Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đồng bào Gia Rai bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa

Ngọc Chí - 12:45, 06/08/2023

Xã Ya Xiêr (huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum) hiện có 7 làng, trong đó có 4 làng là người Gia Rai sinh sống. Bên cạnh việc phát triển kinh tế, đồng bào Gia Rai trên địa bàn xã luôn có ý thức bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống.

Ông A Lưng ở làng Lung, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy thường xuyên truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ
Ông A Lưng ở làng Lung, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy thường xuyên truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ

Đến với xã Ya Xiêr hôm nay, ngoài những con đường bê tông trải dài khắp các làng, những ngôi nhà xây kiên cố thì còn có những vườn cây công nghiệp xanh tốt. Diện mạo cho thấy cuộc sống của bà con nơi đây đang từng ngày đổi thay. 

Ông A In, già làng làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy chia sẻ: “Đồng bào Gia Rai ở xã Ya Xiêr có được cuộc sống ấm no, sung túc như ngày hôm nay là nhờ ơn Đảng, ơn Nhà nước đã đầu tư cho bà con về mọi mặt. Cuộc sống ổn định thì các giá trị văn hóa luôn được bà con gìn giữ, phát huy, không còn tình trạng bán cồng chiêng, bán ghè và các vật dụng mang biểu tượng văn hóa như trước nữa”.

Già A Hiếu giới thiệu về bộ cồng chiêng quý mà gia đình đang lưu giữ
Già A Hiếu giới thiệu về bộ cồng chiêng quý mà gia đình đang lưu giữ

Theo chân già làng A In, chúng tôi đến nhà già A Hiếu, người còn lưu giữ bộ chiêng quý của người Gia Rai. Già A Hiếu niềm nở và đem bộ cồng chiêng quý được cất giữ kỹ trong nhà ra giới thiệu: Bộ chiêng này có lịch sử gần 100 năm rồi, từ thời ông cố để lại cho bố ông và đến ông bây giờ. Hồi đó, ông cố ông phải đổi hơn 20 con trâu mới có được bộ chiêng này. Nó quý bởi có một chiếc cồng mua từ bên Lào, khi đánh lên âm thanh rất trầm hùng, vang vọng cả núi rừng. Giờ đây tôi giữ bộ chiêng này và xem như là tài sản quý giá nhất của gia đình, chỉ khi nào làng có lễ hội thì mới đem ra đánh.

Người Gia Rai đã sinh sống lâu đời trên địa bàn xã Ya Xiêr với những đặc trưng văn hoá truyền thống cơ bản. Nhất là các nghề truyền thống vẫn được gìn giữ đến ngày hôm nay. Bên hiên những ngôi nhà sàn truyền thống, những người phụ nữ Gia Rai vẫn đang miệt mài bên khung cửi để dệt nên những tấm thổ cẩm phục vụ cho cuộc sống hằng ngày.

Bà Y Mỹ ở làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy luôn dành nhiều thời gian để gìn giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống
Bà Y Mỹ ở làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy luôn dành nhiều thời gian để gìn giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống

Bà Y Mỹ ở làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy cho hay: Các sản phẩm thổ cẩm của người Gia Rai rất đa dạng và phong phú, gồm nhiều thể loại và màu sắc khác nhau. Có loại dùng trong sinh hoạt hằng ngày, đi rẫy, đi rừng và có loại chỉ sử dụng trong các dịp lễ hội của gia đình cũng như cộng đồng làng. Hiện nay tôi vẫn đang gìn giữ cách làm nghề dệt truyền thống từ ngày xưa và truyền dạy lại cho các con của mình.

Ở xã Ya Xiêr, những người phụ nữ Gia Rai miệt mài bên khung cửi thì những người đàn ông Gia Rai cũng dành nhiều thời gian để đan lát, tạo ra những vật dụng phục vụ cuộc sống hằng ngày. Trước đây, phương tiện vận chuyển phổ biến nhất của người Gia Rai là gùi đeo trên vai. Người Gia Rai có rất nhiều loại gùi khác nhau, gồm: Gùi dùng cho việc cõng lúa, gùi dùng đựng quần áo thổ cẩm, gùi dùng để cõng củi… Hiện, ở xã Ya Xiêr có rất nhiều người biết đan gùi. Đặc biệt có nhiều người còn biết đan những chiếc gùi quý, giá trị, như: Gùi hla grong, gùi korh (loại gùi có nắp đậy và rất nhiều hoa văn). Hoa văn trên mỗi chiếc gùi rất tinh tế, phản ánh cuộc sống, phong tục, bản sắc văn hóa của người Gia Rai.

Nghề đan lát luôn được những người đàn ông Gia Rai ở xã Ya Xiêr gìn giữ
Nghề đan lát luôn được những người đàn ông Gia Rai ở xã Ya Xiêr gìn giữ

Cùng với việc giữ gìn các nghề truyền thống, văn hóa cồng chiêng, múa xoang và trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống cũng được người Gia Rai ở xã Ya Xiêr gìn giữ, lưu truyền. Lớp lớn tuổi dạy cho những thanh niên, thiếu niên trong làng. Cứ như thế, âm thanh cồng chiêng luôn vang vọng khắp các làng người Gia Rai.

Ông A Lưng ở làng Lung, xã Ya Xiêr chia sẻ: Cồng chiêng luôn được sử dụng trong các lễ hội của người Gia Rai, như lễ hội mừng nhà rông mới, cúng yàng lúa, mở nước giọt. Cồng chiêng có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống, vì vậy, tôi cùng với già làng và các nghệ nhân thường xuyên tổ chức tập đánh cồng chiêng cho những thanh, thiếu niên trong làng, để sau này chúng biết hết cồng chiêng của mình.

Ông A Tuyn trình diễn đàn goong cho thế hệ trẻ trong làng học theo
Ông A Tuyn trình diễn đàn goong cho thế hệ trẻ trong làng học theo

“Những năm qua, chính quyền xã luôn quan tâm tuyên truyền, vận động người dân duy trì các lễ hội, phong tục, nghề truyền thống đã được phục dựng; mở các lớp truyền dạy các kỹ năng thực hành diễn tấu cồng chiêng, múa xoang, hát dân ca, nhạc cụ truyền thống. Theo đó đã làm chuyển biến ý thức của người Gia Rai trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống vào đời sống. Toàn xã hiện còn lưu giữ được 43 bộ cồng chiêng, 4 làng người Gia Rai sinh sống đều có nhà rông và mỗi làng đều thành lập được đội cồng chiêng, múa xoang”, ông Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND xã Ya Xiêr cho biết.

Chia tay những nghệ nhân người Gia Rai ở xã Ya Xiêr khi mặt trời đã lùi xa vào những cánh rừng ở dãy núi Chư Mom Ray hùng vĩ, trong tôi luôn ấp ủ một suy nghĩ sẽ sớm trở lại vùng đất này một lần nữa để được cảm nhận những nghề truyền thống và thanh âm của cồng chiêng nơi đây. Bởi đó là một phần của cuộc sống và chính là những giá trị làm nên hồn cốt văn hóa của đồng bào Gia Rai nơi đây.

Những năm qua, chính quyền xã luôn quan tâm tuyên truyền, vận động người dân duy trì các lễ hội, phong tục, nghề truyền thống đã được phục dựng; mở các lớp truyền dạy các kỹ năng thực hành diễn tấu cồng chiêng, múa xoang, hát dân ca, nhạc cụ truyền thống. Theo đó đã làm chuyển biến ý thức của người Gia Rai trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống vào đời sống...”

Ông Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND xã Ya Xiêr

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hội thi văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian tại Ninh Thuận

Hội thi văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian tại Ninh Thuận

Tối 15/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận tổ chức Hội thi Văn hóa Raglay và văn nghệ dân gian. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Tham gia Hội thi có gần 200 nghệ nhân và diễn viên không chuyên đến từ 9 xã trên địa bàn huyện: Phước Bình, Phước Hòa, Phước Tân, Phước Tiến, Phước Đại, Phước Chính, Phước Thắng, Phước Thành.
Tin nổi bật trang chủ
Việt Nam - Thái Lan chính thức nâng cấp quan hệ lên "Đối tác Chiến lược toàn diện"

Việt Nam - Thái Lan chính thức nâng cấp quan hệ lên "Đối tác Chiến lược toàn diện"

Ngày 16/5, sau Lễ đón chính thức được tổ chức trọng thể tại Phủ Chủ tịch, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đã tiến hành hội đàm và họp Nội các chung Việt Nam - Thái Lan lần thứ 4.
Bình Định: Gặp mặt kỷ niệm 70 năm học sinh miền Nam tập kết ra Bắc

Bình Định: Gặp mặt kỷ niệm 70 năm học sinh miền Nam tập kết ra Bắc

Tin tức - T.Nhân - HTrường - 5 phút trước
Ngày 16/5, nhân dịp Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm hoàn thành chuyển quân tập kết ra Bắc tại Cảng Quy Nhơn (16/5/1955 - 16/5/2025), Ban Liên lạc học sinh miền Nam tỉnh Bình Định tổ chức gặp mặt các thế hệ học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại Cảng Quy Nhơn.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dâng hoa, dâng hương tại Bảo tàng Quang Trung và Khu tưởng niệm cụ Nguyễn Sinh Sắc

