Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thăm nhà rông lớn nhất Tây Nguyên

PV - 12:02, 06/06/2021

Trong hương men rượu cần nồng nàn bên mái nhà rông, già làng Sôn, làng Kon Sơ Lăl, xã Hà Tây (huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai) nói với chúng tôi rằng: Với người làng Kon Sơ Lăl, nhà rông là hồn cốt dân tộc, là văn hóa mà ông bà để lại từ hàng ngàn đời nay. Vì vậy, ông luôn tìm mọi cách để giữ gìn vốn quý đó. Và đó cũng là lý do mà căn nhà rông được mệnh danh lớn nhất Tây Nguyên được ra đời.

Nhà rông làng Kon Sơ Lăl lớn nhất Tây Nguyên. Ảnh: Thùy Dung
Nhà rông làng Kon Sơ Lăl lớn nhất Tây Nguyên. Ảnh: Thùy Dung

Theo lời hẹn trước, già làng Sôn đón chúng tôi từ đầu làng. Già Sôn là người đã chứng kiến bao thăng trầm lịch sử của làng Kon Sơ Lăl. Chúng tôi theo chân già Sôn đến nhà rông, từ xa, nhà rông hiện lên thật sừng sững và uy nghi. Cùng chúng tôi vào tham quan nhà rông, già làng Sôn lấy một ghè rượu cần để mời khách quý. Trong hương men rượu cần, già Sôn bắt đầu đưa chúng tôi ngược dòng kí ức: “Đối với người làng Kon Sơ Lăl, ai cũng tự hào vì làng mình có nhà rông lớn nhất Tây Nguyên. Không những thế, nhà rông còn là hồn cốt, là văn hóa mà ông cha để lại, nó gắn liền với cuộc đời của mỗi con người và là niềm tự hào của dân tộc”.

“Tuy nhiên, ít ai biết rằng, người làng Kon Sơ Lăl từng phải chứng kiến cảnh nhà rông bị cháy. Đó là nhà rông ở làng Kon Sơ Lăl cũ cách làng mới khoảng chừng 4km. Ngày trước, hầu hết người làng đều ở đó, sau này chính quyền đã vận động người dân chuyển đến khu tái định cư gần trung tâm xã để thuận lợi cho việc phát triển kinh tế. Về làng mới, người làng tiếp tục dựng một nhà rông mới. Đồng thời, vẫn giữ gìn nhà rông ở làng cũ vì nó đã gắn bó với người làng bao đời nay”- già Sôn kể.

Những tưởng mọi thứ đều yên bình, nhưng một chiều tháng 4-2015, một cơn mưa giông, sấm sét đánh vang rền, phá tan sự yên bình vốn có của ngôi làng cũ. Nhà rông sừng sững bao năm qua bỗng cháy rực như ngọn đuốc trong sự bất lực của dân làng. Sau trận hỏa hoạn, ngôi làng trở nên trầm mặc. Người già trong làng đưa đôi mắt buồn hoang vắng bên những tàn tích còn sót lại như cố giữ lại những ngày hội, những đêm say rượu cần bên nhịp xoang, tiếng chiêng trong tiềm thức.

Sau bao đêm suy nghĩ, già làng Sôn quyết định bàn với những Người có uy tín ở làng để kêu gọi sức dân xây dựng lại căn nhà rông mới và làm theo kiến trúc nhà rông cũ. Sau khi hội đồng làng đã thống nhất, họ liền thông báo với người dân trong niềm vui mừng, phấn khởi và già làng Sôn là người chỉ đạo chính.

Ông Yưuh (thôn trưởng cũ làng Kon Sơ Lăl) cho biết: “Dựng nhà rông mới mất 1 năm. Tiền dựng nhà rông có được nhờ bán các trụ gỗ còn sót lại của nhà rông cũ. Chúng tôi huy động hết sức lực của dân làng để cùng chung sức xây dựng nhà rông. Cả làng chia làm 6 tổ. Mỗi tổ sẽ phải chịu trách nhiệm lên rừng lấy 2 cái trụ gỗ, 1 đà (xà) trên, 1 đà dưới. Các tổ tiếp tục phân chia công việc cho nhau, đàn ông, thanh niên trai tráng trong làng thì lên rừng lấy gỗ, mây, tre, nứa. Phụ nữ trong làng lên rừng lấy tranh về lợp mái, cứ 1 người thì phải lấy được 10 bó tranh”.

Cứ thế, nhà rông Kon Sơ Lăl được xây dựng trong vòng 4 tháng, bắt đầu từ tháng 4-2017. Trước đó, người dân đã bỏ ra 1 năm để chuẩn bị nguyên liệu. Khi thi công, người dân bỏ gần 4.000 ngày công. Nhà rông được hoàn thành vào tháng 8-2017 và trở thành nhà rông lớn nhất Tây Nguyên, với chiều dài là 23m, cao 20m, rộng chính giữa là 12m, rộng 2 bên, mỗi bên 10m.

Già làng Sôn (thứ 2 từ trái qua) và ông Yưuh - một trong những người có uy tín của làng Kon Sơ Lăl kể về những ngày dựng nhà rông. Ảnh: Thùy Dung
Già làng Sôn (thứ 2 từ trái qua) và ông Yưuh - một trong những người có uy tín của làng Kon Sơ Lăl kể về những ngày dựng nhà rông. Ảnh: Thùy Dung

Và một điều đặc biệt khi xây dựng căn nhà rông lớn nhất Tây Nguyên, đó là già làng Sôn không biết chữ, ông không vẽ bản thiết kế. Cách ông hướng dẫn người làng thực hiện các công việc là từ trí óc và con mắt. “Tôi không vẽ bản thiết kế nào cả, vì tôi không biết chữ, tất cả tôi chỉ nghĩ trong đầu. Tôi nói với bà con, nhà rông mới được dựng giống nhà rông ở làng cũ để bà con dễ hiểu. Bà con góp ý lại rằng, muốn làm nhà rông to hơn để chứa hết cả làng. Khi bắt tay vào thực hiện, những Người có uy tín trong làng đã cùng tôi giám sát các quy trình để đưa ra những phán đoán chuẩn xác nhất để dân làng mình thực hiện” - Già làng Sôn nói.

“Người làng lấy dây thừng làm thước đo. Dân mình làm nhà sàn ở quen rồi, cứ thế mà làm tuần tự thôi, dựng cột, đóng khung, đặt đà, lợp mái. Mà khó nhất là đặt đà ngang, nhìn không kĩ là sẽ làm nhà rông bị méo mó. Chúng tôi nhiều lần phải cùng nhau đứng xem và chỉnh sửa mới được như thế này”- Già làng Sôn cho biết thêm.

Cùng chúng tôi đi tham quan nhà rông, già làng Sôn trầm tư nói: “Nhà rông này được dựng lên để xoa dịu nỗi mất mát trong cơn hỏa hoạn năm xưa của dân làng. Nó được dựng lên theo đúng kiểu nhà rông truyền thống của người Ba Na. Để làm thành công nhà rông này là nhờ sự đoàn kết, cùng nhau chung sức, đồng lòng của dân làng. Đến nay, Kon Sơ Lăl được công nhận là làng văn hóa rồi, chỉ hy vọng sau này, thế hệ trẻ vẫn tích cực bảo tồn nhà rông của làng, giữ gìn hồn cốt dân tộc trên mảnh đất đại ngàn này”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.