Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Làm du lịch cộng đồng ở làng hương trăm tuổi của người Nùng

Vũ Mừng - 08:31, 20/04/2024

Với người Nùng tại thôn Phia Thắp, xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng, nghề làm hương là niềm tự hào văn hóa đã in sâu trong tiềm thức của đồng bào, do vậy trải qua nhiều thế hệ đồng bào dân tộc nơi đây vẫn miệt mài nối tiếp nhau giữ gìn nghề truyền thống. Do vậy, Phia Thắp được lựa chọn là một trong 7 điểm du lịch cộng đồng của tỉnh được đầu tư, theo đó đã mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho người dân làng nghề này.

Thôn Phia Thắp, xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng thơ mộng dưới chân núi Phà Hùng
Thôn Phia Thắp, xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng thơ mộng dưới chân núi Phà Hùng

Bên hiên nhà sàn các cụ già trong làng kể lại, nghề làm hương đã có mặt tại Phia Thắp từ rất lâu rồi, thời gian cụ thể thì không còn nhớ rõ! Thế nhưng, chắc chắn một điều rằng, nghề làm hương đã song hành cùng với người Nùng An từ những ngày đầu tiên lập làng, dựng bản dưới chân núi Phà Hùng (Núi To). 

Người Nùng An quan niệm, khói hương là sợi dây gắn kết tinh thần, thể hiện sự ngưỡng vọng và biết ơn của người còn sống với tổ tiên khi đã về với đá núi. Cũng qua đó, tổ tiên biết được cuộc sống của con cháu người Nùng hôm nay ra sao, bản làng đã đổi thay và phát triển như thế nào...

Du khách có dịp tới đây thường gọi những bó hương nở xòe dưới nắng là “hoa” của núi Phà Hùng
Du khách có dịp tới đây thường gọi những bó hương nở xòe dưới nắng là “hoa” của núi Phà Hùng

Điều đặc biệt ở Phia Thắp là, 100% các hộ dân trong làng đều biết làm nghề và miệt mài giữ nghề. 53 hộ dân trong làng là 53 xưởng sản xuất nhỏ. Thế nên, ở thời điểm nào trong năm khi về thăm Phia Thắp người ta cũng thấy những bó hương được phơi trước sân, được đặt trên những bờ rào đá, rồi chen cả vào bậc thang dẫn lên nhưng ngôi nhà sàn cổ...

Nguyên liệu được đồng bào nơi đây sử dụng để làm hương là cây mai, vỏ cây gạo, mùn cưa, các loại cây tạo mùi như nghiến đỏ, cây thung... Nói về việc kiếm tìm nguyên liệu, anh Hoàng Văn Tuyên người dân trong làng cho hay, cây mai tốt mọc sâu trong rừng và chỉ có duy nhất mai ở huyện Trùng Khánh khi cháy mới có tàn cong. Bên cạnh đó, lá cây Bầu Hắt dùng để làm chất keo kết dính các nguyên liệu lại với nhau, cũng phải được đưa về từ những rặng núi cao, thì mới có được mùi hương thơm tự nhiên. Thế nên để có đủ nguyên liệu người làm nghề phải tìm kiếm rất vất vả.

Người Nùng An giữ gìn nghề truyền thống của mình
Người Nùng giữ gìn nghề truyền thống của mình

Có hơn 40 năm gắn bó với nghề, bà Nông Thị Tình (70 tuổi) người dân làng Phia Thắp chia sẻ: “Lá Bầu Hắt sau khi hái về sẽ được phơi khô, đem nghiền nhỏ và trộn với mùn cưa của những cât gỗ thân mềm để hương cháy tốt. Để gắn kết các nguyên liệu que hương được nhúng xuống nước làm ướt và người làm phải dùng tay để se hương. Một ngày thợ giàu kinh nghiệm sẽ làm được từ 3000 - 4000 que hương mỗi ngày”.

Tại Phia Thắp 100% số hộ dân đều biết làm nghề và theo nghề
Tại Phia Thắp 100% số hộ dân đều biết làm nghề và theo nghề

Tại nhiều làng nghề làm hương, thông thường que hương sẽ được nhuộm đỏ trước khi se nguyên liệu. Còn ở Phia Thắp công đoạn này thường được làm cuối cùng sau khi những que hương đã được se hết. Sắc đỏ của chân hương cũng không được tạo ra bởi phẩm màu mà được nhuộm từ nước của lá cây Chăm Che, thứ phẩm màu tự nhiên mà chỉ có người Nùng An nơi đây mới có thể pha chế được. 

