Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bài chòi-Từ hội làng bước ra thế giới

PV - 11:19, 09/07/2018

Trải qua hàng trăm năm tồn tại, nghệ thuật bài chòi vẫn được dân làng Ngô Xá Tây, xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong (Quảng Trị) giữ gìn nguyên vẹn. Càng tự hào hơn khi nghệ thuật bài chòi dân dã của làng Ngô Xá Tây nói riêng và của vùng Trung Trung bộ Việt Nam nói chung vừa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Sức sống của một hội làng

Cụ ông Hồ Văn Đỉu (80 tuổi) là một trong những bô lão nặng lòng và tâm huyết với hội bài chòi của làng Ngô Xá Tây. Cụ Đỉu kể, theo như sử làng ghi chép lại thì làng mình hình thành cách nay khoảng 600 năm, còn nghệ thuật bài chòi du nhập vào làng cách đây khoảng 300 năm. Trò chơi dân dã này đã in sâu đậm trong tâm thức của biết bao thế hệ người làng từ xa xưa. Đây cũng được xem là vốn quý, là món ăn tinh thần không thể thiếu của làng và không dễ gì mai một theo thời gian.

Hội bài chòi đã được dân làng Ngô Xá Tây giữ gìn qua nhiều thế hệ. Hội bài chòi đã được dân làng Ngô Xá Tây giữ gìn qua nhiều thế hệ.

Trong quá trình, hội bài chòi cũng có lúc thăng trầm, gián đoạn theo dòng chảy của lịch sử. Sau năm 1985, hội bài chòi được phục hồi và duy trì thường niên cho đến nay. Vốn là người rất am tường về bài chòi, cụ Đỉu không chỉ tích cực tham gia tổ chức, biểu diễn ca xướng hò vè, ông còn có công rất lớn trong việc truyền dạy lại những hiểu biết cặn kẽ về bài chòi cho các thế hệ sau của làng. Cụ chỉ thực sự nghỉ chơi bài chòi cách đây vài năm, khi sức khỏe không còn cho phép.

Ở làng Ngô Xá Tây, từ người già đến người trẻ, thậm chí cả trẻ con đều có niềm yêu thích nồng nhiệt với hội bài chòi của làng mình. Xưa kia, hội bài chòi được tổ chức thường niên tại sân đình làng bắt đầu từ ngày 28 tháng Chạp kéo dài đến mùng 4 tháng Giêng. Từ năm 2014, hội bài chòi được phục dựng quy mô lớn hơn và địa điểm được di dời ra một khu đất rộng gần Nhà sinh hoạt cộng đồng của thôn. “Những ngày diễn ra hội bài chòi, hầu như mọi người tập trung chơi từ chập tối cho đến khuya. Ai cũng vui, vì thế những ngày Tết đến Xuân về càng trở nên vui tươi, ý nghĩa hơn”, anh Nguyễn Minh Đức, Trưởng thôn Ngô Xá Tây vui vẻ cho biết.

Hội bài chòi thường được tổ chức vào dịp Tết ở làng Ngô Xá Tây. Hội bài chòi thường được tổ chức vào dịp Tết ở làng Ngô Xá Tây.

Chính Trưởng thôn Nguyễn Minh Đức (31 tuổi) cũng là một trong những người trẻ tuổi sớm say mê gia nhập và gắn bó với việc tổ chức hội bài chòi hàng năm của làng. Anh cho biết, mình là một trong 15 thành viên chủ chốt của đội bài chòi của làng. Ngoài tham gia điều hành ngày hội, anh còn trực tiếp hò xướng, sắp bài, chia quân bài cho người chơi. Đến bây giờ, niềm đam mê với bài chòi trong anh vẫn nguyên vẹn như những ngày thơ bé.

Trao truyền cho đời sau

Nhớ lại sự kiện ngày 5/5/2018, khi di sản văn hóa bài chòi chính thức được tổ chức UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, bà Hồ Thị Linh, 54 tuổi ở làng Ngô Xá Tây vẫn cảm thấy phấn chấn trong lòng. Bà Linh bộc bạch: “Bao nhiêu năm chơi bài chòi, tôi cũng như người làng chỉ nghĩ đây là di sản văn hóa dân gian bình thường của người làng mình. Ngờ đâu một ngày bài chòi ở hội làng mình lại được thế giới biết đến và công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Người làng ai cũng cảm thấy vinh dự và tự hào vô cùng”.

Từ thời còn nhỏ xíu, trong những ngày tết đến xuân về, cũng như bao người làng đam mê những ván bài chòi náo nhiệt, bà Linh thường theo bà, theo mẹ đến dự hội bài chòi đến tận đêm khuya. Bài chòi vì thế cũng ngấm vào máu thịt trở thành một phần trong đời sống tinh thần của bà.

Ông Nguyễn Quân Cử, Trưởng Ban Văn hóa xã Triệu Trung, Bí thư Chi bộ thôn Ngô Xá Tây cũng là một người đam mê đặc biệt và tâm huyết sống hết mình với bài chòi. Ông cũng là người sáng tác mới hầu hết các câu ca, hò vè, thơ đối đáp để phục vụ cho những người hát xướng bài chòi. “Những bài hò, vè xưa để lại dù nhiều nhưng lâu dần cũng khiến người chơi nhàm chán. Mình phải sáng tác ra những bài ca mới, phù hợp với thực tiễn cuộc sống sinh hoạt, sản xuất của bà con nhưng vẫn dựa trên nền của dân ca Bình Trị Thiên như cũ. Cũng nhờ các bài hò, vè mới kết hợp với cũ đã tạo nên không khí cuộc chơi bài chòi trở nên rôm rả, vui tươi”, ông Cử cho biết.

