Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phát huy giá trị âm nhạc dân gian Mnông, tạo thành sản phẩm nghệ thuật cho du lịch

PV - 10:39, 30/01/2023

Sự tương tác cùng song hành giữa văn hóa và du lịch là sự hòa quyện tạo nên hiệu ứng cộng lực, thúc đẩy nhau cùng phát triển. Ðiều này, vừa bảo tồn, phát huy được bản sắc văn hóa truyền thống Mnông, vừa góp phần tạo nên nét đặc trưng để phát triển du lịch Ðắk Nông bền vững.

Đoàn Ca múa Dân tộc tỉnh biểu diễn tại Hội nghị quốc tế về Hang động núi lửa lần thứ 20, do tỉnh Đắk Nông đăng cai tổ chức (ảnh: Hồ Mai)
Đoàn Ca múa Dân tộc tỉnh biểu diễn tại Hội nghị quốc tế về Hang động núi lửa lần thứ 20, do tỉnh Đắk Nông đăng cai tổ chức (ảnh: Hồ Mai)

Xứ sở của những âm điệu

“Xứ sở của những âm điệu” là câu slogan, khi các nhà khoa học trong quá trình nghiên cứu về những giá trị của Công viên địa chất Đắk Nông đã nhìn thấy, lắng nghe và nhận ra đó là một trong những giá trị cấu thành hệ thống các giá trị hội đủ điều kiện để được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông.

Có thể hiểu rằng, đó chính là âm điệu của sông suối, thác ghềnh, thiên nhiên kỳ vĩ; âm điệu diễn tấu của các loại nhạc cụ được chế tác từ những nguyên liệu của núi rừng như Goong Rêng, Goong Lú, R’lét, M’Boat… (Mnông), Đinh Năm, Đinh Pút, Tăc Tà… (Ê Đê); âm điệu của cồng chiêng trong các lễ hội, và âm điệu diễn xướng của các làn điệu dân ca Nau M’pring; Tâm Pớt, Yơng Yơh… (Mnông), Ai rey, Kưưt… (Ê Đê), Nao ring lêu, Yal yau… (Chao Mạ). Trong những âm điệu đó, Nau M’pring (dân ca Mnông) đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Đặc biệt, chiêng Mnông là một vùng của Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên đã được UNESCO công nhận là kiệt tác truyền khẩu và Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại.

Các giá trị của nghệ thuật văn hóa dân tộc được đưa vào âm nhạc, biểu diễn (ảnh: Hồ Mai)
Các giá trị của nghệ thuật văn hóa dân tộc được đưa vào âm nhạc, biểu diễn (ảnh: Hồ Mai)

Bản sắc văn hóa trong âm nhạc

Bản sắc văn hoá của mỗi dân tộc được phản ánh thông qua những giá trị vật chất và tinh thần cụ thể, bao gồm: ngôn ngữ, tập quán, kiến trúc nhà ở, hoa văn, truyện cổ, sử thi, cồng chiêng, và các loại hình diễn xướng dân gian… Trong âm nhạc không thể làm cho người nghe thấy được ngôi nhà sàn của người Ê Đê khác với ngôi nhà trệt mái khum của người Mnông. Yếu tố bản sắc văn hóa trong âm nhạc là những quãng, thang âm, những nốt hoa mỹ luyến láy của các làn điệu dân ca, của các loại nhạc cụ dân tộc, hay tiết tấu, thanh âm, phong cách diễn tấu của cồng chiêng… tạo nên sự khác biệt, độc đáo của mỗi dân tộc.

