Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gùi góp gạo trong tang ma của người M’nông

PV - 11:57, 02/04/2025

Chiếc gùi là vật dụng không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất của các dân tộc thiểu số Tây Nguyên. Trong đó, đồng bào M’nông ở huyện Lắk có một loại gùi độc đáo: gùi dùng để góp gạo trong tang ma.

Gùi sử dụng để đi tang ma của người M'nông được trưng bày tại Bảo tàng Đắk Lắk.
Gùi sử dụng để đi tang ma của người M'nông được trưng bày tại Bảo tàng Đắk Lắk

Gùi sử dụng trong tang ma của người M’nông được đan nhỏ hơn so với các loại gùi khác, có chiều cao từ 17 - 27cm, đan nan xéo theo kỹ thuật đan lóng đôi, tạo hình dạng trụ tròn, đáy vuông được tạo thành từ hai thanh tre bắt chéo hình chữ X, vành miệng cạp bằng tre uốn cong được cố định chặt chẽ bằng dây mây. Hai quai đeo tết bằng mây và luồn từ dưới đáy lên bên trong vành miệng.

Hầu như gia đình M’nông nào ở huyện Lắk cũng có chiếc gùi này và chỉ sử dụng khi trong buôn có tang ma. Gùi được dân làng dùng để đựng gạo góp cho gia đình có người mất, thông thường mỗi gia đình sẽ góp một gùi nhỏ gạo.

Theo già Do Khai (ở buôn Drung, xã Yang Tao, huyện Lắk), với phong tục của đồng bào M’nông, mỗi khi gia đình nào trong buôn có người mất thì cả buôn cùng đến chia buồn và giúp đỡ gia đình lo tang ma chu đáo. Đáp lại tình cảm của bà con buôn làng, gia đình có người mất tổ chức nấu cơm để bà con ăn uống trong những ngày ở lại giúp việc. Do số lượng người đông nên việc góp gạo này nhằm chia sẻ khó khăn với gia đình có người mất.

Bộ sưu tập gùi được trưng bày tại Bảo tàng Đắk Lắk.
Bộ sưu tập gùi được trưng bày tại Bảo tàng Đắk Lắk

Có thể nói, ngoài việc được sử dụng trong lao động hằng ngày, chiếc gùi còn trở thành nét đẹp trong đời sống văn hóa của người M'nông, thể hiện sự gắn kết, sẻ chia giữa các thành viên trong cộng đồng buôn làng.

Để bảo tồn và giới thiệu nét văn hóa độc đáo cũng như những tiện ích của chiếc gùi trong đời sống sinh hoạt, lao động của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, Bảo tàng Đắk Lắk đã sưu tầm và đang lưu giữ, bảo quản bộ sưu tập hơn 100 chiếc gùi của người Êđê, M'nông, J’rai,… trong đó, chiếc gùi góp gạo tang ma của người M'nông ở huyện Lắk là hiện vật độc đáo.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kết nối di sản Chăm: Ninh Thuận và Quảng Nam cùng kể chuyện văn hóa

Kết nối di sản Chăm: Ninh Thuận và Quảng Nam cùng kể chuyện văn hóa

Nằm trong chuỗi hoạt động của sự kiện “Những ngày Văn hóa, Thể thao và Du lịch - Quảng Nam 2025”, sáng 17/6, tại Tp. Tam Kỳ, Ban Quản lý Di tích và Bảo tàng Quảng Nam đã phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa Dân tộc và Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận tổ chức trưng bày chuyên đề: “Văn hóa Chăm Ninh Thuận - Quảng Nam” và “Bảo vật Quốc gia - Tinh hoa di sản xứ Quảng”.
Tin nổi bật trang chủ
Quả ngọt trên những vùng đất đồi núi xứ Thanh

