Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thổ cẩm "kể chuyện"

Hồng Minh - 11:11, 15/03/2021

Mỗi tấm vải thổ cẩm được sinh ra không chỉ là sản phẩm vật chất, mà còn mang giá trị tinh thần, thể hiện bản sắc riêng của văn hóa từng dân tộc. Ở đó là những câu chuyện về đời sống, văn hóa, điển tích, thần thoại… gắn với cách nghĩ, nếp sống của cả một cộng đồng dân tộc. Thổ cẩm khi gắn liền với những câu chuyện trở nên mới mẻ, sống động, phản ánh rõ nét hơn bức tranh chân thực về đời sống của đồng bào DTTS.

Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt thổ cẩm Lùng Tám
Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến

Vẫn những chiếc túi ví thổ cẩm, váy áo nhiều màu sắc của người Mông, nhưng trong câu chuyện của bà Vàng Thị Mai, Chủ nhiệm HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến ở xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ (Hà Giang), dường như có một dòng chảy văn hóa người Mông sống động.

 “Hình xoắn ốc - biểu tượng của người mẹ đơn thân thường được thêu trên những chiếc ví tiền. Hình hoa đối xứng là biểu tượng gia đình hạnh phúc, thường thêu trên vỏ chăn gối. Nhờ vậy, sản phẩm của đồng bào dân tộc hấp dẫn hơn, khiến nhiều người tò mò và hứng thú với ý nghĩa của những hình thêu”, bà Mai cho biết.

Cầm tấm thổ cẩm trên tay, bà Vàng Thị Mai thấm thía hơn ai hết câu chuyện từ những hình vẽ. Hình vẽ ấy không chỉ là một sản phẩm, đó còn là câu chuyện thăng trầm trong cuộc đời những người đàn bà DTTS trên cổng trời cao nguyên đá. Đó là nỗi khổ của người phụ nữ đơn thân nuôi con cần một nguồn sống; là sự nhẫn nhịn của người phụ nữ trong gia đình…

Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Còn đối với tấm thổ cẩm của người dân tộc Mường, câu chuyện đằng sau đó lại thể hiện cho một sức mạnh đoàn kết của cả cộng đồng.

Bà Phạm Thị Sơn, dân tộc Mường đến từ Thanh Hóa, lý giải: “Những hoa văn thổ cẩm là cái móc liên kết các thành viên trong cộng đồng dân tộc Mường với nhau. Nó cũng là móc xích thời gian từ ngày này qua ngày khác, cũng là biểu tượng hạnh phúc của các đôi vợ chồng. Từ xưa tới nay, người Mường luôn gìn giữ, lưu truyền cho các thế hệ con cháu câu chuyện về nguồn gốc hoa văn thổ cẩm dân tộc, nhắc đến trong sử thi “Đẻ đất đẻ nước” được kể trong các sự kiện trọng đại của người Mường. Hoa văn được dệt vào cạp váy, chăn, khăn, áo, đệm gối… là của hồi môn của người con gái khi về nhà chồng”.

Và rồi từ những tấm thổ cẩm mộc mạc ấy, khi có cơ hội chúng sẽ được tỏa sáng ở một không gian lớn hơn. Đó là câu chuyện của người phụ nữ dân tộc Dao Lý Tả Mẩy, thôn Lủ Khấu, Tả Phìn, thị xã Sa Pa, Lào Cai.

Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm
Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm.

Cũng như bao người phụ nữ Dao khác, bà Mẩy chăm chỉ dệt áo mặc cho mình, rồi đến một ngày có người phụ nữ Pháp tìm đến và nói rằng, những chiếc áo của bà rất “hợp gu” châu Âu. 

Và rồi, từ chiếc áo cánh người Dao, giờ đây lại có thể khiến người ta trở nên hiện đại như thế. Bà đã biết cách cải tiến đi một chút, cái áo truyền thống tà kéo lại, hoa văn vẽ lại một chút, bà gọi đó là áo cải biên. Những chiếc áo đó, đã mở ra thị trường tiêu thụ cho thổ cẩm của người Dao do bà làm ra. Bà Mẩy nói, năm nay, bà vẫn gửi hàng đều đặn đi châu Âu, doanh số không kém so với trước dịch Covid-19 là bao nhiêu.

