Chương trình MTQG 1719 đã góp phần nâng cao thu nhập cho đồng bào DTTS (Ảnh minh họa).Kỳ tích về giảm nghèo
Một trong những dấu ấn nổi bật của Chương trình MTQG 1719, là góp phần nâng cao thu nhập của người dân ở vùng nghèo nhất cả nước. Đây cũng là một trong những nhóm mục tiêu vượt kế hoạch đề ra của Chương trình MTQG 1719 sau khi kết thúc giai đoạn I.
Chương trình MTQG 1719 đã giải quyết một số vấn đề cơ bản liên quan đến đời sống người dân, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi, địa bàn trọng yếu của quốc gia.
Ông Đào Ngọc Dung,Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo
Báo cáo của Bộ Dân tộc và Tôn giáo chỉ rõ, tính đến tháng 3/2025, thu nhập của đồng bào DTTS đạt bình quân 43,4 triệu đồng/năm, tăng 3,1 lần so với năm 2020. Dự kiến hết năm 2025 đạt 45,9 triệu đồng tăng 3,3 lần so năm 2020 (mục tiêu của Chương trình đặt ra đến năm 2025 tăng trên 2 lần).
Điển hình như ở tỉnh Cao Bằng, giai đoạn 2022 - 2025, tổng nguồn vốn Ngân sách Trung ương giao thực hiện Chương trình MTQG 1719 là trên 5.033 tỷ đồng. Tính đến ngày 1/8/2025, toàn tỉnh đã giải ngân trên 3.800 tỷ đồng (đạt 75,6% kế hoạch). Nhờ triển khai đòng bộ các giải pháp, các dự án, tiểu dự án thành phần, trong giai đoạn vừa qua, tỷ lệ giảm nghèo trong đồng bào DTTS của tỉnh Cao Bằng đạt trên 4,6%.
Còn tại tỉnh Sơn La, tính đến tháng 6/2025, toàn tỉnh đã giải ngân hơn 3.666 tỉ đồng, đạt 64% kế hoạch vốn - một trong những địa phương có tỷ lệ giải ngân Chương trình MTQG 1719 cao nhất cả nước. Các chỉ tiêu về giảm nghèo, tiếp cận dịch vụ cơ bản, phát triển hạ tầng và giáo dục - y tế đều có tiến triển rõ rệt: tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo tại xã đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La giảm 4,47%.
Theo chia sẻ của ông Thào Xuân Nếnh, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La, địa phương đã chủ động ban hành hướng dẫn thực hiện chương trình sát với thực tiễn từng vùng. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát tiến độ các dự án; tháo gỡ vướng mắc về thủ tục đầu tư để ẩy nhanh tiến độ giải ngân, đảm bảo chất lượng công trình và lợi ích của người dân.
Đời sống của đồng bào Sơn La khởi sắc nhờ các Chương trình mục tiêu quốc gia (Ảnh: TL)Tạo động lực bứt phá trong triển khai thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2030
Cùng với kỳ tích về giảm nghèo, một trong những thành tựu nổi bật của Chương trình MTQG 1719 là đã hỗ trợ xây dựng nhà ở cho 42.567 hộ, vượt 230% kế hoạch, giúp đạt mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát sớm hơn 5 năm. Theo đó, đã có khoảng 10.549 hộ có đất ở, 13.387 hộ được cấp đất sản xuất, 54.899 hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề; 403 dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị được triển khai với sự tham gia của 817 doanh nghiệp, hợp tác xã, góp phần thúc đẩy kinh tế cộng đồng…
Những kết quả đó, đã đóng góp quan trọng, đáng kể vào việc hoàn thành trước tiến độ nhiều mục tiêu chung của cả nước trong thời gian qua. Đây cũng là tiền đề, là động lực rất lớn để các địa phương bứt phá trong triển khai thực hiện Chương trình trong những năm tiếp theo.
Tại Hội nghị sơ kết Chương trình MTQG 1719 do Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 được tổ chức mới đây, Ban Chỉ đạo Trung ương cũng đã thẳng thắn nhìn nhận, mặc dù đã những kết quả quan trọng, tuy nhiên, trong giai đoạn I, chương trình vẫn còn 3/9 nhóm mục tiêu chưa đạt kế hoạch.
Ngoài ra, một số vấn đề còn tồn tại, như: Nguy cơ tái nghèo cao và mức sống chưa bền vững, dịch vụ chưa phát triển, vẫn còn tình trạng đồng bào có tâm lý trông chờ, ỷ lại.
Cùng với đó, quá trình ban hành một số văn bản hướng dẫn, quy định về thực hiện cơ chế, chính sách ở cấp Trung ương còn kéo dài gây ra những khó khăn nhất định cho thực hiện chương trình.
Một số địa phương còn lúng túng trong quá trình triển khai thực hiện; đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp triển khai thực hiện ở cấp cơ sở còn thiếu và yếu; một số công chức, lãnh đạo có tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm.
Theo Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung, Chương trình MTQG 1719 đã giải quyết một số vấn đề cơ bản liên quan đến đời sống người dân, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi, địa bàn trọng yếu của quốc gia.
Về định hướng cho giai đoạn 2026 - 2030, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung nêu rõ nguyên tắc tổ chức thực hiện chương trình, là thu gọn đầu mối quản lý, phân công nhiệm vụ rõ ràng, trao toàn quyền cho địa phương, từ chủ động lập kế hoạch huy động phân bổ nguồn lực, tổ chức thực hiện để đạt các mục tiêu đã đề ra cho từng mục tiêu và cho cả giai đoạn.
“Thực hiện tốt phương châm 6 rõ trong chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm và rõ thẩm quyền. Tinh thần chung là giao quyền cho địa phương, địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định.
Nội dung Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2026 - 2030 sẽ tập trung 5 trụ cột chính: Đầu tư xây dựng, hoàn thiện hạ tầng thiết yếu, hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất gắn với đảm bảo quốc phòng an ninh, chống biến đổi khí hậu; phát triển sản xuất, tạo sinh kế, tạo việc làm và phát triển hàng hóa; cung cấp đầy đủ, kịp thời, các dịch vụ công y tế, giáo dục có chất lượng; cải thiện các vấn đề về bình đẳng giới, phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; tập trung phát triển nhân lực, ưu tiên đầu tư cho một số nhóm DTTS rất ít người và vùng biên giới khó khăn.
