Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhìn lại bức tranh kinh tế vùng Trung du và miền núi phía Bắc: Chính sách chưa tạo được sự đột phá (Bài 3)

Thúy Hồng - 14:56, 31/05/2021

Để phát triển kinh tế - xã hội vùng Trung du và miền núi phía Bắc (TD&MNPB), Nhà nước đã có nhiều chương trình, chính sách đầu tư về cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, các chính sách hầu như chưa có thể tạo ra bước đột phát mạnh mẽ để thúc đẩy vùng TD&MNPB phát triển.

Cần xây dựng chính sách bằng tư duy mới để tạo sự đột phá về phát triển kinh tế-xã hội tương xứng với tiềm năng của vùng.
Cần có sự điều chỉnh trong xây dựng chính sách để đánh thức tiềm năng lợi thế vùng TD&MNPB

Chính sách đầu tư còn dàn trải

Sau khi Nghị quyết 37 ra đời, đã có hàng loạt chương trình, chính sách được triển khai phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh TD&MNPB như: Kết luận số 26-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 37/NQ-TW, Quyết định 120/2003/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tuyến biên giới Việt Trung đến 2010, Chương trình 134, 30a...; theo đó, chỉ riêng giai đoạn 2016 - 2020, đầu tư công của vùng lên tới 161.855 tỷ đồng.

Điển hình như, thực hiện Kết luận số 26-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 37/NQ-TW, trong đó nội dung nêu rõ, ưu tiên hàng đầu việc xây dựng và nâng cấp hệ thống đường bộ. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các tuyến đường cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên – Chợ Mới (Bắc Kạn), Hà Nội – Lào Cai, Hà Nội – Lạng Sơn, một số tuyến đường kết nối các tỉnh với các tuyến đường cao tốc, các tuyến đường vành đai, đường đến cửa khẩu, đường tuần tra biên giới…

Theo đó, ngân sách Trung ương và địa phương đã cân đối, bố trí vốn trong giai đoạn 2011 - 2020 khoảng 31.884 tỷ đồng, tương đương 7% tổng mức đầu tư từ ngân sách Nhà nước của ngành giao thông cho các dự án ở khu vực TD&MNPB. Nhờ đó, các tuyến đường cao tốc đề ra trong Nghị quyết số 37, đã cơ bản được đầu tư hoàn thành. Bên cạnh đó đã cải tạo, nâng cấp hình thành các tuyến hành lang phát triển kinh tế trong vùng…

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hồng Long, Phó trưởng Ban chuyên trách Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương, cơ sở hạ tầng khu vực vẫn còn hạn chế, mới có 2 tuyến cao tốc từ Hà Nội đi Lào Cai và Lạng Sơn, có 2 sân bay thì sân bay Vân Đồn mới đi vào hoạt động, còn sân bay Điện Biên Phủ chỉ có máy bay hạng nhẹ hạ cánh được… khiến việc đi lại trong vùng vẫn còn nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, một số dự án vẫn chưa thể triển khai thực hiện, do nguồn lực đầu tư cho các công trình, dự án còn hạn hẹp, chủ yếu từ ngân sách nhà nước, vốn ODA. Ví dụ như tuyến cao tốc Hà Nội-Lạng Sơn, đoạn cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng đã có chủ trương triển khai thực hiện từ 2018 – 2020, với quy mô 4 làn xe, tổng mức đầu tư 8.743 tỷ đồng, sử dụng nguồn vay vốn thương mại từ ADB do VEC (Tổng Công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam) đầu tư.

 Tuy nhiên, việc triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, khi các nhà tài trợ vốn từ chối cho vay, với quy mô đầu tư ban đầu do lo ngại không thể hoàn được vốn nên đến nay chưa thể triển khai. Cung đường bị “đứt gãy”, làm ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả đầu tư và phát triển của tuyến cao tốc.

Quy mô sản xuất hàng hóa trong vùng còn nhỏ lẻ, thiếu sự quy hoạch, liên kết đồng bộ
Quy mô sản xuất nông nghiệp trong vùng còn nhỏ lẻ, thiếu quy hoạch, liên kết đồng bộ

Hay như đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) tại các tỉnh miền núi phía Bắc, giai đoạn 2016 - 2019, đã có khoảng 179.031 tỷ đồng được đầu tư thực hiện, chiếm 14,11% tổng vốn huy động của cả nước. Tuy nhiên, tiến độ triển khai xây dựng các công trình NTM ở các địa phương trong vùng vẫn còn hạn chế, do nguồn vốn chủ yếu là ngân sách Nhà nước nên phân bổ còn chậm; sản xuất nông nghiệp của người dân còn hạn chế; chương trình OCOP chưa được phổ biến tại một số địa bàn vùng sâu, vùng xa; du lịch cộng đồng chủ yếu mang tính tự phát và chưa thật sự bền vững…

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hiện nay, vùng TD&MNPB mới có hơn 35% xã đạt chuẩn NTM. Trong 9 tỉnh của cả nước có tỷ lệ đạt chuẩn NTM dưới 30%, 762 xã đạt dưới 10 tiêu chí, tập trung chủ yếu các tỉnh  khu vực miền núi phía Bắc .