Quả ngọt trên những vùng đất đồi núi xứ Thanh

Kinh tế - Thu Thảo - 4 giờ trước
“Biến đất cằn thành quả ngọt” – không chỉ là một quá trình khai thác thế mạnh phát triển trong nông nghiệp, mà còn là câu chuyện về tinh thần cần cù lao động bền bỉ, sáng tạo của người nông dân ở nhiều vùng đất đồi núi xứ Thanh...
Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Sắc màu 54 - Nguyễn Vũ Điền - 5 giờ trước
Tây Bắc là vùng đất lưu giữ kho tàng văn hóa đặc sắc của hơn 30 DTTS, tiêu biểu như: Thái, Mông, Mường, Dao, Khơ Mú, Hà Nhì, La Ha, Lự, Kháng, Phù Lá, Cống… Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống nơi đây không chỉ góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc, mà còn trở thành nguồn lực quan trọng cho phát triển bền vững.
Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Sắc màu 54 - Lê Hường - 5 giờ trước
Hơn 30 năm qua, nghệ nhân Y Krang Tơr ở buôn Tlông, xã Đắk Phơi, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk đã chế tác hàng trăm nhạc cụ dân tộc bằng tre nứa. Ông cũng dành tâm huyết tìm kiếm người kế tục để tiếng đàn, tiếng chiêng không bị lãng quên trong nhịp sống hiện đại.
Nồng nàn mỳ Quảng

Nồng nàn mỳ Quảng

Ẩm thực - Tiêu Dao - 5 giờ trước
Từ loại bánh tráng trên nồi nước nóng rồi được cắt sợi, từ những thức món không tên, người xứ Quảng đã gọi món ăn của mình là “mỳ Quảng”. Cái tên tưởng như đơn giản ấy lại ẩn chứa cả một tầng sâu văn hóa, lịch sử, bí quyết ẩm thực và tâm thức xứ Quảng.
Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Sắc màu 54 - PV - 5 giờ trước
Đối với phụ nữ dân tộc Mông, vẽ hoa văn trên vải lanh bằng sáp ong là một nghề thủ công truyền thống từ lâu đời và được giữ gìn, phát huy qua nhiều thế hệ như một “báu vật” để tạo dấu ấn, sự khác biệt cũng như nhận dạng văn hóa truyền thống của đồng bào Mông.
Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay ngày 11/6, có những thông tin đáng chú ý sau: Ruộng bậc thang Y Tý mùa đổ ải. Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh . Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm trong di sản - Mỹ Dung - 5 giờ trước
Trong dòng chảy văn hóa phong phú và đa dạng của tỉnh Quảng Ninh, các nghệ nhân dân gian chính là những “ngọn lửa sống” lặng thầm gìn giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị truyền thống. Họ không chỉ là người nắm giữ tinh hoa văn hóa dân tộc, mà còn là “cầu nối” giữa quá khứ và hiện tại, góp phần định hình bản sắc cộng đồng trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 5 giờ trước
Nghề thêu thổ cẩm của người Dao Thanh Y ở Quảng Ninh không chỉ là di sản văn hóa truyền thống mà còn đang mở ra hướng đi mới cho phát triển du lịch cộng đồng. Từ những bản làng như Bằng Cả (TP Hạ Long) đến Khe Sú (TP Uông Bí), nghề thêu đang từng bước hồi sinh, trở thành sản phẩm văn hóa, du lịch mang dấu ấn riêng của vùng cao.
Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Thời sự - Minh Thu - 5 giờ trước
Nhân dịp Kỷ niệm 100 Năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 17/6, ông Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã đến thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển.
Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Công tác Dân tộc - Vàng Ni - 5 giờ trước
Trong không khí trang trọng và tự hào của cả nước kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), lòng tôi lại bồi hồi nhớ về hành trình đã qua, về những con chữ, những chuyến đi và về sứ mệnh thiêng liêng mà nghề báo đã trao cho mình. Với tôi, làm báo không chỉ là đưa tin - là sứ giả truyền thông mà còn là hành trình của trái tim, là gánh trên vai trách nhiệm với cộng đồng.
Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Tin tức - Thúy Hồng - 5 giờ trước
Ngày 16/6, Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển đã long trọng tổ chức Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông dự và chỉ đạo Đại hội.