Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nơi lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc Lự

PV - 11:27, 27/08/2020

Với 561 hộ, 2.747 nhân khẩu, xã Bản Hon (huyện Tam Đường, Lai Châu) có 2 dân tộc sinh sống, trong đó dân tộc Lự chiếm 89,83%. Trải qua nhiều năm tháng, đồng bào dân tộc Lự nơi đây vẫn lưu giữ được bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình.

Đội văn nghệ bản Thẳm, xã Bản Hon (huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) luyện tập điệu múa giỏ của dân tộc Lự.
Đội văn nghệ bản Thẳm, xã Bản Hon (huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) luyện tập điệu múa giỏ của dân tộc Lự.

Khi biết chúng tôi muốn tìm hiểu bản sắc văn hóa dân tộc Lự, anh Lò Văn Lả - Phó Chủ tịch UBND xã Bản Hon cho biết: “Từ bao đời nay, người Lự xã Bản Hon gắn liền với sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Những lúc nông nhàn, phụ nữ Lự thường quây quần thêu thùa, may áo, váy. Thiếu nữ Lự trước khi lấy chồng phải thành thạo việc dệt vải, thêu khăn, gối cho từng thành viên trong gia đình. Sản phẩm dệt của người Lự khá phong phú như: khăn đội đầu, váy, áo, thắt lưng, túi…”.

Đúng như lời anh Lả nói, hầu hết gia đình người dân tộc Lự xã Bản Hon đều có dụng cụ se sợi, quay sợi và khung cửi dệt vải. Đây là một trong những nét đặc sắc văn hoá truyền thống dân tộc Lự. Từ đôi bàn tay khéo léo, phụ nữ dân tộc Lự thêu, dệt thủ công những họa tiết hoa văn độc đáo. Đối với trang phục áo của người phụ nữ Lự được thiết kế khá tỷ mỷ, công phu như: nhuộm chàm, xẻ ngực, vạt trái đè lên vạt phải và được buộc thắt bởi những dây tua sặc sỡ. Ngày thường, phụ nữ Lự mặc váy chàm với họa tiết thêu đơn giản để thuận lợi trong công việc đồng áng, bếp núc. Dịp lễ, tết hoặc gia đình có khách quý, phụ nữ Lự mặc váy 2 lớp với hoa văn 3 tầng trang trí đẹp mắt, phần trên được dệt với những họa tiết hình quả trám, phần dưới vải chàm đen, phần gấu váy có điểm thêm màu vàng, đỏ, đẹp mắt.

Song song với trang phục, phụ nữ Lự xã Bản Hon đeo vòng cổ, vòng tay bằng bạc, nhôm hoặc đồng. Vòng vía được làm bằng sợi chỉ chàm đeo tay người Lự có ý nghĩa tránh gió, tránh những điều không may. Phụ nữ Lự đeo hoa tai dạng ống, có sợi chỉ xiên qua để treo các chùm hoa sặc sỡ. Trang phục của phụ nữ dân tộc Lự được kết hợp cùng trang sức, khăn đầu làm tăng thêm vẻ đẹp mặn mà, đằm thắm. Chị Lò Thị Đăm, dân tộc Lự ở bản Thẳm (xã Bản Hon) tâm sự: “Tôi được mẹ dạy cho cách cuốn khăn nghiêng về phía trái, để lộ gương mặt trước những đường viền khăn thêu hoa văn màu trắng, kẻ sọc. Tôi tự tay thêu, dệt cho mình vài chiếc túi thổ cẩm với đủ màu sắc rực rỡ đeo ngang sườn mỗi khi xuống chợ. Đây là sản phẩm có giá trị cả về thẩm mỹ và giá trị truyền thống dân tộc Lự mà tôi rất yêu thích”.

Thực tế, trang phục nam dân tộc Lự xã Bản Hon đơn giản với quần, áo được nhuộm chàm đen. Áo cánh nam dân tộc Lự xẻ ngực, cài cúc tết dây vải, có hai túi ở hai vạt. Trước đây, nam dân tộc Lự đội khăn đen gấp nếp cuốn nhiều vòng nhưng giờ đây họ ít khi đội khăn. Người Lự trước đây chủ yếu sản xuất theo hình thức tự cung, tự cấp. Đàn ông dân tộc Lự phải thực hiện từ dựng nhà, đến làm trang thiết bị, vật dụng thiết yếu phục vụ cho cuộc sống sinh hoạt của gia đình. Giờ đây, nam giới dân tộc Lự lưu giữ nghề thủ công như: mộc, đan lát và thợ rèn. Theo một số phụ nữ dân tộc Lự ở bản Hon (xã Bản Hon) thì trước đây, trẻ em gái từ 13 - 14 tuổi trở lên đều phải nhuộm răng đen từ loại cây gỗ được gọi là “mạy chum cài” hay “mạy tỉu” cho răng chắc và thể hiện nét đẹp của người con gái Lự. Người con gái Lự nào không nhuộm răng đen sẽ kém duyên, chàng trai Lự không lấy làm vợ. Hiện nay, con gái Lự không còn nhuộm răng đen, chỉ còn ít phụ nữ lớn tuổi vẫn còn giữ thói quen này.

