Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thổ cẩm "kể chuyện"

Hồng Minh - 11:11, 15/03/2021

Mỗi tấm vải thổ cẩm được sinh ra không chỉ là sản phẩm vật chất, mà còn mang giá trị tinh thần, thể hiện bản sắc riêng của văn hóa từng dân tộc. Ở đó là những câu chuyện về đời sống, văn hóa, điển tích, thần thoại… gắn với cách nghĩ, nếp sống của cả một cộng đồng dân tộc. Thổ cẩm khi gắn liền với những câu chuyện trở nên mới mẻ, sống động, phản ánh rõ nét hơn bức tranh chân thực về đời sống của đồng bào DTTS.

Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt thổ cẩm Lùng Tám
Nghệ nhân Vàng Thị Mai và gian hàng trưng bày các sản phẩm thổ cẩm của HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến

Vẫn những chiếc túi ví thổ cẩm, váy áo nhiều màu sắc của người Mông, nhưng trong câu chuyện của bà Vàng Thị Mai, Chủ nhiệm HTX dệt lanh thổ cẩm Hợp Tiến ở xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ (Hà Giang), dường như có một dòng chảy văn hóa người Mông sống động.

 “Hình xoắn ốc - biểu tượng của người mẹ đơn thân thường được thêu trên những chiếc ví tiền. Hình hoa đối xứng là biểu tượng gia đình hạnh phúc, thường thêu trên vỏ chăn gối. Nhờ vậy, sản phẩm của đồng bào dân tộc hấp dẫn hơn, khiến nhiều người tò mò và hứng thú với ý nghĩa của những hình thêu”, bà Mai cho biết.

Cầm tấm thổ cẩm trên tay, bà Vàng Thị Mai thấm thía hơn ai hết câu chuyện từ những hình vẽ. Hình vẽ ấy không chỉ là một sản phẩm, đó còn là câu chuyện thăng trầm trong cuộc đời những người đàn bà DTTS trên cổng trời cao nguyên đá. Đó là nỗi khổ của người phụ nữ đơn thân nuôi con cần một nguồn sống; là sự nhẫn nhịn của người phụ nữ trong gia đình…

Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Mỗi hình vẽ trên tấm dệt thổ cẩm của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám, đều mang trên mình câu chuyện, lịch sử quý giá.
Còn đối với tấm thổ cẩm của người dân tộc Mường, câu chuyện đằng sau đó lại thể hiện cho một sức mạnh đoàn kết của cả cộng đồng.

Bà Phạm Thị Sơn, dân tộc Mường đến từ Thanh Hóa, lý giải: “Những hoa văn thổ cẩm là cái móc liên kết các thành viên trong cộng đồng dân tộc Mường với nhau. Nó cũng là móc xích thời gian từ ngày này qua ngày khác, cũng là biểu tượng hạnh phúc của các đôi vợ chồng. Từ xưa tới nay, người Mường luôn gìn giữ, lưu truyền cho các thế hệ con cháu câu chuyện về nguồn gốc hoa văn thổ cẩm dân tộc, nhắc đến trong sử thi “Đẻ đất đẻ nước” được kể trong các sự kiện trọng đại của người Mường. Hoa văn được dệt vào cạp váy, chăn, khăn, áo, đệm gối… là của hồi môn của người con gái khi về nhà chồng”.

Và rồi từ những tấm thổ cẩm mộc mạc ấy, khi có cơ hội chúng sẽ được tỏa sáng ở một không gian lớn hơn. Đó là câu chuyện của người phụ nữ dân tộc Dao Lý Tả Mẩy, thôn Lủ Khấu, Tả Phìn, thị xã Sa Pa, Lào Cai.

Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm
Bàn tay người phụ nữ Dao tiền ở huyện Đà Bắc, Hòa Bình đang in họa tiết lên tấm thổ cẩm.

Cũng như bao người phụ nữ Dao khác, bà Mẩy chăm chỉ dệt áo mặc cho mình, rồi đến một ngày có người phụ nữ Pháp tìm đến và nói rằng, những chiếc áo của bà rất “hợp gu” châu Âu. 

Và rồi, từ chiếc áo cánh người Dao, giờ đây lại có thể khiến người ta trở nên hiện đại như thế. Bà đã biết cách cải tiến đi một chút, cái áo truyền thống tà kéo lại, hoa văn vẽ lại một chút, bà gọi đó là áo cải biên. Những chiếc áo đó, đã mở ra thị trường tiêu thụ cho thổ cẩm của người Dao do bà làm ra. Bà Mẩy nói, năm nay, bà vẫn gửi hàng đều đặn đi châu Âu, doanh số không kém so với trước dịch Covid-19 là bao nhiêu.

Những câu chuyện trên, chỉ là một phần nhỏ trong muôn vàn những câu chuyện ẩn đằng sau mỗi tấm thổ cẩm của đồng bào các DTTS. Thật thiêng liêng, hạnh phúc biết bao khi được mặc lên mình những bộ trang phục có một ý nghĩa văn hóa ngàn đời truyền lại. Không ai trong số người dệt nên tấm thổ cẩm đó là nhà thiết kế thời trang, và những sản phẩm của họ cũng không phải là bộ sưu tập cầu kỳ. Nhưng chính mỗi câu chuyện, mỗi hoàn cảnh lại tạo ra một giá trị đặc trưng để thổ cẩm không lẫn vào đâu được.