Đến nay, riêng hội bài chòi của làng Ngô Xá Tây cũng đã có hơn cả trăm bài vè, bài hát xướng. Có một điểm đặc biệt là kiểu hát xướng của bài chòi ở vùng này là kiểu hát đố, người chơi cũng phải ước đoán và đi từng nước bài sao cho hợp lý thì mới thắng được. Chính những điểm hay, độc đáo và có phần khó vậy nên càng tạo hứng thú cho người chơi.

Theo ông Cử, mỗi năm tổ chức hội bài chòi hầu như “thu không bù đủ chi” nhưng làng luôn cố gắng hết sức để hội được diễn ra. Để hội diễn ra một cách “bền vững”, hàng năm Chi bộ thôn luân phiên giao cho các tổ chức đoàn thể thôn đứng ra tổ chức. Bài chòi được tổ chức vào dịp Tết không chỉ là giữ gìn nét văn hóa đẹp của làng mà còn góp phần giữ gìn an ninh trật tự, hạn chế người dân tham gia cờ bạc, đỏ đen và uống rượu bia. Thông qua hội bài chòi đã kết nối cộng cảm dân làng, tạo được sân chơi đậm chất văn hóa đặc sắc.

ĐỨC VIỆT

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Ghi dấu “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Ghi dấu “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Sáng nay 16/8, vào lúc 6 giờ đến 7 giờ 30 phút hơn 1 triệu người dân tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước đã khoác lên mình áo đỏ sao vàng, cùng hướng về Quảng trường Ba Đình lịch sử để theo dõi lễ thượng cờ Tổ quốc và đồng loạt hát Quốc ca. Sau đó cùng thực hiện hoạt động đi bộ vì một Việt Nam đoàn kết, hùng cường và bền vững.
Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Tin tức - Thuý Hồng - 2 giờ trước
Sáng 16/8, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số, Bộ Công Thương phối hợp với Sở Công Thương Lạng Sơn tổ chức Chương trình Chuyển đổi số chợ truyền thống và Phát triển thương mại điện tử tỉnh Lạng Sơn năm 2025.
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Văn bản chính sách mới - Minh Anh - 3 giờ trước
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.
Cảnh giác với các trang giả mạo, lợi dụng Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba

Cảnh giác với các trang giả mạo, lợi dụng Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba

Xã hội - Minh Nhật - 4 giờ trước
Trang Facebook chính thức của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam có tên “Hội Chữ thập đỏ Việt Nam - Viet Nam Red Cross Society” phát đi cảnh báo về việc xuất hiện trang Facebook giả mạo, lợi dụng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba để cắt ghép hình ảnh, biến tướng thành hoạt động lừa đảo trục lợi.
Nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 trong và ngoài nước

Nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 trong và ngoài nước

Tin tức - Minh Nhật - 4 giờ trước
Loạt hoạt động kỷ niệm đặc sắc góp phần lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử, khơi gợi lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và tinh thần đoàn kết, đã và đang được tổ chức tưng bừng trong và ngoài nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
TP. Hồ Chí Minh: Cấp xã phường được bổ sung biên chế, nhưng phải bảo đảm nguồn thu

TP. Hồ Chí Minh: Cấp xã phường được bổ sung biên chế, nhưng phải bảo đảm nguồn thu

Tin tức - Duy Chí - 6 giờ trước
Trước các kiến nghị của lãnh đạo các xã phường về việc bổ sung biên chế các vị trí việc làm còn thiếu khuyết cán bộ lĩnh vực như: Thanh tra Xây dựng, Văn hoá Thể thao, Y tế, Quân sự… Đoàn công tác của UBND TP.Hồ Chí Minh đã khảo sát thực tế và trả lời kiến nghị của cơ sở.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Giải cứu 2 thiếu nữ bị “bắt cóc online”

Giải cứu 2 thiếu nữ bị “bắt cóc online”

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 7 giờ trước
Ngày 16/8, đại diện Công an thành phố Đà Nẵng cho hay vừa giải cứu thành công 2 trường hợp khỏi các đối tượng “bắt cóc online”.
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Sắc màu 54 - Tào Đạt - Như Tâm - 8 giờ trước
Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Chủ tịch Quốc hội: Tuyên Quang phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Chủ tịch Quốc hội: Tuyên Quang phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Sáng 16/8, tại tỉnh Tuyên Quang, nhân kỷ niệm 80 năm Quốc dân Đại hội Tân Trào (16/8/1945-16/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946-6/1/2026), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã dự chương trình “Trở về nguồn - Hướng tới tương lai” do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức.
Mổ lấy thai chủ động: Cái giá của “ngày đẹp” có thể là sinh mạng

Mổ lấy thai chủ động: Cái giá của “ngày đẹp” có thể là sinh mạng

Sự kiện - Bình luận - Hồng Phúc - 10 giờ trước
Một ngày “đẹp” trên tờ lịch, theo quan niệm của nhiều gia đình, được tin rằng sẽ đem lại vận may, bình an và tương lai thuận lợi cho đứa trẻ. Nhưng đôi khi, cái “đẹp” của mổ lấy thai chủ động chỉ là vẻ ngoài, còn ẩn sau có thể là một bi kịch.
Người dân miền Tây Nam Bộ góp sức trong “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Người dân miền Tây Nam Bộ góp sức trong “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Thời sự - Tào Đạt - Trung Phạm - 10 giờ trước
Đông đảo Nhân dân các tỉnh Tây Nam Bộ đã cùng chào cờ và hát Quốc ca, cùng đi bộ vì một Việt Nam đoàn kết, hùng cường và bền vững.