Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo tồn lễ hội Rija Nagar của người Chăm gắn với phát triển du lịch bền vững

Bá Minh Truyền - 06:46, 19/04/2024

Hằng năm, cứ vào tháng 4 dương lịch, người Chăm lại nô nức đón mừng lễ hội Rija Nagar, đánh dấu khoảnh khắc bước vào năm mới. Và việc khai thác di sản lễ hội Chăm gắn liền với hoạt động du lịch địa phương là hướng phát triển bền vững.

Không gian hành lễ Rija Nagar.
Không gian hành lễ Rija Nagar.

Di sản lễ hội đầu năm của người Chăm

Lễ hội Rija Nagar là nét độc đáo trong sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của người Chăm. Cùng với lễ hội Katê và Ramâwan, lễ hội Rija Nagar thu hút sự tham gia đông đảo của người dân. Để đón mừng năm mới, người Chăm tổ chức vệ sinh môi trường làng, không gian đền thờ nơi diễn ra các hoạt động lễ hội văn hóa. Đặc biệt, họ chuẩn bị những lễ vật được chế biến từ những sản vật địa phương do công sức lao động nuôi trồng để dâng lên thần linh và tổ tiên nhằm mục đích tạ ơn thể hiện triết lý sống nhân văn “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đã khắc sâu vào tâm trí của cộng đồng Chăm.

Các chức sắc đến tham gia lễ hội Rija Nagar.
Các chức sắc đến tham gia lễ hội Rija Nagar.

Tổ chức lễ hội Rija Nagar không những bảo tồn các giá trị di sản văn hóa truyền thống mà còn giáo dục thế hệ trẻ biết trân trọng, nâng cao ý thức, phát huy các hệ giá trị văn hóa gia đình. Lễ hội Rija Nagar của người Chăm diễn ra cùng với thời điểm các quốc gia ở khu vực Đông Nam Á ảnh hưởng nền văn minh Ấn Độ tổ chức nhiều sự kiện, lễ hội mừng năm mới như Thái Lan có lễ hội Songkran, Lào tổ chức lễ hội Bunpimay, Campuchia khai hội Chol Chnam Thmay và Myanmar có lễ hội Thingyan. Mỗi quốc gia, dân tộc có các lễ nghi khác nhau nhưng có cùng chung mục đích đón mừng năm mới tạo nên không khí vui tươi, nhộn nhịp và sôi động tràn khắp các con đường.

Các chức sắc đang khấn lễ thỉnh mời thần linh.
Các chức sắc đang khấn lễ thỉnh mời thần linh.

Rija Nagar không gian trình diễn nghệ thuật của người Chăm

Đền thờ làng là nơi diễn ra lễ hội Rija Nagar, quy tụ người dân, chức sắc và các nghệ nhân dân gian tham gia lễ hội làm cho không khí ngày hội thêm vui tươi, nhộn nhịp. Không gian lễ hội Rija Nagar thể hiện, lan tỏa các nét bản sắc đặc trưng của văn hóa Chăm như âm nhạc, vũ điệu, trang phục, ẩm thực, văn khấn và những lời chúc tụng nhau trong một không gian đầy ấp tình cảm cộng đồng.

Nghi thức Paralao tống ôn năm cũ.
Nghi thức Paralao tống ôn năm cũ.

Chức sắc hành lễ là ông Maduen, sử dụng nhạc cụ trống Baranâng vừa vỗ tạo nhịp vừa hát các bài thánh ca thỉnh mời các vị thần đến chứng giám, nhận lễ vật. Song hành với ông Maduen, là ông Ka-ing có nhiệm vụ múa lễ. Để đánh nhạc cho ông Ka-ing múa, ngoài trống Baranâng của ông Maduen, còn có nhạc cụ trống Ginang, kèn Saranai và chiêng. Các nhạc cụ được hòa tấu với nhau tạo thành những giai điệu, tiết tấu vui nhộn. Mỗi vị thần, các nghệ nhân đánh những bản nhạc khác nhau, sự réo rắc, thánh thót của kèn Saranai, nhịp vang mạnh mẽ của trống Ginang kết hợp thang âm trầm bổng của trống Baranâng mang đến một không gian âm nhạc linh thiêng.