Cũng là hát ru, hay hát giao duyên… nhưng chắc chắn một điều là, làn điệu của mỗi dân tộc đều có sự khác biệt không thể nhầm lẫn. Chẳng hạn như Ay Ray của Ê Đê nghe rất hừng hực, xao động; Pơlung của Ba Na thì mềm mại, dặt dìu; còn Tâm Pơt hay Yơng Yơ của Mnông phải lắng nghe một cách tinh tế thì mới cảm nhận được nỗi ưu tư, trong đó cũng có cả sự khát vọng, cháy bỏng từ sâu thẳm nội tâm con người. Hay đối với chiêng Mnông, không có tiết tấu dồn dập, rộn rã như dàn chiêng K’nah Ê Đê, hay thánh thót, vang vọng như dàn chiêng Aráp của Gia Rai... Nhưng tiết tấu và giai điệu của nó bồng bềnh như con sóng, những âm bồi như vẳng lại từ nơi xa xăm, làm cho người nghe có cảm giác như đang sống lại thời xa xưa huyền thoại. Sự khác biệt đó tạo nên màu sắc âm nhạc riêng, thành bản sắc văn hóa trong âm nhạc của mỗi tộc người.

Những âm điệu đó là cốt cách, tâm hồn của các tộc người trên cao nguyên Mnông, đã hình thành và được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Những âm điệu trở thành tài sản tinh thần vô giá, tạo nên một kho tàng âm nhạc dân gian độc đáo, phong phú và đa dạng không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào DTTS nơi đây.

 Tiết mục đạt giải A cá nhân Hát sử thi của Đoàn huyện Đắk Song tại Liên hoan dân ca các dân tộc tỉnh Đắk Nông lần thứ I năm 2022 với chủ đề "Thanh âm Đắk Nông" (ảnh: Hồ Mai)
Tiết mục đạt giải A cá nhân Hát sử thi của Đoàn huyện Đắk Song tại Liên hoan dân ca các dân tộc tỉnh Đắk Nông lần thứ I năm 2022 với chủ đề "Thanh âm Đắk Nông" (ảnh: Hồ Mai)

Để âm nhạc dân gian thành sản phẩm nghệ thuật cho du lịch

Sự phát triển của du lịch, không thể tách rời với bản sắc văn hóa vùng miền, sự gắn kết giữa văn hóa và du lịch sẽ phát huy được lợi thế để du lịch phát triển. Đó là kinh nghiệm của các địa phương có lợi thế về vùng văn hóa đặc trưng, như văn hóa các dân tộc Tây Bắc, bài chòi vùng duyên hải miền Trung, vùng văn hóa Nam Bộ...

Đắk Nông, với tiềm năng lợi thế của Hệ thống hang động núi lửa, hệ sinh thái đa dạng, cảnh quan thiên nhiên với vẻ đẹp hoang sơ lay động lòng người và một vùng văn hóa đầy bản sắc. Trong đó, âm nhạc dân gian Mnông là giá trị cốt lõi của “Xứ sở của những âm điệu”.

Để bảo tồn và phát huy toàn diện các giá trị của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông một cách hiệu quả, gắn liền với phát triển du lịch bền vững, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho cộng đồng các dân tộc, thì âm nhạc dân gian cần phải được quan tâm ngang tầm với các giá trị khác. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của âm nhạc dân gian Mnông, nhằm tạo ra sản phẩm du lịch khác biệt với các địa chỉ du lịch ngay cả đối với vùng Tây Nguyên, làm phong phú hơn các sản phẩm đặc trưng của một vùng đất để phục vụ, níu chân du khách. Đáp ứng nhu cầu tham quan, thưởng ngoạn và tính hiếu kỳ, khám phá của du khách qua sự khác biệt của các sản phẩm du lịch trên Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông.

Sự tương tác cùng song hành giữa văn hóa và du lịch là sự hòa quyện tạo nên hiệu ứng cộng lực, thúc đẩy nhau cùng phát triển; vừa bảo tồn, phát huy được bản sắc văn hóa truyền thống Mnông, vừa phát triển du lịch bền vững./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Tin nổi bật trang chủ
Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 1 giờ trước
Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 2 giờ trước
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 3 giờ trước
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 5 giờ trước
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 5 giờ trước
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 5 giờ trước
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.