Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhịp chiêng làng Tà Vót

Tiêu Dao - Nhị Phương - 11:44, 17/05/2023

Người Co ở làng Tà Vót ai cũng yêu chiêng, coi chiêng như báu vật của dân tộc mình. Chính vì thế, họ giữ chiêng, làm sống dậy hồn chiêng nơi núi rừng bằng cả trái tim nhiệt huyết.

Tiết mục đấu chiêng của Đội cồng chiêng làng Tà Vót biểu diễn tại xã Trà Thủy.
Tiết mục đấu chiêng của Đội cồng chiêng làng Tà Vót biểu diễn tại xã Trà Thủy

Làng có 100 bộ chiêng

Vẳng xa từ trong cây rừng và lá gió, tiếng chiêng trầm vang lên giữa buổi chiều muộn khiến cây cỏ cũng như hân hoan hơn. Người làng Tà Vót (xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng, Quảng Ngãi) bao năm qua vẫn giữ được nhịp chiêng của mình như thế. Cồng chiêng đối với người làng Tà Vót không chỉ là tài sản vô giá do ông cha để lại mà còn mang giá trị tinh thần to lớn trong đời sống của các thế hệ nơi đây.

Ông Hồ Văn Nam (58 tuổi) làng Tà Vót luôn tự hào rằng, người Co ở Trà Bồng còn giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có chiêng. Sinh ra, lớn lên ở bản làng, thuở ấu thơ, ông đã theo cha đi biểu diễn chiêng trong các dịp Lễ mừng lúa mới, đám cưới, ăn trâu… Những âm thanh ngân vang của tiếng cồng, tiếng chiêng kết hợp giai điệu du dương đầy mê hoặc ấy đã ngấm vào tâm hồn ông lúc nào không hay.

Ông  Hồ Văn Nam được dân làng Tà Vót yêu quý bởi có những đóng góp trong việc giữ gìn và bảo tồn văn hóa cồng chiêng. 
Ông Hồ Văn Nam được dân làng Tà Vót yêu quý bởi có những đóng góp trong việc giữ gìn và bảo tồn văn hóa cồng chiêng

Ông Nam cho biết, hiện nay, toàn huyện Trà Bồng có khoảng 300 bộ chiêng, trong đó xã Trà Thủy có trên 180 bộ chiêng, riêng làng Tà Vót có gần 100 bộ chiêng. Đối với người Co trước khi vào lễ hội, bao giờ cũng thực hiện một nghi thức qua điệu chiêng A Dút và điệu chiêng Pốt Ố để thông báo và mời thần linh, tổ tiên về chứng kiến lòng thành của dân làng. Đồng thời thông báo cho dân làng mình và các làng xung quanh cùng đến vui hội.

Trong các lễ hội truyền thống, người Co sẽ đánh các bài chiêng: Chào khách; tiễn khách, chiêng hội và chiêng cúng thần linh. Mỗi bài chiêng có nhịp điệu, âm hưởng khác nhau theo từng ngữ cảnh. Trong Lễ hội mừng lúa mới, cưới hỏi… nhịp chiêng nhanh, dồn dập, tạo không khí vui nhộn, thể hiện sự hào hứng của mọi người. Trong các nghi lễ tâm linh, nhịp chiêng chậm, trầm buồn như gửi gắm tiếng lòng vào thế giới thần linh…

"Thôn 2 (làng Tà Vót) đã thành lập đội cồng chiêng và tham gia biểu diễn tại nhiều sự kiện văn hóa, lễ hội trên địa bàn huyện. Để triển khai thực hiện Nghị quyết chuyên đề của Huyện ủy về Bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa các DTTS trên địa bàn huyện Trà Bồng giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, xã Trà Thủy chuẩn bị thành lập Câu lạc bộ Cồng chiêng thôn 2 để phát huy di sản văn hóa cồng chiêng”.

Ông Hồ Văn Tự Chủ tịch UBND xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng

Cũng trong ngày hội, những trai làng khỏe mạnh, cường tráng nhất thường bắt cặp với nhau thi trổ tài. Thông qua nghệ thuật đấu chiêng mà được dân làng tin tưởng, giao phó gánh vác các công việc hệ trọng của làng.

Giữ gìn “hồn chiêng”

Ở làng Tà Vót, gia đình ông Hồ Văn Nam được coi là gia đình cồng chiêng bởi qua 5 - 6 đời, những thế hệ trong gia đình ông đều là “nghệ nhân chiêng” tài hoa có tiếng trong vùng. Cha của ông Hồ Văn Nam là già làng Hồ Văn Ba xưa kia chưa bao giờ vắng mặt trong đội chiêng của làng tham gia diễn tấu trong các nghi lễ mừng lúa mới, đám cưới, lễ ăn trâu…

Hiện tại, gia đình ông Nam vẫn lưu giữ được 10 bộ chiêng quý gia truyền. Đối với ông, những bộ chiêng này là tài sản vô giá, dù người ta trả bao nhiêu tiền, của, ông cũng không bán, không đổi. Ông Nam bày tỏ: “Cồng chiêng là tài sản ông cha truyền lại nhiều đời, mình phải có trách nhiệm giữ gìn để truyền lại cho con cháu”.

Ở cạnh nhà ông Hồ Văn Nam là gia đình ông Hồ Văn Điệp cũng đang lưu giữ 12 chiếc chiêng quý. Những chiếc chiêng này được ông Điệp cất giữ cẩn thận, chỉ đến khi có lễ hội mới mang ra sử dụng.