Ông Ka-ing sử dụng đạo cụ cây mía múa tái hiện thuỷ thủ Po Tang Ahaok chèo thuyền vượt biển.
Ông Ka-ing sử dụng đạo cụ cây mía múa tái hiện thuỷ thủ Po Tang Ahaok chèo thuyền vượt biển.

Trong lễ hội Rija Nagar có rất nhiều thần linh được thỉnh mời đến nhận lễ. Khi vào vai nữ thần Po Nai, ông Ka-ing thay trang phục nữ nhịp bước chân, các động tác múa nhẹ nhàng, sâu lắng và khoan thai. Tuy nhiên, khi hóa thân vào vai thuỷ thủ Po Tang Ahaok, ông Ka-ing dùng cây mía làm mái chèo biểu diễn động tác chèo thuyền, vượt biển khơi, chiến thắng trước biển cả mênh mông. Nhập vai Po Haniim Par, Po Cei Tathun, ông Ka-ing cầm cây roi mây phi ngựa như đang xông pha vào chiến trường, rồi nhảy vào đống lửa đang cháy để dập tắt. Chiến thắng của ông Ka-ing trước ngọn lửa mang biểu tượng cái nắng nóng, oi bức thất bại với cơn mưa đầu mùa. Đó là những lời ước nguyện, mong muốn của người dân để vụ mùa mới được bội thu.

Lễ vật dâng cúng của người dân.
Lễ vật dâng cúng của người dân.

Lễ hội Rija Nagar gắn kết phát triển du lịch cộng đồng

Trong lễ hội Rija Nagar không chỉ riêng cộng đồng Chăm đến tham gia cúng lễ, mà còn có các du khách tìm đến thưởng thức không gian lễ hội. Vì vậy, để tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương cần gắn kết lễ hội Rija Nagar với các hoạt động du lịch, xây dựng tuyến, tour, điểm đến du lịch vào thời điểm người Chăm tổ chức Rija Nagar. Du khách có thể trải nghiệm dâng lễ vật, thưởng thức ẩm thực và không gian trình diễn nghệ thuật ca múa nhạc dân gian Chăm.

Người dân khấn cầu thần linh và tổ tiên trong lễ hội Rija Nagar
Người dân khấn cầu thần linh và tổ tiên trong lễ hội Rija Nagar

Hoạt động du lịch phát triển, góp phần bảo tồn và phát huy các di sản lễ hội văn hóa. Ngày nay, với xu hướng khai thác di sản để phát triển du lịch được khuyến khích nhằm tôn vinh, trân trọng di sản. Đồng thời, mang đến nguồn sinh kế cho các nghệ nhân, những người đang thực hành và trao truyền di sản có được cuộc sống ổn định. Việc gắn kết lễ hội Rija Nagar với các hoạt động du lịch là hướng đi mang tính bền vững, phát huy được bản sắc văn hóa dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những nghệ nhân “thầm lặng” giữ nghề truyền thống ở xã Ngọk Réo

Những nghệ nhân “thầm lặng” giữ nghề truyền thống ở xã Ngọk Réo

Chưa được quảng bá nhiều, sản phẩm làm ra phần lớn chỉ bán cho bà con trong làng, có khi chỉ để đổi những vật dụng cần thiết cho gia đình. Thế nhưng, những nghệ nhân người Xơ Đăng ở xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi vẫn đang ngày đêm miệt mài, thầm lặng giữ lại nghề truyền thống của cha ông.
Khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm thành tựu đất nước

Khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm thành tựu đất nước

Thời sự - L.Minh - 17:49, 22/08/2025
Chiều 22/8, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (xã Đông Anh, TP. Hà Nội), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức khai trương Trung tâm Báo chí Triển lãm và Họp báo về Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.
Quyết tâm hoàn thành xây dựng 100 trường học tại các xã biên giới trước ngày 30/8/2026

Quyết tâm hoàn thành xây dựng 100 trường học tại các xã biên giới trước ngày 30/8/2026

