Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người “giữ lửa” nghệ thuật bài Chòi

Sơn Gia Phúc - 17:04, 21/07/2020

Năm nay, Nghệ nhân Ưu tú Đặng Đức Lai ở thôn Kỳ Phú, xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam) đã bước sang tuổi 74. Dù hoàn cảnh khó khăn, nhưng với niềm đam mê cháy bỏng, hết mình với loại hình nghệ thuật hô bài chòi, nghệ nhân đã dày công “truyền lửa”, đào tạo thế hệ trẻ phát triển bài Chòi, đem lại món ăn tinh thần ở vùng quê nông thôn mới Kỳ Phú.

Bài Chòi được tổ chức ở vùng quê xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam)
Bài Chòi được tổ chức ở vùng quê xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam)

Theo lời Nghệ nhân Đặng Đức Lai, bài Chòi là loại hình văn hóa độc đáo, là niềm đam mê cháy bỏng, là tiếng lòng của quê hương. Bài Chòi, tạo nên đời sống tinh thần phong phú hơn. Xưa, các loại nhạc cụ dùng trong bài chòi đơn giản, giờ đây có đầy đủ trống, kèn và đàn nữa. 

Để chơi, diễn bài Chòi, thường có 9 - 11 chòi làm bằng tre lợp tranh hay rạ… Xưa, bài Chòi thường được tổ chức những ngày đầu Xuân, dịp tết Nguyên đán. Nay, được chính quyền địa phương tạo điều kiện nên bài Chòi được tổ chức vào dịp Kỷ niệm ngày Quốc khánh (2/9), Ngày miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất (30/4), Ngày hội Đại đoàn kết, hay trong các dịp lễ hội truyền thống khác. 

Trò chơi bài Chòi được mở màn bằng câu hát mở đầu của người hô chính (Hiệu) đứng hô bài chòi, nơi có đặt ống đựng bài, trong ống thường có 32 tấm thẻ bài. Mỗi thẻ bài đều ghi tên một con bài, chia đều cho 10 người, mỗi người 3 quân, 2 quân để lại. Người cầm chịch cuộc chơi cũng có một bộ thẻ bài như vậy đựng trong một chiếc ống cao vừa đủ để anh, chị Hiệu rút được nó. Khi anh hay chị Hiệu rút con bài nào thì không đọc tên mà hát các câu ca dao, điển tích liên quan đến tên con bài đó. Người chơi nào thuộc nhiều ca dao, điển tích gắn với tên các con bài và nhanh trí đoán ra trước thì người đó thắng cuộc. 

Khoảng 5 năm trở lại đây, người dân các thôn: Cẩm Khê, Kỳ Phú, Phú Mỹ, Thành Mỹ xã Tam Phước, huyện Phú Ninh và một số xã vùng phụ cận, đã quen với hình ảnh ông Đặng Đức Lai - thành viên Câu lạc bộ (CLB) hô hát bài Chòi thôn Kỳ Phú với chiếc loa sắt trên xe máy và tiếng rao vang vọng xóm làng vào mỗi chiều, để thông báo chương trình phục vụ bài Chòi tại sân Nhà Văn hóa thôn. Hàng trăm buổi hô hát bài Chòi trong và ngoài xã đã diễn ra và cùng với đó là những niềm vui đọng lại nơi các thành viên trong CLB, cũng như khán giả quê nhà… Chính ông Lai cùng lực lượng nòng cốt trong CLB tham gia biểu diễn ở nhiều nơi, góp phần giữ gìn và truyền ngọn lửa đam mê nghệ thuật bài Chòi đến với công chúng, nhất là giới trẻ. 