Thêm một nét độc đáo nữa của dân tộc Lự xã Bản Hon phải kể đến là 7 đội văn nghệ thường xuyên luyện tập những làn điệu dân ca phong phú gắn liền với đời sống, lao động sản xuất. Dân ca dân tộc Lự được chia thành nhiều thể loại, phù hợp với đời sống thường nhật của bà con như: hát trong đám cưới, hát mừng nhà mới, hát ru con và hát đối đáp. Làn điệu dân ca dân tộc Lự là động lực, sức mạnh, thúc đẩy sự phấn khởi, thi đua lao động sản xuất và vui chơi, giải trí. Nhạc cụ truyền thống dân tộc Lự gồm: trống, chiêng, sáo. Hiện nay, nhạc cụ dân tộc Lự đang dần bị mai một, cả nghệ nhân chế tác đến người sử dụng cũng ít đi. Vừa qua, Vụ Văn hóa dân tộc, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) phối hợp với Sở VHTT&DL, UBND huyện Tam Đường tổ chức Hội nghị tập huấn; xây dựng Câu lạc bộ Văn hóa, văn nghệ dân gian nhằm bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa, nghệ thuật dân gian truyền thống tốt đẹp của dân tộc Lự trước nguy cơ dần bị mai một. Tại Hội nghị, nghệ nhân Lò Thị Sọn truyền dạy các làn điệu dân ca dân tộc Lự; nghệ nhân Tao Văn Ngân truyền dạy cách thổi sáo và chế tác sáo; nghệ nhân Lò Thị Khằm truyền dạy một số điệu múa dân tộc Lự. Từ đó, các nghệ nhân giao lưu, học hỏi lẫn nhau trong việc bảo tồn, giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống thông qua lớp tập huấn, truyền dạy.

Ngoài ra, dân tộc Lự xã Bản Hon còn lưu giữ tín ngưỡng lễ cúng rừng (còn gọi là Căm Lung) được tổ chức vào ngày mồng 3 tháng 3 và ngày mồng 6 tháng 6 âm lịch hàng năm để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, muôn dân khỏe mạnh. Với nhiều bản sắc văn hoá truyền thống đặc sắc, dân tộc Lự xã Bản Hon bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa độc đáo, góp phần xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lai Châu: Tăng cường công tác đối ngoại nâng tầm di sản và quảng bá văn hóa hiệu quả

Lai Châu: Tăng cường công tác đối ngoại nâng tầm di sản và quảng bá văn hóa hiệu quả

Trên địa bàn tỉnh Lai Châu hiện có 2 di sản văn hóa được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại và 11 di sản được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Thành quả này không chỉ khẳng định ý thức trách nhiệm từ việc “giữ gìn cái đã có” của di sản, mà còn là điểm nhấn để Lai Châu tăng cường hợp tác, giao lưu văn hóa với các nước láng giềng Trung Quốc, Lào gắn với phát triển du lịch bền vững.
Tin nổi bật trang chủ
Lai Châu: Đối ngoại tạo đà phát triển “kinh tế xanh” và du lịch bền vững

Lai Châu: Đối ngoại tạo đà phát triển “kinh tế xanh” và du lịch bền vững

Xã hội - Châm Võ - 1 giờ trước
Từ vị trí phên giậu cực Tây của Tổ quốc, Lai Châu đang vươn mình mạnh mẽ, xác định phát triển “kinh tế xanh”, du lịch bền vững và liên kết biên mậu, hợp tác quốc tế là những trụ cột chiến lược trong thời gian tới, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm giao thương và du lịch của vùng biên.
Cập nhật 7 tính năng mới của ứng dụng VNeID

Cập nhật 7 tính năng mới của ứng dụng VNeID

Xã hội - Minh Nhật - 1 giờ trước
Mới đây, ứng dụng VNeID vừa điều chỉnh, cập nhật 7 tính năng mới nhằm đơn giản hóa thủ tục, nâng cao trải nghiệm và tiện ích cho người dân.
Thuốc Pembroria của Nga vừa được cấp phép lưu hành tại Việt Nam chỉ định điều trị 14 loại ung thư