Sau khi được nhuộm đỏ, nhuộm hồng người Nùng An tại Phia Thắp đem hương ra phơi, đây cũng chính là lúc quang cảnh cả một vùng núi rừng trở nên lung linh đến mê mẩn. Thế nên, du khách có dịp tới đây thường gọi những bó hương nở xòe dưới nắng là “hoa” của núi Phà Hùng. 

Mỗi bó hương sẽ có 20 que và được người dân đem đi bán ở khắp các nẻo đường hoặc cho các khách du lịch, nhưng chủ yếu vẫn là ở chợ phiên Quảng Hòa. Mỗi bó nhỏ giá bán dao động từ 10.000 - 20.000 đồng. 

Vì hương của Phia Thắp có mùi thơm tự nhiên, dễ cháy, khi cháy hết tạo ra được dáng đẹp và bảo quản được khá lâu, nên không chỉ các gia đình ở Cao Bằng mà các vùng lân cận như Bắc Kạn hay Hà Giang cũng có rất nhiều người ưa dùng.

Nhờ có hướng phát triển và bảo tồn đúng đắn nên Phia Thắp, là một trong những địa điểm du lịch có rất đông du khách nước ngoài tìm tới tại tỉnh Cao Bằng
Nhờ có hướng phát triển và bảo tồn đúng đắn, nên Phia Thắp là một trong những địa điểm du lịch tại tỉnh Cao Bằng thu hút đông du khách người nước ngoài tìm tới trải nghiệm

Tuy nhiên, do được làm hoàn toàn thủ công, đòi hỏi sự chăm chút tỉ mẩn cao độ và chịu sự cạnh tranh khốc liệt từ các loại hương công nghiệp xuất hiện trên thị trường nên đã có những thời điểm, nghề làm hương Phia Thắp đứng trước nguy cơ dần mai một. 

Trước thực tế này, để giữ gìn và quảng bá những nét văn hóa độc đáo của địa phương, từ năm 2016, Phia Thắp được lựa chọn là một trong 7 thôn bản của tỉnh Cao Bằng được đầu tư làm du lịch cộng đồng, trên cơ sở khai thác tài nguyên văn hóa của các dân tộc. Điều này không chỉ góp phần bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Nùng dưới chân núi Phà Hùng, mà còn giúp bà con thoát nghèo bền vững. 

Hiện nay, một số hộ dân đã làm dịch vụ lưu trú tại nhà cho khách du khách tham quan. Những công việc thường ngày như, thu hoạch hoa màu, xay thóc, giã gạo, đánh cá, thêu thùa, may vá, làm hương... đã được người dân xây dựng thành sản phẩm phục vụ khách du lịch. Du khách khi đến các điểm lưu trú tại nhà dân được đón tiếp nồng hậu, được hướng dẫn và trực tiếp tham gia trải nghiệm, hòa mình vào đời sống bản làng...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đàn tính “đứa con tinh thần” của người Tày Lào Cai

Đàn tính “đứa con tinh thần” của người Tày Lào Cai

Lào Cai không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Trong đó, đàn tính của đồng bào Tày là một trong những nét văn hóa độc đáo, làm say lòng du khách bởi âm điệu êm dịu, sâu lắng, thể hiện thế giới tâm hồn phong phú và đời sống tinh thần của người Tày.
Tin nổi bật trang chủ
Vinamilk mang các công nghệ và tiêu chuẩn hàng đầu thế giới đến Triển lãm thành tựu Đất nước 80 năm

Vinamilk mang các công nghệ và tiêu chuẩn hàng đầu thế giới đến Triển lãm thành tựu Đất nước 80 năm

Thời sự - H.P - 22:47, 27/08/2025
Vinamilk – doanh nghiệp sữa hàng đầu Việt Nam – vinh dự được lựa chọn là một trong những đơn vị tiêu biểu tham gia Triển lãm thành tựu Đất nước, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (1945–2025).
Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hồ Chí Minh thăm hội quán của đồng bào Hoa tại phường Chợ Lớn

Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hồ Chí Minh thăm hội quán của đồng bào Hoa tại phường Chợ Lớn

