Bước vào năm 2019, với niềm tin về một tương lai rạng ngời hơn trên cơ sở những thành quả đầy ấn tượng đã đạt được trong năm 2018, trên khắp mọi miền đất nước, nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật được tổ chức để đón chào năm mới với thật nhiều niềm vui và hy vọng.
Một chiều giữa tháng 12/2018, men theo con đường nhựa phẳng lì bên triền núi phía Nam của dòng Sông Tranh để về khu tái định cư thôn 3, xã Trà Bui, huyện Bắc Trà My (Quảng Nam), nơi sinh sống của già Hồ Văn Giỏi người đang gìn giữ cây đàn bróh của người Cadong.
Cồng chiêng luôn giữ một vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số (DTTS) ở nước ta, trong đó có đồng bào các DTTS ở Bình Định. Tuy nhiên hiện nay, nhiều làng đồng bào DTTS ở Bình Định không có cồng chiêng nên vào những dịp lễ hội phải đến các làng khác mượn. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến công tác tổ chức lễ hội của đồng bào cũng như việc giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa của các dân tộc.
Ở xã biên giới Lộc Thiện, huyện Lộc Ninh (Bình Phước) hầu như ai cũng biết đến già làng Điểu Nắng. Năm nay, già làng Điểu Nắng đã gần 90 tuổi nhưng trông ông vẫn còn khỏe mạnh, minh mẫn. Ông là biểu tượng tiêu biểu cho văn hóa truyền thống của cộng đồng dân tộc X’tiêng nơi đây. Cả cuộc đời ông đã dành bao tâm huyết cho việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Sau hơn 4 tháng phát động, Cuộc thi sáng tác ca khúc về đề tài dân tộc thiểu số miền núi 2018 đã nhận được sự hưởng ứng của đông đảo các nhạc sĩ chuyên và không chuyên trên mọi miền đất nước.
Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang trải rộng trên 4 huyện Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh và Quản Bạ với nhiều đặc trưng riêng như thiên nhiên, văn hóa, có giá trị rất lớn đối với ngành Du lịch Hà Giang. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế-xã hội, nhiều giá trị văn hóa đậm đà bản sắc riêng của Cao nguyên đá có nguy cơ bị mai một, đặc biệt là kiến trúc truyền thống.
Trong những lần về làng Bàu Trúc (thị trấn Phước, Ninh Phước, Ninh Thuận), chúng tôi thường nghe bà con làng gốm nhắc đến họa sĩ Sĩ Hoàng. Ông Đàng Xem, nghệ nhân làm gốm của làng Bàu Trúc cho biết, Sĩ Hoàng là người đã có công nâng tầm thương hiệu gốm Chăm Bàu Trúc. Những mẫu gốm mỹ nghệ trang trí được thị trường ưa chuộng hiện nay đều do Sĩ Hoàng thiết kế đã tạo cơ hội cho người dân vươn lên làm giàu từ nghề làm gốm truyền thống.
Tỉnh Đăk Nông có khoảng 40 DTTS cùng sinh sống, vì thế thổ cẩm ở Đăk Nông rất đa dạng phong phú về màu sắc, đường nét, đậm đà bản sắc, giàu biểu tượng, biểu đạt các giá trị nhân văn. Tuy trong bối cảnh hiện nay, trước xu thế phát triển và hội nhập mang tính toàn cầu, văn hóa thổ cẩm vẫn giữ được những nét riêng của mình. Việc tổ chức Lễ hội Văn hóa thổ cẩm Việt Nam lần thứ Nhất năm 2018 tại tỉnh Đăk Nông là hoạt động cần thiết nhằm bảo tồn, khôi phục và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống các DTTS Việt Nam.
Trong cộng đồng dân tộc Chu-ru sống dưới chân núi Lang Biang, thuộc buôn Ma Đanh, xã Tu Tra, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng hiện nay, ông Ha Sen (gần 70 tuổi) là nghệ nhân duy nhất biết chế tác và chỉnh sửa rơkel (kèn bầu 6 ống). Đây là loại nhạc cụ hơi truyền thống, rất phổ biến của đồng bào Chu-ru, có khả năng diễn tấu rất phong phú và thể hiện được nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.
