Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ươm mầm tình yêu cho câu hò, điệu ví

PV - 15:33, 15/11/2021

Đến giờ, chị Trần Thúy Ái (sinh năm 1975), công tác tại Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh không thể nhớ hết số lần đứng lớp truyền dạy dân ca. Một cách lặng lẽ và cần mẫn, chị đã ươm mầm tình yêu cho những câu hò, điệu ví đến với nhiều người dân trên địa bàn. Với chị Thúy Ái, đây cũng là một cách để mình tri ân với đời, với nghề.

Hằng ngày, chị Thúy Ái miệt mài tập luyện dân ca. (Ảnh: Q.H)
Hằng ngày, chị Thúy Ái miệt mài tập luyện dân ca. (Ảnh: Q.H)

Ánh sáng cuộc đời

Theo dõi các lễ hội bài chòi quy mô lớn ở Quảng Trị, khó ai có thể rời mắt trước một chị hiệu xinh đẹp, có giọng dân ca như rót mật vào tai. Ít ai biết, phần lớn người hô thai trong lễ hội đều do chị hiệu ấy và đồng nghiệp đào tạo, chỉ dẫn. Chị cũng chính là người “bài binh, bố trận” để hội bài chòi thu hút ngay cả những khán giả khó tính nhất. Cũng vì thế, nên phần lớn người yêu bài chòi đều biết đến chị Trần Thúy Ái.

Nhìn chị Thúy Ái biểu diễn dưới ánh đèn sân khấu, hay hòa mình trong lễ hội bài chòi, hiếm ai nghĩ, người phụ nữ này lại lớn lên trong mặn chát nước mắt và mồ hôi. Sinh ra trong một gia đình nông dân, đông anh em, chị Thúy Ái sớm quen với cảnh nghèo khổ. Năm chị lên 9 tuổi, căn bệnh hiểm nghèo đã cướp đi người mẹ dịu hiền của chị. Hai năm sau đó, ba chị Ái cũng qua đời, để lại 7 người con bơ vơ. “Là con gái út, tôi thèm hơi ấm của ba mẹ lắm. Lúc còn nhỏ, hầu như tối nào tôi cũng thấy ba mẹ về, ru con ngủ bằng những làn điệu dân ca”, chị Thúy Ái bùi ngùi kể.

Sau khi ba mẹ qua đời, gia đình chị Thúy Ái phải sống trong cảnh ly tán. Các anh, chị của chị Thúy Ái phải bươn bả nhiều nơi để tìm đường sống. Ở nhà lo việc khói hương, mỗi lần nghe làn điệu dân ca cất lên từ chiếc loa phóng thanh thôn, nỗi nhớ ba mẹ, anh chị lại cuộn dâng trong trái tim cô gái nhỏ. Không biết từ bao giờ, chị Thúy Ái chọn điệu ví, câu hò để nói hộ lòng mình. Giọng hát của chị được bà con chòm xóm rất yêu thích. Dẫu vậy, không ai ngờ cô gái ngày ngày chăn trâu, bứt cỏ lại quyết định thi tuyển vào Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội, lớp được tổ chức tại Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế.

Chị Thúy Ái chia sẻ: “Nghe đoàn công tác của nhà trường về các địa phương tìm người có năng khiếu, tôi mượn tấm áo của chị dâu để đi dự thi. Tôi hy vọng đây là con đường để mình thoát cảnh đói ăn, khát chữ. Trên cả mong đợi, cả lần thi ở Quảng Trị lẫn tại Thừa Thiên Huế, điểm số của tôi đều thuộc tốp đầu”.

Đối với chị Thúy Ái, việc trúng tuyển vào ngôi trường mơ ước như ánh nắng ấm áp giữa tuổi thơ đầy giông gió. Từ đây, được sự quan tâm của nhà trường, chị không còn phải sống trong nỗi lo cơm áo. Ước mơ đến trường, học những làn điệu dân ca trở thành hiện thực đối với chị. Vì thế, chị Thúy Ái trân quý từng ngày được đào tạo, tập luyện. Mọi khó khăn, thử thách buổi đầu làm quen với kịch hát dân tộc, dân ca trở nên nhẹ bẫng đối với chị. Ngay trong thời gian đi học, chị Thúy Ái đã kiếm được tiền nhờ giọng hát của mình.

 Chị Thúy Ái trong một lễ hội bài chòi. (Ảnh: Q.H)
Chị Thúy Ái trong một lễ hội bài chòi. (Ảnh: Q.H)

Duyên nợ với điệu ví, câu hò

Chị Thúy Ái luôn tin vào chữ duyên. Dù khởi đầu bằng sự lựa chọn, nhưng cái duyên đã giúp chị gắn bó đậm sâu với dân ca. Thực tế, học kịch hát dân tộc, dân ca dễ mà khó. Dễ là hầu như ai cũng có thể hát được, còn khó ở chỗ làm sao để thể hiện trọn vẹn mọi cung bậc tình cảm trong từng nốt nhạc, cách luyến láy, nhịp phách… Cùng vào lớp với chị Ái, nhiều người đã ngậm ngùi bỏ cuộc giữa chừng. Về phần mình, sau khi tốt nghiệp, cũng có thời điểm, chị Thúy Ái đã rẽ sang lối khác. Thế nhưng, cái duyên với nghề vẫn son đỏ, đưa chị quay trở lại.

