Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhìn lại bức tranh kinh tế vùng Trung du và miền núi phía Bắc: Nhiều tiềm năng nhưng vẫn là “lõi nghèo” (Bài 1)

Thúy Hồng - Mạnh Cường - 18:01, 25/05/2021

Là một trong 06 vùng kinh tế của Việt Nam, Trung du và Miền núi phía Bắc (TD&MNPB) là vùng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Có nhiều tiềm năng, lợi thế phát triển, lại được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước, tuy nhiên, nhiều năm qua, đây vẫn đang là vùng lõi nghèo và khó khăn nhất cả nước.

Cây chè và sản phẩm chè đặc sản ở Thái Nguyên mang lại giá trị kinh tế cao.
Cây chè và sản phẩm chè đặc sản ở Thái Nguyên mang lại giá trị kinh tế cao.

Để phát triển vùng Trung du và miền núi phía Bắc, ngày 1/7/2004, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW khóa IX về “Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2020” (Nghị quyết 37). Nghị quyết 37 ra đời, đã mở đường cho việc ban hành các cơ chế, chính sách, nhằm thúc đẩy vùng TD&MNPB phát triển. Tuy nhiên, đến nay, nhiều mục tiêu  phát triển vùng theo Nghị quyết 37 vẫn chưa đạt được.

Nhiều tiềm năng…

TD&MNPB là vùng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Vùng được đánh giá là có nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển nhanh và bền vững, với tài nguyên thiên nhiên đa dạng và phong phú; có nhiều di sản văn hóa đặc sắc, nhất là của đồng bào các dân tộc thiểu số...

Tại Lào Cai, theo chia sẻ của ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh, với vị trí địa lý đặc trưng nằm trên cửa ngõ hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai, có nhiều thành phần dân tộc với bản sắc văn hóa đặc sắc, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, phù hợp với phát triển du lịch, thời tiết thuận lợi cho việc phát triển nông sản…

Vùng TD&MNPB bao gồm 14 tỉnh, với diện tích khoảng 100.965 km2, chiếm 28,6% diện tích cả nước với tổng dân số 13.853.190 người, trong đó có khoảng 30 dân tộc đang sinh sống.

Với những tiềm năng lợi thế đó, đã có hàng loạt các dự án đầu tư về cơ sở hạ tầng được nghiên cứu lập quy hoạch triển khai như: Dự án Cảng hàng không Sa Pa cấp 4C với công suất 3 triệu khách/năm, dự án đường nối cao tốc Hà Nội –Lào Cai với Sa Pa…để thúc đẩy phát triển tiềm năng kinh tế - xã hội của địa phương. Nhờ đó, kinh tế Lào Cai tăng trưởng khá và đồng đều trên các lĩnh vực mũi nhọn, là tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao thứ hai trong 14 tỉnh TD&MNPB.

Hay với Tuyên Quang, theo ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh, tuy là địa phương còn nhiều khó khăn, nhưng với một số lợi thế về sông suối, tài nguyên, khoáng sản, bản sắc văn hoá, địa danh lịch sử cách mạng... sẽ tạo ra tiềm năng phát triển kinh tế du lịch, hình thành vùng sản xuất hàng hóa nông sản đặc trưng như cây chè, cam Hàm Yên, cây lạc..; hay công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản và công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng…

Đặc biệt, với lợi thế là Thủ đô kháng chiến, có hơn 500 di tích lịch sử văn hóa và nhiều lễ hội văn hóa đặc sắc, Tuyên Quang đã khai thác tiềm năng du lịch lịch sử, văn hóa, nghỉ dưỡng, sinh thái thành lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của địa phương. Giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh đã thu hút trên 6,7 triệu lượt khách du lịch, đạt 7.826 tỷ đồng; tạo việc làm cho khoảng 14.600 lao động ngành dịch vụ du lịch...

Nhưng vẫn là “lõi nghèo”

Từ khi Nghị quyết 37 ra đời, đã có hàng loạt các cơ chế, chính sách được ban hành để phát triển kinh tế - xã hội vùng TD&MNPB. Trong đó, có thể kể đến như: Quyết định 186/2001-QĐ-TTg về phát triển kinh tế - xã hội ở 6 tỉnh đặc biệt khó khăn miền núi phía Bắc; Quyết định 120/2003/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tuyến biên giới Việt - Trung đến 2010, Chương trình 134, 30a; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới…

Cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ là trở ngại trong phát triển kinh tế của các địa phương.
Cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ là trở ngại trong phát triển kinh tế của các địa phương.

