Miền văn hóa trên những đường ray

Vẻ đẹp trên dặmdài đất nước

Đường sắt từ lâu là một phần quan trọng của hệ thống giao thông quốc gia, với ưu thế an toàn, ổn định và khả năng vận chuyển lớn, góp phần kết nối các vùng miền và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên đã có thời gian dài ngành Đường sắt chật vật vì hạ tầng lạc hậu, tốc độ chậm, dịch vụ giải trí kém hấp dẫn, các ga chưa kết nối tốt với điểm du lịch.

Những năm gần đây, ngành Đường sắt đã có sự chuyển mình mạnh mẽ. Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, sản lượng vận tải hành khách tăng 154%, cao hơn nhiều so với hàng không ở mức 10% và đường bộ ở mức 19%. Dù giá vé tăng từ 4 đến 7% so với cùng kỳ, lượng khách vẫn tăng từ 8 đến 10%.

Du lịch bằng tàu hỏa đang trở lại với lợi thế trải nghiệm, an toàn và giờ giấc ổn định. Trên thế giới, loại hình này rất được ưa chuộng và Việt Nam cũng đang nắm bắt xu hướng. 

Mới đây, hành trình tàu Thống Nhất được Lonely Planet xếp hạng nhất trong 24 tuyến tàu tuyệt vời nhất thế giới năm 2025, nhờ đi qua các đô thị lịch sử, bờ biển hùng vĩ, cảnh quan ngoạn mục và giá trị văn hóa đặc sắc. Những chuyến tàu xuyên đêm mang đến góc nhìn mới mẻ, từ miền quê yên bình đến đô thị sầm uất, mở ra cơ hội tái định vị đường sắt Việt Nam trên bản đồ du lịch quốc tế.

Ngành Đường sắt đang coi du lịch là một kho báu, tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ, đổi mới phương tiện và kết nối các điểm đến. Trên tàu, du khách có thể thưởng thức ẩm thực, nghệ thuật và các hoạt động văn hóa ngay trong hành trình. Loại hình này phù hợp với nhiều đối tượng, đặc biệt là khách quốc tế, bởi mang lại sự thư thái và những trải nghiệm giàu cảm xúc mà phương tiện khác khó sánh được.

Hànhtrình của văn hóa

Không chỉ tàu Thống Nhất, nhiều tuyến tàu nội địa đã được nâng cấp, trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc như Huế - Đà Nẵng, Hà Nội - Hải Phòng, Đà Lạt - Trại Mát, Quy Nhơn - Diêu Trì.

Tuyến “Kết nối di sản miền Trung” khai thác từ đầu năm 2024 đưa du khách từ cố đô Huế thơ mộng đến thành phố biển Đà Nẵng sôi động, đi qua phá Tam Giang, đèo Hải Vân, vịnh Lăng Cô, bãi biển Mỹ Khê. Trên tàu, nghệ sĩ biểu diễn ca Huế, phục vụ ẩm thực dân dã và đặc sản địa phương. Nhiều du khách đã lưu lại cảm nhận, biến toa tàu thành một “sổ lưu bút” sống động.

Thành công của tuyến này khích lệ hàng loạt sản phẩm khác. Ngày 10/5/2025, tàu “Hoa Phượng Đỏ” Hà Nội - Hải Phòng ra mắt với nội thất phong cách Đông Dương, toa VIP 34 chỗ lần đầu vận hành, mang lại trải nghiệm ba giờ “làm quý tộc” giữa hai thành phố. Sau một tháng hoạt động, tàu đã chạy 263 chuyến, vận chuyển hơn 142.000 khách và đạt doanh thu vượt 14 tỷ đồng.

Ngày 1/6/2025, tuyến “Về miền đất võ” Quy Nhơn - Diêu Trì đưa du khách thưởng thức hát bội, bài chòi, ẩm thực Bình Định và tham quan Tháp Đôi, cầu Luật Lễ. Cuối năm 2024, tàu cổ Đà Lạt - Trại Mát ra mắt, mang phong cách cung đình đầu thế kỷ XX, đồng thời giới thiệu nông sản đặc trưng của cao nguyên.

Mới đây nhất, ngày 10/8, đoàn tàu chất lượng cao Hà Nội - Đồng Hới chính thức vận hành, gồm 13 toa ứng dụng công nghệ tiên tiến do Việt Nam sản xuất. Tuyến này nằm trong sáu cung đường sắt đẹp nhất thế giới và luôn có lượng hành khách cao.

Ông Hà Trọng Thắng, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Vận tải đường sắt, cho biết du lịch tàu hỏa mang lại trải nghiệm khác biệt, phù hợp cho khách đoàn, gia đình và doanh nghiệp. Nhiều tuyến dài như Hà Nội - Đà Nẵng thường “cháy vé” vào mùa cao điểm.

Khi đã chinh phục được du khách, doanh thu sẽ là kết quả tất yếu. Sau nhiều năm “ngủ quên”, ngành đường sắt đang thay đổi tư duy, phát huy lợi thế giá cước ổn định, ít biến động, khả năng vận chuyển đa dạng hàng hóa và hành khách. Việc kết hợp văn hóa và trải nghiệm du lịch ngay trên toa tàu không chỉ làm mới sản phẩm mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho đường sắt Việt Nam.