Vũ điệu dân gian của người Co làng Tà Vót.
Vũ điệu dân gian của người Co làng Tà Vót

Cùng với việc gìn giữ cồng chiêng, những thế hệ lớn tuổi như ông Nam, ông Điệp đều tâm huyết truyền dạy cho con, cháu cách đánh cồng chiêng, chỉnh chiêng, phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng trong cuộc sống mới hôm nay. “Cồng chiêng cũng có “tâm hồn”, muốn điều khiển được chiêng phải hiểu sâu, coi chiêng như người bạn tri âm. Khi chơi chiêng, tâm hồn mình và hồn chiêng hòa quyện vào nhau, đẩy lên những âm thanh da diết, tuyệt vời”, ông Nam giải thích.

Từ sự chỉ dạy của những thế hệ đi trước, thế hệ thanh - thiếu niên người Co ở Tà Vót và xã Trà Thủy đã có thể chơi thành thạo tất cả các bài chiêng của dân tộc mình. 2 người con trai của ông Nam cũng chơi chiêng rất giỏi. Cứ như vậy, lớp trước dạy lớp sau để hồn chiêng được vang vọng mãi.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Nhịp cầu nhân ái - Vũ Mừng - 2 giờ trước
Ngày 16/8, Đảng uỷ, UBND xã Khâu Vai, tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với Nhóm Cộng đồng từ thiện Sân Đình tổ chức Lễ cắt băng khánh thành công trình nhà lớp học Điểm trường Mầm non và Tiểu học thôn Ha Cá, xã Khâu Vai.
Thanh Hóa tiêu hủy hơn 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Thanh Hóa tiêu hủy hơn 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 6 giờ trước
Lực lượng chức năng tỉnh Thanh Hóa vừa phát hiện và xử lý một cơ sở kinh doanh tàng trữ gần 1,2 tấn thực phẩm đã bốc mùi hôi, không rõ nguồn gốc.
Công an tỉnh Phú Thọ phá đường dây kinh doanh đa cấp đang lôi kéo 200 người dự

Công an tỉnh Phú Thọ phá đường dây kinh doanh đa cấp đang lôi kéo 200 người dự "hội thảo"

Pháp luật - Minh Nhật - 7 giờ trước
Một đường dây kinh doanh đa cấp qua website https://tcis.ai và đồng tiền kỹ thuật số TCIS vừa bị công an triệt phá.
Ngân hàng Nhà nước cảnh báo trang website giả mạo có thể chiếm đoạt tài khoản ngân hàng

Ngân hàng Nhà nước cảnh báo trang website giả mạo có thể chiếm đoạt tài khoản ngân hàng

Tin tức - Minh Nhật - 7 giờ trước
Cục Công nghệ thông tin thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam(SBV) vừa phát đi cảnh báo về việc xuất hiện ít nhất hai trang web giả mạo cổng thông tin điện tử của cơ quan này, phát tán mã độc dưới dạng tệp tin APK, có nguy cơ chiếm đoạt tài khoản ngân hàng của người dùng.
Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 11 giờ trước
Đội tuyển nữ Việt Nam vừa để thua U23 Australia với tỉ số 1-2 tại bán kết Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), qua đó lỡ hẹn với trận chung kết và sẽ bước vào trận tranh hạng Ba cùng tuyển nữ Thái Lan.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 11 giờ trước
Tại bán kết 1 giải bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), đội tuyển nữ Myanmar đã tạo nên bất ngờ lớn khi đánh bại Thái Lan với tỷ số 2-1. Chiến thắng này không chỉ đưa Myanmar vào chung kết sau 10 năm chờ đợi, mà còn đánh dấu bước tiến mới của bóng đá nữ quốc gia này trên đấu trường khu vực.
Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Tin tức - Thuý Hồng - 21:16, 16/08/2025
Sáng 16/8, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương phối hợp với Sở Công Thương Lạng Sơn tổ chức Chương trình Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử tỉnh Lạng Sơn năm 2025.
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Văn bản chính sách mới - Minh Anh - 20:40, 16/08/2025
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.
Cảnh giác với các trang giả mạo, lợi dụng Chương trình vận động ủng hộ Nhân dân Cuba

Cảnh giác với các trang giả mạo, lợi dụng Chương trình vận động ủng hộ Nhân dân Cuba

Xã hội - Minh Nhật - 19:58, 16/08/2025
Trang Facebook chính thức của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam có tên “Hội Chữ thập đỏ Việt Nam - Viet Nam Red Cross Society” phát đi cảnh báo về việc xuất hiện trang Facebook giả mạo, lợi dụng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Chương trình vận động ủng hộ Nhân dân Cuba để cắt ghép hình ảnh, biến tướng thành hoạt động lừa đảo trục lợi.
TP. Hồ Chí Minh: Cấp xã, phường được bổ sung biên chế, nhưng phải bảo đảm nguồn thu

TP. Hồ Chí Minh: Cấp xã, phường được bổ sung biên chế, nhưng phải bảo đảm nguồn thu

Tin tức - Duy Chí - 17:17, 16/08/2025
Trước các kiến nghị của lãnh đạo các xã, phường về việc bổ sung biên chế các vị trí việc làm còn thiếu khuyết cán bộ lĩnh vực như: Thanh tra Xây dựng, Văn hoá Thể thao, Y tế, Quân sự… Đoàn công tác của UBND TP.Hồ Chí Minh đã khảo sát thực tế và trả lời kiến nghị của cơ sở.