Thời sự - Minh Thu - 17:35, 22/08/2025
Tại Văn bản số 438/TB-VPCP ngày 22/8/2025, Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp về triển khai chiến dịch xây dựng trường học cho các xã biên giới. Chiến dịch bao gồm nhà ở nội trú cho học sinh và giáo viên.
Xã cực Bắc Tổ quốc lan tỏa phong trào thi đua yêu nước

Xã cực Bắc Tổ quốc lan tỏa phong trào thi đua yêu nước

Xã hội - Dương Ngọc Đức - 17:31, 22/08/2025
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, hướng tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, xã Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang) đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, lan tỏa tinh thần yêu nước, thi đua lập thành tích, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Miên man Gò Cỏ

Miên man Gò Cỏ

Phóng sự - Tiêu Dao – Văn Linh - 17:25, 22/08/2025
Giữa ngôi làng của đá, thấp thoáng mái tranh tường đất, bóng người cần mẫn đan lưới bên bờ biển. Một ngôi làng mộc mạc, hoang sơ, như tách biệt khỏi những xô bồ, ồn ào nơi phố thị
Xã Tân Thành (Thái Nguyên): Chính quyền 2 cấp nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính

Xã Tân Thành (Thái Nguyên): Chính quyền 2 cấp nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính

Xã hội - Vân Khánh - 16:45, 22/08/2025
Từ khi chính thức đưa Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tân Thành vào hoạt động, công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) tại địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực. Sự đổi mới trong mô hình quản lý nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu quả đã giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời nâng cao niềm tin vào chính quyền cơ sở.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Gia Lai phấn đấu tăng trưởng GRDP đạt hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030

Gia Lai phấn đấu tăng trưởng GRDP đạt hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030

Thời sự - T.Nhân-H.Trường - 16:33, 22/08/2025
Sau hợp nhất, tỉnh Gia Lai đang từng bước ổn định tổ chức bộ máy, nhanh chóng triển khai các định hướng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội. Ngày 22/8, Đảng bộ UBND tỉnh Gia Lai tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, với khát vọng vươn lên của một địa phương đang chuyển mình trong kỷ nguyên số.
Có cơ chế khuyến khích người dân, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Có cơ chế khuyến khích người dân, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Thời sự - PV - 16:23, 22/08/2025
Sáng 22/8, tại Hà Tĩnh, Phó Thủ tướng Chính Phủ Nguyễn Chí Dũng đã có buổi làm việc với các tỉnh: Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị để đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.
Xã Trung Thành (Thanh Hóa) đoàn kết, vững bước phát triển

Xã Trung Thành (Thanh Hóa) đoàn kết, vững bước phát triển

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 16:22, 22/08/2025
Ngày 22/8, Đảng bộ xã Trung Thành (tỉnh Thanh Hóa) tổ chức thành công Đại hội đại biểu nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đại hội là sự kiện chính trị quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới của Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc xã Trung Thành.
Vùng áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, di chuyển nhanh

Vùng áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, di chuyển nhanh

Tin tức - Anh Trúc - 11:21, 22/08/2025
Các chuyên gia khí tượng nhấn mạnh, đây là hệ thống xoáy thuận nhiệt đới có tốc độ di chuyển nhanh, cường độ tăng mạnh trong thời gian ngắn và quỹ đạo phức tạp, phạm vi ảnh hưởng rất rộng.
PC Quảng Ngãi triển khai ký lại hợp đồng mua bán điện

PC Quảng Ngãi triển khai ký lại hợp đồng mua bán điện

Chuyên đề - Ngọc Chí - 11:20, 22/08/2025
Thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, kể từ ngày 01/7/2025, nhiều thông tin địa chỉ trên hợp đồng mua bán điện (HĐMBĐ) đã ký trước đây không còn phù hợp với đơn vị hành chính mới. Để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật, Công ty Điện lực Quảng Ngãi (PC Quảng Ngãi) đã triển khai điều chỉnh thông tin và tổ chức ký lại HĐMBĐ với khách hàng.