Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ hạ thủy thuyền độc mộc của đồng bào Mnông ở huyện Lắk

Lê Hường - 18:05, 17/04/2023

Từ xa xưa đồng bào Mnông ở huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sống bằng nghề đánh bắt thủy sản bằng thuyền độc mộc. Theo phong tục, trước đi xuống sông, hồ đánh bắt, người Mnông thường tổ chức cúng thần sông (còn gọi là lễ cúng hạ thủy thuyền) cầu mong sự may mắn, an toàn.

Các chủ thuyền tập trung về bến Biệt điện Bảo Đại chuẩn bị cúng hạ thủy
Các chủ thuyền tập trung về bến Biệt điện Bảo Đại chuẩn bị cho lễ cúng hạ thủy

Đối với người Mnông sinh sống ven hồ Lắk, chiếc thuyền độc mộc không chỉ là phương tiện lao động quan trọng, mà còn là tài sản khẳng định vị thế xã hội trong cộng đồng bon, buôn. Gia đình có điều kiện về nhân lực, của cải vật chất thì mới có từ 2 thuyền trở lên. Ngược lại, với những gia đình khó khăn thì làm được 1 cái hoặc không có.

Những chiếc thuyền độc mộc gắn bó lâu đời với đồng bào M’Nông huyện Lắk
Những chiếc thuyền độc mộc gắn bó lâu đời với đồng bào Mnông huyện Lắk

Hiện nay, thuyền độc mộc còn được dùng là phương tiện phục vụ khách du lịch lướt quanh hồ Lắk thơ mộng, ngắm phong cảnh hữu tình với thảm thực vật phong phú của đại ngàn. Hình ảnh chiếc thuyền độc mộc mảnh mai trên mặt hồ trở thành nét đẹp đặc trưng của Tây Nguyên nói chung và huyện Lắk nói riêng.

Các lễ vật trong lễ cúng hạ thủy thuyền
Các vật phẩm trong lễ cúng hạ thủy thuyền

Ông  Y Sớ Ênuôl ở buôn Jun, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk làm nghề thầy cúng nhiều năm nay chia sẻ: Để làm một chiếc thuyền độc mộc đẹp, là cả một quá trình chuẩn bị và thực hiện tỷ mỉ, công phu, như phải vào rừng tìm gỗ sao, thân to và thẳng. Trước khi chặt cây, phải cúng Yang, xin phép thần rừng rồi mới đốn hạ. Để làm xong một chiếc thuyền phải mất cả tháng, thậm chí đến vài tháng…

Do vậy, với mong muốn có sự may mắn, an toàn cho gia chủ và chiếc thuyền, nên trước khi hạ thủy, đồng bào thường tổ chức cúng thần sông (còn gọi là lễ cúng hạ thủy thuyền).

Người dân chuẩn bị các ché rượu cần để cúng các vị thần
Người dân chuẩn bị các ché rượu cần để cúng các vị thần

Nhằm lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS, vừa qua UBND huyện Lắk tổ chức phục dựng Lễ cúng hạ thủy thuyền tại bến thuyền Biệt điện Bảo Đại, Hồ Lắk, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk. Lễ hạ thủy lần này đã cúng cho 19 chiếc thuyền của 19 gia đình tại buôn Lê và buôn Jun, thị trấn Liên Sơn.

Đội chiêng buôn Jun diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám
Đội chiêng buôn Jun diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám

Trước khi thầy cúng tiến hành làm lễ, đội cồng chiêng diễn tấu bài chiêng Gông gọi Yang về chứng giám, đồng thời mời bà con buôn làng đến cùng chứng kiến, chung vui. Sau đó, thầy cúng sẽ khấn gọi “Yang sông, Yang núi, Yang rừng, Yang thuyền, mong các Yang phù hộ, che chở cho chủ thuyền may mắn, đánh bắt được nhiều tôm cá. Cảm tạ thần rừng đã sản sinh, nuôi nấng ra cây gỗ to lớn, chắc khỏe để làm nên chiếc thuyền như bây giờ”.

Khấn xong, thầy cúng mang bát tiết heo trộn rượu cần, quét tiết lên từng đầu con thuyền, mong muốn các vị thần chứng giám, nhận các lễ vật mà chủ lễ dâng, phù hộ cho chủ thuyền sức khỏe, may mắn, đánh bắt được nhiều tôm, cá. Rồi thầy cúng mời lần lượt từng chủ thuyền lên uống rượu cần, với ý nghĩa nhận một phần lễ vật mà Yang ban cho

Thầy cúng quét tiết lợn, rượu cần lên đầu mỗi chiếc thuyền
Thầy cúng quét tiết lợn, rượu cần lên đầu mỗi chiếc thuyền

Ông Nguyễn Anh Tú - Phó Chủ tịch UBND huyện Lắk cho biết: Thuyền độc mộc là một loại thuyền truyền thống có lịch sử từ lâu đời của đồng bào Tây Nguyên. Thuyền độc mộc được chế tác từ thân gỗ sao, có tuổi thọ hàng trăm năm. Trong các buôn đồng bào dân tộc Mnông sống ven hồ Lắk, vẫn còn lưu giữ những chiếc thuyền độc mộc nhiều năm tuổi.

Các chủ thuyền được mời lên uống rượu cần nhận lễ cảm tạ các vị thần
Các chủ thuyền được mời lên uống rượu cần nhận lễ cảm tạ các vị thần

Mỗi con thuyền cũng chính là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn sáng tạo cá nhân của người chế tác gắn với chiếc thuyền độc mộc. Ngoài tri thức dân gian được tích lũy để chọn lựa gỗ, quy trình chế tác, cách thức sử dụng, các cộng đồng bản địa Tây Nguyên nói chung và người Mnông huyện Lắk nói riêng còn có những nghi lễ, phong tục tập quán... mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện cách ứng xử giữa con người với tự nhiên, rừng và sông nước.