Những câu chuyện trên, chỉ là một phần nhỏ trong muôn vàn những câu chuyện ẩn đằng sau mỗi tấm thổ cẩm của đồng bào các DTTS. Thật thiêng liêng, hạnh phúc biết bao khi được mặc lên mình những bộ trang phục có một ý nghĩa văn hóa ngàn đời truyền lại. Không ai trong số người dệt nên tấm thổ cẩm đó là nhà thiết kế thời trang, và những sản phẩm của họ cũng không phải là bộ sưu tập cầu kỳ. Nhưng chính mỗi câu chuyện, mỗi hoàn cảnh lại tạo ra một giá trị đặc trưng để thổ cẩm không lẫn vào đâu được.

 Và rồi, những mảnh vải đậm màu sắc núi rừng đó sẽ xuống phố, sẽ ra biển, sẽ đi nhiều nơi, luôn rực rỡ sắc màu, chân thực cuộc sống như chính cách mà đồng bào DTTS tạo ra nó...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vĩnh Long: Khai mạc Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chào mừng Lễ hội Ok Om Bok năm 2025

Vĩnh Long: Khai mạc Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chào mừng Lễ hội Ok Om Bok năm 2025

Tối 30/10, tại Công viên Phạm Ngũ Lão (phường Trà Vinh), UBND tỉnh Vĩnh Long tổ chức lễ khai mạc Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chào mừng Lễ hội Ok Om Bok tỉnh Vĩnh Long năm 2025 (Tuần lễ) với chủ đề “Khám phá và trải nghiệm di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Ok Om Bok”.
Tin nổi bật trang chủ
Khi tri thức bản địa của người Hà Nhì trở thành giải pháp thiết thực trong ứng phó biến đổi khí hậu

Khi tri thức bản địa của người Hà Nhì trở thành giải pháp thiết thực trong ứng phó biến đổi khí hậu

Khoa học - Công nghệ - Minh Nhật - 23:00, 30/10/2025
Công trình của Tiến sĩ Lưu Đàm Ngọc Anh và nhóm nghiên cứu về người Hà Nhì tại Lào Cai được UNESCO công bố góp thêm minh chứng sinh động cho mối liên hệ giữa di sản văn hóa và hành động khí hậu.
Vĩnh Long: Khai mạc Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chào mừng Lễ hội Ok Om Bok năm 2025

Vĩnh Long: Khai mạc Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chào mừng Lễ hội Ok Om Bok năm 2025

Tin tức - Tào Đạt - 22:43, 30/10/2025
Tối 30/10, tại Công viên Phạm Ngũ Lão (phường Trà Vinh), UBND tỉnh Vĩnh Long tổ chức lễ khai mạc Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chào mừng Lễ hội Ok Om Bok tỉnh Vĩnh Long năm 2025 (Tuần lễ) với chủ đề “Khám phá và trải nghiệm di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Ok Om Bok”.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Phát huy sức mạnh dân tộc để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Phát huy sức mạnh dân tộc để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao

Thời sự - PV - 20:04, 30/10/2025
Cho rằng mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025 và 2 con số từ năm 2026 là nhiệm vụ khó khăn song Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng khẳng định, hoàn toàn có cơ sở khoa học và thực tiễn để hiện thực hóa các mục tiêu này.
Tổng Bí thư Tô Lâm chứng kiến Lễ trao thỏa thuận hợp tác Việt Nam - Anh

