truyền thống. Những màn biểu diễn độc đáo để lại thật nhiều ấn tượng trong tôi. Thật là vui khi có mặt tại lễ hội này trong những ngày đất trời vào Xuân”.

Theo ông Phạm Trung Chánh - Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, văn hóa các dân tộc là tài sản vô cùng quý giá. Việc giữ gìn bản sắc và sự đa dạng văn hóa các dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chính trị - xã hội to lớn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Vì vậy, huyện Đồng Xuân tổ chức lễ hội Trống đôi, cồng ba, chiêng năm mừng Xuân Quý Mão năm 2023 nhằm thực hiện một cách thiết thực tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Đây cũng là dịp tôn vinh, giới thiệu, quảng bá những tiềm năng, di sản văn hóa, thể thao, du lịch độc đáo của đồng bào DTTS huyện Đồng Xuân đến với du khách trong và ngoài nước, góp phần gìn giữ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Trống đôi, cồng ba, chiêng năm. Đồng thời là cầu nối để đồng bào các DTTS gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm và cùng hòa mình trong các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao được tổ chức thường xuyên vào ngày 16 tháng Giêng hằng năm.

Cùng với tái hiện các lễ hội truyền thống kết hợp trình diễn cồng chiêng và nhảy arap, các đoàn nghệ nhân còn thi tài qua các môn thể thao dân gian, các món ăn truyền thống, đặc trưng của mỗi dân tộc. Qua đó tăng cường tình đoàn kết, gắn bó các dân tộc trong và ngoài huyện Đồng Xuân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

“Trống đôi, cồng ba, chiêng năm thôn Xí Thoại được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2015. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa này, từ năm 2017, Sở VH-TT-DL phối hợp với UBND huyện Đồng Xuân tổ chức lễ hội Trống đôi, cồng ba, chiêng năm vào ngày 16 tháng Giêng. Từ năm 2020, lễ hội này do UBND huyện Đồng Xuân tổ chức, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia”, ông Phạm Trung Chánh cho biết thêm. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.