Khi thầy cúng khấn cũng là lúc đội chiêng diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám
Khi thầy cúng khấn cũng là lúc đội chiêng diễn tấu bài chiêng Gông mời Yang về chứng giám

Lễ hạ thủy thuyền gắn với Hội đua thuyền độc mộc huyện Lắk được tổ chức định kỳ 2 năm 1 lần. Chủ trương tổ chức phục dựng nghi lễ cúng hạ thủy thuyền, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa truyền thống của đồng bào Mnông trên địa bàn.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Lịch tựu trường năm học 2025- 2026 các địa phương

Lịch tựu trường năm học 2025- 2026 các địa phương

Giáo dục - Minh Nhật - 2 giờ trước
Đa số học sinh trên cả nước sẽ tựu trường vào cuối tháng 8 để chuẩn bị cho năm học mới 2025-2026. Một số khối lớp đặc biệt như lớp 1, lớp 9 và lớp 12 sẽ có lịch sớm hơn nhằm củng cố kiến thức và làm quen với môi trường học tập.
Vinamilk được xếp hạng thương hiệu AAA+: Khẳng định vị thế Việt Nam trong ngành sữa thế giới

Vinamilk được xếp hạng thương hiệu AAA+: Khẳng định vị thế Việt Nam trong ngành sữa thế giới

Kinh tế - PV - 2 giờ trước
Vượt qua nhiều ông lớn quốc tế, Vinamilk được Brand Finance vinh danh là thương hiệu sữa tiềm năng nhất thế giới, với chỉ số sức mạnh thương hiệu ở mức xếp hạng cao nhất – xuất sắc vượt trội. Điều gì đã giúp thương hiệu này tạo nên kỳ tích?
Ngôi chùa nhỏ với

Ngôi chùa nhỏ với "trái tim" lớn ở Thanh Hóa

Dân tộc - Tôn giáo - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
Không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh của nhiều phật tử, người dân địa phương mà bao năm nay, chùa Hồi Long ở xã Hoằng Thanh (Thanh Hóa) còn là nơi che chở, chăm sóc nuôi dưỡng mở hướng tương lai cho hàng chục trẻ em mồ côi, có hoàn cảnh bất hạnh...
Phá thành công chuyên án đường dây lừa bán 16 người sang các đặc khu tam giác vàng

Phá thành công chuyên án đường dây lừa bán 16 người sang các đặc khu tam giác vàng

Pháp luật - Minh Nhật - 3 giờ trước
Ngày 17/8/2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An cho biết, đã khởi tố vụ án, khởi tố đối tượng Lý Văn Sang (SN 1998, trú tại xã Cam Phục, tỉnh Nghệ An) về tội "Mua bán người".
4 nhóm hành vi là nguyên nhân gây ra nhiều vụ TNGT nghiêm trọng

4 nhóm hành vi là nguyên nhân gây ra nhiều vụ TNGT nghiêm trọng

Pháp luật - Minh Thu - 3 giờ trước
Theo báo cáo của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (ATGTQG), trong những tháng đầu năm, tình hình tai nạn giao thông (TNGT) trên toàn quốc tuy đã giảm, nhưng vẫn tiềm ẩn rất nhiều hành vi gây mất trật tự, an toàn giao thông (ATGT). Do vậy, đại diện Ủy ban ATGT cho rằng, cần cần kiểm soát chặt để ngăn ngừa nguy cơ cao gây tai nạn nghiêm trọng, đặc biệt là trên các tuyến cao tốc.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Khu rừng ở Đắk Lắk ghi nhận nhiều điểm có gà lôi trắng

Khu rừng ở Đắk Lắk ghi nhận nhiều điểm có gà lôi trắng

Môi trường sống - Hoàng Thùy - 3 giờ trước
Phối hợp cùng các đơn vị đặt bẫy ảnh, Vườn Quốc gia Chư Yang Sin đã ghi nhận gà lôi trắng xuất hiện ở 17 điểm khác nhau trong lâm phần do đơn vị quản lý.
Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Thời sự - Minh Thu - 3 giờ trước
Ngày 19/8, đúng dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025) cả nước sẽ chứng kiến một sự kiện lịch sử trong phát triển hạ tầng của đất nước, khi 250 công trình được đồng loạt khởi công tại 34 tỉnh, thành phố.
Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Tin tức - Thúy Hồng - 4 giờ trước
Chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), từ ngày 30/8 đến 2/9, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội) sẽ tổ chức chuỗi hoạt động đặc sắc mang chủ đề "Vui Tết Độc lập".
“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

Pháp luật - Mỹ Dung - 4 giờ trước
Trong nỗ lực xây dựng các địa bàn “không ma túy”, tỉnh Quảng Ninh đang triển khai nhiều giải pháp hiệu quả, trong đó nổi bật là việc phát huy vai trò đặc biệt của đội ngũ Người có uy tín. Họ không chỉ là cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân mà còn trở thành “tai mắt” đắc lực, góp phần giữ bình yên cho từng bản làng, khu phố.
‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

Bạn đọc - T.Nhân - H.Trường - 4 giờ trước
Thời gian gần đây, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra trên sông Tranh (đoạn qua địa bàn giáp ranh giữa xã Nam Trà My và Trà Tân, TP. Đà Nẵng) diễn ra rầm rộ với quy mô lớn. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có cá nhân, tổ chức nào bị phát hiện và xử lý.