Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thổ cẩm "kể chuyện"

Hồng Minh - 11:11, 15/03/2021

Mỗi tấm vải thổ cẩm được sinh ra không chỉ là sản phẩm vật chất, mà còn mang giá trị tinh thần, thể hiện bản sắc riêng của văn hóa từng dân tộc. Ở đó là những câu chuyện về đời sống, văn hóa, điển tích, thần thoại… gắn với cách nghĩ, nếp sống của cả một cộng đồng dân tộc. Thổ cẩm khi gắn liền với những câu chuyện trở nên mới mẻ, sống động, phản ánh rõ nét hơn bức tranh chân thực về đời sống của đồng bào DTTS.

Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt thổ cẩm Lùng Tám
Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến

Vẫn những chiếc túi ví thổ cẩm, váy áo nhiều màu sắc của người Mông, nhưng trong câu chuyện của bà Vàng Thị Mai, Chủ nhiệm HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến ở xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ (Hà Giang), dường như có một dòng chảy văn hóa người Mông sống động.

 “Hình xoắn ốc - biểu tượng của người mẹ đơn thân thường được thêu trên những chiếc ví tiền. Hình hoa đối xứng là biểu tượng gia đình hạnh phúc, thường thêu trên vỏ chăn gối. Nhờ vậy, sản phẩm của đồng bào dân tộc hấp dẫn hơn, khiến nhiều người tò mò và hứng thú với ý nghĩa của những hình thêu”, bà Mai cho biết.

Cầm tấm thổ cẩm trên tay, bà Vàng Thị Mai thấm thía hơn ai hết câu chuyện từ những hình vẽ. Hình vẽ ấy không chỉ là một sản phẩm, đó còn là câu chuyện thăng trầm trong cuộc đời những người đàn bà DTTS trên cổng trời cao nguyên đá. Đó là nỗi khổ của người phụ nữ đơn thân nuôi con cần một nguồn sống; là sự nhẫn nhịn của người phụ nữ trong gia đình…

Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Còn đối với tấm thổ cẩm của người dân tộc Mường, câu chuyện đằng sau đó lại thể hiện cho một sức mạnh đoàn kết của cả cộng đồng.

Bà Phạm Thị Sơn, dân tộc Mường đến từ Thanh Hóa, lý giải: “Những hoa văn thổ cẩm là cái móc liên kết các thành viên trong cộng đồng dân tộc Mường với nhau. Nó cũng là móc xích thời gian từ ngày này qua ngày khác, cũng là biểu tượng hạnh phúc của các đôi vợ chồng. Từ xưa tới nay, người Mường luôn gìn giữ, lưu truyền cho các thế hệ con cháu câu chuyện về nguồn gốc hoa văn thổ cẩm dân tộc, nhắc đến trong sử thi “Đẻ đất đẻ nước” được kể trong các sự kiện trọng đại của người Mường. Hoa văn được dệt vào cạp váy, chăn, khăn, áo, đệm gối… là của hồi môn của người con gái khi về nhà chồng”.

Và rồi từ những tấm thổ cẩm mộc mạc ấy, khi có cơ hội chúng sẽ được tỏa sáng ở một không gian lớn hơn. Đó là câu chuyện của người phụ nữ dân tộc Dao Lý Tả Mẩy, thôn Lủ Khấu, Tả Phìn, thị xã Sa Pa, Lào Cai.

Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm
Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm.

Cũng như bao người phụ nữ Dao khác, bà Mẩy chăm chỉ dệt áo mặc cho mình, rồi đến một ngày có người phụ nữ Pháp tìm đến và nói rằng, những chiếc áo của bà rất “hợp gu” châu Âu. 

Và rồi, từ chiếc áo cánh người Dao, giờ đây lại có thể khiến người ta trở nên hiện đại như thế. Bà đã biết cách cải tiến đi một chút, cái áo truyền thống tà kéo lại, hoa văn vẽ lại một chút, bà gọi đó là áo cải biên. Những chiếc áo đó, đã mở ra thị trường tiêu thụ cho thổ cẩm của người Dao do bà làm ra. Bà Mẩy nói, năm nay, bà vẫn gửi hàng đều đặn đi châu Âu, doanh số không kém so với trước dịch Covid-19 là bao nhiêu.

Những câu chuyện trên, chỉ là một phần nhỏ trong muôn vàn những câu chuyện ẩn đằng sau mỗi tấm thổ cẩm của đồng bào các DTTS. Thật thiêng liêng, hạnh phúc biết bao khi được mặc lên mình những bộ trang phục có một ý nghĩa văn hóa ngàn đời truyền lại. Không ai trong số người dệt nên tấm thổ cẩm đó là nhà thiết kế thời trang, và những sản phẩm của họ cũng không phải là bộ sưu tập cầu kỳ. Nhưng chính mỗi câu chuyện, mỗi hoàn cảnh lại tạo ra một giá trị đặc trưng để thổ cẩm không lẫn vào đâu được.