Tổng Bí thư Tô Lâm chứng kiến Lễ trao thỏa thuận hợp tác Việt Nam - Anh

Thời sự - PV - 19:51, 30/10/2025
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland, sáng 30/10, tại thủ đô London, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã chứng kiến Lễ trao thỏa thuận hợp tác của các bộ, ngành, cơ quan Chính phủ, địa phương và tập đoàn, doanh nghiệp tại Hội nghị Kinh tế cấp cao Việt Nam-Anh.
Sắp diễn ra Lễ hội Trà Shan tuyết tỉnh Lào Cai năm 2025

Sắp diễn ra Lễ hội Trà Shan tuyết tỉnh Lào Cai năm 2025

Tin tức - Tuấn Ninh - Hoàng Quý - 19:31, 30/10/2025
Chiều ngày 30/10, tại xã Văn Chấn đã diễn ra cuộc họp Ban Tổ chức Lễ hội Trà Shan tuyết tỉnh Lào Cai năm 2025. Cuộc họp nhằm rà soát toàn bộ tiến độ chuẩn bị cho lễ hội, lắng nghe báo cáo từ các đơn vị và thống nhất các phương án tổ chức, với định hướng tập trung chuyên sâu vào giá trị của cây chè.
Sân trường vang vọng tiếng cồng chiêng

Sân trường vang vọng tiếng cồng chiêng

Mỗi tháng 1 lần, các em học sinh tham gia Câu lạc bộ cồng chiêng, múa xoang của Trường TH - THCS xã Sa Bình, tỉnh Quảng Ngãi lại tham gia tập luyện cồng chiêng, múa xoang ngay tại sân trường. Thông qua hoạt động này, giúp các em biết trân trọng, giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Chính phủ ban hành Nghị định quy định chế độ, chính sách cho tìm kiếm hài cốt liệt sĩ

Chính phủ ban hành Nghị định quy định chế độ, chính sách cho tìm kiếm hài cốt liệt sĩ

Thời sự - PV - 17:29, 30/10/2025
Ngày 29/10, Chính phủ ban hành Nghị định số 281/2025/NĐ-CP (Ngị định số 281) quy định chế độ, chính sách và công tác bảo đảm đối với cá nhân, tổ chức làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Nghị định số 281 có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Quảng Ngãi phát hiện thi thể người đàn ông dưới giếng

Quảng Ngãi phát hiện thi thể người đàn ông dưới giếng

Pháp luật - T.Nhân - Đ.Minh - 17:16, 30/10/2025
Chiều 30/10, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi đang tiến hành điều tra nguyên nhân tử vong của người một người đàn ông, được người dân phát hiện ở dưới giếng.
Tổng Bí thư Tô Lâm gặp Phó Thủ tướng Anh David Lammy

Tổng Bí thư Tô Lâm gặp Phó Thủ tướng Anh David Lammy

Thời sự - PV - 16:24, 30/10/2025
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland, ngày 29/10, tại London, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc gặp Phó Thủ tướng Anh David Lammy.
“Thất Hổ tướng” nhà Tây Sơn lên phim

“Thất Hổ tướng” nhà Tây Sơn lên phim

Giải trí - T.Nhân - H.Trường - 16:21, 30/10/2025
Ngày 30/10, tại phường Quy Nhơn, tỉnh Gia Lai, đoàn làm phim “Tây Sơn Thất Hổ Tướng: Kỳ Nam Cung Thủ Lý Văn Bưu” đã tổ chức đợt Casting cuối cùng, đồng thời công bố dàn diễn viên chính thức cho dự án điện ảnh dã sử - võ thuật quy mô lớn.
Gia Lai: Bắt giữ đối tượng vận chuyển 83 kg pháo qua biên giới

Gia Lai: Bắt giữ đối tượng vận chuyển 83 kg pháo qua biên giới

Pháp luật - Ngọc Thu - 15:58, 30/10/2025
Ngày 30/10, thông tin từ Đồn Biên phòng Ia Nan (Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai) cho biết, qua công tác phối hợp tuần tra, đã phát hiện và bắt giữ đối tượng vận chuyển 83 kg pháo nổ qua khu vực biên giới giáp Campuchia (địa phận xã Ia Nan, huyện Đức Cơ cũ).