 Và rồi, những mảnh vải đậm màu sắc núi rừng đó sẽ xuống phố, sẽ ra biển, sẽ đi nhiều nơi, luôn rực rỡ sắc màu, chân thực cuộc sống như chính cách mà đồng bào DTTS tạo ra nó...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Chiêm ngưỡng ngôi làng du lịch tốt nhất thế giới 2025

Chiêm ngưỡng ngôi làng du lịch tốt nhất thế giới 2025

Giữa không gian hùng vĩ của vùng cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang, thôn Lô Lô Chải (xã Lũng Cú) vừa được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025”.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ngãi tập trung ứng phó bão số 12, sẵn sàng cho học sinh nghỉ học

Quảng Ngãi tập trung ứng phó bão số 12, sẵn sàng cho học sinh nghỉ học

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 16 phút trước
Ngày 20/10, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã họp với các đơn vị, sở ngành, địa phương liên quan ứng phó với bão Fengshen (bão số 12) và mưa, lũ trên địa bàn tỉnh.
Thủ tướng chỉ đạo xây dựng kế hoạch 5 năm 2026-2030 với tinh thần hành động quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả

Thủ tướng chỉ đạo xây dựng kế hoạch 5 năm 2026-2030 với tinh thần hành động quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Tại Chỉ thị số 31/CT-TTg (Chỉ thị số 31) ký ngày 18/10/2025 về việc xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) 5 năm 2026-2030, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, xây dựng kế hoạch 5 năm 2026-2030 với tinh thần hành động quyết liệt, đồng bộ, khả thi, hiệu quả, phấn đấu GDP 10%/năm trở lên.
Ngoại hạng Anh: Man United phá dớp tại Anfield - Liverpool hụt bước trong khủng hoảng

Ngoại hạng Anh: Man United phá dớp tại Anfield - Liverpool hụt bước trong khủng hoảng

Thể thao - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Manchester United có lẽ sẽ nhớ lâu ngày 19/10/2025, khi họ rời Anfield với chiến thắng 2-1 đầy kịch tính, chấm dứt chuỗi chờ đợi thắng ở sân nhà Liverpool suốt gần một thập kỷ tại Ngoại hạng Anh. Trận cầu căng thẳng này cho thấy bản lĩnh của Quỷ đỏ trong những khoảnh khắc quyết định.
Chính phủ Quy định tiêu chí, phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030

Chính phủ Quy định tiêu chí, phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 4 giờ trước
Theo Nghị định số 272/2025/NĐ-CP (Nghị định số 272) ngày 16/10/2025 do Chính phủ ban hành về phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi đã Quy định tiêu chí, phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030
Sôi nổi các hoạt động tôn vinh phụ nữ Việt Nam

Sôi nổi các hoạt động tôn vinh phụ nữ Việt Nam

Xã hội - Minh Nhật - 4 giờ trước
Vào những ngày này, hoạt động chào mừng ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam 20/10 được chú ý một cách khá đặc biệt, nhằm tôn vinh phụ nữ Việt Nam. Nhiều cơ quan, đơn vị, cũng như nhiều địa phương đã tổ chức các lễ trao giải thưởng cho những phụ nữ xuất sắc hoặc đạt thành tích trong một số lĩnh vực. Các chương trình văn nghệ chào mừng ngày 20/10 cũng được tổ chức khá công phu.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
SEA Games 33 áp dụng thể thức mới ở môn bóng đá nam, U23 Việt Nam rơi vào bảng “tử thần”

SEA Games 33 áp dụng thể thức mới ở môn bóng đá nam, U23 Việt Nam rơi vào bảng “tử thần”

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Thể thức mới tại SEA Games 33 khiến môn bóng đá nam có 3 bảng nhỏ. Tại giải đấu này, U23 Việt Nam nằm ở bảng khó khi gặp Malaysia và Lào.
Quảng Ngãi hàng trăm người dân lo lắng vì vết nứt trên núi Gò Oát

Quảng Ngãi hàng trăm người dân lo lắng vì vết nứt trên núi Gò Oát

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 6 giờ trước
Núi Gò Oát, thuộc thôn Ba Lang, xã Ba Vinh (Quảng Ngãi) xuất hiện vết nứt ngang sườn núi, chiều dài khoảng 100m, rộng 0,6m, chiều sâu khoảng 1m và có chiều hướng mở rộng, nguy cơ đổ sập, đe dọa đến sự an toàn của 61 hộ dân với 216 nhân khẩu sống ngay dưới chân núi.
Nhận biết sớm biến chứng bệnh võng mạc tiểu đường

Nhận biết sớm biến chứng bệnh võng mạc tiểu đường

Sức khỏe - Minh Nhật - 17:49, 19/10/2025
Đái tháo đường (tiểu đường) là căn bệnh mạn tính cần được quản lý toàn diện để ngăn ngừa các biến chứng âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm.
Mưa lũ trôi cầu, lở đường: Hơn 1.300 người dân tộc Thái ở Nghệ An bị cô lập

Mưa lũ trôi cầu, lở đường: Hơn 1.300 người dân tộc Thái ở Nghệ An bị cô lập

Tin tức - Khánh Ngân - 14:10, 19/10/2025
Chiều nay 19/10, ông Lô Khăn Kha- Chủ tịch UBND xã Nga My, tỉnh Nghệ An cho biết: “Do mưa lũ làm trôi cầu và sạt lở núi gây chia cắt giao thông khiến hơn 1.300 nhân khẩu dân tộc Thái ở bản Na Kho và bản Na Ngân đang bị cô lập”
Chiêm ngưỡng ngôi làng du lịch tốt nhất thế giới 2025

Chiêm ngưỡng ngôi làng du lịch tốt nhất thế giới 2025

Sắc màu 54 - Vũ Mừng - 13:00, 19/10/2025
Giữa không gian hùng vĩ của vùng cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang, thôn Lô Lô Chải (xã Lũng Cú) vừa được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025”.