 Và rồi, những mảnh vải đậm màu sắc núi rừng đó sẽ xuống phố, sẽ ra biển, sẽ đi nhiều nơi, luôn rực rỡ sắc màu, chân thực cuộc sống như chính cách mà đồng bào DTTS tạo ra nó...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Dù chưa chính thức diễn ra lễ giỗ, nhưng hàng nghìn người đã đổ về thắp hương, nhân kỷ niệm 157 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2025). Khoảng 3.000 người làm công quả đã dốc sức nấu tiệc chay phục vụ miễn phí cho bà con, du khách.
Tin nổi bật trang chủ
Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Chiều 16/10, tại Thái Nguyên, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Đoàn công tác của Trung ương đã đi kiểm tra tình hình khắc phục hậu quả cơn bão số 11; thăm hỏi hộ dân bị ảnh hưởng bởi bão, lụt và động viên các lực lượng Quân đội, Công an tham gia hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả cơn bão trên địa bàn.
Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Thời sự - PV - 18:50, 16/10/2025
Chiều 16/10, tại Thái Nguyên, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Đoàn công tác của Trung ương đã đi kiểm tra tình hình khắc phục hậu quả cơn bão số 11; thăm hỏi hộ dân bị ảnh hưởng bởi bão, lụt và động viên các lực lượng Quân đội, Công an tham gia hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả cơn bão trên địa bàn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự khởi công trường học tại xã biên giới Tây Giang (Đà Nẵng)

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự khởi công trường học tại xã biên giới Tây Giang (Đà Nẵng)

Thời sự - PV - 17:45, 16/10/2025
Chiều 16/10, Uỷ viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự lễ khởi công dự án xây dựng trường phổ thông nội trú, bán trú tiểu học và trung học cơ sở Tây Giang-xã miền núi biên giới phía Tây giáp Lào, cách trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 120 km về phía Tây.
Quảng Trị: Mưa lớn gây ngập cục bộ, chia cắt nhiều thôn bản

Quảng Trị: Mưa lớn gây ngập cục bộ, chia cắt nhiều thôn bản

Xã hội - Khánh Ngân - 17:28, 16/10/2025
Do ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài trong 24 giờ qua, nhiều khu vực miền núi của tỉnh Quảng Trị đã xảy ra tình trạng ngập lụt, chia cắt cục bộ nhiều thôn bản.
Gia Lai chi hơn 4,4 tỷ đồng hỗ trợ chủ tàu cá không đủ điều kiện khai thác thủy sản

Gia Lai chi hơn 4,4 tỷ đồng hỗ trợ chủ tàu cá không đủ điều kiện khai thác thủy sản

Xã hội - Ngọc Thu - 17:25, 16/10/2025
Ngày 16/10, UBND tỉnh Gia Lai có quyết định tạm ứng hơn 4,4 tỷ đồng để hỗ trợ ổn định đời sống đối với các chủ tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh.
Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Tìm trong di sản - Tào Đạt - 17:14, 16/10/2025
Dù chưa chính thức diễn ra lễ giỗ, nhưng hàng nghìn người đã đổ về thắp hương, nhân kỷ niệm 157 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2025). Khoảng 3.000 người làm công quả đã dốc sức nấu tiệc chay phục vụ miễn phí cho bà con, du khách.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bắt nhóm bán vàng giả lừa đảo hàng chục cửa hàng trên cả nước

Bắt nhóm bán vàng giả lừa đảo hàng chục cửa hàng trên cả nước

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 17:08, 16/10/2025
Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Ninh Bình vừa bắt giữ 6 đối tượng trong đường dây lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng thủ đoạn bán vàng giả cho các cửa hàng kinh doanh vàng trên địa bàn nhiều tỉnh, thành phố.
Quảng Ngãi: Tổ chức thu dọn gỗ, bảo đảm an toàn trên tuyến tỉnh lộ 676

Quảng Ngãi: Tổ chức thu dọn gỗ, bảo đảm an toàn trên tuyến tỉnh lộ 676

Bạn đọc - Ngọc Chí - 15:54, 16/10/2025
Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển có bài phản ánh “Quảng Ngãi: Người dân sợ hãi với cảnh gỗ nằm chênh vênh trên sườn núi ở tuyến tỉnh lộ 676”, các đơn vị có liên quan đã tổ chức thu dọn gỗ nằm chênh vênh trên các sườn núi.
Ba danh thắng Ninh Bình vào Top điểm đến được yêu thích nhất thế giới

Ba danh thắng Ninh Bình vào Top điểm đến được yêu thích nhất thế giới

Du lịch - Quỳnh Trâm - 15:47, 16/10/2025
Ba danh thắng nổi tiếng của Ninh Bình gồm Quần thể danh thắng Tràng An, Tam Cốc - Bích Động và chùa Bái Đính vừa được nền tảng du lịch toàn cầu TripAdvisor vinh danh trong hệ thống Travellers’ Choice Awards 2025.
Đại biểu dự Đại hội Đảng bộ tỉnh Cà Mau ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng cơn bão số 10

Đại biểu dự Đại hội Đảng bộ tỉnh Cà Mau ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng cơn bão số 10

Thời sự - Tào Đạt - 14:30, 16/10/2025
450 đại biểu dự phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau đã quyên góp ủng hộ đồng bào các tỉnh bị thiệt hại do bão lũ.
Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. Hà Nội lần thứ XVIII

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. Hà Nội lần thứ XVIII

Thời sự - PV - 13:35, 16/10/2025
Sáng 16/10, Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự và phát biểu chỉ đạo tại phiên khai mạc Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP. Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030. Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm.