Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đồng bào Gia Rai bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa

Ngọc Chí - 12:45, 06/08/2023

Xã Ya Xiêr (huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum) hiện có 7 làng, trong đó có 4 làng là người Gia Rai sinh sống. Bên cạnh việc phát triển kinh tế, đồng bào Gia Rai trên địa bàn xã luôn có ý thức bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống.

Ông A Lưng ở làng Lung, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy thường xuyên truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ
Ông A Lưng ở làng Lung, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy thường xuyên truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ

Đến với xã Ya Xiêr hôm nay, ngoài những con đường bê tông trải dài khắp các làng, những ngôi nhà xây kiên cố thì còn có những vườn cây công nghiệp xanh tốt. Diện mạo cho thấy cuộc sống của bà con nơi đây đang từng ngày đổi thay. 

Ông A In, già làng làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy chia sẻ: “Đồng bào Gia Rai ở xã Ya Xiêr có được cuộc sống ấm no, sung túc như ngày hôm nay là nhờ ơn Đảng, ơn Nhà nước đã đầu tư cho bà con về mọi mặt. Cuộc sống ổn định thì các giá trị văn hóa luôn được bà con gìn giữ, phát huy, không còn tình trạng bán cồng chiêng, bán ghè và các vật dụng mang biểu tượng văn hóa như trước nữa”.

Già A Hiếu giới thiệu về bộ cồng chiêng quý mà gia đình đang lưu giữ
Già A Hiếu giới thiệu về bộ cồng chiêng quý mà gia đình đang lưu giữ

Theo chân già làng A In, chúng tôi đến nhà già A Hiếu, người còn lưu giữ bộ chiêng quý của người Gia Rai. Già A Hiếu niềm nở và đem bộ cồng chiêng quý được cất giữ kỹ trong nhà ra giới thiệu: Bộ chiêng này có lịch sử gần 100 năm rồi, từ thời ông cố để lại cho bố ông và đến ông bây giờ. Hồi đó, ông cố ông phải đổi hơn 20 con trâu mới có được bộ chiêng này. Nó quý bởi có một chiếc cồng mua từ bên Lào, khi đánh lên âm thanh rất trầm hùng, vang vọng cả núi rừng. Giờ đây tôi giữ bộ chiêng này và xem như là tài sản quý giá nhất của gia đình, chỉ khi nào làng có lễ hội thì mới đem ra đánh.

Người Gia Rai đã sinh sống lâu đời trên địa bàn xã Ya Xiêr với những đặc trưng văn hoá truyền thống cơ bản. Nhất là các nghề truyền thống vẫn được gìn giữ đến ngày hôm nay. Bên hiên những ngôi nhà sàn truyền thống, những người phụ nữ Gia Rai vẫn đang miệt mài bên khung cửi để dệt nên những tấm thổ cẩm phục vụ cho cuộc sống hằng ngày.

Bà Y Mỹ ở làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy luôn dành nhiều thời gian để gìn giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống
Bà Y Mỹ ở làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy luôn dành nhiều thời gian để gìn giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống

Bà Y Mỹ ở làng O, xã Ya Xiêr, huyện Sa Thầy cho hay: Các sản phẩm thổ cẩm của người Gia Rai rất đa dạng và phong phú, gồm nhiều thể loại và màu sắc khác nhau. Có loại dùng trong sinh hoạt hằng ngày, đi rẫy, đi rừng và có loại chỉ sử dụng trong các dịp lễ hội của gia đình cũng như cộng đồng làng. Hiện nay tôi vẫn đang gìn giữ cách làm nghề dệt truyền thống từ ngày xưa và truyền dạy lại cho các con của mình.

Ở xã Ya Xiêr, những người phụ nữ Gia Rai miệt mài bên khung cửi thì những người đàn ông Gia Rai cũng dành nhiều thời gian để đan lát, tạo ra những vật dụng phục vụ cuộc sống hằng ngày. Trước đây, phương tiện vận chuyển phổ biến nhất của người Gia Rai là gùi đeo trên vai. Người Gia Rai có rất nhiều loại gùi khác nhau, gồm: Gùi dùng cho việc cõng lúa, gùi dùng đựng quần áo thổ cẩm, gùi dùng để cõng củi… Hiện, ở xã Ya Xiêr có rất nhiều người biết đan gùi. Đặc biệt có nhiều người còn biết đan những chiếc gùi quý, giá trị, như: Gùi hla grong, gùi korh (loại gùi có nắp đậy và rất nhiều hoa văn). Hoa văn trên mỗi chiếc gùi rất tinh tế, phản ánh cuộc sống, phong tục, bản sắc văn hóa của người Gia Rai.

Nghề đan lát luôn được những người đàn ông Gia Rai ở xã Ya Xiêr gìn giữ
Nghề đan lát luôn được những người đàn ông Gia Rai ở xã Ya Xiêr gìn giữ

Cùng với việc giữ gìn các nghề truyền thống, văn hóa cồng chiêng, múa xoang và trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống cũng được người Gia Rai ở xã Ya Xiêr gìn giữ, lưu truyền. Lớp lớn tuổi dạy cho những thanh niên, thiếu niên trong làng. Cứ như thế, âm thanh cồng chiêng luôn vang vọng khắp các làng người Gia Rai.

Ông A Lưng ở làng Lung, xã Ya Xiêr chia sẻ: Cồng chiêng luôn được sử dụng trong các lễ hội của người Gia Rai, như lễ hội mừng nhà rông mới, cúng yàng lúa, mở nước giọt. Cồng chiêng có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống, vì vậy, tôi cùng với già làng và các nghệ nhân thường xuyên tổ chức tập đánh cồng chiêng cho những thanh, thiếu niên trong làng, để sau này chúng biết hết cồng chiêng của mình.

Ông A Tuyn trình diễn đàn goong cho thế hệ trẻ trong làng học theo
Ông A Tuyn trình diễn đàn goong cho thế hệ trẻ trong làng học theo

“Những năm qua, chính quyền xã luôn quan tâm tuyên truyền, vận động người dân duy trì các lễ hội, phong tục, nghề truyền thống đã được phục dựng; mở các lớp truyền dạy các kỹ năng thực hành diễn tấu cồng chiêng, múa xoang, hát dân ca, nhạc cụ truyền thống. Theo đó đã làm chuyển biến ý thức của người Gia Rai trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống vào đời sống. Toàn xã hiện còn lưu giữ được 43 bộ cồng chiêng, 4 làng người Gia Rai sinh sống đều có nhà rông và mỗi làng đều thành lập được đội cồng chiêng, múa xoang”, ông Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND xã Ya Xiêr cho biết.

Chia tay những nghệ nhân người Gia Rai ở xã Ya Xiêr khi mặt trời đã lùi xa vào những cánh rừng ở dãy núi Chư Mom Ray hùng vĩ, trong tôi luôn ấp ủ một suy nghĩ sẽ sớm trở lại vùng đất này một lần nữa để được cảm nhận những nghề truyền thống và thanh âm của cồng chiêng nơi đây. Bởi đó là một phần của cuộc sống và chính là những giá trị làm nên hồn cốt văn hóa của đồng bào Gia Rai nơi đây.

Những năm qua, chính quyền xã luôn quan tâm tuyên truyền, vận động người dân duy trì các lễ hội, phong tục, nghề truyền thống đã được phục dựng; mở các lớp truyền dạy các kỹ năng thực hành diễn tấu cồng chiêng, múa xoang, hát dân ca, nhạc cụ truyền thống. Theo đó đã làm chuyển biến ý thức của người Gia Rai trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống vào đời sống...”

Ông Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND xã Ya Xiêr

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
Tỉnh Sơn La về đích trong thực hiện công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát

Tỉnh Sơn La về đích trong thực hiện công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát

Tin tức - Tào Đạt - 19:55, 15/05/2025
Chiều 15/5, Tỉnh ủy Sơn La tổ chức Hội nghị tổng kết công tác xóa nhà tạm và nhà dột nát trên địa bàn. Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà đã đến dự và phát biểu tại Hội nghị.
Đề xuất đưa hát ta lêu, ca chôi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia quốc gia

Đề xuất đưa hát ta lêu, ca chôi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia quốc gia