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dâng hoa, dâng hương tại Bảo tàng Quang Trung và Khu tưởng niệm cụ Nguyễn Sinh Sắc

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 16 phút trước
Nhân chuyến công tác tại tỉnh Bình Định, chiều 16/5, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam Võ Thị Ánh Xuân đã dẫn đầu Đoàn công tác của Trung ương đến dâng hoa, dâng hương tại Bảo tàng Quang Trung, Khu tưởng niệm cụ Nguyễn Sinh Sắc và thăm một số gia đình chính sách tiêu biểu tại huyện Tây Sơn.
Thứ trưởng Nông Thị Hà thăm, làm việc với Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La

Thứ trưởng Nông Thị Hà thăm, làm việc với Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La

Công tác Dân tộc - Tào Đạt - 1 giờ trước
Ngày 16/5, Đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo do Thứ trưởng Nông Thị Hà làm Trưởng đoàn đã tới thăm, làm việc với Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La.
Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung: Tỉnh Bình Định đã có cách làm sáng tạo, thần tốc trong triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát

Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung: Tỉnh Bình Định đã có cách làm sáng tạo, thần tốc trong triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát

Thời sự - T.Nhân-N.Triều - 2 giờ trước
Chiều 16/5, Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Bình Định tổ chức Lễ công bố hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và hỗ trợ cải thiện nhà ở hộ nghèo có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ.
Đắk Lắk: Cảnh báo “bẫy” lừa đảo trong mùa thi

Đắk Lắk: Cảnh báo “bẫy” lừa đảo trong mùa thi

Pháp luật - Lê Hường - 3 giờ trước
Ngày 16/5, Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị vừa phát thông tin cảnh báo thủ đoạn lừa đảo trong mùa thi.
Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu

Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 15/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu. Nhà thờ Trà Cổ - Điểm đến hấp dẫn nơi địa đầu Tổ quốc. Vẻ đẹp bình yên ở Hợp tác xã Sinh Dược. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà thăm, tặng quà hộ xóa nhà tạm, nhà dột nát tại Sơn La

Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà thăm, tặng quà hộ xóa nhà tạm, nhà dột nát tại Sơn La

Tin tức - Tào Đạt - 3 giờ trước
Ngày 16/5, Đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo do Thứ trưởng Nông Thị Hà làm Trưởng đoàn đã đến thăm, động viên các hộ nghèo được hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát tại huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Cùng đi có lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La và UBND huyện Mai Sơn.
Công tác quản lý ngân sách nhà nước được đẩy mạnh hiện đại hóa, chuyển đổi số

Công tác quản lý ngân sách nhà nước được đẩy mạnh hiện đại hóa, chuyển đổi số

Thời sự - Hoàng Quý - 3 giờ trước
Chiều 16/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội làm việc tại hội trường, nghe các báo cáo liên quan đến quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023.
Sạt lở khi thi công thủy điện tại Lai Châu, ít nhất 5 người tử vong

Sạt lở khi thi công thủy điện tại Lai Châu, ít nhất 5 người tử vong

Tin tức - Minh Nhật - 4 giờ trước
Theo nguồn tin tại Lai Châu, khoảng 10 giờ 30 phút sáng 16/5, tại công trường thi công công trình Thủy điện Tả Páo Hồ 1A ở huyện Phong Thổ (Lai Châu) xảy ra vụ sạt lở khiến nhiều người thương vong.
Đề nghị truy tố cựu Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Thái Nguyên về tội nhận hối lộ

Đề nghị truy tố cựu Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Thái Nguyên về tội nhận hối lộ

Pháp luật - Minh Nhật - 5 giờ trước
Cựu giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Thái Nguyên - bà Trương Thị Thu Hương vừa bị đề nghị truy tố với cáo buộc nhận hối lộ 10 tỷ đồng.
Con đường thắm tình quân dân

Con đường thắm tình quân dân

Media - Ngọc Chí - 5 giờ trước
Làng Kon Tuông, xã Ngọc Linh, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum nằm ở lưng chừng núi, cả làng có 81 hộ, 277 nhân khẩu, 100% là đồng bào Xơ Đăng. Con đường vào làng chỉ dài gần 2 km, nhưng do địa hình đồi núi dốc nguy hiểm, đặc biệt khi mùa mưa, con đường trơn trượt, nên chẳng có một phương tiện nào có thể lưu thông được. Từ nguồn kinh phí Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025, tháng 2/2025, huyện Đăk Glei tiến hành đầu tư xây dựng đường giao thông lên làng Kon Tuông.