Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thổ cẩm "kể chuyện"

Hồng Minh - 11:11, 15/03/2021

Mỗi tấm vải thổ cẩm được sinh ra không chỉ là sản phẩm vật chất, mà còn mang giá trị tinh thần, thể hiện bản sắc riêng của văn hóa từng dân tộc. Ở đó là những câu chuyện về đời sống, văn hóa, điển tích, thần thoại… gắn với cách nghĩ, nếp sống của cả một cộng đồng dân tộc. Thổ cẩm khi gắn liền với những câu chuyện trở nên mới mẻ, sống động, phản ánh rõ nét hơn bức tranh chân thực về đời sống của đồng bào DTTS.

Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt thổ cẩm Lùng Tám
Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến

Vẫn những chiếc túi ví thổ cẩm, váy áo nhiều màu sắc của người Mông, nhưng trong câu chuyện của bà Vàng Thị Mai, Chủ nhiệm HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến ở xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ (Hà Giang), dường như có một dòng chảy văn hóa người Mông sống động.

 “Hình xoắn ốc - biểu tượng của người mẹ đơn thân thường được thêu trên những chiếc ví tiền. Hình hoa đối xứng là biểu tượng gia đình hạnh phúc, thường thêu trên vỏ chăn gối. Nhờ vậy, sản phẩm của đồng bào dân tộc hấp dẫn hơn, khiến nhiều người tò mò và hứng thú với ý nghĩa của những hình thêu”, bà Mai cho biết.

Cầm tấm thổ cẩm trên tay, bà Vàng Thị Mai thấm thía hơn ai hết câu chuyện từ những hình vẽ. Hình vẽ ấy không chỉ là một sản phẩm, đó còn là câu chuyện thăng trầm trong cuộc đời những người đàn bà DTTS trên cổng trời cao nguyên đá. Đó là nỗi khổ của người phụ nữ đơn thân nuôi con cần một nguồn sống; là sự nhẫn nhịn của người phụ nữ trong gia đình…

Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Còn đối với tấm thổ cẩm của người dân tộc Mường, câu chuyện đằng sau đó lại thể hiện cho một sức mạnh đoàn kết của cả cộng đồng.

Bà Phạm Thị Sơn, dân tộc Mường đến từ Thanh Hóa, lý giải: “Những hoa văn thổ cẩm là cái móc liên kết các thành viên trong cộng đồng dân tộc Mường với nhau. Nó cũng là móc xích thời gian từ ngày này qua ngày khác, cũng là biểu tượng hạnh phúc của các đôi vợ chồng. Từ xưa tới nay, người Mường luôn gìn giữ, lưu truyền cho các thế hệ con cháu câu chuyện về nguồn gốc hoa văn thổ cẩm dân tộc, nhắc đến trong sử thi “Đẻ đất đẻ nước” được kể trong các sự kiện trọng đại của người Mường. Hoa văn được dệt vào cạp váy, chăn, khăn, áo, đệm gối… là của hồi môn của người con gái khi về nhà chồng”.

Và rồi từ những tấm thổ cẩm mộc mạc ấy, khi có cơ hội chúng sẽ được tỏa sáng ở một không gian lớn hơn. Đó là câu chuyện của người phụ nữ dân tộc Dao Lý Tả Mẩy, thôn Lủ Khấu, Tả Phìn, thị xã Sa Pa, Lào Cai.

Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm
Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm.

Cũng như bao người phụ nữ Dao khác, bà Mẩy chăm chỉ dệt áo mặc cho mình, rồi đến một ngày có người phụ nữ Pháp tìm đến và nói rằng, những chiếc áo của bà rất “hợp gu” châu Âu. 

Và rồi, từ chiếc áo cánh người Dao, giờ đây lại có thể khiến người ta trở nên hiện đại như thế. Bà đã biết cách cải tiến đi một chút, cái áo truyền thống tà kéo lại, hoa văn vẽ lại một chút, bà gọi đó là áo cải biên. Những chiếc áo đó, đã mở ra thị trường tiêu thụ cho thổ cẩm của người Dao do bà làm ra. Bà Mẩy nói, năm nay, bà vẫn gửi hàng đều đặn đi châu Âu, doanh số không kém so với trước dịch Covid-19 là bao nhiêu.

Những câu chuyện trên, chỉ là một phần nhỏ trong muôn vàn những câu chuyện ẩn đằng sau mỗi tấm thổ cẩm của đồng bào các DTTS. Thật thiêng liêng, hạnh phúc biết bao khi được mặc lên mình những bộ trang phục có một ý nghĩa văn hóa ngàn đời truyền lại. Không ai trong số người dệt nên tấm thổ cẩm đó là nhà thiết kế thời trang, và những sản phẩm của họ cũng không phải là bộ sưu tập cầu kỳ. Nhưng chính mỗi câu chuyện, mỗi hoàn cảnh lại tạo ra một giá trị đặc trưng để thổ cẩm không lẫn vào đâu được.

 Và rồi, những mảnh vải đậm màu sắc núi rừng đó sẽ xuống phố, sẽ ra biển, sẽ đi nhiều nơi, luôn rực rỡ sắc màu, chân thực cuộc sống như chính cách mà đồng bào DTTS tạo ra nó...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
“Ốc đảo xanh” nào của Việt Nam khiến châu Á phải chú ý?

“Ốc đảo xanh” nào của Việt Nam khiến châu Á phải chú ý?

Du lịch - Vũ Mừng - 1 giờ trước
Ngày 13/10/2025, tại lễ công bố giải thưởng khu vực châu Á – Thái Bình Dương của World Travel Awards (WTA), Panhou Retreat của Việt Nam được xướng tên ở hạng mục Asia’s Leading Green Resort – Khu nghỉ dưỡng xanh hàng đầu châu Á 2025.
Thủ tướng dự lễ khởi công ngôi trường tại xã vùng núi cao biên giới Thanh Hóa

Thủ tướng dự lễ khởi công ngôi trường tại xã vùng núi cao biên giới Thanh Hóa

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Chiều 14/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khởi công trường nội trú liên cấp tiểu học – trung học cơ sở tại xã miền núi Bát Mọt, cách trung tâm tỉnh Thanh Hóa khoảng 120 km về phía Tây.
Bộ Công an hỗ trợ Tuyên Quang 5 tỷ đồng khắc phục hậu quả bão lũ

Bộ Công an hỗ trợ Tuyên Quang 5 tỷ đồng khắc phục hậu quả bão lũ

Trang địa phương - Vũ Mừng - 1 giờ trước
Ngày 14/10, thừa ủy quyền của Bộ Công an, Công an tỉnh Tuyên Quang đã trao biển hỗ trợ 5 tỷ đồng cho tỉnh để giúp người dân khắc phục thiệt hại do bão số 10 gây ra.
Mỗi sản phẩm đều cần một

Mỗi sản phẩm đều cần một "tấm hộ chiếu minh bạch" để bảo vệ niềm tin người tiêu dùng

Tin tức - PV - 2 giờ trước
Đó là ý kiến của ông Nguyễn Quốc Khánh – Giám đốc Điều hành Nghiên cứu và Phát triển của Vinamilk, tại Diễn đàn “Công nghệ Định danh và Truy xuất Nguồn gốc – Nâng tầm Hàng Việt” của Bộ Công Thương phối hợp cùng các bộ, ngành, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp tổ chức tuần qua (ngày 9/10).
Bàn giao tủ sách cộng đồng cho xã vùng cao Ba Chẽ

Bàn giao tủ sách cộng đồng cho xã vùng cao Ba Chẽ

Trang địa phương - Mỹ Dung - 2 giờ trước
Ba tủ sách cộng đồng với hàng trăm đầu sách đã được Thư viện tỉnh Quảng Ninh bàn giao cho xã Ba Chẽ. Đây là hoạt động ý nghĩa nhằm lan tỏa văn hóa đọc, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc và góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân vùng cao.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Quảng Trị: Trao quà, dụng cụ sửa nhà cho 300 gia đình bị thiệt hại sau bão số 10

Quảng Trị: Trao quà, dụng cụ sửa nhà cho 300 gia đình bị thiệt hại sau bão số 10

Nhịp cầu nhân ái - Khánh Ngân - 2 giờ trước
Chiều 14/10, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Trị đã trao 100 suất quà và 200 bộ dụng cụ sửa nhà cho 300 hộ gia đình bị ảnh hưởng bão số 10 vừa qua.
Khởi tố, bắt tạm giam Shark Bình

Khởi tố, bắt tạm giam Shark Bình

Pháp luật - Anh Trúc - 4 giờ trước
Cơ quan Cảnh sát Điều tra (CSĐT) Công an TP. Hà Nội đã khởi tố, bắt tạm giam ông Nguyễn Hòa Bình (còn gọi là Shark Bình), Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần tập đoàn NextTech, để điều tra về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và tội danh "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại Điều 221 Bộ luật Hình sự.
Đề xuất người lao động ở vùng đặc biệt khó khăn được nghỉ hưu sớm

Đề xuất người lao động ở vùng đặc biệt khó khăn được nghỉ hưu sớm

Xã hội - Minh Nhật - 4 giờ trước
Bộ Nội vụ đề xuất danh mục các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn để làm căn cứ xác định các trường hợp người lao động có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường.
Ông Trần Lưu Quang tiếp tục được chỉ định làm Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh

Ông Trần Lưu Quang tiếp tục được chỉ định làm Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh

Thời sự - PV - 7 giờ trước
Bộ Chính trị chỉ định ông Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2020-2025, làm Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Cao nguyên đá Đồng Văn:

Cao nguyên đá Đồng Văn: "Bảo tàng địa chất sống" vừa rinh Giải thưởng Du lịch Thế giới 2025

Tin tức - Vũ Mừng - 8 giờ trước
Việc Cao nguyên đá Đồng Văn được vinh danh tại Giải thưởng Du lịch Thế giới 2025 với danh hiệu “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á” không chỉ khẳng định vị thế của du lịch Tuyên Quang mà còn làm nổi bật tầm vóc của một vùng di sản có sức lan tỏa quốc tế.