Hàu nhập lậu: “Cú đánh” kép với ngư dân Quảng Ninh

Giá hàu rẻ nhất từ trước đến nay

Toàn tỉnh Quảng Ninh hiện có khoảng 4.000 ha diện tích nuôi hàu, tập trung chủ yếu tại Đặc khu Vân Đồn. Mỗi năm, địa phương cung cấp hàng trăm nghìn tấn hàu thương phẩm, là nguồn sinh kế chính của hàng nghìn hộ dân ven biển.

Tuy nhiên, bão Yagi năm 2024 khiến nhiều vùng nuôi bị tàn phá. Người dân vừa tái đầu tư lại gặp thời tiết bất lợi, nước biển thay đổi khiến hàu chậm lớn, dễ bệnh. Không những vậy, việc thả nuôi với diện tích dày đặc để phục hồi nhanh càng làm cạn kiệt nguồn thức ăn tự nhiên, ảnh hưởng chất lượng con giống.

“Giờ giá hàu chỉ còn 5.000 đồng/kg. Nếu chờ lâu, hàu càng già, ruột teo lại, giá sẽ còn thảm hơn. Mà bán vội thì giá đang thảm quá. Mặc dù đã đến thời điểm thu hoạch, nhưng nhiều hộ nuôi chúng tôi vẫn cố chờ khoảng chục ngày, nửa tháng nữa hi vọng hàu sẽ béo hơn để gỡ vốn”, anh Tuân - ngư dân ở Vân Đồn chia sẻ.

So với giai đoạn 2021–2022, khi hàu có giá 15.000–20.000 đồng/kg, đợt rớt giá năm nay là chưa từng có. Ngay cả thời điểm dịch COVID-19 ảnh hưởng mạnh đến tiêu thụ hải sản, giá hàu cũng chưa từng xuống dưới 10.000 đồng/kg.

Hàu nhập lậu- “Cú đánh” kép với ngư dân

Không chỉ chịu tác động thiên tai, ngư dân Quảng Ninh còn phải cạnh tranh với hàu nhập lậu từ Trung Quốc. Loại hàu này có giá rẻ hơn 10 – 25%, hình thức bắt mắt, kích thước đồng đều được nhiều nhà hàng ưa chuộng.

Chị Nguyễn Thị H, chủ một cơ sở hàu ở Đặc khu Vân Đồn không ngần ngại cho biết: “Nói thật, nhà tôi cũng nuôi hàu mà giờ 5, 6 nghìn/kg còn không có người mua vì nó quá gầy. Hàu vàng Trung Quốc thì béo hơn. Đợt này, cơ sở tôi cũng phải nhập hàu Trung Quốc về bán để giữ khách quen, ổn định”.

Trong một tháng gần đây, lực lượng chức năng phát hiện và xử lý hàng chục tấn hàu lậu, vận chuyển bằng xe tải, container và cả bè mảng. Chị Bùi Thúy B - chủ một nhà hàng tại phường Hạ Long, chia sẻ: “Hàu Trung Quốc nhìn đẹp, mẩy nhưng chất lượng khó kiểm soát. Người tiêu dùng khó phân biệt, hàu nội địa cũng mất uy tín theo.”

UBND tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường… tăng cường kiểm soát biên giới và tuyến biển. Các chuyên gia đề xuất triển khai hệ thống phân phối chính ngạch, tem nhãn truy xuất nguồn gốc và quảng bá thương hiệu hàu sạch, an toàn.

Những bè hàu vẫn lênh đênh trên sóng, nhưng nỗi lo giá rớt và hàu lậu đang đè nặng lên sinh kế ngư dân. Nhiều hộ nuôi phải chờ đợi, hy vọng hàu béo hơn để gỡ vốn. Giá thấp, chất lượng khó kiểm soát khiến người dân thêm lo lắng. Chỉ khi sản phẩm minh bạch nguồn gốc và thương hiệu được xây dựng, hàu Quảng Ninh mới lấy lại giá trị thực.