Chưa tạo được bước đột phá

Cũng phải nhìn nhận rằng, từ những chính sách đầu tư, bộ mặt của vùng đã có sự thay đổi lớn. Kinh tế - xã hội có bước phát triển, đời sống người dân từng bước được nâng lên. Quy mô GRDP giai đoạn 2016 - 2020 tăng lên 2.868.178 tỷ đồng.

Trong đó, có địa phương trong vùng có quy mô GRDP cao như Thái Nguyên là, 125,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 18,2% tổng GRDP toàn vùng; Bắc Giang 121,1 nghìn tỷ đồng, chiếm 17,6%; tốc độ tăng trường GRDP khá cao và liên tục qua các năm (giai đoạn 2016-2020, tốc độ này của vùng đã đạt tới 9%, cao hơn mức trung bình cả nước).

Nhưng trên thực tế, nhiều chính sách được đầu tư để phát triển kinh tế - xã hội của vùng chưa tạo sự đột phá. Tính GRDP bình quân đầu người trong khu vực này ở mức thấp so với cả nước, năm 2020 đạt 54,2 triệu đồng. Mật độ doanh nghiệp đạt 2,7 doanh nghiệp/1.000 dân trong độ tuổi lao động, là mật độ thấp nhất so với các vùng khác trên cả nước.

Theo đánh giá của PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương: Trong lĩnh vực kinh tế, phát triển của các địa phương trong vùng chưa đồng đều. Quy hoạch và phát triển các khu công nghiệp còn chưa mang tính vùng, chưa đồng bộ với quy hoạch phát triển đô thị, khu dân cư nông thôn, hạ tầng kinh tế - xã hội... 

Cùng với đó, tỷ lệ lấp đầy các khu, cụm công nghiệp thấp. Hầu hết các sản phẩm công nghiệp chế biến vẫn ở dạng chế biến thô và gia công. Cơ cấu lại ngành nông nghiệp và đổi mới mô hình sản xuất trong nông nghiệp còn chậm, hiệu quả thấp.

Kêu gọi đầu tư công nghệ chế biến sâu nông sản vẫn đang là điểm yếu của vùng trung du và miền núi phía Bắc
Đầu tư vào công nghệ chế biến nông sản vẫn đang là điểm yếu của vùng trung du và miền núi phía Bắc

Cụ thể như trong lĩnh vực nông nghiệp, có nhiều địa phương có rất nhiều mặt hàng nông sản chất lượng cao, mang tính đặc trưng như cam sành Hà Giang, Tuyên Quang… Tuy nhiên hiện nay, vẫn chưa có sự liên doanh, liên kết trong tiêu thụ nông sản. Người nông dân vẫn luôn luôn đối diện với điệp khúc “được mùa, mất giá”. Đặc biệt trong tình hình dịch bệnh hoành hành như hiện nay, các mặt nông sản luôn trong tình trạng kêu gọi “giải cứu”.

Bên cạnh sự thiếu đồng bộ trong đầu tư thì, nguồn nhân lực là điểm yếu ở vùng TD&MNPB. Các tỉnh chưa thích ứng trong việc đào tạo để hỗ trợ nguồn nhân lực có chất lượng. Có đến 78,44% dân số từ 15 tuổi trở lên đang tham gia vào nghề nông và các ngành nghề đơn giản, trong khi chỉ có 6,26% tham gia vào các ngành nghề có chuyên môn kỹ thuật cao và trung bình.

Các nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong việc phát triển kinh tế-xã hội của vùng xuất phát từ nhiều khía cạnh khác nhau. Nhưng trong đó, nhìn nhận rõ nhất là các chính sách đầu tư vẫn còn hạn chế, chưa mang tính đặc thù nên không tạo được 'bệ đỡ" để phát huy hết tiềm năng lợi thế của các địa phương trong vùng. Cần có tư duy mới trong thiết kế và xây dựng chính sách để tạo ra bước đột phá trong phát triển vùng TD&MNPB.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.