Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ hạ thủy thuyền độc mộc của đồng bào Mnông ở huyện Lắk

Lê Hường - 18:05, 17/04/2023

Từ xa xưa đồng bào Mnông ở huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sống bằng nghề đánh bắt thủy sản bằng thuyền độc mộc. Theo phong tục, trước đi xuống sông, hồ đánh bắt, người Mnông thường tổ chức cúng thần sông (còn gọi là lễ cúng hạ thủy thuyền) cầu mong sự may mắn, an toàn.

Các chủ thuyền tập trung về bến Biệt điện Bảo Đại chuẩn bị cúng hạ thủy
Các chủ thuyền tập trung về bến Biệt điện Bảo Đại chuẩn bị cho lễ cúng hạ thủy

Đối với người Mnông sinh sống ven hồ Lắk, chiếc thuyền độc mộc không chỉ là phương tiện lao động quan trọng, mà còn là tài sản khẳng định vị thế xã hội trong cộng đồng bon, buôn. Gia đình có điều kiện về nhân lực, của cải vật chất thì mới có từ 2 thuyền trở lên. Ngược lại, với những gia đình khó khăn thì làm được 1 cái hoặc không có.

Những chiếc thuyền độc mộc gắn bó lâu đời với đồng bào M’Nông huyện Lắk
Những chiếc thuyền độc mộc gắn bó lâu đời với đồng bào Mnông huyện Lắk

Hiện nay, thuyền độc mộc còn được dùng là phương tiện phục vụ khách du lịch lướt quanh hồ Lắk thơ mộng, ngắm phong cảnh hữu tình với thảm thực vật phong phú của đại ngàn. Hình ảnh chiếc thuyền độc mộc mảnh mai trên mặt hồ trở thành nét đẹp đặc trưng của Tây Nguyên nói chung và huyện Lắk nói riêng.

Các lễ vật trong lễ cúng hạ thủy thuyền
Các vật phẩm trong lễ cúng hạ thủy thuyền

Ông  Y Sớ Ênuôl ở buôn Jun, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk làm nghề thầy cúng nhiều năm nay chia sẻ: Để làm một chiếc thuyền độc mộc đẹp, là cả một quá trình chuẩn bị và thực hiện tỷ mỉ, công phu, như phải vào rừng tìm gỗ sao, thân to và thẳng. Trước khi chặt cây, phải cúng Yang, xin phép thần rừng rồi mới đốn hạ. Để làm xong một chiếc thuyền phải mất cả tháng, thậm chí đến vài tháng…

Do vậy, với mong muốn có sự may mắn, an toàn cho gia chủ và chiếc thuyền, nên trước khi hạ thủy, đồng bào thường tổ chức cúng thần sông (còn gọi là lễ cúng hạ thủy thuyền).

Người dân chuẩn bị các ché rượu cần để cúng các vị thần
Người dân chuẩn bị các ché rượu cần để cúng các vị thần

Nhằm lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS, vừa qua UBND huyện Lắk tổ chức phục dựng Lễ cúng hạ thủy thuyền tại bến thuyền Biệt điện Bảo Đại, Hồ Lắk, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk. Lễ hạ thủy lần này đã cúng cho 19 chiếc thuyền của 19 gia đình tại buôn Lê và buôn Jun, thị trấn Liên Sơn.

Đội chiêng buôn Jun diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám
Đội chiêng buôn Jun diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám

Trước khi thầy cúng tiến hành làm lễ, đội cồng chiêng diễn tấu bài chiêng Gông gọi Yang về chứng giám, đồng thời mời bà con buôn làng đến cùng chứng kiến, chung vui. Sau đó, thầy cúng sẽ khấn gọi “Yang sông, Yang núi, Yang rừng, Yang thuyền, mong các Yang phù hộ, che chở cho chủ thuyền may mắn, đánh bắt được nhiều tôm cá. Cảm tạ thần rừng đã sản sinh, nuôi nấng ra cây gỗ to lớn, chắc khỏe để làm nên chiếc thuyền như bây giờ”.

Khấn xong, thầy cúng mang bát tiết heo trộn rượu cần, quét tiết lên từng đầu con thuyền, mong muốn các vị thần chứng giám, nhận các lễ vật mà chủ lễ dâng, phù hộ cho chủ thuyền sức khỏe, may mắn, đánh bắt được nhiều tôm, cá. Rồi thầy cúng mời lần lượt từng chủ thuyền lên uống rượu cần, với ý nghĩa nhận một phần lễ vật mà Yang ban cho

Thầy cúng quét tiết lợn, rượu cần lên đầu mỗi chiếc thuyền
Thầy cúng quét tiết lợn, rượu cần lên đầu mỗi chiếc thuyền

Ông Nguyễn Anh Tú - Phó Chủ tịch UBND huyện Lắk cho biết: Thuyền độc mộc là một loại thuyền truyền thống có lịch sử từ lâu đời của đồng bào Tây Nguyên. Thuyền độc mộc được chế tác từ thân gỗ sao, có tuổi thọ hàng trăm năm. Trong các buôn đồng bào dân tộc Mnông sống ven hồ Lắk, vẫn còn lưu giữ những chiếc thuyền độc mộc nhiều năm tuổi.

Các chủ thuyền được mời lên uống rượu cần nhận lễ cảm tạ các vị thần
Các chủ thuyền được mời lên uống rượu cần nhận lễ cảm tạ các vị thần

Mỗi con thuyền cũng chính là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn sáng tạo cá nhân của người chế tác gắn với chiếc thuyền độc mộc. Ngoài tri thức dân gian được tích lũy để chọn lựa gỗ, quy trình chế tác, cách thức sử dụng, các cộng đồng bản địa Tây Nguyên nói chung và người Mnông huyện Lắk nói riêng còn có những nghi lễ, phong tục tập quán... mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện cách ứng xử giữa con người với tự nhiên, rừng và sông nước.

Khi thầy cúng khấn cũng là lúc đội chiêng diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám
Khi thầy cúng khấn cũng là lúc đội chiêng diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám

Lễ hạ thủy thuyền gắn với Hội đua thuyền độc mộc huyện Lắk được tổ chức định kỳ 2 năm 1 lần. Chủ trương tổ chức phục dựng nghi lễ cúng hạ thủy thuyền, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa truyền thống của đồng bào Mnông trên địa bàn.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.