Tổng nguồn lưc đầu tư từ các chương trình, dự án vào vùng Trung du và miền núi phía Bắc lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng. Đơn cử như, nguồn vốn đầu tư về kết cấu hạ tầng giao thông của vùng giai đoạn 2011 - 2020 là khoảng 31.884 tỷ đồng (tương đương 7% tổng mức vốn đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước của ngành giao thông); Nguồn vốn dành cho công tác giảm nghèo, an sinh xã hội, giai đoạn từ 2005 - 2020, ngân sách trung ương bố trí cho khu vực này là 46.692,756 tỷ đồng (chiếm 59,36% tổng kinh phí trong Chương trình).

Tiềm năng nhiều, chính sách đầu tư cũng không ít, tuy nhiên, tốc độ phát triển của vùng TD&MNPB vẫn còn nhiều hạn chế. Đây vẫn là vùng nghèo và khó khăn nhất cả nước; nhiều chỉ số về văn hoá, xã hội đạt mức thấp hơn trung bình toàn quốc…

Như tại tỉnh Điện Biên, mặc dù là đầu mối giao thương quan trọng giữa khu vực các tỉnh Tây Bắc với các tỉnh Bắc Lào và Vân Nam - Trung Quốc, có tiềm năng trong việc phát triển du lịch lịch sử, bản sắc văn hóa dân tộc… nhưng việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương này vẫn còn nhiều trở ngại, kinh tế chậm phát triển, đời sống người dân còn khó khăn. Theo kết quả rà soát năm 2020, trên địa bàn tỉnh Điện Biên còn có 39.982 hộ (chiếm 29,97%) hộ nghèo; số hộ cận nghèo là 12.585hộ (chiếm 9,43%).

TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh, vùng TD&MNPB với 14 tỉnh, chiếm 1/3 diện tích của cả nước là nơi sinh sống của hơn 13 triệu người, nhưng đây đang là vùng trũng của phát triển. Vùng này đang ngày càng tụt hậu, khoảng cách giữa vùng với các vùng khác trong cả nước, đã có dấu hiệu ngày càng xa mặc dù Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt.

Minh chứng như, tỷ lệ hộ nghèo của vùng cao nhất cả nước chiếm tới 17% (năm 2019). Mật độ doanh nghiệp của vùng này đang rất thấp, chỉ bằng 1/3 mật độ chung cả nước. Toàn vùng có gần 26.500 doanh nghiệp, mật độ doanh nghiệp cả vùng là 2,7 doanh nghiệp/1000, chỉ bằng 1/3 mật độ trung bình của cả nước. Có tới 5 tỉnh trong khu vực đứng trong nhóm 10 địa phương có chỉ số PCI thấp nhất cả nước.

Từ thực tế, vùng TD&MNPB vẫn còn nhiều tiềm năng, lợi thế nhưng chưa được khai thác và phát triển xứng tầm. Có nhiều nguyên nhân, trong đó phải nhìn nhận rằng, những cơ chế, chính sách đã được ban hành để đầu tư, phát triển vùng còn hạn chế, và vẫn còn nhiều địa phương chưa khơi dậy được tính chủ động, phát huy nội lực... Điều này, dẫn đến tiến độ phát triển kinh tế-xã hội còn chậm, chưa tạo được năng lực cạnh tranh của vùng cũng như các địa phương thuộc vùng ...

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ  phản ánh vấn đề này trong số báo tiếp theo.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Nam: Huy động mọi nguồn lực hỗ trợ người dân có nhà ở ổn định

Quảng Nam: Huy động mọi nguồn lực hỗ trợ người dân có nhà ở ổn định

Với mục tiêu “không để người nghèo bị bỏ lại phía sau”, thời gian qua, các cấp, sở ngành ở Quảng Nam đã huy động nhiều nguồn lực tổng hợp nhằm đẩy mạnh công tác xoá nhà tạm, nhà bán kiên cố cho người dân. Nhờ đó, nhiều hộ dân gặp khó khăn có được căn nhà ở ổn định, an toàn.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 13 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 13 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 13 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 13 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 13 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 13 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 13 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 13 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 14 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 14 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.