Ông Phạm Hồng Phước, Chủ nhiệm CLB bài Chòi thôn Kỳ Phú cho biết: Ông Lai thường dạy miễn phí cho những ai say mê các làn điệu bài Chòi cổ. CLB đã phối hợp với Trung tâm học tập cộng đồng xã Tam Phước mở lớp hát dân ca nhằm giúp lớp trẻ biết thêm những làn điệu dân ca, trong đó đặc biệt là dân ca bài Chòi xứ Quảng, góp phần khôi phục và lưu giữ lại các làn điệu dân ca cho các thế hệ mai sau. Ông Lai được tín nhiệm giao nhiệm vụ đến với lớp học cộng đồng xã Tam Phước, để truyền cho lớp con cháu âm nhạc truyền thống. Lớp học không chỉ dạy lý thuyết đơn thuần, vào những đêm 16 âm lịch hằng tháng, các em còn được CLB cho hô hát bài Chòi, giúp các em yêu quý hơn những giá trị nghệ thuật dân tộc để phục vụ tích cực đời sống tinh thần của bà con sau này.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ hội Katê lung linh sắc màu văn hóa Chăm

Lễ hội Katê lung linh sắc màu văn hóa Chăm

Hằng năm, cộng đồng người Chăm ở 2 tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận tổ chức 4 lễ lớn trên các đền tháp như Yuer Yang, Katê, Cambur và Peh Bimbeng Yang. Trong đó, Lễ hội Katê có sự tham gia của cả cộng đồng người Chăm và đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm.
Tin nổi bật trang chủ
Hội nghị Trung ương 10: Cho ý kiến về 10 nội dung thuộc 2 nhóm vấn đề chiến lược

Hội nghị Trung ương 10: Cho ý kiến về 10 nội dung thuộc 2 nhóm vấn đề chiến lược

Thực hiện Chương trình làm việc toàn khoá, hôm nay (18/9) Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII tổ chức Hội nghị lần thứ 10 tại Thủ đô Hà Nội. Hội nghị sẽ thảo luận, cho ý kiến về 10 nội dung thuộc 2 nhóm vấn đề chiến lược và một số việc cụ thể.
Phát biểu khai mạc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 10 khoá XIII

Phát biểu khai mạc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 10 khoá XIII

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Sáng 18/9/2024, Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII khai mạc tại Hà Nội. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu khai mạc Hội nghị. Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm.
Thủ tướng:

Thủ tướng: "Vượt nắng thắng mưa, không thua gió bão" để hoàn thành các dự án hạ tầng giao thông chiến lược

Thời sự - PV - 20:20, 17/09/2024
Nêu rõ dù khó khăn đến mấy vẫn phải hoàn thành mục tiêu đã đề ra trong phát triển hạ tầng giao thông chiến lược, Thủ tướng yêu cầu phát huy tinh thần "vượt nắng thắng mưa, không thua gió bão" và giao nhiệm vụ cụ thể với các bộ, ngành, địa phương để thúc đẩy tiến độ, bảo đảm chất lượng các dự án.
Trung thu đặc biệt của trẻ em Yên Bái - Lào Cai

Trung thu đặc biệt của trẻ em Yên Bái - Lào Cai

Media - BDT - 20:00, 17/09/2024
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 17/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Thủ tướng chỉ đạo xây cầu Phong Châu mới an toàn trong mọi điều kiện mưa lũ. Trung thu đặc biệt của trẻ em Yên Bái - Lào Cai. Giữ màu xanh nơi đại ngàn. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Chi nhánh Agribank khu vực miền Nam: Nghĩa tình miền Nam hướng về đồng bào miền Bắc

Chi nhánh Agribank khu vực miền Nam: Nghĩa tình miền Nam hướng về đồng bào miền Bắc

Tin tức - Hải An - VPMN - 19:00, 17/09/2024
Các chi nhánh Agribank khu vực miền Nam đồng hành cùng toàn hệ thống Agribank nỗ lực góp sức, chung tay hỗ trợ các tỉnh phía Bắc khắc phục hậu quả bão, lũ; tô đậm truyền thống văn hóa “tương thân tương ái” của người Việt Nam và nghĩa tình Agribank.
Bắt khẩn cấp 2 đối tượng Hack Facebook chiếm đoạt 10 tỷ đồng

