Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bài chòi-Từ hội làng bước ra thế giới

PV - 11:19, 09/07/2018

Trải qua hàng trăm năm tồn tại, nghệ thuật bài chòi vẫn được dân làng Ngô Xá Tây, xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong (Quảng Trị) giữ gìn nguyên vẹn. Càng tự hào hơn khi nghệ thuật bài chòi dân dã của làng Ngô Xá Tây nói riêng và của vùng Trung Trung bộ Việt Nam nói chung vừa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Sức sống của một hội làng

Cụ ông Hồ Văn Đỉu (80 tuổi) là một trong những bô lão nặng lòng và tâm huyết với hội bài chòi của làng Ngô Xá Tây. Cụ Đỉu kể, theo như sử làng ghi chép lại thì làng mình hình thành cách nay khoảng 600 năm, còn nghệ thuật bài chòi du nhập vào làng cách đây khoảng 300 năm. Trò chơi dân dã này đã in sâu đậm trong tâm thức của biết bao thế hệ người làng từ xa xưa. Đây cũng được xem là vốn quý, là món ăn tinh thần không thể thiếu của làng và không dễ gì mai một theo thời gian.

Hội bài chòi đã được dân làng Ngô Xá Tây giữ gìn qua nhiều thế hệ. Hội bài chòi đã được dân làng Ngô Xá Tây giữ gìn qua nhiều thế hệ.

Trong quá trình, hội bài chòi cũng có lúc thăng trầm, gián đoạn theo dòng chảy của lịch sử. Sau năm 1985, hội bài chòi được phục hồi và duy trì thường niên cho đến nay. Vốn là người rất am tường về bài chòi, cụ Đỉu không chỉ tích cực tham gia tổ chức, biểu diễn ca xướng hò vè, ông còn có công rất lớn trong việc truyền dạy lại những hiểu biết cặn kẽ về bài chòi cho các thế hệ sau của làng. Cụ chỉ thực sự nghỉ chơi bài chòi cách đây vài năm, khi sức khỏe không còn cho phép.

Ở làng Ngô Xá Tây, từ người già đến người trẻ, thậm chí cả trẻ con đều có niềm yêu thích nồng nhiệt với hội bài chòi của làng mình. Xưa kia, hội bài chòi được tổ chức thường niên tại sân đình làng bắt đầu từ ngày 28 tháng Chạp kéo dài đến mùng 4 tháng Giêng. Từ năm 2014, hội bài chòi được phục dựng quy mô lớn hơn và địa điểm được di dời ra một khu đất rộng gần Nhà sinh hoạt cộng đồng của thôn. “Những ngày diễn ra hội bài chòi, hầu như mọi người tập trung chơi từ chập tối cho đến khuya. Ai cũng vui, vì thế những ngày Tết đến Xuân về càng trở nên vui tươi, ý nghĩa hơn”, anh Nguyễn Minh Đức, Trưởng thôn Ngô Xá Tây vui vẻ cho biết.

Hội bài chòi thường được tổ chức vào dịp Tết ở làng Ngô Xá Tây. Hội bài chòi thường được tổ chức vào dịp Tết ở làng Ngô Xá Tây.

Chính Trưởng thôn Nguyễn Minh Đức (31 tuổi) cũng là một trong những người trẻ tuổi sớm say mê gia nhập và gắn bó với việc tổ chức hội bài chòi hàng năm của làng. Anh cho biết, mình là một trong 15 thành viên chủ chốt của đội bài chòi của làng. Ngoài tham gia điều hành ngày hội, anh còn trực tiếp hò xướng, sắp bài, chia quân bài cho người chơi. Đến bây giờ, niềm đam mê với bài chòi trong anh vẫn nguyên vẹn như những ngày thơ bé.

Trao truyền cho đời sau

Nhớ lại sự kiện ngày 5/5/2018, khi di sản văn hóa bài chòi chính thức được tổ chức UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, bà Hồ Thị Linh, 54 tuổi ở làng Ngô Xá Tây vẫn cảm thấy phấn chấn trong lòng. Bà Linh bộc bạch: “Bao nhiêu năm chơi bài chòi, tôi cũng như người làng chỉ nghĩ đây là di sản văn hóa dân gian bình thường của người làng mình. Ngờ đâu một ngày bài chòi ở hội làng mình lại được thế giới biết đến và công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Người làng ai cũng cảm thấy vinh dự và tự hào vô cùng”.

Từ thời còn nhỏ xíu, trong những ngày tết đến xuân về, cũng như bao người làng đam mê những ván bài chòi náo nhiệt, bà Linh thường theo bà, theo mẹ đến dự hội bài chòi đến tận đêm khuya. Bài chòi vì thế cũng ngấm vào máu thịt trở thành một phần trong đời sống tinh thần của bà.

Ông Nguyễn Quân Cử, Trưởng Ban Văn hóa xã Triệu Trung, Bí thư Chi bộ thôn Ngô Xá Tây cũng là một người đam mê đặc biệt và tâm huyết sống hết mình với bài chòi. Ông cũng là người sáng tác mới hầu hết các câu ca, hò vè, thơ đối đáp để phục vụ cho những người hát xướng bài chòi. “Những bài hò, vè xưa để lại dù nhiều nhưng lâu dần cũng khiến người chơi nhàm chán. Mình phải sáng tác ra những bài ca mới, phù hợp với thực tiễn cuộc sống sinh hoạt, sản xuất của bà con nhưng vẫn dựa trên nền của dân ca Bình Trị Thiên như cũ. Cũng nhờ các bài hò, vè mới kết hợp với cũ đã tạo nên không khí cuộc chơi bài chòi trở nên rôm rả, vui tươi”, ông Cử cho biết.

Đến nay, riêng hội bài chòi của làng Ngô Xá Tây cũng đã có hơn cả trăm bài vè, bài hát xướng. Có một điểm đặc biệt là kiểu hát xướng của bài chòi ở vùng này là kiểu hát đố, người chơi cũng phải ước đoán và đi từng nước bài sao cho hợp lý thì mới thắng được. Chính những điểm hay, độc đáo và có phần khó vậy nên càng tạo hứng thú cho người chơi.

Theo ông Cử, mỗi năm tổ chức hội bài chòi hầu như “thu không bù đủ chi” nhưng làng luôn cố gắng hết sức để hội được diễn ra. Để hội diễn ra một cách “bền vững”, hàng năm Chi bộ thôn luân phiên giao cho các tổ chức đoàn thể thôn đứng ra tổ chức. Bài chòi được tổ chức vào dịp Tết không chỉ là giữ gìn nét văn hóa đẹp của làng mà còn góp phần giữ gìn an ninh trật tự, hạn chế người dân tham gia cờ bạc, đỏ đen và uống rượu bia. Thông qua hội bài chòi đã kết nối cộng cảm dân làng, tạo được sân chơi đậm chất văn hóa đặc sắc.

ĐỨC VIỆT

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.