Thuốc Pembroria của Nga vừa được cấp phép lưu hành tại Việt Nam chỉ định điều trị 14 loại ung thư

Sức khỏe - Minh Nhật - 1 giờ trước
Thuốc Pembroria của Nga có hoạt chất chính Pembrolizumab, hiện được phê duyệt cho hơn 14 chỉ định điều trị ung thư khác nhau, bao gồm ung thư biểu mô phổi, u hắc tố, ung thư đại trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư biểu mô tế bào thận, ung thư vú…
Thủ tướng yêu cầu khẩn trương đánh giá thiệt hại và khắc phục nhanh hậu quả bão, lũ tại khu vực Trung Bộ

Thủ tướng yêu cầu khẩn trương đánh giá thiệt hại và khắc phục nhanh hậu quả bão, lũ tại khu vực Trung Bộ

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 214/CĐ-TTg ngày 12/11/2025 (Công điện số 214) về việc khẩn trương thống kê, đánh giá thiệt hại và tập trung khắc phục nhanh hậu quả bão, lũ tại khu vực Trung Bộ.
Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trần Huy Tuấn được điều động, chỉ định giữ chức Phó Bí thư tỉnh Ninh Bình

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trần Huy Tuấn được điều động, chỉ định giữ chức Phó Bí thư tỉnh Ninh Bình

Tin tức - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Ngày 12/11, Tỉnh ủy Ninh Bình đã tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ban Bí thư Trung ương về công tác cán bộ.
Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Hơn hai tháng qua, mỗi khi màn đêm buông xuống, căn phòng nhỏ ở điểm trường thôn Ngọc Leng, xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi lại sáng đèn, rộn ràng tiếng đánh vần, tập viết. Hơn 30 học viên là đồng bào Xơ Đăng, họ ở đủ lứa tuổi, có người đã lên chức ông, bà, vẫn say sưa cầm bút, nắn nót từng nét chữ.
Thiệt hại nặng nề do bão số 13, Đắk Lắk đề xuất Trung ương hỗ trợ 200 tỷ đồng để khắc phục

Thiệt hại nặng nề do bão số 13, Đắk Lắk đề xuất Trung ương hỗ trợ 200 tỷ đồng để khắc phục

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 4 giờ trước
Ông Tạ Anh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk vừa ký báo cáo gửi Chính phủ và các bộ, ngành liên quan về công tác ứng phó, khắc phục hậu quả do bão số 13 và mưa lũ gây ra trên địa bàn tỉnh.
Đạ Nghịch bắt nhịp cuộc sống mới

Đạ Nghịch bắt nhịp cuộc sống mới

Xã hội - Nguyễn Hoàn - 4 giờ trước
Cuối năm ở Đạ Nghịch, tỉnh Lâm Đồng, sắc trời trong trẻo chiếu qua những vườn cà phê xanh mướt, diện mạo cơ sở hạ tầng buôn làng khang trang, sạch đẹp, phản ánh đời sống người dân đổi thay từ vật chất đến tinh thần.
Giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật trong lực lượng vũ trang Thanh Hóa

Giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật trong lực lượng vũ trang Thanh Hóa

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 4 giờ trước
Hưởng ứng Ngày Pháp luật Nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (9/11), các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Thanh Hóa những ngày qua đã đồng loạt tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, tạo khí thế thi đua sôi nổi, góp phần tuyên truyền, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ.
Cơ hội “vàng” từ chính sách thuế mới giúp nông, thủy sản Việt Nam rộng đường vào Mỹ

Cơ hội “vàng” từ chính sách thuế mới giúp nông, thủy sản Việt Nam rộng đường vào Mỹ

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Quý - 4 giờ trước
Hoa Kỳ đang xem xét nới lỏng và miễn thuế đối ứng với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Đây được coi là cơ hội lớn cho ngành nông, thủy sản Việt Nam, giúp mở rộng thị phần tại thị trường khó tính bậc nhất thế giới, đồng thời thúc đẩy xuất khẩu bền vững trong giai đoạn 2025 - 2030.
TP. Huế sau bữa ăn trưa tại công ty, 14 công nhân nhập viện cấp cứu

TP. Huế sau bữa ăn trưa tại công ty, 14 công nhân nhập viện cấp cứu

Sức khỏe - T.Nhân - Điền Quang - 6 giờ trước
Sáng 12/11, lãnh đạo Sở Y tế TP. Huế cho biết, vừa tiếp nhận thông tin về vụ 14 công nhân nghi ngộ độc thực phẩm tại một doanh nghiệp trên địa bàn.