Bắt khẩn cấp 2 đối tượng Hack Facebook chiếm đoạt 10 tỷ đồng

Pháp luật - Minh Nhật - 18:58, 17/09/2024
Ngày 13/9, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an TP. Đà Nẵng tiếp nhận tin báo của nhiều nạn nhân về việc bị các đối tượng tội phạm mạo danh người thân ở nước ngoài nhắn tin, gọi điện dụ dỗ góp tiền làm ăn, sau đó lừa đảo chiếm đoạt hàng trăm triệu đồng. Trinh sát Phòng Cảnh sát Hình sự Công an TP. Đà Nẵng tiến hành xác minh, truy xét.
Sáu điểm tựa Việt Nam giúp vượt qua mọi khó khăn, gian nan, thử thách

Sáu điểm tựa Việt Nam giúp vượt qua mọi khó khăn, gian nan, thử thách

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 16/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Sáu điểm tựa Việt Nam giúp vượt qua mọi khó khăn, gian nan, thử thách. Khơi dậy tiềm năng du lịch vùng đồng bào DTTS. Làm giàu nhờ lối canh tác cà phê khác biệt. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Nhiều bệnh nhân cấp cứu do nhiễm loại vi khuẩn trong bùn đất sau mưa lũ, cảnh báo của chuyên gia Y tế

Nhiều bệnh nhân cấp cứu do nhiễm loại vi khuẩn trong bùn đất sau mưa lũ, cảnh báo của chuyên gia Y tế

Sức khỏe - Minh Nhật - 18:49, 17/09/2024
Các bệnh nhân đều cấp cứu trong tình trạng sốt cao, kém ăn, sụt cân, sưng và áp - xe một số vị trí trên cơ thể.
Chỉ

Chỉ "rút quân” khi mọi người dân Quảng Ninh đã được cấp điện

Xã hội - Mỹ Dung - 18:47, 17/09/2024
Đó là quyết tâm của những người thợ điện đến từ các đơn vị của Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC), Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI) khi tham gia lực lượng xung kích, tăng cường hỗ trợ cho Công ty Điện lực (PC) Quảng Ninh khắc phục sự cố lưới điện sau bão số 3.
Thông tin mới nhất về tình hình thiệt hại do mưa lũ gây ra trên địa bàn huyện Bắc Hà

Thông tin mới nhất về tình hình thiệt hại do mưa lũ gây ra trên địa bàn huyện Bắc Hà

Tin tức - Trọng Bảo - 18:46, 17/09/2024
Trận mưa lũ lịch sử vừa qua đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản ở huyện vùng cao Bắc Hà, tỉnh Lào Cai.
Quảng Ninh: Thống nhất chủ trương dành 1.000 tỷ đồng từ nguồn tiết kiệm chi thường xuyên cho khắc phục hậu quả bão

Quảng Ninh: Thống nhất chủ trương dành 1.000 tỷ đồng từ nguồn tiết kiệm chi thường xuyên cho khắc phục hậu quả bão

Trang địa phương - Mỹ Dung - 18:44, 17/09/2024
Ngày 17/9, tại Tp. Hạ Long, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tổ chức Hội nghị lần thứ 55 để cho ý kiến, chủ trương về một số nội dung trình Kỳ họp thứ 21 của HĐND tỉnh khóa XIV thuộc thẩm quyền Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh cùng nhiều nội dung quan trọng khác. Đồng chí Trịnh Thị Minh Thanh - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy chủ trì Hội nghị.
Nhiều trường Đại học trao học bổng, giảm học phí cho sinh viên vùng bão lũ

Nhiều trường Đại học trao học bổng, giảm học phí cho sinh viên vùng bão lũ

Giáo dục - Minh Nhật - 18:42, 17/09/2024
Nhiều trường Đại học thực hiện chính sách giảm, giãn đóng học phí đối với sinh viên chịu ảnh hưởng của bão số 3 (bão Yagi) và lũ lụt.