Tin tức - Nguyễn Trang - 18:23, 15/05/2025
Ngày 15/5, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có tờ trình gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị xem xét đưa hai làn điệu dân ca ta lêu và ca chôi của dân tộc Hrê vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái và Lào Cai thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái và Lào Cai thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 18:08, 15/05/2025
Chiều 15/5, tại thành phố Lào Cai, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái đã có buổi làm việc với Sở Dân tộc và Tôn giáo Lào Cai, để thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập hai đơn vị.
Kon Tum: Hội thảo khoa học

Kon Tum: Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng"

Kinh tế - Ngọc Chí - 17:55, 15/05/2025
Chiều 15/5, UBND tỉnh Kon Tum tổ chức Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng". Dự Hội thảo có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Kon Tum Nguyễn Đức Tuy; lãnh đạo các Sở, ngành của tỉnh Kon Tum và các nhà khoa học trong cả nước.
Mưa lớn gây nhiều thiệt hại ở Lai Châu và Lào Cai

Mưa lớn gây nhiều thiệt hại ở Lai Châu và Lào Cai

Môi trường sống - Minh Nhật - 17:46, 15/05/2025
Đêm 14 và sáng 15/5, tại khu vực hai tỉnh Lai Châu và Lào Cai đã xảy ra mưa lớn kéo dài, gây sạt lở đất, khiến 1 người tử vong, thiệt hại nặng nề về cơ sở hạ tầng và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.
Trải nghiệm các hoạt động tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Trải nghiệm các hoạt động tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Nằm yên bình giữa không gian xanh mát của vùng ngoại ô Hà Nội, Làng Văn hóa - Du lịch các Dân tộc Việt Nam tựa như một bức tranh thu nhỏ, sống động và đầy màu sắc về cộng đồng 54 dân tộc anh em. Với diện tích rộng lớn lên đến 1.544 ha, trải dài trên khu vực hồ Đồng Mô, thuộc thị xã Sơn Tây, Hà Nội, nơi đây không chỉ là một điểm đến du lịch độc đáo mà còn là một trung tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam.
Ngày thế giới không thuốc lá 2025: “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo”

Ngày thế giới không thuốc lá 2025: “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo”

Sức khỏe - Thúy Hồng - 17:18, 15/05/2025
Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) năm 2025, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chọn chủ đề “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo” với mục tiêu nhằm phơi bày chiến thuật của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm thuốc lá không có hại, để mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là trong giới trẻ.
WB luôn đồng hành, hỗ trợ Việt Nam phát triển các dự án hạ tầng chiến lược

WB luôn đồng hành, hỗ trợ Việt Nam phát triển các dự án hạ tầng chiến lược

Thời sự - PV - 17:14, 15/05/2025
Sáng 15/5, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Quốc gia của Văn phòng Ngân hàng thế giới (WB) khu vực Việt Nam, Lào, Campuchia.
Tổng Bí thư Tô Lâm dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Kim Liên

Tổng Bí thư Tô Lâm dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Kim Liên

Thời sự - An Yên - 17:08, 15/05/2025
Hướng tới kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, chiều 15/5, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn đại biểu Trung ương, tỉnh Nghệ An về Khu Di tích Kim Liên (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) thành kính dâng hoa, dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ấn tượng sản phẩm âm nhạc kết hợp rap và múa rối nước của nghệ sĩ nhí Xệ Xệ

Ấn tượng sản phẩm âm nhạc kết hợp rap và múa rối nước của nghệ sĩ nhí Xệ Xệ

Tin tức - Anh Trúc - 16:13, 15/05/2025
Nghệ sĩ nhí Xệ Xệ ra mắt MV "Thánh Gióng", kết hợp rap hiện đại với nghệ thuật múa rối nước truyền thống, mang đến làn gió mới cho âm nhạc thiếu nhi Việt.
Lấy ý kiến quy trình kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc và tôn giáo

Lấy ý kiến quy trình kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc và tôn giáo

Chính sách Dân tộc - Văn Hoa - 16:02, 15/05/2025
Ngày 15/5, tại Hà Nội, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội thảo “Lấy ý kiến quy trình kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc và tôn giáo”. Ông Võ Văn Bảy - Chánh Thanh tra Bộ Dân tộc và Tôn giáo, chủ trì Hội thảo.