Môi trường sống

Năm 1999, miền Trung chìm trong trận “đại hồng thủy”, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đã hơn 20 năm qua nhưng trận lũ lụt lịch sử đó vẫn hằn in trong ký ức của nhiều người. Với ông Lê Huy Ngọ, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (thời kỳ 1997 – 2004) – nguyên Trưởng ban Phòng chống bão lụt Trung ương (nay là Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai) lại càng không thể nào quên. Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng trích đăng những ký ức về trận “đại hồng thủy” cách đây hơn 20 năm và những nỗ lực ứng phó, phòng chống thiên tai, qua chia sẻ của ông Lê Huy Ngọ được ghi lại trong khuôn khổ Lễ kỷ niệm 74 năm Ngày Phòng chống thiên tai Việt Nam (22/5/1946 – 22/5/2020).

Thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp đang là nguy cơ hiện hữu đối với mục tiêu xoá đói giảm nghèo, phát triển bền vững của nước ta. Để ‘biến nguy thành cơ” thì một trong những yêu cầu cấp bách là đưa nội dung phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai vào quy hoạch chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Báo Dân tộc và Phát triển đã phỏng vấn ông Trần Quang Hoài, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT – Tổng cục trưởng Tổng cục PCTT để rõ hơn vấn đề này.

Cùng với tiến trình phát triển chung của cả nước, tốc độ đô thị hóa ở khu vực miền núi đang diễn ra khá nhanh. Đây là xu thế tất yếu, nhưng do phát triển “nóng” cùng với đó là tình trạng “mạnh ai nấy làm” nên quá trình đô thị hóa đang khiến khu vực miền núi trở nên chông chênh hơn trước thiên tai.

Những năm qua, việc sản xuất nông nghiệp trong nhà kính, ứng dụng công nghệ cao tại huyện Lạc Dương đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Tuy nhiên, do thiếu quy hoạch nên việc phát triển quá "nóng" diện tích nhà kính cũng đang tác động tiêu cực tới môi trường.

Phòng chống thiên tai (PCTT), là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn xã hội, thực hiện theo phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm. Để PCTT một cách hiệu quả, cùng với các biện pháp cụ thể ứng phó, thì phải có chiến lược mang tầm vĩ mô, bảo đảm khả năng phòng ngừa, giảm thiểu thiểu thiệt hại. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hội đồng thẩm định Nhiệm vụ lập Quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 xung quanh nội dung này.

Đây là số liệu được đưa ra tại Hội nghị tổng kết dự án “Tăng cường khả năng chống chịu với những tác động của biến đổi khí hậu cho các cộng đồng dễ bị tổn thương ven biển Việt Nam” năm 2020 và dự thảo Kế hoạch thực hiện năm 2021. Hội nghị do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và 7 tỉnh ven biển đã tổ chức ngày 17/12 vừa qua.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, do ảnh hưởng của không khí lạnh nên ngày và đêm 21/12, ở các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa có mưa, mưa rào. Các tỉnh Bắc Bộ trời rét, vùng núi tiếp tục rét đậm, có nơi rét hại với nhiệt độ thấp nhất từ 11-14 độ C, vùng núi 8-11 độ C, vùng núi cao dưới 5 độ C. Bắc Trung Bộ trời rét, có nơi rét đậm với nhiệt độ thấp nhất từ 12-14 độ C.

Sáng 21/12, đỉnh Fan-si-pan (thị xã Sa Pa, Lào Cai) xuất hiện sương muối, băng giá phủ trắng núi rừng.

Chưa bước vào mùa khô, nhưng nhiều xã biên giới trên địa bàn huyện Mường Khương (Lào Cai) đã phải đối mặt với nguy cơ thiếu nước sinh hoạt. Khi nguồn nước mạch trong lòng đất không đủ, thì nước mưa, nước từ khe núi trở thành nguồn nước quý giá được người dân dự trữ, sử dụng tiết kiệm để duy trì sinh hoạt...

Cả nước hiện có hàng nghìn điểm có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, trong đó có những điểm đã từng nhiều lần xảy ra các sự cố. Nhưng do thói quen, nhiều hộ dân vẫn sinh sống ở những điểm này; trong khi để di dời, tái định cư cho người dân không hề dễ dàng.

Từ phong trào Chống rác thải nhựa, những hoạt động thiết thực, ý nghĩa như: Ve chai tình thương, đổi rác thải nhựa lấy cây xanh, bán rác thải nhựa để gây quỹ từ thiện… được nhiều cá nhân, đoàn thể ở Gia Lai thực hiện; tác động tích cực đến ý thức của cộng đồng trong bảo vệ môi trường.

Mưa lớn khiến sông Sêrêpốk và sông Krông Nô dâng cao, thủy điện Buôn Kuốp đã xả lũ với lưu lượng lớn, gây thiệt hại về sản xuất, đời sống của người dân khu vực hạ du tỉnh Đăk Nông. Trong đó, khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, tập trung chủ yếu ở các xã thuộc hai huyện Krông Nô và Cư Jút.

Khu vực miền Trung có tốc độ lũ lên nhanh, thời gian lũ kéo dài, giao thông chia cắt; lương thực, nhu yếu phẩm khó khăn. Do đó, việc xây dựng những ngôi nhà an toàn ở vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của bão, lũ được xem là giải pháp thiết thực giúp người dân ứng phó với thiên tai.

Khu vực miền núi là những nơi thường xuyên gánh chịu các hình thái thiên tai đặc biệt nguy hiểm, nhất là lũ quét, sạt lở đất. Mặc dù, Nhà nước đã ưu tiên bố trí nguồn lực để tăng cường khả năng ứng phó nhưng hiện khu vực này vẫn là “vùng trũng” trong việc phòng tránh – phản ứng – giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

Trong hai ngày 8-9/12, tại Kỳ họp thứ 19, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Trị, khóa VII, nhiệm kỳ 2016-2021 đã dành thời gian cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu, cử tri quan tâm. Trong đó, vấn đề được chú trọng nhất là tái thiết sản xuất nông nghiệp, ổn định cuộc sống cho người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng do bão lũ liên tiếp xảy ra tháng 10 và 11 vừa qua.

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị số 42/CT-TTg về việc tăng cường công tác quản lý, kiểm soát loài ngoại lai xâm hại.