Hiện nay, ở một số vùng DTTS và miền núi có nhiều công trình văn hóa từ thời Pháp thuộc như: phố cổ Đồng Văn (Hà Giang), dinh thự Hoàng A Tưởng (Lào Cai), khu nghỉ dưỡng Ba Vì (Hà Nội), Tam Đảo (Vĩnh Phúc)... Đây là sự hòa quyện đặc sắc giữa văn hóa Pháp, văn hóa Việt Nam và văn hóa của đồng bào DTTS. Tiếc rằng, đa số các công trình này chưa được quan tâm bảo tồn một cách đúng mức khiến nhiều công trình bị xâm hại, xuống cấp.
Cô gái đến từ cao nguyên, ngọn gió đại ngàn tự do và kiêu hãnh chưa bao giờ bị thui chột bởi sự chật hẹp của phố phường đô thị.
Nhiều năm qua, xã Hà Vị, huyện Bạch Thông (Bắc Kạn) đã duy trì thường xuyên việc tổ chức các lễ hội truyền thống. Từ đó, bảo tồn, gìn giữ và phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc sinh sống trên địa bàn...
Mới đây, tại Gia Lai, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với tỉnh Gia Lai tổ chức Hội thảo nhằm tìm kiếm các giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa cồng chiêng. Hội thảo có sự góp mặt của hơn 100 nhà nghiên cứu, nhà khoa học, các chuyên gia về văn hóa cồng chiêng trong cả nước. Theo đánh giá của các đại biểu, công tác bảo tồn văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên hiện nay vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn.
Đối với người Ê-đê, từ khi sinh ra đến khi trưởng thành trở thành một chàng trai, thành người đàn ông biết gánh vác mọi công việc của buôn làng thì không thể bỏ qua Lễ cúng trưởng thành (tiếng Ê-đê gọi là Mpú Tuh-Kông).
Đêm đêm, bên bếp lửa bập bùng, cả gia đình họ lại hát, lại múa. Những câu sình ca vẫn ngân vang xua đi cái tĩnh mịch thường ngày. Đội văn nghệ gia đình ông Trần Quang Tiến, thôn 3, Đoàn Kết, xã Thành Long, huyện Hàm Yên (Tuyên Quang) từ lâu đã trở thành niềm tự hào của bà con người Cao Lan nơi đây.
.jpg)
Tỉnh Thanh Hóa có Vườn quốc gia Bến En nằm trên địa bàn huyện Như Thanh. Bến En đang là nơi có điều kiện rất tốt để bảo tồn các nguồn gen động thực vật quý hiếm trước các hiểm họa bị tuyệt chủng, đồng thời cũng đang chứa đựng những tiềm năng rất lớn về du lịch sinh thái. Tuy nhiên, hoạt động du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Bến En ở Thanh Hóa, cho đến nay vẫn chưa được khai thác hiệu quả.
Pí là loại nhạc cụ dân gian độc đáo không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Thái tỉnh Điện Biên. Âm thanh giản dị, ngân nga của nó giúp nói lên tình cảm, tâm hồn con người, là biểu tượng văn hóa tinh thần độc đáo và thể hiện niềm lạc quan cùng những triết lý sống sâu sắc của con người.
Nghệ nhân Ma Tiến Thậm (70 tuổi) ở thôn Thẩm Thia, xã Thanh Định, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên tìm đến với “nghiệp” chế tác đàn tính khi đã ngoài 60 tuổi.
Từ sự kiện UNESCO công nhận nghệ thuật Bài chòi là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại (tháng 5/2018), di sản này đang dần hồi sinh, lấy lại sức sống. Những nghệ nhân, cán bộ công tác trong ngành văn hóa tại huyện Mộ Đức (Quảng Ngãi) tiếp tục nỗ lực để làm hồi sinh loại hình nghệ thuật này.
Năm 2015, UBND tỉnh Cao Bằng phối hợp với các đơn vị liên quan quyết tâm triển khai các bước xây dựng Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng để hoàn chỉnh hồ sơ đệ trình UNESCO công nhận là Công viên địa chất non nước toàn cầu (CVÐCNNTC). Sau nhiều nỗ lực, ngày 24/11 vừa qua, Cao Bằng chính thức đón nhận quyết định của UNESCO công nhận là CVÐCNNTC. Nhờ đó, di sản CVÐCNNTC Cao Bằng được bảo tồn và phát huy giá trị một cách mạnh mẽ.
