Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người M’nông giữ rừng

PV - 11:03, 06/08/2019

Với quan niệm “vạn vật hữu linh”, mỗi con sông, con suối, ngọn núi đều có một vị thần trú ngụ, cai quản nên đồng bào M’nông luôn cố gắng gìn giữ và đề ra những quy định riêng trong việc bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường.

Đăk Nông là vùng đất giao thoa, hội tụ những giá trị văn hóa dân gian truyền thống của đồng bào các DTTS ở Tây Nguyên. Theo thống kê, toàn tỉnh có khoảng 500 nghìn nhân khẩu, trong đó đồng bào các DTTS chiếm tỷ lệ 34,5%. Riêng đồng bào dân tộc M’nông có số dân sinh sống đông nhất ở vùng đất này từ lâu đời.

Bà H’ DJRân Knul, Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đăk Nông, là người con của dân tộc M’nông đã kinh qua nhiều vị trí công tác ở các cơ quan hành chính cấp tỉnh. Theo bà H’ DJRân, đồng bào M’nông ở Tây Nguyên nói chung, ở Đăk Nông nói riêng có đời sống văn hóa rất phong phú và đa dạng. Đặc biệt, những tín ngưỡng tâm linh của đồng bào M’nông dù “bất thành văn” nhưng lại có sức mạnh to lớn trong đời sống sinh hoạt hằng ngày, trở thành những quy ước để ràng buộc hành vi của mỗi thành viên trong cộng đồng.

Trách nhiệm giữ gìn nguồn nước sạch đã ăn sâu trong tâm thức đồng bào M’nông. (Ảnh minh họa) Trách nhiệm giữ gìn nguồn nước sạch đã ăn sâu trong tâm thức đồng bào M’nông. (Ảnh minh họa)

Lấy tín ngưỡng “vạn vật hữu linh” làm ví dụ, bà H’ DJRân cho biết, từ bao đời nay, đồng bào M’nông đều có những quy ước để bảo vệ rừng rất chặt chẽ. Việc khai phá rừng lập làng hay làm nương rẫy đều do già làng, Người có uy tín đảm nhiệm. Rừng đầu nguồn, rừng nguyên sinh, rừng gỗ quý là rừng không được phép khai phá, nếu xâm phạm sẽ bị thần linh quở phạt, gây lũ lụt hoặc hạn hán.

“Nếu bà con muốn phát dọn một mảnh đất làm rẫy, sau khi xin ý kiến của già làng, gia đình phải làm lễ để xin thần rừng. Diện tích đất rẫy sau thời gian canh tác đã bạc màu thì sẽ được người dân làm thủ tục để xin chuyển đến mảnh đất khác phát dọn, canh tác. Sau tối thiểu 5 năm, người dân mới được quay trở lại mảnh đất cũ để sản xuất tiếp”, bà H’ DJRân cho biết.

Đặc biệt, theo bà H’ DJRân, khi đốt rẫy, đồng bào luôn có ý thức bảo vệ khu rừng xung quanh bằng cách dọn sạch những cành củi khô, cỏ úa, tạo nên khoảng trống giữa rẫy của mình với các khu vực khác. Dù thời gian phát dọn sẽ lâu hơn, nhưng đồng bào vẫn phải thực hiện để tránh không để lửa đốt rẫy lan rộng, gây nên cháy rừng; nếu để xảy ra cháy rừng sẽ bị thần linh trừng phạt, cộng đồng xét xử.

Tương tự, việc bảo vệ nguồn nước cũng được người M’nông đặc biệt chú trọng. Đồng bào cho rằng, mỗi dòng sông, con suối đều có một vị thần cai quản, nếu bị uế tạp, mất vệ sinh sẽ làm thần linh nổi giận và gây ra dịch bệnh để trừng phạt dân làng. Hơn nữa, sông, suối là nơi cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho cộng đồng nên đồng bào thường xuyên tổ chức dọn vệ sinh, gìn giữ cho dòng sông, con suối luôn sạch sẽ, trong lành.

Bà H’ DJRân cho biết, trước đây, khi chưa có những công trình nước tự chảy về đến tận nhà như bây giờ, phụ nữ M’nông thường gội đầu ở các con suối, việc tắm rửa thì phải xách nước về nhà. Ngay cả khi gội đầu, để không một sợi tóc rụng nào lẫn vào dòng nước, người phụ nữ phải cắm một cành cây nhỏ bên cạnh, có sợi tóc rụng nào thì giữ lại, quấn vào cành cây, sau đó tìm một vị trí thích hợp để lấp xuống. Bây giờ, dù không trực tiếp sử dụng nguồn nước từ các con suối như trước, nhưng những Quy ước này vẫn được đồng bào thực hiện nghiêm túc để giữ nguồn nước luôn sạch sẽ, tinh khiết”, bà H’ DJRân cho biết.

Cùng với sự phát triển đi lên của đời sống kinh tế, những nếp sinh họat cũ của đồng bào M’nông đã dần thay đổi. Nhưng ý thức bảo vệ môi trường của đồng bào M’nông ở tỉnh Đăk Nông vẫn duy trì, một số nghi lễ liên quan đến việc bảo vệ môi trường vẫn được thực hiện, như: Lễ cúng bến nước, Lễ cúng thần rừng… Qua đó, thế hệ trước truyền lại các luật tục và răn dạy thế hệ trẻ gìn giữ môi trường trong sạch, lành mạnh hơn.

TÙNG NGUYÊN

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Nam: Hơn 700 ngôi nhà và 6.000ha lúa, hoa màu bị ngập nước

Quảng Nam: Hơn 700 ngôi nhà và 6.000ha lúa, hoa màu bị ngập nước

Mưa lớn kéo dài dẫn đến ngập lụt cục bộ tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Thống kê sơ bộ cho thấy, hơn 6.000ha lúa và hoa màu, 725 căn nhà ngập nước. Một số tuyến đường, cầu phao bị sạt lở hoặc bị cuốn trôi.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.