Công tác Dân tộc - Tào Đạt - 22:42, 27/08/2025
Chiều 27/8, Đoàn công tác của Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hồ Chí Minh đã đến thăm và làm việc tại Hội quán Nghĩa An, một trong những hội quán tiêu biểu của cộng đồng dân tộc Hoa trên địa bàn thành phố.
Nghệ An: Khẩn trương sửa chữa trường học, quyết tâm khai giảng đúng lịch

Nghệ An: Khẩn trương sửa chữa trường học, quyết tâm khai giảng đúng lịch

Giáo dục - Phạm Tiến - 17:08, 27/08/2025
Sau khi bão số 5 đổ bộ, toàn tỉnh Nghệ An có 83 trường học bị hư hỏng. Hiện ngành Giáo dục và chính quyền địa phương đang khẩn trương sửa chữa để kịp khai giảng năm học mới.
Tuyên Quang đặt mục tiêu 50% xã, phường “không ma túy” vào năm 2030

Tuyên Quang đặt mục tiêu 50% xã, phường “không ma túy” vào năm 2030

Pháp luật - Vũ Mừng - 17:01, 27/08/2025
UBND tỉnh Tuyên Quang vừa ban hành văn bản chỉ đạo tăng cường các giải pháp phòng, chống ma túy trong tình hình mới. Nội dung của văn bản nhấn mạnh, năm 2025 toàn tỉnh phấn đấu có trên 25% xã, phường “không có ma túy” và tiến tới đạt 50% vào năm 2030.
Thanh Hóa: Khẩn trương khôi phục điện sau bão số 5

Thanh Hóa: Khẩn trương khôi phục điện sau bão số 5

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 16:54, 27/08/2025
Bão số 5 đã gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống điện Thanh Hóa, khiến 55/166 xã, phường bị mất điện, hàng trăm cột điện, dây dẫn và thiết bị hư hỏng.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Nhìn lại hành trình vượt gian khó giúp đồng bào an cư ở Đồng Tháp

Nhìn lại hành trình vượt gian khó giúp đồng bào an cư ở Đồng Tháp

Xã hội - Tào Đạt - 16:42, 27/08/2025
Thực hiện tốt chương trình "xóa nhà tạm, nhà dột nát", hàng nghìn căn nhà xiêu vẹo, lụp xụp của các hộ nghèo, gia đình chính sách tại Đồng Tháp đã được thay bằng những căn nhà kiên cố, ấm áp nghĩa tình đồng bào.
Khánh Hòa tiếp tục hỗ trợ sữa học đường cho trẻ em miền núi

Khánh Hòa tiếp tục hỗ trợ sữa học đường cho trẻ em miền núi

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 16:37, 27/08/2025
Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Khánh Hòa cho biết, các trường mầm non công lập và các cơ sở giáo dục mầm non độc lập tư thục, thuộc phạm vi quản lý của UBND các xã mới sáp nhập, sẽ tiếp tục được thụ hưởng Đề án Sữa học đường từ tháng 9/2025 đến hết năm 2030, theo Nghị quyết số 130 ngày 14/12/2023 của HĐND tỉnh.
Cảnh sát dùng mô tô nước giải cứu người đàn ông bị lũ cuốn trôi

Cảnh sát dùng mô tô nước giải cứu người đàn ông bị lũ cuốn trôi

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 16:32, 27/08/2025
Ngày 27/8, Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, lực lượng Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ đã kịp thời cứu sống một người đàn ông bị nước lũ cuốn trôi.
Không kiểm tra chất lượng, xếp lớp chọn đầu năm học để tránh tạo áp lực cho học sinh

Không kiểm tra chất lượng, xếp lớp chọn đầu năm học để tránh tạo áp lực cho học sinh

Giáo dục - Tào Đạt - 16:31, 27/08/2025
Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Cà Mau yêu cầu, các trường không tổ chức kiểm tra chất lượng đầu năm học; không xếp lớp chọn, lớp nâng cao (trừ các lớp chuyên ở trường THPT chuyên) dưới mọi hình thức, nhằm tránh tạo áp lực cho học sinh.
Đàn tính “đứa con tinh thần” của người Tày Lào Cai

Đàn tính “đứa con tinh thần” của người Tày Lào Cai

Sắc màu 54 - Tuấn Ninh - Hoàng Yên - 15:53, 27/08/2025
Lào Cai không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Trong đó, đàn tính của đồng bào Tày là một trong những nét văn hóa độc đáo, làm say lòng du khách bởi âm điệu êm dịu, sâu lắng, thể hiện thế giới tâm hồn phong phú và đời sống tinh thần của người Tày.