Sau khi tốt nghiệp và về làm việc ở Đoàn Ca kịch Thừa Thiên Huế, rồi tiếp tục vào TP. Hồ Chí Minh học tập, cuối cùng, tiếng gọi của trái tim đã thôi thúc chị Ái trở về quê hương. 13 năm làm cán bộ Tỉnh đoàn, giọng dân ca ngọt ngào theo chị Ái vang lên trong nhiều hoạt động, phong trào. Bấy giờ, các đoàn viên, thanh niên luôn mong có dịp được nghe chị hát. Mọi người ví giọng dân ca của chị có… men say.

Tiếng thơm về một nữ cán bộ đoàn có tiếng hát làm say lòng người, lại được đào tạo bài bản sớm truyền đến tai những cán bộ làm công tác văn hóa của tỉnh. Không lâu sau đó, chị Thúy Ái được mời về dạy dân ca. Đây cũng chính là điểm khởi đầu cho sự nghiệp ươm mầm của chị.

Sau khi đến công tác tại Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh, chị Thúy Ái có nhiều thời gian hơn để sống, làm việc với những làn điệu dân ca. Là Trưởng phòng Nghiệp vụ văn hóa, chị Thúy Ái cùng đồng nghiệp dồn sức hồi sinh, bảo tồn, phát triển những làn điệu dân ca.

Để làm được điều đó, chị đã bỏ rất nhiều thời gian, công sức. Người cán bộ tâm huyết đến từng miền quê để khảo sát, tìm hiểu, làm việc với lãnh đạo địa phương đặt vấn đề mở lớp dân ca. Thông thường, mỗi lớp dạy hát dân ca kéo dài 15 - 20 ngày với sự tham gia của khoảng 40 học viên. Việc giữ vững sĩ số là thử thách rất lớn đối với người đứng lớp. Vì thế, chị Ái luôn nhắc nhủ anh em trong phòng phải dồn tất cả tâm huyết với công việc này.

Điều khiến chị Ái rất mừng, là tình yêu dân ca của người đứng lớp đã được truyền sang trọn vẹn cho các học viên. Có những ngày cô trò say sưa tập luyện đến mức quên giờ nghỉ. Kết thúc khóa học, nhiều học viên xin cô giáo đi theo để học nghề hoặc tham gia lớp kế tiếp. Đó là điều khiến chị rất mừng. Một niềm vui còn lớn hơn, là chị Ái và đồng nghiệp đã phát hiện nhiều giọng dân ca quý. Họ sớm trở thành bạn diễn với chị Thúy Ái ở các hội thi, hội diễn, sân khấu lớn và cùng gặt hái nhiều thành tích cao.

Chị Thúy Ái (người đứng) hướng dẫn học viên hát dân ca. (Ảnh: NVCC)
Chị Thúy Ái (người đứng) hướng dẫn học viên hát dân ca. (Ảnh: NVCC)

Niềm vui người gieo hạt

Đến giờ, chị Thúy Ái đã giảng dạy hàng chục lớp dân ca với sự tham gia của hàng trăm học viên. Cái tên “cô giáo dân ca” được mọi người trìu mến đặt cho chị. Trong công việc, điều trăn trở duy nhất với chị Thúy Ái là số lượng bạn trẻ yêu và gắn bó với dân ca chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ước mong thấy mình năm 16 tuổi ở một học viên nào đó vì thế cứ rưng rức trong chị. “Để các bạn trẻ theo học dân ca, điều đầu tiên là phải thu hút, giúp họ thấy cái hay, cái đẹp của những làn điệu mà ông cha để lại”, chị Thúy Ái xác định.

Suy nghĩ như thế, nên chị Thúy Ái rất vui khi năm 2017, bài chòi được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đúng như dự đoán của chị Thúy Ái, UBND tỉnh Quảng Trị sớm có đề án về việc truyền dạy, giữ gìn nghệ thuật bài chòi. Xác định đây là cơ hội để thu hút mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ đến với dân ca, chị Thúy Ái cùng các hạt nhân dân ca khác đã nghiên cứu, tìm hiểu, tập luyện, lên chương trình bài chòi. 30 con bài được xướng lên bằng những làn điệu dân ca từ xa lạ bỗng trở nên gần gũi, quen thuộc với chị Thúy Ái.

Là chủ công trong những lễ hội bài chòi, chị Ái và đồng sự phải dồn rất nhiều tâm sức. Việc tập ngày, tập đêm trở thành chuyện cơm bữa đối với chị. Đến giờ, chị vẫn nhớ như in lễ hội bài chòi đầu tiên do tỉnh tổ chức tại Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải. Để chương trình thành công, trong một thời gian ngắn chuẩn bị, chị cùng các anh hiệu, chị hiệu khác phải ráo riết tập luyện. Hôm công diễn, ngoài làm chị hiệu, chị Ái còn lo liệu nhiều công việc khác. Dẫu bận rộn nhưng gương mặt chị vẫn luôn rạng rỡ. Chị vui vì trong số khán giả của mình, có khá đông các bạn trẻ và có người đã tìm đến chị hỏi về bài chòi, về dân ca.

Từ ngày “cô giáo dân ca” trở thành chị hiệu, công việc của chị Ái bận rộn, vất vả hơn. Dẫu vậy, chị không cảm thấy mỏi mệt. Chị hạnh phúc với công việc ý nghĩa mà mình đã và đang làm. Từ sâu thẳm, người phụ nữ yêu dân ca như máu thịt này tự hứa với lòng mình sẽ dồn hết tâm sức để gìn giữ, phát huy những làn điệu cha ông để lại như một cách tri ân với đời, với nghề./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kon Tum: Dự án 6, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS

Kon Tum: Dự án 6, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS

Nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch, tỉnh Kon Tum đã triển khai có hiệu quả Dự án 6, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.